Vísir - 06.12.1967, Blaðsíða 8

8
VISIR
Utgefandi: Blaðaútgðian visut
Kramkvæmdastjúri: Dagur Jónasson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoóarritstjóri: Axe) Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Auglýsingastjóri: Bergþór Úlfarsson
Auglýsingan Þingholtsstræti 1, slmar 15610 og 15099
Afgreiðsla: Hverfisgötu 55.
Ritstjórn: Laugavegi 178. Siml 11660 (5 Unur)
Áskriftargjald kr 100.00 ð mðnuðl innanlands
I lausasölu Kr. 7.00 eintakið
Prentsudðjr Visis — Edda hi,
Bezta kjarabótaleiðin.
Launþegasamtök eiga margra kosta völ í aðferðum
til að ná kjarabótum. Þessar aðferðir ná mjög mis-
jöfnum árangri. Leiðir 19. aldairinnar henta t.d. ekki
á síðari hluta 20. aldarinnar. Ef íslenzkir verkalýðs-
leiðtogar stæðu í stöðu sinni, mundu þeir hugsa þetta
mál til hlítar. Þeir mundu afla sér nákvæmra upplýs-
inga um ájrangur ýmissa leiða í ýmsum löndum á ýms-
um tímum. Þeir mundu nota þessar upplýsingar til að
breyta úreltum baráttuaðferðum sínum.
Á síðustu 15 árum hafa launþegar eins lands skarað
fram úr öðrum í kjarabótum. Meðal iðnaðar-
þjóðanna eru á þessum árum ekki dæmi um, að laun-
þegar hafi náð öirari og meiri kjarabótum en í Vestur-
Þýzkalandi. Mjög fróðlegt væri fyrir íslenzka verka-
lýðsleiðtoga að kynna sér, hvemig stendur á því.
Eftir styrjöldina völdust mjög greindir og hófsamir
menn til forustu í þýzkri verkalýðshreyfingu, og hef-
ur hún síðan notið slíkra starfskrafta. Verkalýðurinn
skipaði sér í aðeins 37 verkalýðsfélög, eitt í hverri
starfsgrein, bæði fyrir faglæirða og ófaglærða. Hver
vinnuveitandi semur því aðeins við eitt verkalýðs-
félag. Þau urðu skjótlega mjög öflug vegna stærðar
sinnar. '
En verkalýðsleiðtogamir beittu áhrifum sínum ekki
til að reyna að koma atvinnuvegunum á kaldan klaka,
eins og svo víða annars staðar hefur verið gert. Þeir
beittu áhrifum sínum til að efla atvinnufyrirtækin,
svo að þau gætu borgað hærri laun.
Þegar uppbyggingin hófst í Vestur-Þýzkalandi eftiir
stríðið voru verkalýðsleiðtogamir ekki komnir um-
svifalaust á vettvang með hótaniir og stríðsyfirlýsing-
ar. Þeir hugsuðu sem svo: Við getum e.t.v. fengið
stærri hluta af kökunni, en hún er bara svo lítil, að
það er ekkert varið í hlutann. Við skulum heldur
stækka kökuna, svo að við fáum hluta, sem varið er í.
Atvinnurekenduir áttuðu sig fljótlega á einlægni
forustumanna verkalýðsins. í stórum dráttum tókst
gott samstarf með þessum aðilum. Verkföll hafa æ
síðan verið mjög fátíð í Þýzkalandi. Kröfugerð verka-
lýðsfélaganna hefur verið mjög hófsöm, ef miðað eir
við önnur lönd. Og hvað hafa þau svo borið úr býtum?
