Vísir - 20.11.1968, Side 9

VISIR
.....
Miðvikudagur 20. nóvemner istra.
9
ESEÍ
BORNIN ERU ÞAÐ DYRMÆT-
ASTA SEM VIÐ EIGUM
□ HOn heitir Anna Kristinsdóttir, hefur verið húsmóðir
nokkuð á þriðja tug ára, eignazt sex börn, og er það yngsta
nú 8 ára. Faðir hennar var Reykvíkingur en móðirin ættuð
frá Isafirði, og ég vona að engum sé misboðið, þótt ég segi
að í yfirbragði hennar gætir mjög hinnar vestfirzku reisnar,
sem þróazt hefur þar fyrir áhrif athafna og umhverfis gegn
um aldir.
VIÐTAL
DAGSINS
A nna er gift Torfa Benedikts-
syni ættuðum úr Stein-
grímsfiröi.
Vegna stuttra kynna þar sem
hennar staður hefur verið innan
við borðið en minn fyrir fram-
an það, fór ég þess á Ieit við
frúna að hún spjallaði við mig
stutta stund. Því forvitnin virð-
ist ekki ætla að eldast af mér,
og svo er ég svo málgefinn, að
að ég get helzt ekki þagað yfir
því, sem mér er sagt, nema því
aðeins að það loforð sé tekiö
af mér fyriffram. En þá vona
ég að enginn þurfi að bera kvíða
f brjósti vegna lausmælgi minn
ar.
— Þú hefur skoðað þig tals-
vert um utan þíns eigin lands,
frú Anna?
— Já ég hef haft tækifæri til
að sjá mig dálítið um bæði á
Norðurlöndum og í Frakklandi.
Námsmöguleikar mínir í æsku
voru litlir utan þess sem bama-
skólinn veitti. En mér tókst þó
að vera tvö ár í kvöldskóla
K.F.U.M. og það nám kostaði
ég sjálf.
Við systkinin vorum 9 svo
foreldramir höfðu í mörg hom
að líta
— Sjálfsagt hefur þú margt
séð þar ytra, sem ber annan
svip en hér heima?
— Já, en eitt er mér þó einna
minnisstæðast. Þá var ég á gangi
úti við Löngulínu í Kaupmanna
höfn. Þá komu þar hjúkrunar-
konur, með barnahóp frá heim-
ili vangefinna. Þær komu með
bömin eöa fólkið, því sumt var
nokkuð vaxið á stórum vögn-
um önnur dró hann en hin ýtti
á eftir — Þetta fólk var allt
eins, heföj vel geta verið syst-
kini, þetta voru tómir Danir en
„mongoloid“ N
Ég hef aldrei orðið jafn þakk
lát og þá fyrir það að eiga heil-
brigð og rétt sköpuð böm. Og
það var næstum því að ég fyrir-
yrði mig þegar ég var að setja
ofaní við börnin mín fyrir rifn
ar buxur eða óhreina skó eða
ærsl, sem aöeins var vottur
þess að þau voru andlega og
líkamlega heilbrigð.
— Þú hefur unnið mikið úti?
— Já, ég á góðan mann sem
annast heimiliö þegar ég er
fjarverandi. Kona getur ekki
unnið utan heimilis nema sam-
vinna hjónanna sé góð, og ef
svo er þarf fjarvera hennar,
þann hluta dagsins, sem maður
inn hefur tóm til að veita að-
hlynningu alls ekki að koma
niður á börnunum.
— Ungar ko: eru oft fá-
kunnandi þegar þær ganga i
hjónaband. — Sjálf var ég að-
eins 19 ára og fann vel til
þess aö mig skorti þekkingu á
mörgu, að vísu kunni ég að meö
höndla börn, en átti'þo margt
ólært.
— Vannstu úti meðan börnin
voru ung?
— Nei, en ég þurfti að vera á
sjúkrahúsi nokkrar vikur árlega
i nokkur ár, og þá kom ég böra
unum á Silungapoll og fékk því
til fyegar komið að þau fengju
að vera saman. Einnig fór ég
stundum með þau i sveit og
vann þá fyrir þeim kostnaði,
sem af því leiddi.
Það sem börnin okkar hjóna
hafa þurft að vera utan heimilis
er eingöngu vegna sjúkdóma, en
ekki i þeim tilgangi aö losna við
ærsl þeirra né barnabrek.
— Hvert er álit þitt á dag-
heimilum?
