Vísir - 05.09.1968, Blaðsíða 8

8
V í SIR . Fimmtudagur 5. september 1968,
VISIR
Útgefandi: Reykjaprent h.t.
Framkvæmdastjóri Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoóarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjómarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingast jóri: Bergþór Olfarsson
Auglýsingar: Aðalstræti 8. Simar 15610 11660 og 15099
Aígreiðsla: Aðalstræti 8. Sfmi 11660
Ritstjóm: laugavegi 178. Simi 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuöi innanlands
I lausasöla kr. 7.00 eintakið
Prentsmiðja VIsis — Edda hJ.
Innflufningsgjaldio
Qjaldeyrisvarasjóöur viðreisnartímans hefur í tvö ár
megnað að verja þjóðina áföllum í stormum þeim, sem
leikið hafa um efnahagslífið á þessum tíma. Ef hið lága
útflutningsverðlag og aflabresturinn hefðu aðeins ver-
ið stundarfyrirbrigði, hefði þjóðin ekki þurft að finna
að ráði til erfiðleikanna, vegna gjaldeyrisvarasjóðs-
ins. Nú hafa erfiðleikarnir hins vegar staðið í um það
hjl tvö ár og gjaldeyrisvarasjóðurinn megnar ekki
lengur að gegna þessu hlutverki sínu. Gjaldeyrisþrot
blasti við síðar á árinu.
Til þess að stöðva aukningu hallans á viðskiptun-
um við útlönd var í fyrradag gripið til þess ráðs að
leggja 20% innflutningsgjald á allar innfluttar vörur,
20% skatt á ferðamannagjaldeyri og takmarka yfir-
færslur á öðrum greiðslum. Þessar aðgerðir eru óháð-
ar þeim viðræðum, sem fara nú fram milli leiðtoga
stjórnmálaflokkanna, en gefa þeim nokkuð góðan
umþóttunartíma til að ná samkomúlagi um endán-
legar aðgerðir. Kostur innflutningsgjaldsins fram yfir
ýmsar aðrar hugsanlegar aðgerðir var einmitt sá,
að það heldur opnum fleiri leiðum til úrræða.
20% innflutningsgjaldið leggst ekki ofan á vöruverð
í landinu, heldur aðeins á hluta þess, mismunandi mik
inn eftir tollflokki vörunnar. Gert er ráð fyrir, að verð-
hækkanirnar, sem fylgja í kjölfar gjaldsins, jafngildi
4—5 vísitölustigum, þegar allt er komið fram, sem
tekur að sjálfsögðu nokkurn tíma. Ekki er leyft að ,
hækka álagningu, nema að því marki sem svarar
aukningu erlends kostnaðar verzlunarinnar vegna
gjaldsins.
í ráðstöfun þessari er ekki gert ráð fyrir neinni
hindrun á því, að þessi 4—5 vísitölustig fari út í kaup-
gjaldið á næsta tímabili, sem hefst 1. desember. Hins
vegar er fólkinu í landinu almennt ljóst, að hver sem
krónutala kaups verður í náinni framtíð, verður veru-
leg kjaraskerðing ekki lengur umflúin, því að vara- \\
sjóður þjóðarinnar er þrotinn eins og fyrr segir. Þeir ))
peningar, sem ríkið aflar vegna þessarar skerðingar,
verða notaðir til að tryggja rekstur atvinnuveganna
og hindra almennt atvinnuleysi í vetur. Nauðsyn i(
þess er öllum ljós.
Innflutningsgjaldið fær ríkissjóði fé til að standast
skuldbindingar hans um aðstoð við atvinnuvegina og
á að draga nægilega mikið úr innflutningi til þess að
stöðva eða draga verulega úr rýrnun gjaldeyrisvara-
sjóðsins. Þegar lengra verður liðið fram á síldarver-
)
tíðina, verður endanlega hægt að meta, hve alvarlegt
ástandið sé, og velja aðgerðir við hæfi. Innflutnings-
gjaldið er aðeins bráðabirgðaúrræði til að halda öllum
dyrum opnum.
Öll þjóðin vonar, að stjórnmálamennirnir láti nú allt
dægurþras á hilluna og Sameinist nú um aðgerðir, sem
dugi til að ná á nýjan leik jafnvægi í efnahagslífinu.
; t
\
Tékkneskur stúdent les Malada Prava — fyrsta ritskoðaða eintakið. Einn dáikur til vinstri
er auður.
V axandi áhyggjur sovétleiðtoga
vegna hernámsins
/
Moskvufréttaritari brezka út-
varpslns gerðl í fyrrakvöld að
umtalsefni mikla „diplómatiska
starfsemi“ undangengna daga
af Sovétríkjanna hálfu, en eins
og frá var sagt í fréttum í gær
kemur hún fram í því að hver
ambassadorinn af öðrum hefir
veriö látinn óska viðtals við
jitanríkisráðherra ýmissa vest-
rænna landa — og að þær við-
ræður, sem þannig er beðið um,
eru að verulegu leyti tengdar
því, að sovétleiðtogamir eru
orðnir áhyggjufullir vegna þeirra
áhrifa, sem innrásln hefir haft
á þjóðimar í hinum ýmsu lönd-
um heims, Og nú er þetta rætt
í miðstjórninni.
