Alþýðublaðið - 16.07.1966, Blaðsíða 7

Minningarorð:
Sigríður Ólahdóttir
Sígríður Ólafsdóttir andaðist að
Hrafnistu 10. þ. m. eftir allanga
vanheilsu.
Sigríður var fædd að Ási í Ása
hreppi, Rangárvallasýslu, 9. maí
1885 og var því á 82. ári þegar
hún lézt. Foreldrar hennar voru
hjónin Ólafur Erlendsson og Þur-
íður Eyjólfsdóttir, sem bjuggu í
Ásmúla og seinna í Bergsvík í
Leiru. Hún ólst upp hjá Jóni Jóns-
syni hreppstjóra í Ási. Var hún til
heimilis í Ási þar til hún giftist
22. des. 1906 Eiríki Einarssyni, en
þa u fluttust til Reykjavíkur og
bjuggu þar síðan. Eiríkur lézt 16.
Sigríður Ólafsdóttir.
janúar 1964 og var síðast verk-
stjóri hjá Reykjavíkurborg.
Var sambúð þeirra Eiríks og Sig
ríðar hin bezta enda voru þau
dugleg og samhent, ekki aðeins að
því er laut að heimilinu og upp-
eldi barnanna, heldur áttu þau
einnig sameiginleg áhugamál og
hugsjónir, sem þau stóðu alla tíð
trúan vörð um meðan kraftar
entust. Þau eignuðust 3 börn;
Árna bifreiðastjóra, giftur Gústu
Wíum; Jón lækni, giftur Guðrúnu
Sigurðardóttur og Þuríði Ágústu,
sem dó 19 ára gömul 9. júlí 1936
eða réttum 30 árum á undan móð-
ur sinni. Mun Sigríði hafa fallið
mjög þungt fráfall þessarar einu
dóttur sinnar í blóma lífsins og
aldrei til fulls komist yfir þann
söknuð. Þau hjónin ólu einnig upp
sonar dóttur sína Sigríði Árna-
dótfur, sem gift er Jóni Ólafssyni
barþjóni.
Sigríður var glæsileg kona í
sjón og raun, fríð sýnum, greind
og stórmannleg. Hún var tilfinn-
inganæm, þó hún léti lítt á því
bera og náði hjarta hennar og göf-
uglyndi langt út fyrir hinn þrönga
hring fjölskyldunnar. Fólk, sem
sem komist hefur á hennar aldur
man vissulega tímana tvenna um
fjárhagslegt og félagslegt öryggi
og réttlæti.
í þeirri hörðu lífsbaráttu voru
þau hjón æfinlega frekar veitandi
en þiggjandi, þó ekki væri af efn-
um að taka. Vita kunnugir að ó-
mæld er sú aðstoð, sem þau veittu
ýmsum er um sárt áttu að binda
eða halloka fóru í lífsbaráttunni.
Af sama toga var hugsjónarbarátta
þeirra spunnin.
Sigríður tók mikinn þátt í fél-
j agsmálum og gekk að þeim störf-
um, sem öðrum heil og óskipt. Gat
hún verið gustmikil í liita barátt-
unnar og hinn mesti skörungur þeg
ar því var að skipta. Hún átti iim
11 ára skeið sæti í stjórn V. K. F.,
Framsókn á þeim tíma er félagið
eins og önnur verkalýðsfélög átti
harðri baráttu fyrir félagslegum
réttindum sem nú þykja sjálf-
sögð og eru raunar lögvernduð.
Þeir, sem til þeirrar baráttu
þekkja, vita að þurfti kjarkmiklar
og dugandi konur til þess að
standa þar í fylkingarbrjósti.
Verður hennar ávallt minnst sem
einnar af hinum ti’austustu braut-
ryðjendum á þe^su sviði félags-
mála, enda var hún heiðursfélagi
félagsins. Hún tók einnig mikinn
þátt í baráttu Alþvðuflokksins og
var þar sem annarsstaðar einlæg
og óskipt. Var það ekki nema að
vonum að hugcjónir jafnaðar-
manna um nýtt og þetra þióðfélag
væru henni að skaDi og í fullu sam
ræmj við allt hennar starf og lífs
skoðun.
