Vísir - 01.07.1968, Blaðsíða 9

V1 S IR . Mánudagur 1. júlí 1968.
9
0 VIÐTAL
DAGSINS
er við Eyvind
Júliusson
Tjað er ekki alls staðar hátt til
lofts né vítt til veggja, þar
sem hlýja og víöfellinn hugblær
á aðsetur.
Síðla kvölds í sólmánuði
Iegg ég leið mína niður að
höfninni í Innri-Njarðvík. í
vinnuskála, sem viröist þegar
hafa lifað sitt fegursta, býr í
einu herbergi nær sjötugur
maður Eyvindur Júlíusson. 1
átján ár hefur hann átt þarna
heima, lengi búið einn sér og
unaö hag sínum vel.
Það fyrsta sem vekur athygli
mína, þegar ég er kominn inn
í vistarveru hans, er hiö mikla
safn bóka, sem þekur þar veggi.
— Hefur þú lengi safnað bók-
um, Eyvindur?
— í um það bil átta ár. Þá
hætti ég að drekka?
— Hvaðan af Snæfellsnesi?
— Ég fæddist að Gaul í
Staðarsveit 3. ágúst 1898. For-
eldrar mínir voru Júlíus Jóns-
son og Sólveig Ólafsdóttir, fá-
tæk hjón með stóran barnahóp.
Ég tel a, m. k. að þau hafi ekki
haft mikið fyrir framan hendur,
því á 9—10 stöðum bjuggu þau
og voru því sífellt að flytja, en
það hátterni stórrar fjölskyldu
hefur aldrei þótt bera vott um
gróinn efnahag.
— Varst þú hjá foreldrum
þínum?
— Ónei. Ég tel mig nú hafa
alizt upp á flækingi fram aö 12
ára aldri. Þá bjó faðir minn á
Saurum í Staðarsveit. Hann
sendi mig það vor inn í Hauka-
dal í Dalasýslu. Á móti mér átti
aö taka Jóhann B. Jensson
hreppstjóri á Mjóabóli og ráö-
stafa mér þar til dvalar. Faöir
minn flutti mig í Stykkishólm
og fór ég þaöan með flutninga-
bát, „VARANGE“. til Búðar-
dals. Þegar þangað kemur var
enginn til að taka á móti mér.
Ég umkomulaus, ókunnugur
sveinsstauli, sem fá úrræði
vissi. mér til framdráttar.
Þegar báturinn kom í Búðar-
dal, voru þar staddir Hildiþór
bóndi á Harrastöðum og Bene-
dikt Kristjánsson bóndi á Þor-
bergsstööum í Laxárdal. Þeir
Eyvindur Júlíusson.
aftur að Hlíð til að vitja meyjar-
málanna og þá giftum við Lauf-
ey okkur og vorum þar svo í
tvö ár.
— Og þá hafið þið byrjað
búskap?
— Ónei, við bjuggum aldrei,
aö vísu áttum við dálítinn bú-
stofn, svo þess vegna var þaö
hægt, en jarðnæöi lá ekki á
lausu f þá daga.
Frá Hlíð fórum viö sitt á
hvorn bæ sem vinnuhjú. Ég
aftur að Svignaskaröi en hún
að Ferjukoti til Siguröar Fjeld-
steð, síðar færði ég mig þangað
til hennar og þar fæddist okkur
dóttir.
Frá Ferjukoti fórum við að
Laugárfossi á Mýrum til Egils
Friðbjarnarsonar frá Borg.
Faðir minn bjó þá á Saurum
og til hans fórum við frá Laug-
árfo i. Ekki varð þar þó löng
vistin, og urðum við þá að fara
til Kjartans Kjartanssonar á
Staðarstað. Þar ól kona mfn
meybam, en galt fyrir með tífi
sínu.
Telpan lifði og bar nafn hennar.
Hún ólst síðan upp á Lýsuhóli
í Staðarsveit.
Meðan ég var vinnumaður
hafði ég sjö vertíðir róið í
Grindavík á vegum séra Brynj-
ólfs Magnússonar, er þá var
þar prestur. Hann hafði að
Kyrrð umhverfisins skapar
mér næði til að njóta bókanna
— Jæja, þótti þér góöur sop-
inn?
