Alþýðublaðið - 22.06.1966, Blaðsíða 7

WILSON Á VIÐ MÖRG
VANDAMÁL AD GLÍMA
Wilson forsætisráðherra hefur
sýnt, að hann liefur enn full
komin tök á þingflokki sínum.
Nýlega samþykkti þingflokkur
inn með hreinum meirililuta at
kvæða stefnu stjórnarinnar í
varnarmálum „austan Súez-
skurðar", en lengi hafa verið
háðar miklar deilur um þessi
mái. Hins vegar standa and-
H • W l L6> o Nl
stæðingar þessarar stefnu bæði
til hægri, vinstri og í miðju
í flokknum, og er hér því um
að ræða mjög áhrifamikinn
minnihluta, sem kann að láta
til sín heyra síðar.
Varnarmálastefna stjórnarinn
ar er á þá leið, að Bretar hafi
enn skuldbindinga að gæta um
allan heim og að návist Breta
í Asíu sé nauðsynleg ef standa
eigi við þessar skuldbindingar.
50.000 brezkir hermenn eru nú
í Malaysíu og Singapore, 20,000
í Aden og í Hongkong er setu
lið 4,000 manna. Auk þess eru
var því gleðileg traustsyfirlýs
ing við Wilson, sem hefur einn
ig mætt miklu andstreymi á
öðrum sviðum að undanförnu.
Hvorki Wilson né öðrum kom
það á óvart, að þingflokkur
inn skyldi þá fyrst valda hon
um verulegum erfiðleikum, þeg
ar meirihluti Verkamannaflokks
ins í Neðri málstofunni jókst
í 97 atkvæði. Nú hefur einnig
kastazt í kekki með stjórninni
og verkalýðshreyfingunni, þó
að stjórn verkalýðshreyfingár
innar hafi að vísu lýst yfir sam
stöðu sinni með forsætisráðherr
anum.
FARMANNAVERKFALLIÐ
sýnir hvað það getur valdið hon
um miklum erfiðleikum að
halda fast í sparsemdarstefnuna
í launamálum. Stjórnin hefur
gert það nokkurn veginn að
grundvallaratriði að hvika
hvergi fyrir kröfum farmanna
og einnig er fast lagt að stjórn
farmannasambandsins að gefast
upp.
En farmannasambandið sit
ur enn fast við sinn keip og hef
ur ekki gert sig líklegt til að
slá hiðí minnsta af kröfurrt
sínum þrátt fyrir tilraunir sátta
nefndar ríkisstjórnarinnar til
að finna málamiðlunarlausn á
deilunni.
Og meðan á þessu þófi stend
ur heldur farmannaverkfallið
áfram og veldur efnahag Breta
stórkostlegu tjóni. Allt bendir
KASTLJÓS
70—80 brezk herskip að stað
aldri á Indlandshafi.
Þessar skuldbindingar kosta
mikið fé, og mikilli byrði væri
létt af viðskiptajöfnuðinum ef
bimdinn yrði endir á nærveru
Breta í fjarlægum heimshlut
um. Ef sættir takast með Indó
nesum og Malaysíumönnum,
eins og allar líkur benda nú
til, fá fylgismenn brottflutnings
enn eitt vopn í hendur. En Wil
son verður einnig að taka tillit
til skuldbindinga sinna gagn
vart Bandaríkjamönnum, og
Bandaríkjastjórn lítur á dvöl
brezkra hersveita Suðaustur-
Asíu sem mikilsverða aðstoð,
enda þótt hún telji ekki þörf á
því að Bretar sendi hersveitir
til Víetnam. Ástralíumenn hafa
einnig ótvírætt látið í ljós von
um að hersveitir Breta verði
um kyrrt á þessum slóðum eins
lengi og unnt er.
Stuðningur flokksins ivið
stefnuna „austan Súezskurðar“
til þess að Wilson telji að skyn
samlegra sé að taka þeim áföll
um, sem verkfallið veldur um
stundarsakir, heldur en þeim
langtímaáföllum, sem af mundi
hljótast ef hann opnað; fyrir
flóðgáttir nýrra launakrafa ann
arra hópa. En vitað er að, ef
farmenn fá kröfum sínum fram
gegnt munu önnur verkalýðs
félög heimta samsvarandi launa
hækkanir. Þá kæmist sú stefna
stjórnarinnar að viðhalda jafn
vægi í efnahagsmálum í hættu.
En áhrif farmannaverkfalls-
ins eru nú þegar orðin svo al
varleg, að það hefur stofnað
ráðstöfunum stjórnarinnar til
að auka útflutning i hættu, en
þar við bætast aðrir erfiðleikar
Ráðstafanir stjórnarinnar gerðu
það að verkum, að útflutningur
inn jókst hröðum skrefum, en
síðan verkfallið liófst hefur
sótt í sama farið aftur. Þá hef
ur ákvörðun stjórnarinnar um
að afnema innflutningstollinn
umdeilda í haust ekki leitt til
þess að innflutningur hefur
minnkað .
Allt hefur þetta valdið því, að
viðskiptajöfnuðurinn hefur gef
ið ástæðu til uggs upp á síð
kastið. Þess vegna var það, að
tíu lönd gerðu „björgunarráð
stafanir" til að treysta gengi
pundsins, og fólust þessar ráð-
stafanir í lánum, sem þessi lönd
veittu Bretum. Auk þess veittu
Bandaríkjamenn lán, sem þjón
ar þeim tilgangi. Wilson hefur
því verið gefinn nokkur frest
ur í utanríkisviðskiptum og
kemur hann að góðum notuin.