Sigríður liafði einnig mikinn á-
liuga á málefnum kirkiunnar og
var meðlimur í kvenfélagi frí
kirkiusafnaðarins. Vnr hún bar
sem annars^taðar frjálslynd og ;iá
kvæð.
Löngu. géðu ng óeieinpinrnn i'fs
c+arfí er lokið. Áhrifa besc á brð-
unina eætir meira en margír gpra
c,’r grein fvrir og verður ekki máf?
út.
ffigffínr min. ‘K'iinrnnPÍar hinir
minnast hín með hlýhnc o» hakk-
iæti ne óska bér farprheilla tii nv-
eg hetra lífs tii fnnda við ástvini
hínn, sérn hnrfnir v,oru.
SíffilfAlii* Tntfitmfloucnri
Eyjólfur K. Sigurjónsson
löggiltur endurskoðandi.
Flókagötu 65. — Sími t790S
6uðjón Sfyrkársson,
Hafnarstræti 22. sími 19354
hæstaréttarlögmaður.
Málaflutningsskrifstofa.
Koparpípur oje
Rennilokar,
Fittings,
Ofnakranar,
Tengikranar
Slöngukranar,
Blöndunartæki,
Burstafell
byggtngarvöruverzlu»,
Réttarholtsvegl S.
Siml S 88 40.
íbúar smábæjar eins í Danmörku voru ekki sammála lögreglunni, þegar hún taldi duga að
setja aðeins stöðvunarmerki á aðalgatnamótin í bænum. Þeir töldu gatnamótin stórhættuleg, og 1
tóku því til sinna eigin ráða og settu upp tun ferðaskiltið, sem við sjáum hér fremst á mynd-
inni, og þar að auki hafa þeir svo niálað orðið STOP stórum stöfum á veginn, skammt frá að- ;;
vörunarskiltinu.
Miöaldafræði
].>v
utr
m
MANNKYNSSAGA 300-630
eftir Sverri Kristjánsson
Mál og Menning, Reykja-
vík 1966. 322 bls.
Langt er nú liðið síðan hófst
Mannkynssaga Máls og Menning-
ar. Fornaldarsaga Ásgeirs Hjartar-
sonar kom út í tveimur bindunr
árin 1943 og 1948, og var þá þegar
farið að tala um framhald hennar,
miðaldasögu eftir Sverri Kristjáns
son. En nú tók við löng töf. Fram-
hald varð ekki á útgáfu Mann-
kynssögunnar fyrr en 1960 og 1963
með ritum þeirra Bergsteins Jóns-
sonar og Jóns Guðnasonar um
tímabilið 1648-1848. Og nú í vor
kom miðaldasaga Sverris loks úr
kafinu — eða réttar sagt forspjall
hennar eins og höfundur getur í
eftirmála. „Ætlunin er að þrjú
næstu bindi Mannkynssögunnar
verði helguð miðöldum.“ Er sann'
arlega vonandi að framhald sög-
unnar vinnist skjótar en upphaf
hennar.
í upphafi mun hafa verið ætlað
að Mannkynssaga Máls og menn-
ingar yrði ekki mjög mikil að
vöxtum, alþýðlegt yfirlit sögunnar
frá öndverðu framundir þennan
dag í tiltölulega fáum bindum
sem kæmust út á tiltölulega skömm
um tíma, höfundar varla fleiri en
tveir eða þrír. Slík sögugerð or
á fárra meðfæri svo vel fari; hún
kref«t í senn ýtarlegrar, greinar-
góðrar þekkingar, víðtækrar sögu-
legrar vfirsýnar, og síðast en ekiti
?ízt yfrið mikillar ritleikni; slíkum
söguritum er ætlað að mennta
iafnharðan og þau skemmta. En
mér er í minni hver aufúsa mér
var á unclingsárum að fornaldar-
sögu Á£-seirc Hiartarsonar sem
varð .priér. og eflaust f.iölmörguni
lesendum öðruni, . skemmtibók og
fróðleiksbrunnur í senn, læsilegt, i
glæsilegt yfirlit sögunnar; og
mikil eftirsjá að ekki skyldi j
vera meira af svo góðu. Án !
