Vísir - 08.05.1967, Blaðsíða 8

8
V í S I R . Mánudagur 8. mai 1967.
VÍSIR
Utgefandi: Blaðaútgáfan VÍSIR
Framkvæmdastjóri: Dagur Jónasson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoðarritstjöri: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Augíýsingastjóri: Bergþór Olfarsson
Auglýsingar: Þingholtsstræti 1, símar 15610 og 15099
Afgreiðsla: Túngötu 7
Ritstjórn: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 100.00 á mánuði innanlands
í lausasölu kr. 7.00 eintakið
Prentsmiðja Vfsis — Edda h.f.
Menningarsóknin
„Sjálfstæðisflokkurinn leggur, í samræmi við stefnu
sína og markmið, ríka áherzlu á það, að hvers konar
stuðningur við bókmenntir og listir verði enn aukinn
frá því sem er. Jafnframt sé þess gætt, að sá stuðn-
ingur verði umfram allt til þess fallinn að efla frjálsa
listsköpun í landinu“.
Svo segir í upphafi ályktunar um listir og menn-
ingarmál, sem lögð var fram á landsfundi Sjálfstæð-
ismanna fyrir skömmu. í ályktuninni eru ákveðnar
tillögur um endurbætur á mörgum sviðum. íslend-
ingar hafa sótt vel fram í menningarmálum á undan-
förnum árum og er ærin ástæða til að auka þá sókn
enn á næstu árum. Allt okkar strit í efnahagsmálum
miðar raunar að nokkru að því, að hér á landi megi
Vera sem blómlegast og glæstast menningarlíf. í því er
fólgin mesta réttlæting okkar sem sjálfstæðrar þjóðar.
Margar greinfr lista hafa blómstrað á síðustu ár-
um, t. d. tónlist, myndlist og leiklist. Vaknaður er al-
mennur tónlistaráhugi, ekki aðeins í Reykjavík, held-
ur mjög víða um land. Dæmigerð er velgengni Sin-
fóníuhljómsveitarinnar, sem heldur hverja tónleikana
á fætur öo'rum fyrir fullu húsi. Og það er tímanna
tákn, að mest aðsókn er að barnatónleikum sveitar-
innar. Bygging hins glæsilega Háskólabíós hefur
stuðlað að þessari þróun. Og bíóið er ekki eina hljóm-
leikahöll landsins, því komið hefur í ljós, að íþrótta-
höllin í Laugardal hentar vel til hljómleikahalds.
Myndlistaráhugi er orðinn þvílíkur hér á landi, að
sumum finnst nóg um allar málverkasýningarnar.
Gæðin eru náttúrlega upp og ofan, en fjöldi frístunda-
málaranna sýnir, hve almennur áhugi ríkir á listþátt-
töku á þessu sviði. Er það eitt ærin ástæða til að
byggja sem allra fyrst yfir Listasafn ríkisins og að
byggja nýjan sýningarskála, e. t. v. í sama húsi og
listasafnið verður.
Leiklistin hefur blómstrað verulega um allt land á
allra síðustu árum og vegur þar þyngst á metunum
stóraukinn stuðningur ríkisvaldsins við leikstarf úti
á landi. Sýnir það, hve miklu góðu má koma til leið-
ar með tiltölulega litlu fjármagni.
Erfiðlegast hefur þjóðinni gengið í bókmenntunum.
Ekki virðist það stafa af hæfileikaskorti, því stöð-
ugt rísa nýir og efnilegir rithöfundar, í ljóðagerð,
leikritun og í skáldsagnagerð. Hins vegar er erfiðara
fyrir listamenn á þessu sviði að lifa af list sinni. Staf-
ar það einkum af því, hve dýr bókagerð og bókaút-
gáfa er hér á landi, en síður af því, að upplag bóka
sé of lágt. Kemur þar til kasta ríkisvaldsins að styðja
íslenzkt frumkvæði að ódýrri bókagerð og að auka
styrki til rithöfunda. Á bókmenntasviðinu á þjóðin
líka miklar skyldur við arfleifð sína.
' Listirnar og menningin blómstrar mest, þegar andi
frjálsræðis rikir, eins og nú er. Vonandi ríkir sá andi
enn um ókomin ár, svo að menningarsókn þjóðarinn-
ar haldi áfram af auknum krafti.

(
(
(
Olíuleiðsla til sölu
ITyrir nokkrum dögum var
haldinn stjórnarfundur í fé-
laginu, sem á olíuleiðsluna frá
Beira í Mozambique til Rhod-
esíu, en um hana fór öll olía til
Rhodesíu, þar til efnahagsaö-
„Vagga lýðræðisins“.
