Vísir - 26.02.1965, Blaðsíða 8

8
V í S IR . Föstudagur 26. febrúar 1969.
VISIR
Vestur-íslenzkar hækur i
Otgefandi: Blaöaútgáfan VlSIR
Ritstjóri: Gunnar G. Schram
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóri: Þorsteinn Ó. Thorarensen
Ritstjúraarskrifstofur Laugavegi 178
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Askriftargjaid er 80 kr. á mánuði
I lausasölu 5 kr. eint. — Sími 11660 (5 linur)
Prentsmiðja Vfsis — Edda h.f
I einstaklingaeigu
Lokið er nú ráðstefnunni hér í Reykjavík um kísil-
gúrvinnslu við Mývatn. Niðurstaða hennar var sú, að
talið er hagkvæmt að reisa verksmiðjuna og leggur
stjóm Kísiliðjunnar til við ríkisstjómina að hafizt
verði handa um verksmiðjubygginguna strax í sum-
ar. Mun verksmiðjan kosta um 100 millj. króna, en
útflutningsverðmætið verður árlega um 70 millj.
króna. Stofnun framleiðslufélags um verksmiðjuna
getur þó ekki átt sér stað fyrr en aðeloknum mark-
aðsrannsóknum. Mikill fengur er að þeirri fullnaðar
vitneskju, að hér er um traust og öruggt fyrirtæki að
ræða, sem ekki eru annmarkar á að hrinda í fram-
kvæmd. í Kísiliðjunni, sem annazt hefur undirbún-
ingsrannsóknir, á ríkið 80% hlutabréfa, en hollenzki
aðilinn 20% bréfanna. Nú þegar framleiðslufyrirtækið
verða að ná fram að ganga á næstu árum. Of lengi
ingum kost á að eignast aðild að fyrirtækinu. Hér er
ekki um svo mikið fé að ræða, að þeir hafi ekki bol-
magn þar til þátttöku.
JPullkomlega ástæðulaust er að gera Kísilgúrverk-
smiðjuna að enn einu ríkisfyrirtækinu. Ríkið hefur
áratugum saman seilzt allt of langt inn á svið ein-
staklingsframtaksins og einstaklingsrekstursins. Sum
verkefni eru að vísu svo stór, að þar geta ekki aðrir
um vélað en ríkið. En mörg væru betur komin í ein-
staklingshöndum. Því er sjálfsagt að einstaklingum,
ekki sízt norðan og austanlands, verði gefinn kostur
á að skrá sig sem eigendur að meiri hluta verksmiðj-
unnar. Það er í samræmi við grundvallarstefnu Sjálf-
stæðismanna og í samræmi við það sjónarmið, sem
verður að ná fram að ganga á næstu árum. Of lengi
hafa framtakssamir einstaklingar þessa lands látið
sér lynda að ríkið tæki þau verkefni, sem aðrir geta
jafn vel — eða betur af hendi leyst.
Skuldirnar lækka
Túninn er sífellt að reyna að telja mönnum trú um
að ríkisstjómin sé hin ötulasta við söfnun erlendra
skulda og sé nú jafnvel þar í óefni komið. Ekkert er
fjær sannleikanum en slíkar fullyrðingar. Staðreynd-
in er sú, að útistandandi lán ríkisins og annarra opin-
berra aðila lækkuðu á síðasta ári um 90 millj. króna.
Námu ný opinber lán á árinu 140 millj. króna, en end-
urgreiðslur þeirra 230 millj. króna. Þessar tölur sýna
svart á hvítu, að hér er ekki um skuldasöfnun hins
opinbera að ræða erlendis, heldur þvert á móti —
skuldalækkun. Og ef Tíminn skyldi ætla sér að ve-
fengja þá staðreynd, mundi það illa ganga, því hér er
um upplýsingar Seðlabanka íslands að ræða. Fátt
sýnir betur málefnaskort Framsóknarflokksins en
fyrrgreindur áróður. Þegar allt annað bregzt, verður
að grípa til ósannindanna um ríkisskuldimar.
íslenzku einkabókasafni
Þá hefur komið margt annað
af bókum og ærið sundurleitum.
Ætla ég að telja upp af har.da-
hófi sýnishorn; og er þá fyrst
að nefna:
Nauðsynieg hugvekia 1879,
Anchorlinan vitnisburður íslend
inga um „anchorlínuna11, leið-
beining fyrir vesturfara o.fl.
1886, Mótsagnir orthodoxíunnar
1887, Guo Gyðinga og guð
kristinna manna 1887, Ræðo
móti Mormónum 1387. Vörn
fyrir trðna og sannleikann. Svar
gegn Ræðu mót; Mormönum
1887, Manitoba og Norðvestur-
landið í Canada. Þingvalla-
nýlenda 1887, Fagnaðarboðskan
ur hinna orthodoxu og hinnn.
lerölu 1887, ísland að blása upp
188S, ITm Vesturheimsferðir
1888, Enn itra Vesturheimsferðir
1888, Úr heimi bænarinnar
1888 Pá!s saga og Hungurvaka
1889, Um kærieikann 1889,
Sagan af Nikuiásj konungi ieikra
1889,Fyrirlestrar haldnir á ö
ársþingi hins evangeliska luth-
erska kirkjufélags íslendinga í
Vesturheimi 1889, Ura þrenning-
arlærdóminn og guðdóm Krists
1889, Myrtur í vagni 1890.
