Vísir - 15.05.1964, Blaðsíða 9

9
V1SIR . Föstudagur 15. maí 1964.

Alþýðlegi forsetinn
Tjað er ekki ýkja langt síðan
ég skrifaði hér grein um
Johnson Bandarfkjaforseta og
um frammistöðu hans 1 þessu
valdamlkia embætti, sem enginn
og allra sizt hann sjðlfur höfðu
talið liklegt, að hann þyrfti að
takast á hendur. Ég lfkti honum
þð við mann á leiksviði, sem
hafði statista-hlutverk, þ. e.
hann var varaforseti, en var nú
skyndilega til þess kallaður að
taka við aðalhlutverkinu.
Það var ekki nema eðlilegt,
að Johnson þyrfti einhvern
tíma til að venjast þessari nýju
og ábyrgðarmiklu stöðu sinni.
Hann fór í fyrstu mjög gæti-
iega, eins og hann væri að
þreifa sig áfram eftir þröngu
einstigi með alls kyns óvænt-
ar hættur á báðar hliðar. Fyrst
f stað reyndi hann að halda
öllu, sem hægt var í horfinu,
gerði litlar sem engar breyting-
ar á rikisstjórn eða starfsliði.
Hvergi var um neina meirihátt-
ar stefnubreytingu að ræða.
Nú um þessar mundir hefur
Johnson forseti verið hálft ár
við vöid og gefur það mönnum
tilefni til að íhuga, hvernig
hann hefur hagað störfum sfn-
um, ef svo má segja, hvernig
hann hefur staðið í stöðu sinni
og er þá varla nema eðlilegt
að menn freistist til að gera
nokkurn samanburð á honum
og Kennedy forseta.
1700 er ekki hægt að segja,
að hann hafi framkvæmt
neina róttæka stefnubreytingu.
Þó er hann upp á síðkastið
farinn að verða miklu djarfari
og sjálfstæðari f framkomu en
áður og taka óteljandi við-
fangsefni fastari tökum. Hann
hefur haldið áfram stefnu
Kennedys í utanríkismálum og
barizt fyrir sömu áhugamálum
og hann hafði f innanríkismál-
um, svo sem mannréttindamál-
inu og baráttunni gegn fátækt
og atvinnuleysi. Hefur fram-
ganga hans þótt ákveðin og
kænleg í meðferð innanrikis-
mála.
Sérstaklega hafa menn veitt
einu athygli síðustu vikur, að
framkoma Johnsons forseta á
mannamótum er mjög óvenju-
leg og frjálsleg. Að þvi leyti er
hann að koma fram, sem mjög
sérstæður persónuleiki I Hvita
húsinu. Það má segja að ein-
kenni hans séu sérstakur al-
þýðleiki, jafnvel grallaraháttur.
•yið íslendingar minnumst
* þess einstæða atviks, sem
gerðist í heimsókn hans hingað
tii lands s.l. haust, þegar hann
gekk út úr Stjórnarráðinu að
aflokinni viðræðu við rikis-
stjómina, — þá tekur hann allt
í einu upp á því að stiga upp
á annan hliðstólpa S'jórnar-
ráðsins við Lækjartorg og á-
varpa mannfjöldann. Okkur
fannst mjög einkennilegt að
láta sér detta þetta I hug,
hálft f hvoru óviðkunnanlegt,
að svo háttsettur og virðuleg-
ur maður eins konar þjóðar-
tákn, varaforseti, skyldi fara að
klifrast upp á mjóan hliðstólpa.
En f öðru fannst okkur þetta
skemmtileg uppátæki og það
var eins og með eftirtekt okkar
fylgdi einhver góðvild. 1 og með
greip þetta okkur lika sem
amerlkanalegur alþýðieiki sem
fulltrúi Bandaríkjanna gat leyft
sér.
Hliðstólpinn við Stjórnarráð-
ið getur verið dæmi upp á
það, hvernig framkoma John-
sons forseta hefur verið sið-
ustu vikur. Hann hefur oft kom
ið þeim á óvart, sem kringum
hann hafa staðið með óvenju-
legum uppátækjum. Auk þess
hefur hann orðið fjörlegur og
skemmtilegur í viðræðum, unir
sér við að segja gamansögur
og yfirhöfuð að gera að gamni
sínu í góðum félagsskap. Það
eru auðvitað einkum blaða-
mennirnir er fylgjast með hon-
um, sem hafa haft aðstöðu til
að sjá þessi undur, en einnig
fjöldi gesta I Hvíta húsinu og
annarra, sem hafa setið með
honum í samkvæmum. Ot af
þessu spinnast svo stöðugt
gamansögur af honum, sem
gera hann að persónuleika i
hugmynd þjóðarinnar og fylgir
þessu miklu oftar góðvild til
hans en gagnrýni.
Tjað er t.d. frægt orðið, þegar
hann bauð hópi blaða-
manna að koma með sér og
skoða búgarð sinn í Texas.
Þar fór hann með þeim til að
sýna þeim gripina. Hann var
jakkalaus, f bindislausri skyrtu
með barðastóran Texas-hatt á
höfði. Hann sýndi blaðamönn-
unum uxa sína, hesta og svin.
Hann klappaði dýrunum vina-
lega og klóraði þeim jafnvel á
bak við eyrað. Myndir voru
teknar af honum, þar sem
hann hélt á fallegum bústnum
grís og kjassaði hann.
Svo segir hann við nokkra
blaðamenn, sem stóðu hjá hon-
um í hópnum: — Viljið þið
ekki hoppa upp í bilinn minn,
við skulum fara f ökutúr um
landareignina. Sjálfur sett-
ist hann siðan undir stýrið og
þeystist með þeim á 150—200
km. hraða um vellina. Þeir
höfðu aldrei ekið svo hratt í
bifreið, en Johnson sat glott-
andi við stýrið, sagði sveita-
sögur og dreypti á bjórglasi,
sem var þar í stativi við stýrið.
