Vísir - 13.06.1964, Side 4
\4
V í S IR . Laugardagur 13. júnf 1964.
JOHN MAR HOOVER,
YFIRMA ÐUR FBI
Hoover, yfirmaður FBI
Á sama tíma dag hvern kem-
ur maður inn á matsölustað í
Washington. Hann er um 60 ára
gamall, ekki mjög hár, en sam-
svarar sér vel, og hefur andlit
eins og boxari. Með honum er
annar maður, nokkru yngri. Sá
er hár, grannur og fþróttamanns
legur í hreyfingum. Þessir tveir
menn setjast ailt'af við sama
borðið ú.ti í horni, og það hefur
verið séð fyrir þvf, að engir
gestir séu á nálægum borðum.
En þó að það sé auðséð, að
mennirnir eru fastagestir, dett-
ur engum þjónanna í hug að
rabba við þá um daginn og veg-
inn, eða vera kumpánlegir við
þá.
Þvert ú móti forðast allir að
líta í augu þeirra, og starfsfólk-
ið gengur ekki fram hjá borði
þeirra nema það megi til. Og
það er ekki svo undarlegt. Minni
maðurinn er John Edgar Hoov-
er, yfirmaður ríkislögreglu
Bandaríkjanna, FBI (Federal
Bureau Investigation). .og mað-
urinn við hlið hans er Clyde
Tolson, hans hægri hönd. Það
eru fáir menn í Bandaríkjunum,
sem menn óttast jafnmikið —
og hata jafnmikið og John Edg-
ar Hoover. En það eru jafn-
framt ekki margir, sem eru jafn
valdamiklir og „óhreyfanlegir".
Forsetar koma og fara, en í 40
ár hefur Hoover nú verið æðsti
yfirmaður FBI, og ónæmur fyrir
allri gagnrýni.
Og hver er eiginlega þessi
maður?
Sumir segja, að hann sé hinn
raunverulegi forseti bak við YA
því ljóst, að gera þurfti ýmsar
breytingar á FBI, og þá fyrst
að ráða nýjan yfirstjómanda. '
HOOVER ÆÐSTI ^
YFIRMAÐUR
Og það var 1924, sem Hoover
var boðin staðan sem æðsti yfir-
maður FBI. Á hinum 40 árum,
sem síðan eru liðin, hefur hon-
um ekki aðeins tekizt að losa
FBI algerlega undan stjórnmála-
legum áhrifum, heldur einnig að
gera hana að einni harðskeytt-
ustu og duglegustu lögreglu í
hinum vestræna heimi. Og því
sterkari sem FBI hefur orðið,
því fastari hefur Hoover sjálfur
orðið f sessi. Hann hefur lifað
stjórnartíð sjö forseta og 13
dómsmálaráðherra. Á hverjum
morgni á mínútunni 9 sezt Hoov
er við skrifborð sitt, f hinni
stóru skrifstofu á fimmtu hæð
dómsmálaráðuneytisins. Og það
er sagt, að ekki sé til sú skrif-
stofa í allri Washington-borg,
sem erfiðara sé að fá aðgang að,
og auðveldara að vera fleygt
út úr.
Hoover krefst mikils af mönn-
um sfnum, ekki aðeins f starfi
heldur einnig í einkalífi. FBI-
maður má aldrei drekka áfengi
meðan hann er að störfum, og
eiginlega ekki nema rétt bragða
það, þegaf hann á frf. Hann
verður að hafa algert jafnvægi
í fjármálum sínum, og „vera í
uppáhaldi hjá skattayfirvöldun-
um‘‘.
Og hann má heldur aldrei
ræða um starf sitt við neinn,
ekki einu sinni konu sína. Ef
hann í eitt einasta skipti brýtur
einhverja af þessum reglum, er
hann tafarlaust rekinn.
Til þess að fá inngöngu í FBI
þurfa menn, auk þess sem áður
er nefnt, að hafa eitthvert há-
skólapróf, eða að minnsta kosti
einhverja sérmenntun. Þess er
krafizt að þeir séu í mjög góðu
UQQESú..
sem sitja í forsetastólnum, en
líklega er það of mikið sagt.
Hitt er aftur staðreynd, að þó
að margir hafi orðið til að gagn-
rýna Hoover harðlega, hefur eng
inn þorað að leggja reglulega til
orrustu við hann.