Skýrslur um hagi ísiendinga i
Ameríku 1890, Umhverfis jörð-
ina á 80 dögum, Hedri eða
blind réttvísi 1890, Um vatns-
veitingar 1890, Katekismus
unitara 189Tjj gugpa^jd
manna 1891, Smástirnj, §jýá|s-
gjöf sem Öidin sendir ícaupend-
um sínum 1892, Nokkrar athuga
semdir við hagskýrslur frá ís-
lendingabyggðum í Canada
1893 Svar gegn athugasemdum
við hagskýrslur frá Canada
1893, Ágrip af fyrirlestri um
bæjarlíf í-lendinga í Canada
1893, Nýtt stafrófskver 1893,
Þokulúðurinn 1894, Mikael
Hrogoff eða Síberíuförin 1895,
Æfintýri kapteins Homs 1895,
í ieiðslu 1895, Draumaráðning-
ar 1897, Segulmagn dýra og
svæfingarafl 1897, Kapítola 1896
Veiðiförin 1898, Hvíta hersveit-
in 1898 Sáðmennirnir,
Phroso 1899, Efsti dagur 1899,
Eidingar 1899, Örkin hin nýja.
Ljóðabréf til meðritstjóra ísa-
foldar 1899, Um hina nýju Jerú-
salem og hennar himnesku
kenningu 1899, Álit íslendinga
á Canada 1900, Lajla 1900, ís-
lendingadagurinn 2. ár 1901,
Karmel njósnari 1901, Páil sjó-
ræningi 1901, Höfuðglæpurinn
1901, Gjaldkerinn 1901, Skóli
njósnarans 1902, Hefndin 1902,
ísland hið unga 1903 Hugboð
og tönn fyrir tönn 1903, Lófa-
list 1903, Rannsóknarferðir
1903, Ránið á K. og A. járn-
brautariestinni 1903, Jón frá
sama landi 1904, Rudíoff greifi
1904, Hauksbók hin yngri 1905
Lúsía eða Húsfreyjan á Darra-
stað 1905, Heimili Hildu 1905.
Svikamylnan 1905, Verði ljós,
Mótsagnir biblíunnar 1905, Vaf-
urlogar 1906, Gulleyjan 1906.
Námur Salómons konungs 1906.
AMan Quaterman 1906, Meiri
elsku hefur enginn 1906, Biblíu-
'■ bindindi. Víndrykkja skipuð,
varin og viðhöfð 1906, Denver
og Helga 1906, Katharina
Breshovsku 1907, Vestur-Kan-
ada Saskatchewan og Alberta
1907, Þöglar ástir 1907, Nokkr-
ar skemmtisögur 1907, Svipur-
inn hennar 1907, í biskupskerr-
unni 1907, Smásögur eftir ýmsa
höfunda 1907, Canada Vestur-
Canada — Framtíðarland ís-
lendinga 1907, Safn af skrýtium
1908, Kjördóttirin 1908 Fang-
inn í Zenda 1908, Rupert Hent-
zov 1908, Smælingjar 1908, Að-
alheiður 1908, Lífsskoðun 1909,
Erfðaskrá Lormes 1909, Lára
1909, Handbók fyrir útlistun
stjörnuspádóma 1909, Forlaga-
leikurinn 1910, Ólíkir erfingjar
1910, Minningarrit 25 ára af-
mælis hins evang.-lútherska
kirkjuféiags íslendinga í Vest-
urheimi, Atgervi og ættartign
1910, Vopnasmiðurinn 1910,
Deilan mikla á tímabili kristn-
innar 1911 Biái roðasteinninn
1911, Konungur leynilögreglu-
manna 1911, Hefnd Marónis
1911, Samband heimanna 1911,
Parmes ioðinbjörn 1911, Ættar-
einkennið 1911, Ben Húr eða
Messíasartíðin 1909, 1911—
1912, I herbúðum Napoleons
1911, Úr borg og bæ 1911,
Hulda 1911, Barnalærdómur
eftir únitariskri kenningu 1911,
Aldarafmæli Jóns Sigurðssonar
1911, Blómsturkarfan 1912, Lá-
varðurinn í norðrinu 1912,
Sylvía 1912 íslenzkir höfuð-
lærdómar 1912, María 1912,
Bróðurdóttir amtmannsins 1912,
Fátæki ráðsmaðurinn 1913,
Milljónir Brewsters 1913, Minn-
ingarrit St. Heklu 1913, Dolores
1913, Fíflar 1914 og 1918,
Nokkrar gamiar sögur 1914,
Útlendingurinn 1914, Ferðalýs-
ingar frá sumrinu 1912, Upp
koma svik um síðir 1914, Ljós-
vörðurinn eða Gerti Trumann
Flint 1914, Tímamælir nútíðar-
innar 1914, Mannlífsmyndir