Ambassadorarnir munu flestir
eða allir hafa látið orð falla um,
að ekki verði farið inn í Rúmen-
íu, en ef til vill er erindi þeirra
raunvemlega annað þótt það
hafi frekar komið þannig fram,
að á áhyggjumar hafi aðeins ver
ið drepið í viðræðum ambassa-
doranna við utanríkisráðherrana
— til þess að láta beint eða ó-
beint í ljós undrun yfir að her-
námið skuli hafa fengið svo
haröa dóma sem reynd ber vitni
um, hér sé einungis um aðgerðir
að ræða innan áhrifasvæðis Var-
sjárbandalagsins, — en eftir
þessu telur sovétstjómin sér
heimilt að gera hvers konar ráð-
stáfanir I bandalagslöndunum.
Um þetta er sagður mikíll tvi-
skinnungur í Moskvu og segir
t. d. fréttaritari The Sunday
Times í London 1. þ. m., aö á-
greinings hafi gætt varðandi her
námið frá upphafi meðal leið-
toga Sovétríkjanna. Og ekki sízt
hefur gætt ólikra skoðana um
hver þróunin muni verða og
framtíðin.
Samtímis kemur áberandi í
ljós, eins og fréttaritarinn bendir
á að um lfeið og birtar eru
fréttir um að allt sé að færast í
eðlilegt horf, eru birtar aðrar,
sem leiða í ljós samtök fjand-
samlegra afla.
Sama hefir reynzt samkvæmt
Sergey Borzenko og fréttum
hans til Isceztiijah, en hann er
sérlegur fréttaritari blaðsins, og
lýsir hann á skáldlegan hátt því
sem hann telur jákvætt svo sem
þegar „tékkneskar stúlkur færi
sovézkum hermönnum mat og
annað, en hann lýsir því líka aö
Sovétríkin sendi 1200.000 tn af
hveiti árlega til Tékkóslóvakíu
en „bófar klæddir leðurjökkum
með pístólur í beltum og hnúa-
jám úr látúni i vösum“, æði á
bifhjólum um götur og hafi *
hótunum við fólk, ef það láti
hernámsliðið fá svo mikið sem
einn brauömola."
Samtímis eru birtar ásakanir
um að helztu bókmenntarit
landsins, Literny Listl, málgagn
Rithöfundasambandsins, og
fréttablaðið Malada Prava „upp-
ræti allar mannlegar tilfinning-
ar í hugum ungra pilta" o. s. frv.
Þrír sérlegir fréttaritara efna-
hagstimarits lýsa lömun flugvall
arins f Prag, þegar 6000 starfs-;
menn neituðu samstarfi, og þeg-
ar farþegaþotur frá Aeroflot -
fluttu hvem barnahópinn af
öörum til Prag, fengu starfs-
mennimir ekki leyfi til að setja
bensín á tanka flugvélanna. ’
Flugstjómin haföi bannað það. .
Var þetta ónotaleg mótaðgerð,
þar sem Aeroflot var að flytja
bömin heim úr sumarbúðum í
Sovétríkjunum.
Af því litla, sem hér er til
tínt, má sjá að því sem sovét-
leiötogarnir vilja, að trúað sé;
og það sennilega jafnt heima
fyrir og erlendis, er varlega trú-
að, og það dylst fráleitt neinum.
hvar sem er í heiminum, hvern-
ig allt er í pottinn búið. Því aö
fréttunum af öllu sem styrjöld-
in a varðar og frá Rússum er kom
ið, er varlega trúað. Með sam
anburði getur jafnvel fólkið
heima fyrir I Sovétrlkjunum séð
að margt stangast á, dæmið
gengur ekki upp, ekki eins og
sakir standa.
Þjóðminjasafnið
fær góða gjöf
Nýlega hefur Þjóðminjasafni
íslands borizt að gjöf forkunn-
arvandað stokkabelti (sprota-
belti) og koffur úr gylltu silfri
frá frú Eufemíu Ólafsson í Kaup
mannahöfn og frú Eufemíu
Georgsdóttur Háteigsvegi 34,
Reykjavík. Hluti þessa smíðaði
Ólafur Sveinsson, gullsmiður I
Reykjavík (f. 27. 10. 1849, d. 9.
4. 1915), handa konu, sinni Þor-
björgu Ástu Jónsdóttur áriö
1900, en þau voru foreldrar frú
Eufemíu Ólafsson. Ólafur var
talinn einna hagastur gullsmið
ur sinnar tiöar I þjóölegum
stfl. Hann hafði gullsmíða-
stofu sína I Austurstræti 5 alla
tíð og rak þar jafnframt skart-
gripaverzlun. — Þjóðminjasafn-
inu er mikill fengur að þessari
góðu gjöf og kann gefenrum al-
úðarþakkir fyrir.