— Það er með þau eins og
aörar stofnanir, þetta fer eftir
láta vinna þau heimilisverk sem
áður voru unnin af fólki og vél
unum þarf að stjóma.
— Það þurftj nú líka að
stjóma vinnufólkinu áður?
— Já, en það voru lifandi
skyni gæddar verur, sem oft
urðu vinir og félagar. Vélin er
aðeins dauður hlutur — þæg-
indi sem spara líkamlegt erfiði,
en tæpast mikið sálufélag.
— Hvað vilt þú segja um
samband kynslóðanna — afa og
Anna Kristinsdóttir.
þeir sem þar ráða málum. Ég
þekki mörg böm sem þar hafa
notið beztu aðhlynningar og
komizt vel til manns.
Opin dagheimili eru ágæt með
góðri gæzlu.
— Er heppilegt vegna heim-
ilisins að konur vinni úti?
— Það fer allt eftir persónu-
leika konunnar, vinna utan
heimilis getur verið sumum
konum nauðsynleg, þeim nægir
ekki að vera aöeins húsmóöir,
en vinnutilhögunin verður að
vera þannig að heimilið líöi ekki
þess vegna.
Þetta var allt öðruvísi áður,
þá voru heimilin mannmörg,
húsmóðirin hafði oftast nógu
fólki á ' skipa og gat þvi sinnt
sinu— hugðr.refnum. Nú eru
komnar vélar, sem hægt er að
ömmu — föður og móður og
bams?
— Ég álít að þar þurfi að
vera sem nánast samband á
milli, án þess þó að um neinn
átroðning sé að ræða. Það á til
dæmis ekki að eiga sér stað að
ung móðir geti treyst á það að
afi sða amma gæti öyggis
barnanna geri hún það ekki
sjálf. Það er engum hollt, sízt af
öllu móðurinni sjálfri, sem þá
verður helzt aldrei fullorðin
kona.
— Það virðist í dag mjög erf
itt fyrir ungar konur að skilja
þetta. I ótt börnin æpi á nótt-
unni svo fólkið í næstu íbúð hcf
ur varla svefnfrið þá sefur móð
irin værum sve'ni og virðist
ekkert raska ró h§pnar.
Sé um þetta talað þá er svar-
ið oft eitthvað á þá leið að það
geri víst ekki mikið til þótt
Krakkinn grenji hann sé bara
svo frekur og ástæðulaust að
vera að skipta sér af þescu.
— Hver áhrif mun þetta svo
hafa á bömin?
— Þau verða hvekkt á lífinu,
vantreysta fólki verða hrekkjótt
uppivöðslusöm og tortryggin.
— Nú eru bamavemdarnefnd
ir sem hafa eftirlit með þessu?
— Já, og þær þyrftu víða við
að koma og bregða skjótt við
sé til þeirra leitað. Eiturlyfja-
neyzla og ofdrykkja er oft or-
sök heimilisvandræða og svo
stundum hrein og bein leti.
— Ég held það sé ungum
mæðrum nauðsynleg reynsla að
hafa engan á að treysta nema
sjálfa sig, móðureðlið hlýtur að
vera svo sterkt í hverrj heil-
brigðri ki. að það,segi til sín
þegar virkilega á reynir.
— Og þess skyldu bamavemd
amefndir vel gæta, að fara ekki
í manngreinarálit, þegar ein-
hvers staðar skapast heimilis-
vandamál — sama hvort í hlut
á almenningur eða hið svo-
nefnda fína fólk. Það er ekki
velgemingur við neinn að sjá I
gegnum fingur sér um óreglu
og vanhirðu sem kemur niður
á ungu umkomulausu bami.
— Þú minntist áðan á
drykkjuskap?
— Já, hann er alls staöar böl
en þó hvergi verri en heima á
heimilunum þar, sem eru stálp
uð eða hálfvaxin böm.
— Verst er þó ef móðirin
drekkur. Því afstaða bamsins
til hennar er eðlislæg á annan
hátt en til föðurins. Mamma á
að vera góði engillinn sem græð
ir og bætir, pabbi er sterkur
karl og það er frekar hægt að
þola þó hann sé eitthvað brös-
óttur stundum.
—Heldur þú aö mikil brögö
séu að því að ungir foreldrar
séu ekki færir um að taka á sig
þá ábyrgð, sem því fylgir að
verða faðir og móðir?
