Vísir - 04.01.1968, Blaðsíða 8

8
VIS IR . Fimmtudagur 4. janúar 1968.
VISIR
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Dagur Jónasson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoöarritstjóri: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Auglýsingastjóri: Bergþór Úlfarsson
Auglýsingar: Þingholtsstræti 1, símar 15610 og 15099
Afgreiðsla: Hverfisgötu 55.
Ritstjóm: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuði innanlands
I lausasölu kr. 7.00 eintakið
Prentsmiðja Vísis — Edda hf.
Sameiningartákniö
|>rjú íslenzk dagblöö með ákaflega andstæðar stjórn-
málaskoðanir hafa nú sameinazt í einu hugsjónamáli,
sem er svo mikið, að það skyggir á allt pólitískt dæg-
urþras. Hið sameinandi band er hneykslunin út af því,
að Hilmar Kristjánsson skuli hafa verið skipaður ræð-
ismaður íslands í Jóhannesarborg í Suður-Afríku,
þrátt fyrir ummæli hans í Vísi um Island.
Viðtalið við Hilmar birtist í Vísi 12. desember. Þar
segir Hilmar á hreinskilinn hátt frá orsökum þess, að
hann hvarf af landi brott og gerðist kaupsýslumaður
í Suður-Afríku. Einnig lýsti hann á hressilegan hátt
skoðunum sínum á efnahagskerfi íslands og aðstöðu
frjáls framtaks.
Um ástæður þess, að hann hóf ekki aftur atvinnu-
rekstur á íslandi, sagði Hilmar: „Ég var kominn út
úr viðskiptalífinu hér, og þurfti að komast inn í það
aftur, en það var erfitt. ísland er gott land fyrir sósíal-
ista en síðasti staður á jarðríki fyrir kapítalista. Hér
verða allir að vera jafnlitlir og aumir, allt andrúms-
loftið er á móti þvf hér, að menn græði peninga“.
Síðar var hann spurður um hvort hann vildi ekki
hefja atvinnurekstur á íslandi, og svaraði hann þá:
„Nei, í framtíðinni ætla ég að forðast ísland eins og
heitan eldinn“. Þessi ummæli hafa hneykslað mest,
en sú hneykslun stafar af misskilningi á ummælunum.
Hilmar á við að hann ætli að forðast að hefja atvinnu-
rekstur hér á landi.
Menn eru vitanlega mjög ósammála um fullyrðing-
ar Hilmars. Hins vegar er sjálfsagt, að skoðanir hans
komist á framfæri eins og aðrar skoðanir. Þjóðin verð-
ur að kunna að taka því, að henni sé sagt til syndanna.
Gagnrýni getur bæði verið réttmæt og óréttmæt. En
þegar menn eru hættir að þola hana, eru þeir hættir
að þola lýðræðið.
Allir vita, að íslendingar gagnrýna allt og alla, þeg-
ar þeir eru heima, en mega ekkert ljótt um landið
heyra, þegar þeir eru erlendis. Þetta er eins og í góðum
fjölskyldum. Þær deila innbyrðis, en bera deilumál
sín ekki á torg. Að Hilmar skuli lesa yfir okkur gagn-
rýnina, jafngildir því ekki, að hann geti ekki verið
góður fulltrúi þjóðarinnar út á við, — nema síður sé.
Eitt dagblaðanna er svo rætið, að það dylgjar um,
að ekki sé allt með felldu í atvinnurekstri Hilmars í
Suður-Afríku. Sá pistill er einkar fróðlegur minnis-
varði um baráttuaðferðir, sem enn tíðkast hér á landi.
Hvergi eru rök, aðeins dylgjur og Austra-„reisn“.
Hilmari mistókst á sínum tíma að verða „blaða-
kóngur“ á Islandi. Skemmtileg tilviljun er, að hann
skuíl löngu síðar geta orðið sameiningartákn þriggja
dagblaða, sem áður áttu fátt sameiginlegt. Svo geta
menn dæmt um, hvort frammistaða blaðanna f lokkast
fremur sem skoðanakúgun, sem sérstætt áramóta-
gaman eða eitthvað þar ó millL
Verða Kambodía og Laos
brátt styrjaldarvettvangur?