Og úr því að hér er verið
að rekja hin mörgu vandamál
sem brezki forsætisráðherrann
á við að stríða, má geta þess,
að hin boðaða úrsögn Breta úr
Geimrannsóknastofnun Evrópu
ELDO, sem vinnur að smíði eld
flauga til að skjóta á loft gervi
tunglum, er enn eitt dæmi bess
hve Bretar eru aðþrengdir um
þes^ar mundir.
RHODESÍA er alvarlegasta
vandamálið í utanríkismálum,
og er hér um að ræða tíma
sprengju, sem Wilson verður
að handleika með mikilli var
úð og nærfærni á næstu vikum.
Bretum hefur enri ekki tekizt
að knésetja stjórn Smiths, og
í London er orðrómur á kreiki
um, að Wilson hafi gengið
lengra í samkomulagsátt í undir
búningsviðræðunum við upp-
reisnarstjórnina en hann hefur
viljað láta uppskátt í opinber
um yfirlýsingum.
En ef Wilson lætur undan í
grundvallaratriðum í Rhodesíu
deilunni getur það leitt til upp
lausnar brezka samveldisins. Og
þótt Bretar hafi í sjálfu sér eng
an sérstakan áhuga á Rhodesíu
málinu er ekki hægt að ætla
annað en að hann bíði alvar
legan álitshnekki ef hann verð
ur gerður ábyrgur fyrir hruni
samveldisins. Hann mun hitta
embættisbræður sína frá sam
veldislöndunum að máli í júlí
og þá verður hann að sýna fram
á að stefna hans hafi borið á-
þreifanlegan árangur ef hann
vill komast hjá alvarlegri deilu.
Loks. er það Efnahagsbanda
lagið. Stjóm Verkamanna
flokksins hefur gefið til kynna
að hún óski eftir aðild og oft
hefur verið gefið í skyn að
bilið, sem aðskilið hefur Frakka
og Breta, hafi minnkað. En
mikið hefur verið af beggja
hálfu og jafnskjótt og annar að
ilinn hefur rétt fram hönd-
ina hefur hinn aðilinn farið und
an í flæmingi. Ljóst er, að það
eru Frakkar einir sem komið
hafa í veg fyrir aðild Breta að
EBE, en sé horft langt fram í
tímann getur það orðið Wilson
áhyggjuefni að stefna hans í
Evrópumálunum beri engu
meiri árangur en stefna íhalds
manna áður fyrr.
Sigurvegari í skákkeppni ifín
meistaratitil Sovétríkjanna 1965-
varð stórmeistarinn Leonid Steiri.
Eftirfarandi skák er frá umræd&u
þingj og sjáum við hér Stein
vinna laglegan sigxir á þekktum
sovézkum skákmeistara: « í
Síkileyjarvöm:
Hvítt: Chasin.
Svart: Stein.
1. e4 c5 x
2. Rf3 d6 i'
3. d4 exd4
4. Rxd4 Rf6
5. Re3 a6 ■ i i-
6. Be2 e6
7. f4 Be7
8 Bf3 . . •
<Betra virðist 8. 0-0 og Be3.>:
8. . . . 0—0
9 0-0 Dc7
lO.Khl Rc6
11. g4
' <Talið er, að peðaframrás sem
þes'-a þurfi að undirbúa með Rd\
til b3, því annáís fær svartur tæW-
færi til gagnsóknar á miðbórpi
eins og sannast hér.)
11. . . . Rxd4
12. Dxd4 Rd7
13. g5 b5
14. f5 Bb7
15. Be3 Re5
16. f6
(Skemmtíileg tilraun en ekki
rökrétt, betra var 16. Bg2.)
16. . . gxf6
17. gxf6 Bxf6
18. Bh6 Kh8.
iÞessi djúphugsaða skintamuns
fórn færir svarti frumkvæðið.
Forði svartur hróknum til d8 leik
ur hvítur Bh5 og hefur góð sóknar
færi.)
19. Bxf8 Hxf8
20. Ha-dl Hd8
21. Bg2 Bg7
22. Df2 Hg8
23. Dh4 f5!
<Nú má hvítur ekki lc;ka ?4.
exf5? vegna 24. . . . Bxg2- - Z%
Kxg2.Bf6 — og tapar drottniöK
unni)
24. Hd-el Rc4
25. Hf2 Bd4
26. Hf3 Rxb2
27. Re2 Be5 •: ' T
23. Rg3 f'xe4
29. Rxe4 Dg7
30. Hi’2 Bd4
31. Hf—e2 Rc4
32. Rg5 Be3
33. Bxb7 Bxg5
34. De4 d5!
íRæður úrslitum þar sem svnrt
ur vinriur nú mann og heldur sólffi
arstöðu.) íf
35. Dxe6 Dxb7 - '
36. Hgl d4+ „
37. Hgl-g2 Hf8
38 h4 Hfl+ ' ||
39. Kh2 Bf4+ ' . !l
Hvítur gaf enda mát í nokii!
um leikjum.
H[
Björgvln • Víglundsson. -
ALÞÝOUBLADtÐ — 22. júní 1966 p