— Já, og það heldur um of.
Ég var stundum ekki alltaf á-
nægður meö sjálfan mig á þeim
árum.
— Þér finnst þá bækurnar
betri vinir en Bakkus?
— Ójá, þótt þær kosti tals-
verða fjármuni, þá eru þar vinir
sem í raun reynast. Og hvað
efni mín snertir, þá veit ég þó,
að nú á ég dálítið af peningum.
Þeir voru stundum fljótir að
fara áöur, þegar Bakkus bauð
v.eigar.
Heyrðu, mig langar til að
eignast bækur Þórbergs um séra
Árna á Stóra-Hrauni. Þær hef
ég ekki getað náð í ennþá.
— Það er nú vfst erfitt að
fá þær. Er nokkur sérstök á-
stæða fyrir því, að þú hefur
svo mikinn áhuga fyrir þeim
bókum?
— Já, ég er nefnilega Snæ-
fellingur og þekkti séra Árna.
tóku mig upp á sína arma, fór
Benedikt með mig heim til sín,
og var ég þar hjá honum I viku.
Þá flytur hann mig að Köldu-
kinn. Þar bjó Jón Óli Árnason.
Hann lætur Árna son sinn flytja
mig til hreppstjórans á Mjóa-
bóli. Á öðrum degi, sem ég dvel
þar, kemur stúlka þangað og
hefur tvo til reiöar. Þetta var
Málfríður Benediktsdóttir frá
Krossi í Haukadal, er erindi
hennar aö sækja mig, því þangaö
átti ég að fara. Þau systkini,
hún og Þorleifur bróöir hennar,
bjuggu þar með foreldrum sín-
um, Benedikt Þorleifssyni og
Guðfinnu Guðmundsdóttur,
Benedikt lézt sama árið og ég
kom.
Á þessu ágæta heimili var ég
svo fram yfir tvítugt. Má þvi
segja aö meö þessum hreppa-
flutningi inn í Dali væri æsku-
flækingi mínum lokið.
Á Krossi var aldrei litiö á
mig sem óvelkominn tökustrák,
fremur sem bróður og son á
heimilinu bg þaðan fór ég ve)
efnaður maður á þeirra tíma
visu, átti 25 ær og tvö hross.
Get ég ekki annaö sagt, en þar
hafi ég alizt upp og vaxið til
þess manndóms, sem ég hef
sýnt um dagana, hafi hann
nokkur verið.
— Hvert lá leiðin frá Krossi?
- Aö Hlíð í Hörðudal til
Þorleifs Teitssonar og Sigur-
urlaugar Sveinsdóttur Gunnars-
sonar á Mælifellsá í Skagafirði.
Á vist með þeim hjónum var
skagfirzk stúlka, Laufey Ósk-
arsdóttir frá Kjartansstaðakoti.
Hugir okkar hneigöust saman
og urðum við heitbundin. Ég fór
þo sem vinnumaöur að Svigna-
skarði eftir þriggja ára veru í
Hlíð, en hún varð þar áfram.
Á Svignaskarði bjó Guömundur
Danlelsson, kona hans hét Guð-
björg en ég hef týnt niður
föðurnáfni hennar. Þarna I-
lengdist ég í þrjú ár, en fór svo
Fatnaðarkaupstefna í séptember
jpélag íslenzkra iðnrekenda hef-
ur ákveðið að efna til fatn-
aðarkaupstefnu dagana 11.—16.
september n.k. Kaupstefna þessi
sem nefnist „íslenzkur fatnaður
1968““ veröur haldin I anddyri
Sýningarhallarinnar í Laugardal.
Þetta er í annaö skipti, sem
efnt er til sérstakrar fatnaðar-
kaupstefpu hér á landi, en sú
fyrsta var haldin á árinu 1965
í samkomuhúsinu Lido. Nú þeg-
ar hafa 18 framleiðendur til-
kynnt þátttöku í kaupstefnunni.
en þess er að vænta, að fleiri
bætist' hópinn. Fyrstu fjóra dag
ana verður kaupstefnan ein-
göngu opin fyrir innkaupastjóra
verzlunarfyrirtækja frá kl. 10—
12 fyrir hádegi og frá kl. 14j—
18 eftir hádegi. Gert er ráð 'fyrir
að kaupstefnan veröi til sýnis
fyrir almenning síðari hluta laug
ardagsins 14. og sunnudagsins
15. september.