Það er rætt um það í öllum
vestrænum lýðræðislöndum
hvað unnt sé að gera til þess
að hjálpa grísku þjóðinni, svo
að ekki komi til borgarastyrjald-
ar f landinu, að -því er hermt
er í yfirlitsgrein f Aftenposten
f Oslo — og vitanlega mikil
óeining um það innan Norður-
Atlantshafsbandalagsins, hvað
einstök bandalagsrfki geti gert
í þessu efni“ (Grikkland er
eitt NATO-landanna sem kunn-
ugt er), en um „það virðist þó
Minnisblé ð__k j osenda
gerðirnar hindruöu notkun henn
ar. Stjómarfundurinn var hald-
inn í Lissabon, en félagið, sem á
leiðslumar, er brezk-portúgalskt
— og hafa Portúgalsmenn meiri
hluta í stjóm.
vera alger eining milli Banda-
ríkjamanna og lýðræöisþjóöanna
í Vestur-Evrópu, að skylda
bandamanna sé að gera hinum
nýju valdatökumönnum f
Grikklandi ljóst, að valdataka
þeirra sé glæpur gegn grísku
þjóöinni og mikil raun fyrir
bandalagið. — Dean Rusk svar-
aði fyrirspum í gær í þingnefnd
og sagöi, að hið eina sem
Bandaríkjastjóm gæti gert eins
og sakir stæðu væri, að veita
konungi „siöferöilegan stuðn-
ing“.
Á þessum fundi var ákveóii
að selja leiðsluna, nema Bretai
greiddu félaginu viíwnanai
skaðabætur, vegna þess að
leiðslan liggur ónotuð. Brezku
stjómarmeðlimimir fengu fyrir-
mæli brezku stjómarinnar um
að greiða atkvæði gegn sölu, en
þeir portúgölsku fóru sínu fram.
Brezka stjórnin mun þó gera
sér vonir um, að geta hindrað
sölu, vegna þess að hlutabréfa-
eign Breta í félaginu er meiri
en Portúgalsmanna, en ef til
kasta hluthafa kæmi hafa brezk-
ir hluthafar fyrirskipanir um
það frá brezku stjóminni að
greiða atkvæði gegn sölunni.
Fréttaritari Daily Express í Lon
don sfmaði blaði sínu frá Lissa-
bon, að þar hefði flogið fyrir,
að fyrirtæki sem Suður-Afriku-
menn og Rhodesíumenn stæðu
að, vildu kaupa leiðsluna.
Fréttaritarinn — Bmce Loud-
on — segir að samkomulags-
umleitanir séu hafnar, og leiðsl-
an verði seld nema Bretar leggi
fram fé, sem þarf til viðhalds
leiðslunni, og mun það vera
ekki lftil fúlga, sem tarið er
fram á. Tapið sem félagið hef
ur orðið fyrir vegna þess, að
olíuleiðslan, nærri 390 km. •‘i
lengd, liggur ónotuð, nemur
hálfri milljón punda, en bætur
frá brezku stjóminni til þessa
nema hvorki meira né minna en
384,000 sterlingspundum.
Atkvæðagreiðslan á fyrr-
nefndum fundi fór þannig, að
fjórir brezkir forstjórar greiddu
atkvæði á móti sölu, fjórir portó
galskir með, og notaði þá for-
seti vald sitt sem oddamaðor,
svo að sala var leyfð.
Forseti framkvæmdastjómar-
innar er senor Dias da Ctmha.
Loudon segir brezka jafnt og
portúgalska forstjóra félagsins
grama yfir framkomu brezku
stjómarinnar.
Forsetinn tjáöi Loudon, að
margar fyrirspumir hefðu borizt
um kaup á leiðslunni
Alan Ball varaforseti ráðsms,
brezkur, sagði við Loudon, að
brezka stjómin hefði komið
skammarlega fram, og væri að
reyna að knýja fé'agið til þess
að lýsa sig gjaldprota.
Lfkur eru fyrir þófi og mála-
rekstri, ef til sölu kemur.
„Vagga lýðræðisins"
Herblock í Washington Post.
FRJALSRÆÐI EÐA HÖFT?
10 Árið 1960, þegar viðreisnin hófst í
íslenzku efnahagslífi, hafði hafta-
kerfið ríkt í 30 ár. Vinstristjómin
jók haftakerfið á sínum tíma. Ein-
kenni haftatímans vom m.a. þessi:
0 Á haftatímanum var ónógt vöru-
val.
0 Á haftatímanum voru biðraðir við
verzlanir.
0 Á haftatímanum þurftu menn að
sitja langtímum saman á biðstof-
um úthlutunarnefnda.
0 Á haftatímanum ríkti svartamark-
aðsbrask.
0 Á haftatímanum beindist fram-
leiðslan að öðrum greinum en hag-
kvæmast var.
0 Á haftatímanum var það háð duttl-
ungum og geðþótta yfirvaldanna,
hvaða fyrirtæki mættu lifa og hver
ættu að deyja.
0 Á haftatímanum var ýtt undir inn-
flutning vörutegunda, sem gáfu
góðar tolltekjur í ríkissjóð, en tak-
markaður var innflutningur á
tollalágum nauðsynjavörum.
0 Á haftatímanum var vöruverð hátt
og þjónusta við neytendur slök
vögna skorts á samkeppni í inn-
flutningsverzluninni.
0 Þegar viðreisnin hófst, ríkti hér
drungi og doði haftakerfisins. —
Viðreisnarstjómin rauf vítahring
haftakerfisins. Hún afnam inn-
flutnings- og gjaldeyrishöft og
leiddi inn verzlunarfrelsi á ný.