John Edgar Hoover fæddist
árið 1895, og var þegar sem
barn öðrum til fyrirmyndar. —
Hann var samvizkusamur í skóla
og honum gekk námið vel. Hann
fór til kirkju á hverjum sunnu-
degi, og sem hálfvaxinn dreng-
ur kenndi hann í sunnudaga-
skóla. Um skeið var það ætlun
hans að verða prestur, en þegar
til kastanna kom, kaus hann
samt lögfræðina. Árið 1917,
skömmu eftir að hann tók emb-
ættispróf sitt, fékk hann góða
stöðu í dómsmálaráðuneytinu,
og þá þegar byrjaði hann að
vekja athygli á sér. Bandaríkin
höfðu þá nýlega hafið þátttöku i
fyrri heimsstyrjöldinni og í land-
inu ríkti mikil tortryggni og ó-
vild í garð útlendinga. Og Hoov
er varð til þess að um 6000
manns, sem grunaðir voru um
að vera hlynntir hinni kommún-
istisku uppreisn í Rússlandi,
voru handteknir, og þeir, sem
ekki höfðu bandarískan rikis-
borgararétt, voru sendir heim til
Rússlands.Framkoma Hoovers i
þessu máli ávann honum virð-
ingu margra amerískra stjórn-
málamanna, og árið 1921 var
hann gerður að næstráðanda
FBI, sem óneitanlega var mikil
virðingarstaða fyrir 26 ára gaml-
an mann. En á þeim tímum var
ríkislögreglan ekki eins traust
og hún er í dag; Það var mikil
„rotnun" innan hennar og á ár-
unum 1921—24 rak hvert póli-
tískt hneykslið annað. Það var
eldfljótur að draga upp byssuna,
og skjóta. Hann verður að geta
skotið standandi, liggjandi, sitj-
andi, hlaupandi, syndandi eða í
bíl á ofsahraða. Og hann verð-
ur alltaf að hitta í mark. Við
þessar æfingar notar hann ekki
einungis þá byssu, sem hann
notar við störf sín, heldur allar
handbyssutegundir, sem til eru
í heiminum.
í æfingabúðunum læra þeir
einnig Judo og Jiu-Jitsu, læra
að kasta hnff, og að blanda
bragðlaus svefnlyf.
Þessi þjálfun er ekki aðeins í
því augnamiði að gera þá fær-
ari til að berjast við óvini þjóð-
félagsins, heldur einnig til þess
að þeir geti betur gætt sjálfra
sín. Þeir eru f stöðugri lífshættu
og þurfa sífellt á allri sinni ár-
vekni og kunnáttu að halda. Og
þeim hefur tekizt furðanlega að
halda sér á lífi. Þau 40 ár sem
Hoover hefur verið yfirmaður
FBI, hafa aðeins 19 af mönnum
hans beðið bana við skyldustörf.
Og það er ekki mikið, þegar
tekið er tillit til þess að það
var FBI, sem útrýmdi mörgum
mestu glæpamönnum þjóðarinn-
ar. Það voru t. d. FBI-menn, sem
drápu John Dillinger, og marga
af hans kumpánum. Einnig í
sambandi við gagnnjósnir hefur
FBI látið mikið að sér kveða.
Árið 1941, þegar Bandarfkin
hófu þátttöku sína í síðari heims
styrjöldinni, vissi Hoover nöfn
svo til allra þeirra manna og
kvenna f Ameríku, sem voru
hlynnt nazistunum, eða njósn-
uðu fyrir þá. Og Á EINUM
DEGI var flest þetta fólk hand-
tekið og sett bak við lás og slá.
FBI SENDI UPPLÝSINGAR
TIL ÞÝZKALANDS
Nokkru seinna kom hópur
þýzkra njósnara upp að strönd
□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□
Ekki alls fyrir löngu gat Hoover, serti er einn
af valdamestu mönnum Bandaríkjanna, haldið
upp á 40 ára afmæli sitt sem yfirmaður ríkislög-
reglunnar. Um svipað leyti hafði hann einnig náð
hámarks aldurstakmarki opinberra starfsmanna.
En Johnson forseti gerði sérstaka undanþágu svo
að hann gæti starfað lengur.