Þýzkir verka- og iðnaðarmenn búa nú við betri
kjör en flestir aðrir. Þessi kjairabylting hefur gerzt á
síðustu 15 árum. Hófsemi verkalýðsfélaganna í byrj-
un leiddi til þess, að atvinnufyrirtækin söfnuðu fé,
sem notað var til að auka framleiðsluna, efla tækja-
kost, auka hagræðingu og sjálfvirkni. Þessa viðleitni
studdu verkalýðsfélögin. Þetta leiddi fljótlega til þess,
að fyrirtækin urðu auðug og framleiðin. Þau gátu þá
greitt miklu hærra kaup en hliðstæð fyrirtæki í ná-
grannalöndunum, og veitt betri aðstæður og meira
öryggi á vinnustað.
Hvernig væri nú, að íslenzkir verkalýðsforingjar^
kynntu sér verkalýðsmál í Vestuir-Þýzkalandi.
V í SIR. Miðvikudagur 6. desember 1967.

Fagnað hálfrar a
stæði um gervailt
t dag fagnar finnska þjóðin yfir
hálfrar aldar afmœli sjálf-
stæðis lands sins. Þegar í fyrra-
dag fóru oplnberir erlendir gest-
ir að streyma til Helsinki. 1 gær
færOu fulltrúar þjóða og ríkis-
stjóma Uhro Kekkonen ríkisfor-
seta ámaðarósldr, þeirra á með-
al fremstir I flokki forseti Sovét
ríkjanna Nikolaj Podgomij og
forsætisráðherrar Norðurlanda
Per Borten forsætisráðherra
Noregs, Tage Erlander forsætis
ráðherra Svíþjóðar, Jens Ottó
Krag forsætisráðherra Damerk-
ur og forsætisráðherra íslands
Bjami Benediktsson, utanríkis-
ráðherra Emil Jónsson, íslandi,
Hans Tabor Danmörku og fleiri
Á fund forseta gekk einnig til
að bera fram ámaðaróskir sér-
legur fulltrúi Svfakonungs, Bert-
il prins.
Það var hinn vitri lagamaður
og stjómmálamaður P.E. Svin-
hufvud, sem myndaöi fyrstu
stjórn hins sjálfstæða Finnlands
en það nafn sem ber hæst í
sjálfstæöissögunni er nafn Carls
Gustavs Mannerheim marskálks
sem í lok ársins 1917 kom heim
en þá wra liðin 30 ár liðin frá
burtför hans þaöan. Þegar bylt-
ingin brauzt út í Rússlandi var
hann hershöfðingi í her keisar-
ans og Nikuilás keisari hafði á
honum miklar mætur, Manner- .
heim var í sjúkraleyfi suður í
Odessa er oktober-byltingin
braust út, og hafði einmitt þá
fengið fyrirskipun um að hverfa
aftur til Pétursborgar og taka
við starfi í vara-liðinu. Hann
ætlaði þangað klæddur hershöfð
ingjabúningi en félagar hans
vöruðu hann við því, bolsjevik-
ar kynnu aö drepa hann, en
hann fór eigi að síður í „fullum
skrúöa“, og er sagt, að einurð
hans og skapfesta hafi bjargaö
honum, er hann lenti í þeirri
hættú, sem hann hafði verið var
aður við.
Hlutskipti hans varö að
stjórna hinum „finnska bænda
her“, illa þjálfuðum og illa bún-
um vopnum, og það átti fyrir
honum að liggja aö veröa þjóð-
hetja sem hemaöarlegur leið-
togi — þjóðhetja, sem þjóðin
á öðrum fremur sjálfstæði sitt
að þakka, en oftar en einu sinni
hafði syrt svo í álinn, að ekki
virtist annað sjáanlegt en algert
hrun og tortíming Finiia sém
sjálfstæðrar þjóðar væri fram-
undan.
í tilefni afmælisins veröur
fangelsistíma 6700 fanga styttur
og þeim veitt borgaraleg rétt-
indi á ný.
Á 50 ára afmælinu nýtur
finnzka þjóðin virðingar allra
annarra þjóða, í austri og vestri
Sambúðin við aðrar þjóðir hin
ágætasta og það talar sínu máli
að Kekkonen var eini þjóðar-
leiðtoginn sem ekki er kommún-
isti sem boðinn var til hátíða-
haldanna í Moskvu á byltingar-
hátíðinni.