1915, Á eyrinni 1915 Sálmabók
og helgisiðareglur 1915, Hin
leyndardómsfullu skjöl 1915,
Sögur af ýmsu tagi 1915, Hvert
stefnir 1916, Ávarp til ísiands
1916, Kynjagull 1916, Hrópið að
ofan eða hin ægilegu tímamót
1917, Austur í blámóðu fjalla,
Minningarrit um séra Jón
Bjarnason 1917, Fyririestrar
1916, Mó uða músin 1916,
Vertu trúr, Predikun 1916,
Sunnudagaskólakver 1916, Urn
viðhald íslenzks ])jóðernis í
Vesturheimj 1916. Hver var
hún 1916, Spellvirkjarnir 1916,
Þorgils 1917, Jeff Clayton eða
Raui. drekamerkið 1918, Sálma
ar og aðrir söngvar bandalag-
bók og helgisiðabók 1918, Sálm-
anna 1918, Ritgerðir og bréf
1919, Biblíusögur handa yngri
deildum sunnudagaskólanna
1919, Sögur Breiðablika 1919,
Misskilningurinn 1919, Pólskt
blóð 1919, Bónorð skipstjórans
1919, Þjónn gula mannsins 1919,
Stafrófskver 1920, Skuggar og
skin 1920, Hið góða og illa inn-
ræti í manninum 1920, Hetju
sögur Norðurlanda 1921, Bútar
úr ættarsögu íslendinga frá fyrri
öldum 1921, Myrtle 1921, Munn
mæla skröksögurnar um Krist
1921, Nokkrar smásögur 1922,
Virgilius 1922, Skrá um inn
bundnar bækur lestrarfélagsins
Árgalinn 1923, Sunnudagaskóla
bókin 1923, Sigur að lokum eða
sér grefur gröf þó grafi 1923,
Helreiðin 1924, Sex sögur 1924,
Baugabrot, .i.grip af stjómartil
högun Kanada 1925, Þrettán
merkir sálmar og ágæt lög með
nótum 1925, Heimilislæknirinn
og heilbrigðisvörðurinn 1925?,
Fimmtíu ára landnáms minning-
arhátíð íslendinga í Vestur-Can
ada 1925, Kappræður um sann
indi spiritismans 1925, Peg 1926
Frelsun 1926, Sveiflur sam-
tíðarmanna 1927, Er índa-
trúin byggð á sviloim?
1927, Hnausaför mín 1928,
Harpa guðs 1928, Áreiðanleg vei
megun 1928, Saga heimferðar-
málsiris 1929, Á skotspónum
1930, Prentsmiðja Jóns Matth-
íassonar 1930, Guðsríkið 1931,
Hvar eru hinir framliðnu, Speg-
iil Tímans, Er maðurinn ódauð
legur? Niðurröðun atburðanna i
guðsspjallasögunni Sigursðhgv-
ar 1923, Bréf frá Ingu og fleirum
1932, Skríður til skarar 1933, Á
skotspónum 1933, í för með
Rócicrusians veturinn 1929 til
Landsins Helga og Egyptalands
1934, Davíð djarfur og Frí-
hyggjumennirnir 1934, Srá yfir
valin rit á ensku um íslenzk
efni 1935, Þjóðréttarstaða ís-
lands 1939, Einn með guði 1940.
Ættland og erfðir 1950 og í
átthagana andinn leitar 1957.
Þetta eru aðeins bókatitlar
og útgáfuár sem sýnishorn, en
ekki tæmandi upptalning. T.d.
er talið að Lögbergs- og Heims
kringlusögurnar hafi verið allt
að 100 talsins. Ég á nú kannski
ekki allt, sem þarna er tal-
ið, enda er margt smátt, en
hins vegar getur verið að ég
eigi sitt hvað sem ekki
er nefnt. Bókaútgáfa Vestur-ís-
lendinga er fyrir margra hluta
sakir merkileg, og ber vott um
það, að meðal þeirra hefur ver-
ið blómleg andleg menning, þeg
ar bezt lét. En þess mun því
miður ekki langt að bíða að ís
lenzkan hverfi vestan-hafs,
enda fjölgar þeim mönnum af
íslenzkum stofni, sem skrifa á
enska tungu.
BÆKUR AÐ HEIMAN
Vér vildum nú gjarnan líta
yfir skápana hjá þér, segjum
við við Ragnar.
í þeim er mikið af fagurlega
bundnum bókum, og segir
Ragnar okkur að fallegustu bæk
urnar séu bundnar af Sigurði
Ó. Haraldssyrii, en einnig á
hann fallegar bækur bundnar
Framhald á bls. 2.