_ •
□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□
Iíkamlegu ásigkomulagi, og að
andlegt heilbrigði þeirra sé óvé-
fengjanlegt. Hinir „útvöldu“
fara fyrst á tveggja mánaða
„theoretiskan kursus“ f Was-
hington, áður en farið er með
þá í sérstakar æfingabúðir, þar
sem allt er gert sem f mannlegu
valdi stendur, til að gera þá að
„super-mönnum“. — FBI-maður
þarf að vera liðugur eins og
bezti fimleikamaður, snöggur
eins og kúreki og þarf að hafa
til að bera hið kalda, rólega geð
pókerspilarans. Og síðast en
ekki sfzt verður hann að vera
einn mesta njósnara Rússanna,
Abel ofursta, sem þóttist vera
listmálari og ljósmyndari, en
sendi svo til Moskvu ótrúlega
mikið af leynilegum upplýsing-
um. Það var líka FBI sem náði
í Rosenberghjónin, sem sent
höfðu Rússunum miklar upplýs-
ingar um bandarísku kjarnorku-
sprengjuna. Þau enduðu í raf-
magnsstólnum. FBI varð einnig
til þess að koma upp um enska
„atomnjósnarann" Klaus Fusch
sem sjálfur var fær vísindamað-
ur, og sendi hinum rúss-
nesku kollegum sínum svo mik-
ilsverðar upplýsingar, að þeir
gátu fullgert brintsprengjuna
mörgum árum fyrr en þeim
hefði annars verið fært. En
FBI handtekur ekki nærri alltaf
þá menn sem grunaðir eru um
græsku. Hoover sagði ekki alls
fyrir löngu: — Ef strfð kynni
að brjótast út milli austurs og
vesturs, hefi ég nöfn og heim-
ilisföng um 100.000 manna og
kvenna í Bandaríkjunum, sem
yrðu handtekin samstundis.
Ríkislögreglan hefur á að
skipa um 6000 vopnuðum mönn-
um, en að baki þeirra eru svo
heilir herir vísindamanna og
tæknifræðinga sem vinna með
þeim að uppljóstrunum ýmissa
mála. Ein þýðingarmikil deild
er risastórt safn af alls konar
hlutum sem notaðir eru til sam-
anburðar. Þar eru m.a. allar
heimsins ritvélategundir, öll
heimsins sígarettumerki, allar
penna og blektegundir sem til
eru f heiminum, tugir þúsunda
af varalitum, um 40.000 tegund-
ir af skrifpappír og öll fataefni
sem fyrirfinnast. Sú deild sem
að einna mestu gagni kemur f
daglegu starfi ríkislögreglunnar
er án efa fingrafaradeildin. í
henni má finna fingraför 145
milljóna manna í og utan Banda
rfkjanna, og þar af eru 32 mill-
jónir litnar hornauga. Með
hjálp sérstaks rafmagnsheila er
hægt að umskrifa fingraförin f
tölur og stafi sem prentast á
sérstök kort. Hér er til dæmis
kort Eisenhowers fyrrverandi
forseta:
15 M 9 R 000 18
L 19 W 000
Bandaríkjanna með kafbáti. En
þeir voru varla stignir á land
þegar FBI-mönnum skaut upp
allt í kringum þá. Ríkislögreglu-
mennirnir settu síðan upp sendi
stöðina, sem Þjóðverjarnir höfðu
haft með sér, og hófu að senda
„mikilsverðar" upplýsingar til
„foringjans". En þá var þegar
búið að skjóta sex njósnaranna
(það er nú einu sinni áhættan
við að vera njósnari) og sá sjö-
undi hafði bjargað lífi sínu með
því að gefa þeim allar upplýs-
ingar varðandi sendistöðina.
Eftir stríðið kom FBI upp um
Vegna fyrirkomulags þessarar
einstöku spjaldskrár, er hægt
að „spora" fingraför á ótrúlega
skömmum tfma.
ALLAR UPPLÝSINGAR
UM OSWALD A 10 MlN.
Þegar Lee Harvey Oswald
var handtekinn í Dallas eftir
morðið á Kennedy forseta, sím-
sendu FBI-mennirnir sem þar
voru staddir, fingraför hans til
Washington. Og. 10 mínútum
seinna höfðu þeir fengið öll
upplýsingaskjöl hans. Æviágrip,
og um ferðir hans undanfarin
ár. En þrátt fyrir augljósa gagn
semi fingrafarasafnsins, hafa
margir orðið til að gagnrýna
notkun þess, þvf að menn Hoov-
ers eru þekktir að því að taka
fingraför allra þeirra manna og
Framhald á bls. 16
I