Kaupstefnur þykja hvarvetna
nauðsynlegur þáttur í nútíma
viðskiptalífi. Er þess að vænta,
að þessi kaupstefna veröi sótt
af sem flestum, sem verzla með
fatnaðarvöirur, °n gera má ráö
fyrir, að þeir sjái sér haq í þvi
nú sem áður að sækja kaup-
stefnu þessa, og eiga kost á því
að gera innkaup á einum stað,
þar sem á boöstólum mun verða
úrval alls konar fatnaðar. Fatn-
aðarkaupstefna sú sem efnt var
til á árinu 1965 og kaupstefna,
sem haldin var í sambandi við
Iðnsýninguna 1966, sýndu það
ötvírætt, að innkaupastjórar
verzlunarfyrirtækja kunna að
meta þessa viöleitni framleið-
enda, en fjölmargir þeirra heim-
sóttu þær kaupstefnur og urðu
viðskipti þar mikil.
Eins og áður segir verða á hoö
sólnum flestar tegundir fatnað-
arvöru, svo sem karlmannafatn-
aður, kvenfatnaður undirfatnað-
ur, nærfatnaður, vinnufatnaöur,
skófatnaður og ýmiss konar
feröaútbúnaður.
Sérstök framkvæmdanefnd
hefur verið skipuð til að undir-
búa kaupstefnuna „íslenzkur
fatnaður 1968“ og eiga sæti <
henni frá Félagi íslenzkra iðn-
rekenda, þeir Árni Jónsson, Birg
ir Brynjólfsson og Hörður Sveins
son og frá Sambandi fslenzkra
samvinnufélaga, Sören Jónsson.
mestu alizt upp i Ljárskógum
í Dölum. Þegar svo var komið
högum mfnum, sem ég nú hef
sagt, fór ég aftur til sjóar og
nú út f Vestmannaeyjar, en eftir
að hafa róið þar eina vertíð fór
ég til Siglufjarðar, árið 1930.
Þar kynntist ég konu, Kristínu
Jósefsdóttur, bjuggum við sam-
an á Siglufirði í 24 ár og eign-
uðumst tvær dætur. Á Siglufirði
undi ég vel hag mínum, hafði
alltaf nóga atvinnu og kunni
ágætlega umhverfinu og fólki
öllu er ég hafði samskipti við.
Síöan 1950 hef ég svo verið
hér í Njarðvíkum, en þó farið
norður til Siglufjarðar um síld-
veiðitímann öll sumur þangað
til f fyrra.
— Þú unir hag þínum vel nú?
— Já, vist geri ,ég það. Eins
og oftast áður þefur það fólk
sem ég vinn með sýnt mér geö-
þekkt viðmót, svo þeirra hluta
vegna verða dagarnir, sem til
vinnu er gengið ánægjulegri en
ella mundi. Bækumar mínar
eru góðir félagar í frístundum,
og kyrrö umhverfisins skapar
fullt næði til að njóta þeirra.
— Hvað heldur þú að safn
þitt sé stórt?
— Ég hygg það muni telja
allt að 1000 bindum. Flest eru
þetta ritsöfn og bækur, sem
út haf. verið gefin á síðasta
áratug. Ég á fátt eldri bóka.
— Og þú hyggst halda áfram
að bæta við?
— Já, eitthvað, en ég gjörist
nú gamall og fer því að draga
saman seglin. Hvort nokkur vill
bækur mínar nýta eftir minn
sfðasta dag, veit ég ekki. en
vona þó að verömæti þeirra sé
nokkurt, en þaö er dætra
minna aö áða bar málum.
Að síðustu segi ég það, og
mætti margur til hyggja, að
þeirra er öll önnur ævi sem
eru i fylgd með bókum en
Bakkusi, ég hef hvort tveggja
reynt.