þess ég geti rökstutt það
að gagni virðist efa-
mál að sögurit þeirra Sverris,
Bergsteins, Jóns verði sínum les-
endum jafnmikill feginsgestur og
fornaldarsaga Ásgeirs varð mér og
mínum líkum. Enda hefur upphaf-
leg áætlun Mannkynssögunnar
sýnilega tekið gagngerum breyl-
ingum, og er hin áformaða mið-
✓
aldasaga ljóst dæmi um þann vöxt
sem hlaupið hefur í hana; þau þrjú
rit, sem nú hafa bætzt við söguna
eru líka hvert fyrir sig meiri að
vöxtum en upphafsbindi Ásgeirs.
Líkast til reynast þau að því skapi
ýtarlegri sagnfræði, haganlegar
til kennslu eða sem söguleg upp-
sláttarrit, en hin alþýðlega yfirlits
saga sem til var stofnað í upphafi.
Slík samfelld saga hefi þó eflaust
orðið markvert og álirifamikið
verk hefði útgáfa hennar auðnazt
eins og ráð var fyrir gert í upp-
hafi þó ekki tjái um að sakast.
Nú er nýhafin á íslenzku, með
Rómverjasögu Will Durants, út-
gáfa hliðstæðrar mannkyn^sögu,
að visu í miklu stærri sniðum.
Verður fróðlegt að sjá hversu sagn
fræðingum okkar vinnst samkeppn
in við hinn rómaða söguliöfund
þegar framhald verður á útgáf-
unni.
Hið nýja rit Sverris Kriytjáns-
sonar greinir frá tímabilinu 300-
630, hrörnun og hruni -hins forna
Rómaríkis og upphafi evrópskrá
miðalda. Unigerðin að sögu hahs
er saga hins síðrómverska ríkis
og arftaka þess, kaþólsku kirkjunn
ar í Evrópu, en hann færist !á'ð
vísu miklu víðar til fanga og lýáir
í ýtarlegum köflum sögu þjóðflíftn
inganna í Evrópu, grönnum RóWi-
verja og sókn þeirra inn í Róma-
ríki, germönskum ríkjum á róm-
verskri grund og þjóðflutningurh í
Austur-Evrópu. En þégar sögutíni
er komið um 630 telur hann ’að
verði markaskil fornaldar og mið
alda. „Um það leyti er er þjfið-
flutningunum í hinum evrópáku
hlutum Rómaríkis að mestu lok-
ið með landnámi Slafa á Balkán
skaga. Miklagarðsríki er þá að íær
ast í það svipmót er einkenndi
sögu þess á miðöldum* Á vestúr-
hveli hins forna ríkis gætir þá æ
meir áhrifanna frá þeim arflfier
miðaldirnar fengu í sinn hlut frá
Rómaveldi: hinu rómverska stórbúi
og hinni rómversku kirkju. í báð-
um þessum stofnunum síðróin-
verskrar sögu áttu miðaldirnar ætt
sína og óðul.“ Með þeim orðum
lýkur Sverrir þessu forspjalli sögu
sinnar.
Um þetta tímabil hefur næsta
fátt verið ritað á íslenzku áður;
eins og raunar aðrir mannkyns-
söguhöfundar Máls og menningar
er Sverrir Kristjánsson að vinna
brautryðjandastarf í íslenzkri sögu
ritun. Eins og ljóst verður af
þessu iauslega efniságripi sögunn
ar er ógrynnum efnis viðað til
hennar, enda rýfur höfundur víða
í þióðflutningaköflunum timatalið
sem henni er sett. Fer ekki hjá
því þrátt. fyrir ritfimi höfundar-
ins að saga hans vorði með lcöfl-
um næsta þung í vöfum og sein-
Framhaid á 10. síðu.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 16. júlí 1966 J