Vísir - 28.07.1967, Blaðsíða 8

|j?00
VI S I R . Föstudagur 28. júlí 1967.
VÍSIR
Dtgefandi: Blaðaútgáfan VlSIR
Framkvæmdastjóri: Dagur Jónasson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
A.ðstoöarritstjóri: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Auglýsingastjóri: Bergþór Clíarsson
Auglýsingan Þingholtsstræti 1, símar 15610 og 15099
Afgreiðsla: Túngötu 7
Ritstjórn: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 100.00 á mánuði innanlands
I lausasölu kr. 7.00 eintakið
Prents..iiðjt Vlsis — Edda h.f.
Nýjasta iðngreinin
Pyrir aðeins fimm árum hefði þótt ótrúlegt, að hægt
yrði í náinni framtíð að smíða hér 560 tonna stálskip,
næstum því eins stór og nýsköpunartogararnir voru.
Þá höfðu aðeins tvö lítil stálskip verið smíðuð hér á
landi og með löngu millibili. Síðan hefur ævintýrið
gerzt. Um helgina var hleypt af stokkunum í Slipp-
stöðinni á Akureyri 560 tonna síldarskipi, stærsta
skipi, sem smíðað er hér á landi. Markaði sá atburð-
ur tímamót í íslenzkri iðnsögu.
Á undanförnum fimm árum hefur stálskipasmíði
hafizt til vegs hér á landi. Hver skipasmíðastöðin á
fætur annarri hefur byrjað smíðar og aðrar stöðvar
er verið að undirbúa eða byggja upp. Athafnamest í
smíðinni hafa verið fyrirtækin Stálvík í Garðahreppi
og Slippstöðin á Akureyri. Reynslan af þessum smíð-
um er í stuttu máli sú, að íslenzku skipin eru fylli-
lega samkeppnishæf við erlenda framleiðslu, bæði í
verði og að gæðum, og þau hafa skipað hóp mestu
aflaskipanna. ,
Jóhann Hafstein iðnaðarmálaráðherra 'hefur stutt
þessa þróun með ráðum og dáð og ríkisstjórnin hefur
veitt þessari ungu iðngrein margvíslega fyrirgreiðslu
til að efla vöxt hennar. Enn skortir töluvert á, að ís-
lenzkar stálskipasmiðjur fái hliðstæða fyrirgreiðslu
lánastofnana og ríkisins og erlendar smiðjur fá, en þró
unin er í þá áttina að brúa þetta bil. Iðngrein af þessu
tagi verður ekki byggð upp í einu vetfangi. Raunar er
alveg ótrúlegt, hve hratt þessi uppbygging hefur
gerzt.
íslenzkir útgerðarmenn virðast tregir til að béina
smíðum skipa sinna til innlendra skipasmíðastöðva,
þrátt fyrir hina góðu reynslu. Þessi afstaða stafar lík-
lega að miklu leyti af varfærni gagnvart nýjungum.
Menn eiga þrátt fyrir allt bágt með að trúa því, að
hægt sé að smíða hér ódýr og traust stálskip. Báðar
athafnamestu skipasmiðjumar búa nú við töluverða
óvissu um framtíðarverkefnin. Það væri mjög baga-
legt, ef verkefnaskortur stöðvaði þá uppbyggingu,
sem farið hefur svo vel af stað.
Svo vel vill hins vegar til að ríkisvaldið hefur nú
aðstöðu til að koma í veg fyrir verkefnaskort skipa-
smiðjanna. Tvö stór verkefni standa fyrir dyrum.
Annað er smíði 3—i skuttogara, sem ríkisstjórnin
hefur forgöngu um, að fengnir verði til endurreisnar
íslenzkri togaraútgerð. Hitt er smíði tveggja strand-
ferðaskipa til endumýjunar rekstri Skipaútgerðar rík-
isins. Engin ástæða er til að láta smíða þessi skip er-
lendis, ef hægt er að fá jafngóð skip hér heima fyrir
svipað verð. Slík verkefni mundu tryggja áframhald-
andi þróun þessarar nýju iðngreinar hér á landi.
Fáar iðngreinar henta betur íslenzkum staðháttum
en einmitt skipasmíðar. Markaðurinn fyrir ný fiski-
skip er stærri en víðast annars staðar í heiminum.
Öflug innlend skipasmíði yrði traustur og mikilvæg-
ur þáttur í íslenzkum þjóðarbúskap.
i f.
))
222
99% ánna tvilembdar eft-
ir fóðrun með heykögglum
Heykögglaverksmiðjan við
Gunnarsholt á Rangárvöllum
hefur nú verið starfrækt í tvö
ár og hefur reynslan af henni
fariö fram úr öllum vonum, að
því er Páil Sveinsson land-
græöslustjóri í Gunnarsholti seg
ir. — Þegar er búið að panta
upp alla framleiðslu þessa árs
og markaður viröist vera fyrir
hendi til að stækka verksmiðj-
una verulega.