■pinnig hefur orðið fræg sag-
an um Johnson og veiði-
hundana hans. Hann er mikill
dýravinur og var eitt sinn að
sýna vinum sínum og nokkr-
um blaðamönnum tvo veiði-
hunda á grasflötinni fyrir fram-
an Hvíta húisð. Hann hafði
gaman af því að segja sögur
af veiðihundum sinum. Allt í
einu segir hann þeim, að það
sé í bezta lagi að taka þessa
hundategund upp á eyrunum.
— Ef maður vill fá hund til
að gelta, þá er áð taka hann
upp á eyrunum, sagði forset-
inn, gekk að öðrum hundi sin-
um og lyfti honum upp á eyr-
unum, öllum nærstöddum til
hinnar mestu furðu.
u
'm öll Bandarikin hefur ver-
ið lesin með ánægju lýs-
ing blaðakonu einnar, sem fékk
viðtal við forsetann. Hún hafði
pantað viðtal við hann og
nokkrum dögum síðar var
hringt til hennar frá Hvíta hús-
inu, hún skyidi vera komiji
þangað eftir hálftíma. Það
stóð fremur illa á fyrir henDn,
þar sem afmæli var í fjölskyld-
unni og hún átti eftir að fara
í búðir. En hún gat ekki gett
það fyrir sig, en hélt til Hvíta
hússins, áhyggjufuil yfir því að
afmælið færi út um þúfur.
Þegar hún náði fundi John-
sons kom í ljós, að harm var
sjálfur tímabundinn, svo að
hann segir við hana: — Ég á
að fara í veizlu, viltu ekj.tí bara
koma með, við getum talað
saman I bilnum. Hún féllst á
það og sat I veizlunrá, ætlaði
hún síðan að læðast burt og
komast í afmælið, en mætti
forsetanum í anddyrinu, þegar
hann var að fara. - Viltu
ekki bara sitja meS til baka?
sagði hann og ga.t hún ekki
annað en samsinnt. Þegar þau
voru komin hálfa leið til Hvita
hússins skrapp þó upp úr henni,
að hann sonur hennar ætti af-
mæli. Johnson lét bíl sinn þá
þegar nema staðar bauð blaða-
konunni að fá einn fylgdarbil-
anna, sem myndi aka henni
heim. Meðan hún var að kveðja
hann og skipta um bíl safnað-
ist manngrúi strax f kringum
þau á götunni.
jþannig hefur Johnson forseti
vakið athygli á sér siðustu
vikurnar og stöðugir brandar-
ar hans sem hann kryddar ræð-
ur sfnar og samtöl með breið-
ast út um allt landið.
Sumt hneykslar fólk, eins og
hinn of hraði bílakstur og bjór-
drykkja við stýrið, þó að hann
dreypti aðeins á ölinu. Hér er
verið að brjóta umferðarreglur.
Sömuleiðis að lyfta hundi upp
á eyrunum. Það var eins og
kveikt hefði verið í púðri í
öllum félögum dýravina í land-
inu og mótmælabréfin streymdu
inn til Hvlta hússins.
Alla þá gagnrýni hefur John-
son þó staðið af sér hlæjandi
og grallaralegur. Og gegnum
öll þessi atvik kemur fram
myndin af óvenjulegu frjáls-
ræði og alþýðleika. Johnson
forseti kærir sig kollóttan jafn-
vel forðast allan þann hátíð-
leika sem menn gera ráð fyrir
að fylgi þessu virðulega emb-
ætti. Gagnrýnendur segja, að
forsetaembættið setji ofan við
þetta, virðuleiki sá, sem Kenne-
dy skapaði þvi fari dvinandi.
Auk þess er það áberandi hve
Johnson hefur miklu minni á-
huga á fögrum bókmenntum og
listum en Kennedy. Með öllu
þessu segja þeir, að verið sé
að færa forsetaembættið niður
á lægra stig.
Tlinir virðast þó vera miklu
n fleiri sem líkar þetta.
Johnson verður i þeirra augum
Johsonforseti klifrar upp á hliðastólpann við Stjórnarráðið og
ávarpar mannfjöldann.
alþýðumaðurinn, sem komizt
hefur til æðstu virðingar, al-
þýðumaðurinn, sem kærir sig
kollóttan um form og hátíðleika
Og hvort sem mönnum líkar
betur eða verr, er það stað-
reynd að þorri bandarísku
þjóðarinnar lýsir blessun sinni
yfir þessu og er nú talið að
það sé mikið þessari framkomu
hans að þakka, að Johnson er
nú jafnvel vinsælli meðal þjóð-
arinnar, en Kennedy var nokkru
sinni í lifanda lífi. Vinsældir
hans eru svo miklar, að sumir
telja jafnvel að hann sé far-
inn að skyggja á Kennedy í al-
menningsálitinu og það þykii;
fjarstæða að nokkur frambjóð-
andi republikana geti gert sér
von um að sigra hann í for-
setakosningunum næsta haust.
Er vonleysið I herbúðum repu-
blikana orðið svo mikið, að
farið er að tala um það í fullri
alvöru að leyfa hinum hægri-
sinnaða öfgamanni Barry Gold-
water að vera í framboði á
móti Johnson, það sé hvort
sem er engin von til þess, að
hann geti náð kosningu, svo
að öllu sé óhætt.
Þorsteinn Thorarensen.
. ... ,^,;v v ... - . ..4-..
Fösiudagsgreinin
¥