í fréttmn þeim, sem borizt hafa
1 að undanfömu um ýmis op-
inber ummæli Sihanouks prins,
þjóðhöfðingja Kambódíu (Cam-
bodia) kennir talsverðs ósam-
ræmis, hverjar sem orsakimar
eru, aö ummæli hans em rang-
túlkug eða misskilin, eöa hann
hefir tekið nokkuð breytilega aí
stöðu frá degi til dags. En um
mæli prinsins vekja að sjálf-
sögðu óvanalega athygli um
þesar mundir, svo mjög sem um
það er rætt, að hersveitir Banda
ríkjamanna og S-Víetnama fari
bráðlega að veita herflokkum
Noröur-Vietnama, sem koma til
árása frá Kambodiu eftirför
þangað. Bandarikjamenn og Suð
ur-Vietnamar haida þvi nefni
lega fram að herflokkar frá N.V.
hafi leymilegar bækistöðvar í
Kambódíu, og geri þaðan skyndi
árásir sínar. Einhver heiftarleg
ustu átök styrjaldarinnar hafa
orðið í grennd við landamæri
Kambodíu.
Ef sú ákvöröun yrði tekin, að
veita herflokkum Norður-Viet-
nama eftirför inn í Kambodíu
hverju sinni, er þeir koma til
árása yfir landamærin, gæti það
— að margra áliti — leitt til
þess, að styrjöldin breiddist út.
Og það er vegna þeirrar hættu,
sem mest er um þetta rætt og
ritað.
Seinustu ummæli Sihanouks
prins voru á þá leið, að banda-
rískum hersveitum yrði ekki
veitt viðnám, ef þær færu yfir
landamærin, nema þær réðust
inn I „byggð ból“. — Sihanouk
prins talaði um það, að Kambod
ía heföi ekki haft bolmagn til
að heyja styrjöld, og mundi
reyna að fara diplómatískar leið-
ir, og því aöeins að þær bæru
ekki árangur leita aðstoöar ann-
arra landa, en hann hafði áður
sagt, að hann mundi ekki hika
við að leita aðstoðar kommún-
istarikjanna, ef til innrásar
kæmi, og nafngreindi þau ríki,
sem hann mundi biðja um að-
stoð: Norður-Víetnam, Norður-
Kóreu, Kína og Sovétríkin.
Fyrir nokkrum dögum virtist
sú hætta stórum vaxandi, að
styrjöldin breiddist út af ofan-
greindum orsökum — þ. e.
breiddist út aö minnsta kosti
til Kambódiu og Laos, en ýmsar
fregnir bentu til að stjornii. i
Suður-Víetnam heföi tekið harö-
ari afstöðu i málinu en Banda-
ríkjastjóm og vildi þrátt fyrir
alla áhættu herja á Norður-Víet-
nama og Vfetcong innan landa-
mæra Kambódíu og Laos.
Sihanouk prins.
K INA
Það var snemma I desember
sem Bandaríkjastjóm sendi Si-
hanouk prins orðsendingu og
lýsti áhyggjum sínum yfir „vax-
andi notkun Norður-Víetnama á
landsvæðum í Kambódíu til hem
aðar“. Boðið var upp á stuðn-
ing við landamæraeftirlit undir
alþjóðastjóm, en prinsinn svar-
aði allhöstuglega, og hótaði þá
að leita stuðnings kommúnista-
landanna fyrmefndu, ef Banda-
rikin áformuöu „innrás í Kam-
bódíu“.
Og Sovétrfkin hafa varað
Bandaríkin við afleiðingum inn-
rásar (fyrir rúml. hálfum mán-
uð) og töldu Bandarfkin hafa
hótað innrás, en Víetcong í Suð-
ur-Víetnam hét „bræöraþjóö-
inni“ í Kambódxu fullum stuðn-
ingi. Kína hefur svo sem að
lfkum lætur lofað stuðningi, en
eftir því sem áður gerðist veltur
á ýmsu um samstarf og vina-
hót Kambódíu og Kína. Sannast
að segja virðist svo, sem hvorki
í Norður-Víetnam eða öörum
löndum Suöaustur-Asíu óski
menn eftir stuðningi kínverskra
hersveita. '
Það dregst sennilega ekki
langt fram á árið unz það skýr-
ist hvort nokkur innrás verður
gerð f Kambódíu. 1 orðsend-
ingunni frá f desember var ekki
hótað innrás, heldur lagt til; aö
eftirlit á landamærum Kambód-
íu væri hert, — undir alþjóöa
stjóm, — sem fyrr var sagt.
Alkunna er, að Norður-Víer-
namar hafa flutt birgðir og ner-
lið um þessi tvö hlutlausu lönd.
Laos og Kambódíu, til Suður-
Víetnam og aðalleiðin talin hara
verið Ho Chi Minh leiðin svo
nefnda um Laos. Punktalínurnar
á uppdrættinum sýna. hvar þess
ar leiðir liggja.
/
J