Vísir - 15.12.1964, Qupperneq 9

v T s » n
\ v ember (964
9
>f
Jpyrir nokkru var skýrt frá
þvi í fréttum, að fram-
kvæmdir væru að hefjast við
byggingu svokallaðra Iðngarða.
Þeir eiga að risa upp inni í
Sogamýri, rétt við húsið Sjón-
arhól, burstahús sem menn
kannast við og taka eftir við
innkeyrslu til Reykjavíkur á
homi Miklubrautar og Grens-
ásvegar.
Það var núna í byrjun nóv-
ember, sem nokkrir forustu-
menn í Iðnaðarmálum komu
þar saman og þar á meðal
einnig Jóhann Hafstein iðnaðar-
málaráðherra. Var þá fyrsta
skóflustunga við byggingar-
framkvæmdir þessar tekin með
vélskóflu e’inni sem komin var
þangað til að hefja verkið.
Flutti Sveinn Valfells ræðu þar
á staðnum, þar sem hann lýsti
því nokkuð, hverjar vonir iðn-
aðarmenn gerðu sér um þessa
framkvæmd, en Sveinn er for-
maður félagsins Iðngarðar.
Síðan hefur Vís'ir leitað sér
nánari upplýsinga um verk
þetta, aðallega hjá einum stjórn
armanna, Sveini K. Sveinssyni
verkfræðingi.
Með stofnun Iðngarða, sagði
Sveinn, er verið að gera tilraun
til að sameina fleiri aðila að
byggingu iðnaðarhúsnæðis Má
t.d. geta þess, að í þessum
framkvæmdum eru sameinaðir
16—18 aðilar og ef þessir
framkvæmd heppnast vel má
vænta þess að fleiri fram-
kvæmdir fylgi brátt í kjölfarið,
en mikils er um vert í þessu
sambandi að lánastofnanir og
borgaryfirvöld séu hlynnt þess-
ari aðferð til að bæta úr þörf-
inni fyrir iðnaðarhúsnæði í
borginni
jyjTálið hefur verið alllengi á
döfinni. Má segja að fyrsta
skrefið í því hafi verið tekið
haustið 1958, þegar þáverandi
skipulagsstjóri Reykjavíkur,
Gunnar Ólafsson hélt erindi
um það á fundi í Félagi ís-
lenzkra iðnrekenda, en áður
hafði hugmyndin þó verið rædd
víða og höfðu borgarstjóri og
borgaryfirvöld áhuga á því, þar
sem það hefur verulega þýð-
mguví skipulagsmálum borgar-
innar.
í framhaldi af þessu leitaði
Félag íslenzkra iðnrekenda til
Landssambands iðnaðarmanna
um að vinna að framgangi
málsins og var skipuð sameig-
inleg nefnd félaganna. Var nið-
urstaða þess að samvinna varð
um það að stofna félagsskap'inn
Iðngarða og voru eftirtaldir
fimm menn kosnir i stjórn
þeirra: Sveinn Valfells formað
ur, Sveinn K. Sveinsson, Guð-
mundur Halldórsson, Tóma>
Vigfússon og Þórir Jónsson
jþað varð svo t’il mikillai
hvatningar í þessu efni
þegar ákveðið var að 10 mill
jónir króna af enska láninu svo-
nefnda skyldu renna til bygg
ingar Iðngarða. Iðnaðurint
hefur átt í sífelldum erfiðleik
um með að afla lána til bygg
ingar stærra iðnaðarhúsnæðis
sem er mjög kostnaðarsamt Et
að vísu fjarri því, að þetta 10
milljón króna lán nægi til að
koma upp þeim stórbyggingum
sem þarna eiga að rísa upp. Eru
þátttakendur í félaginu þó von
góðir um að enn rætist úr þessu
og hafa mætt velvild í Viðræð
um við iðnaðarmálaráðherra or
bankastjóra framkvæmdabank
ans..
Ýmsar athuganir hafa farið
fram á þvl, hvaða fyrirkomulag
væri hentugast við byggingu
Iðngarða
Gert er ráð fyrir því, að
reistar verði þarna fimm stórar
verksmiðjubyggingar, fjórar
þéirra verða yfir 5 þúsund fer-
metrar að gólffleti en ein þeirra
rúmir 3000 fermetrar að gólf-
fleti.
J fyrstu yar um það rætt að
byggingarnar yrðu a. m k.
tveggja hæða, en við nánari at-
hugun hefur verið horfið frá
því og verða þær aðeins grunn-
hæð, þar eð verksmiðjurekstur
á I. hæð er talinn mun hag-
kvæmari en á fleiri hæðum.
Hver aðili um sig sem tekur
þátt í fyrirtækinu getur hins
vegar ráðið því, hvort hann
gerir kiallara undir húsunum
eða fyllir upp grunninn. Nú í
fyrstu lotu verður grafinn
grunnur helmingsins af hverri
byggingu, en framhaldið síðar
þegar ástæða er til. Bygging-
arnar verða reistar úr strengja
steypubitum, en það er nú talið
hentugasta bvanintTarformið ,
Þó verður að -taka fram í
þessu sambandi, að framan við
hverja verksmiðjubyggingu
verður reist tveggja hæða for-
hús, sem ætlað er fyrir af-
greiðslu og skrifstofur og til
ýmissrar slíkarar starfsemi.
Á svæðinu verður komið fyr-
ir allstórum bílastæðum og at-
hafnasvæðum úti við. Og þó
viðkomendur hefðu eins og
skiljanlegt er óskað jafnvel eftir
stærri athafnasvæðum, þá er
Uppdrátturinn sýnir staðsetningu verksmiöjuhúsanna fimm á svæðinu við Miklubraut og Grensásveg,
í sveig meðfram fyrirhugaðri götu sern kölluð er Skeifan.