— Um það vil ég ekkert segja
almennt, en komið hefur það
fyrir, að þegar ég hef verið aö
fara til vinnu minnar kl. hálf
ellefu að morgni hef ég séð litla
stúlku á náttfötunum úti á gang
stéttinni. Ég hef vikið mér aö
henni, leitt hana inn í dymar
og beðið hana að fara og klæða
sig. Og hvert heldur þú að svar
ið hafi verið. ,,Ég get það ekki
hún mamma er ennþá sofandi.
— Finnst þér það væri nokk-
uð móðgandi fyrir unga móður
þótt bamavemdamefnd liti inn
hjá henni milíi 9 og 10 á morgn
ana, án þess að hún ætti þeirr
ar heimsóknar von?
— Nei, síöur en svo. Hún
gæti þá glaðzt yfir því, ef allt
er í góðu lagi, ef svo er ekki
þá hefur hún þörf fyrir holla
áminningu.
—Þess ber að minnast að lít-
ið bam þarf fyrst og fremst að
eiga athvarf í faömi tillitssamr-
ar og góðrar móður. Þú spurðir
áðan um sambandið millj kyn-
slóðanna.
Ég vil endurtaka, að það þarf
að vera náið. Bömunum ermikils
virði að eiga ’óða og vingjam-
lega ömmu. Þaö hafa mín böm
reynt, sérstaklega þar sem
tengdamóðir mín var alveg ein-
stök gæðamanneskja og hún og
móðir mín boðnar og búnar til
að sýna þeim hlýju og skilning
þegar á þurfti að halda.
ÞJtf.
1ESED11II
HAHOmifl:
0 Hvaða kenningar
boðar bamakennar-
inn nemendum sín-
um?
\
Steingrín. .ir Jónsson skrifar
þættinum: ,,Ég var einn þeirra.
sem sat Holfallinn eftir lestui
viðtals við Birgi Sigurðsson ung
skáld og barnakennara á dög-
unum. Ég spyr: Kennir Birgir
þessi hinum ungu nemendum
sínum austur í Hreppum þessar
furðukenningar sínar? Segir
hann bömunum ungu aö á dag-
blöðum vinni eintómar mellur?
Kannski á kennarastéttin að
eignast fleiri slíka menn og
konur með brenglað hugarfar.
Þá spái ég því að senn verði
gengiö af þjóðfélagi okkar
dauðu, hjónabandið, það helg-
asta í lífi okkar verður fótum
troðið, en aörar kenningar og
e.t.v. öfgafvllri fluttar. Við
skulum vona að svo verði ekki“
0 Skrifuðu nöfnin sín
með skautunum.
S. P. Á. skrifar eftir að hafa
hitt skautafólk fyrir nokkm, áð-
ur en vindar sunnan frá Azor-
eyjum tóku að blása á okkur
sunnanblíðunni:
t,,... Þegar ég var að vaxa
Úr grasi á Akureyri á fyrstá
tug aldarinnar voru tveir pilt-
ar þar, sem voru hreinustu
snillingar í skautaíþróttinni,
annar var Hjalti Sigtryggsson
Espólín, en hinn Þorvaldur Vest-
mann, bankagjaldkeri. Á fljúg-
andi ferð skrifuðu þeir nöfn
sín á svellið með skautunum,
bceði skýrt og rétt, og líklega
fljótar en með penna á blað.
Skautaíþróttin er góð og enda
þótt tækifærir séu e.t.v. ekki
mörg/ hér sy" til iðkunar
hennar, er ástæða til að hvetja
böm og unglinga til að grípa
hvert tækifæri".
0 Skyríð ódrjúgt.
Húsmóöir hringir og segir
m. a.:
„.. ’ ég keypti nýja skyrið
eftir að ég las um það í blöð-
unum Ég get ekki að því gert,
en mér fanns skyrið ódrýgra
í þessum nýju pakkningum.
Getur þetta verið rétt? Hins
vegar finnst mér skyrið geym-
ast vel á þennan hátt og um-
búðirnar hinar ákjósanleg-
ustu“.
£ Of hraöur akstur.
A. S. skrifar:
„ .. Mér finnst bað stórvíta-
vert hvað ökumenn viröast eiga
erfitt með aö minnka hraðann í
umferðinnj eftir að skilyrði til
aksturs versna svo mjög eins
og þau gera oftast um þetta
leyti. Það þarf svo sáralítið að
bregða út af til að óhappið ger-
ist. Ég held að lösaæzla sé ekki
nógu sterk einmitt nú, þegar
akstursskilyrðin eru verst. Hér
þarf stórátak frá lögreglunni
með radármælí-igum Qg öllum
tiltækum ráðun»'1.