Þ. M.
USEHDIII
HUIMHIHI:
Lesendum er frjálst að láta í
Ijósi skoðanir sinar í þessum
dálki. En eitt skilyrði fyrir
þessu þó, — það er að skrifa
STUTT. Sendið bréf yðar til
blaðsins. Utanáskriftin er: Dag-
blaðið Vísir — Lesendur skrifa,
Laugavegi 178, Reykjavík, eða
hringið og látið heyra frá yður
það sem yður kann að liggja
á hjarta.
ÓSANNGJÖRN UMMÆLI
Kristln Halldórsdóttir skrifar:
„Mér brá illa við lestur Vís-
is í gær, 27. júní, að sjá þar i
grein eftir Þorstein Thorarenen-
sen óviðeigandi og I hæsta máta
ósanngjörn ummæli um dr. Jak-
ob Benediktsson. Augljóst er, að
Þorsteinn þekkir dr. Jakob ekki
hið minnsta ella hefði honum
aldrei dottið í hug að bregða
honum um menntahroka og í-
haldssemi í fræðimennsku. Og
þótt dr. Jakob sé á öndverðum
meiði við Þorstein í stjórnmál-
um, réttlætir það ekki á nokk-
urn hátt ófstækisfulla árás hins
síðamefnda á dr. Jakob“.
ISl
STÖÐUGAR HERFERÐIR
Gp skrifar:
„Almenningur er heldur betur
hart keyrður þessa dagana, þeg-
ar hver herferðin af annarri er
farin á hendur honum. Verður
vart fundið jafnherskátt tímabil
i sögu okkar, þótt flett sé upp
í Sturlungu. Fyrst var það her-
ferð, sem hófst I vetur til efl-
ingar íslenzkum iðnaði, — meö
ákafri sókn á hugi manna. Svo
kom hægri herferðin í kringum
umferðarbreytinguna og voru
menn vart búnir að ná sér eftir
hana, þegar kosningaherferöir
komust á hástig. Og nú, þegar
komiö er að kjördegi, þá ríður
yfir okku. ný herferð, náttúru-
vemdarherferö. Ekkert lát virö-
ist ætla að veröa á þessum heila-
þvotti“
EKIÐ YFIR Á RAUÐU
„Geirfugl" skritar:
„Mér finnast lögregla og um-
feröaryfirvöld misskilja hlutverk
götuvita. Þeir eiga að vera til
þess að greiða úr umferðinni
þegar hún er mikil. Er þá sjálf
sagt að stanza við rautt ljós.
Hins vegar ætti rautt ljós aðeins
að gilda eins og stöðvunarskyldu
merki. þegar menn aka um auð-
ar götur að nóttu til. Svona er
farið aö í Frakklandi. enda vilja
menn þar í landi, að mennirnir
stjómi vélunum en vélarnar ekki
mönnunum. Þaö má ekki ein-
blína um of á reglurnar og gera
götuvitana að algildum dómur-
um.' Menn verða líka aö fá að
beita eigin dómgreind sinni.“
ISl
HVÍ EKKI LÆKKA MEIRA
„Syfjaöur bílstjóri" skrifar
m. a.:
„Rökfimi umferðarmanna er
einstök. Þeir hafa nú-komizt að
þeirri niðurstöðu, aö umferöar-
slys verði enn, þótt hámarks
hraöi hati ekki verið hækkaður
og beri þvf ekki að hækka hann.
Því hugsa þeir ekki nugsun sína
til enda og lækka hámarkshrað-
ann enn frá því, sem nú er.
t. d. niður I 25! Syo þegar í ijós
kemur, að slys hvérfa samt ekki
úr sögunni. geta þeir síöan lækk-
að hraðann niöur í 15 kílómetra
á klukkustund og svo framveg
is! Víst er, að enginn fer ná-
lægt þvi eftir hinum fáránlegu
hraðatakmörkunum, enda mundi
veröa algert umferðaröneþveiti
í borginni. ef svo væri gert
Helmingi minni hraði þýöir helm
ingi fleiri bílar á götunni í einu.
margfalt meira öngþveiti og auk
in slysahætta."