Um sjálfstæðisbaráttuna og
sambúöina við aðrar þjóðir seg
ir svo í yfirlitsgrein:
Þrjár styrjaldir hefir Finn-
land orðið að heyja frá 1917 —
oft hefir syrt í álinn, deilur
hafa verið við hið volduga ná-
rannaríki, Sovétríkin, en sjálf-
æðið var varðveitt, þvf aö á-

Mannerheim marskálkur.
vállt' var öll þjóðin, karlar og
konur, reiðubúin að leggja allt
í sölurnar. Og ávallt var hægt
að treysta þessari þjóð, orð-
heldni og skilvísi hennar. Finn-
ar hafa ávallt verið til fyrir-
myndar meðal aMra þjóða, að
því er varöaði greiðslu á styrj-
aldarlánum. Og sigramir í þágu
sjálfstæðisins vora unnir þótt
við ofurefli væri að etja.
Finnland laut sem kunnugt er
sænskri stjórn frá 1154—1809,
er það varð hertogadæmi í hinu
rússneska keisaraveldi, en 1917
— er byltingin var gerð í Rúss-
landi — á næstsíöasta ári fyrri
heimsstyrjaldarinnar, tóku Finn-
ar örlög sín í eigin hendur og
lýstu yfir sjálfstæði sínu.
Og saga Finnlands, finnsku
þjóðarinnar, til þess ag varð-
veita sjálfstæði sitt er saga mik-
illar ættjarðarástar, mikilla
fóma og trúar, en þess má og
minnast að fyrir Mannerheim,
þjóöhetjunni, var það ávallt efst
á blaði, að hafna ölu, sem ekki
var heiðri Finnlands samboöið.
Rússland undir
hamri og sigð
SOVÉTRIKIN 1917-1967
Sti
T_Tt er komið hjá Bókaforlagi
Odds Björnssonar á Akur-
eyri rit sem tileinkað er fimmtíu
ára afmæli rússnesku byltingar-
innar, „Rússland undir hamri og
sigð“. Bók þessi er gefin út í
mörgum löndum samtímis, en
framútgáfan er þýzk. Er þetta
mikið rit, skreytt mörgum mynd
um af sögulegum atburöum, bar
áttu og starfi sovézku þjóðar-
innar allt frá hruni keisaraveldis
ins til geimferðanna.
Bókin hefst á ritsmíö um söigu
og nútíð Sovétríkjanna eftir
þýzka rithöfundinn og blaða-
manninn Hermann Pörzgen.
Hann sat í haldi í Sovétríkjun-
um langa hríð á stríðsáranum
og eftir stríðið, en gerðist síðan
fréttaritari þýzka' blaðsins —
„Frankfurter Allgemeine Zeit-
ung“ i Moskvu.
Rakið er tímatal merkustu
stjómmálaviðburöa Sovétríkj-
anna allt frá valdatímum Alex-
anders II til viðræðna Sovét-
manna við Bandaríkjamenn um
afnám atomvopna í janúar í vet-
ur.
Myndir, sem eru allmargar i
bókinni hafa fæstar birzt áður
en þær era meginefni bókarinn-
ar og fylgir stutt skýring hverri
mynd. Er á þann hátt brugðið
upp svipmyndum úr sögu og
þjóðlífi Sovétríkjanna, stjórn-
málum, hugmyndafræði, atvinnu
vegum, landslagi, landsháttum
vísindum og menningu. í bók
inni era einnig tölfræðilegar
upplýsingar um lýðveldi Sovét-
ríkjanna, borgir, fólksfjölgun og
fólksfjölda eftir þjóðemum.
Islenzka þýöingu önnuðust
Kristján Karlsson og Magnús
Sigurðsson.
f