Bændur hafa tekið heyköggl-
unum mjög vel og margir hafa
notað heykögglana eingöngu í
stað innflutts fóöurbætis. —
Sjálfur segist Páll í Gunnars-
holti alveg vera hættur við ann-
an fóðurbæti en heyköggla, enda
hafi heykögglamir sama fóður-
gildi og það sem almennt er
kallað fóðurbætir. Páll geröi til-
raun með að gefa 100 ám að-
eins heyköggla með töðu fyrir
og um fengitímann og urðu 99
af ánum tvílembdar.
Verksmiðjan er rekin af rík-
isfyrirtækinu Fóður og fræ, en
henni var valin staður við Gunn
arsholt. Miklir möguleikar eru
þar á stækkun verksmiðjunnar,
en einnig er ætlunin aö verk-
smiðjan framleiði í framtíðinni
fræ fyrir innlendan markað, en
mikill hörgull hefur verið á fræj-
um af innlendum stofni. Fram
leiðsla fræjanna mun aö ein-
hverju leyti vera í samráði við
Landgræðslu ríkisins, sem hefur
aðsetur x Gunnarsholti.
Heykögglaverksmiðjan hefur
töðu af á þriðja hundrað hekt-
ara túns, sem búið í Gunnars-
holti hefur aö miklu leyti látið
verksmiðjunni í té, og var fram-
leitt í fyrra um 400 tonn af hey-
kögglum og heymjöli.
í stjóm Fóðurs og fræs eru :
Pálmi Einarsson, landnámsstj.,
Pétur Gunnarsson, forstöðumað-
ur Rannsóknarstofnunar land-
búnaðarins og Páll Sveinsson,
landgræðslustjóri.
Áburði dreift með flugvél Landgræðslunnar.
Mikil áburðard reifing
með flugvélinni í sumar
Þaö er gjörólíkt land, þar sem
áburði hefur verið dreift meö
flugvélinni og geysilegar fram-
farir á hverju ári, þar sem dreift
er hvert sumar, sagði Páll Hall-
dórsson, flugmaður áburðarflug-
vélar Landgræöslu ríkisins í
stuttu samtali við Vísi á dögun-
um. — Eftir þessi fimm ár, sem
ég hef verið með flugvélina, hef-
ur ekki getaö fariö hjá þvi, að
ég hef oröið sanntrúaður land-
græðslumaður, árangurinn af
iandgræðslunni stingur svo
greinilega í augun, og ekki ann-
að hægt en að hrífast meö í störf
um Landgræðslunnar.
Landgræðsla ríkisins fékk
fyrst flugvél til áburðardreifing-
ar árið 1958, en það var stærsta
framfaraskref, sem stigig hefur
veriö í landgræðslustörfuirt hér
á landi. — Með tilkomu flugvél-
arinnar eru engin takmörk fyrir
þvi hvað hægt er að rækta upp.
— Það má þó búast við að þyrl-
ur myndu henta betur til áburð-
ar- og grasfræsdreifingar, enda
hafa þær verið teknar í síaukn-
um mæli til notkunar í þeim til-
gangi í öðrum löndum.
Gömlu flugvélarnar, sem
Landgræöslan hafði til áburðar-
dreifingar voru ekki sérstak-
lega gerðar fyrir slík störf, enda
voru þær mun seinvirkari en
nýja flugvélin, sem kom hing-
að til lands í fyrrasumar, eftir
að gamla flugvélin eyðilagðist
í lendingu. — Nýja flugvélin,
sem er af Piper Pawnee gerð, er
sérstaklega gerð fyrir áburðar-
dreifingu. — Hún tekur hálft
tonn og er aðeins eina mínútu
að losa sig við hvern fann yfir
tæplega 2ja hektara svæði. — Á
miðju sumri var búið að dreifa
um 450 tonnurþ af áburöi með
flugvélinni, en mest var dreift
480 tonnum yfir heilt sumar
með gömlu áburðarflugvélinni.
í sumar hefur áburði og tún-
vingli, sem stundum er dreift
með áburðinum, verið dreift við
Gunnarsholt, á Haukadalsheiði,
i vig Axarfjörð og Grímsstaöi, við
Reynihlíð og í Landsveitinni.
Mest hefur veriö dreift við Gunn
arsholt, en hvergi hefur verið
dreift minna en 50 tonnum.
Áburðarflugvélin hefur sér-
stakt skírteini frá Loftferðaeftir
litinu, en í skírteininu stendur
aö flugvélin sé notuð við lanu-
búnaðarstörf og má hún þvi
fljúga lægra en aðrar flugvélar.
— Þar sem dre<ft er yfir sléttu
landi flýgur vélin að öllu jöfnu
í girðingarhæð.