Frjáís samtök iðnaöarmanna
um "hýjfflingu Iðngarða
hér greinilega um verulega
framför að ræða frá því sem
tíðkazt hefur í eldri hverfum
við iðnaðarbyggingar, þar sem
lítið athafnasv'ið hefur stundum
gefizt.
að verk sem nú er byrjað
á, að grafa grunna fyrir
þessum byggingum er eitt út
af fyrir sig æði m'ikið og sýnir
það hve verkið er stórt, að talið
er að flytja verði brott um 100
þúsund rúmmetra af jarðvegi,
en á þessum stað i Sogamýrinn'i
er mjög djúpt niður á fast.
Hefur verið samið við verktaka
að sjá um þetta verk, að grafa
grunnana og á gerð grunna og
fylling þeirra að vera lokið að
öllum fimm húshelmingunum
um 1. júlí n.k. Þá þarf að taka
ákvarðanir um, hvernig fram-
hald verksins verði unnið, en
væntanlega verður einstökum
verktökum falin framkvæmd
hinna einstöku þátt.a þess
ngar sérstakar nýjungar
Koma fram í byggingar-
tækni við smíði þessara húsa,
strengjasteypubitarnir eru nú
orðnir vel þekktir hér á landi,
hafa rutt sér víða t'il rúms, en
það er mikill kostur við þá,
hvað hafið á milli uppistaða
þeirra er langt svo að auðveld-
ara og frjálslegra er að koma
vélum fyr'ir f vinnusölunum.
Þarna verða iðnfyrirtæki
með mjög mismunandi starfsemi
svo sem brauðgerð, bifreiða-
stlllingar, vélsmíði, trésmíði.
sútun, vinnufatagerð, kvenfata-
gerð, bílasprautun o. fl.
Hugmyndin er hins vegar að
með því að byggja svo mörg og
stór verksmiðjuhús samtímis
megi koma við ýmis konar hag-
kvæmrii í framkvæmdum.
Síðan þegar Iðngarðar eru
komnir upp getur verið hag-
kvæmt að hafa ýmiss konar
sameiginlega þjónustu, svæðið
yrði allt girt sem he'ild og yrði
þá nægjanlegt að hafa einn
vaktmann fyrir það. Þá er lík-
legt að koma mætti á ýmiss
konar sameiginlegri þjónustu,
svo sem sameiginlegri matstofu,
þar sem mætti hafa bankaútibú
og ýmiss konar almenna þjón-
ustu fyrir starfsfólkið, t.d. setja
þar upp almenna slvsavarð-
stofu og e.t.v. vöggustofur eða
barnagæzlu fyrir starfskonur
sem ynnu þar
Sigvaldi heitinn Thordarsen
arkitekt vann að teikningu Iðn-
garða og síðar Þorvaldur Kr'ist-
mundsson, arkitekt.
Að byggingu þessa flokks
standa frjáls samtök iðnaðar-
manna, sem vænta sér góðs af
slíku félagslegu samstarfi sín
á milli. Ef reynslan sannar
hagkvæmni þessarar aðferðar
má vænta þess að fleiri bygg-
ingarflokkar fylgi á eftir, en
eins og eðlilegt er, þá munu
borgaryfirvöld hlynnt því að
unnið sé að skipulagningu iðn-
aðarsvæða í samvinnu Við slík
félagasamtök, fyrir því er lika
reynsla í borgum erlendis.
Sjálfsævisaga bónda, sem
margi hefur upplifað
Meðal ævisagna á bókamark-
aðnum fyrir þessi jól er bók
sem bókaútgáfan Skuggsjá
tefur út og kallast „Kalt er
við kórbak.” Er þetta sjálfs-
ævisaga Guðmundar J. E'inars-
;onar frá Brjánslæk.
Guðmundur er nú sjötugur
>g hefur upplifað margt frá-
sagnarvert á langri ævi. Hann
stundaði sjó á yngri árum eins
og títt var um Vestfirðinga fór
siðan i lingar til fjarlægra
landa, dvaldist um hríð í Fær-
eyjum sigldi til Miðjarðarhafs
ins og kom m.a. til hafna f
Englandi, til Kaupmannahafnr'
og /íþjó? 'efur hann man>
að segja frá þessum ferðum
sínum.
Síðan fluttist hann aftur
heim og gerðist bóndi á Brjáns
læk og í Hergilsey en búrskapur
varð erfiður enda var heims-
kreppan skollin á. Lengst hefur
hann búið á Brjánslæk, en
komið suður á vetrum, og þá
gegnt starfi sem dyravörður
hjá Alþingi. Hanri átti erfiðe
iaga og er þetta saga maim
semþurfti að þola ,þrautir oe
sorgir og svo mikla erfiðleika,
að það hefði margan bugað.
Samt var hann bjartsýnn og
'itmst 'ffið hafa eefið sér mikið
Guömundur bóndi á Brjánslæk, |
sern skrifað hefur sjálfsævisögu.
Sjálfsævisaga
Jóns á Laxamýri
komin át
Út er komin hjá forlagi
Odds Björnssonar á Akureyri
ævisaga Jóns H. Þorbergssonar
á Laxamýri og nefnist hún
Ævidagar. Er hún r'ituð af Jóni
sjálfum og er mikil bók, hátt
á fjórða hundrað blaðsíður,
prýdd fjölda mynda.
Jón er sem kunnugt er einn
af héraðsfrömuðum Þingeyjar-
ýslna gildur bóndi og mjög
vakand'i um landsins gagn og
nauðsynjar. Segir hann frá æsku
sinni og uppvexti, námsárum
utanlandsferðum og búskap í
glöggu og ljósu máli. Er bókin
öll hin læsilegasta og eigu-
legasta.