Alþýðublaðið - 19.07.1966, Blaðsíða 4

/mmm&MME)
Bttstjórar: Gylfl Gröndil (áb.) og Benedlkt Gröndsl. — RltstíSmarfuU-
trtl: ElBur GuSnason. — Slmar: 14900-14903 — Auglýslngaalml: 14908.
AÍBsetur AlþýCulnislð vlB Hverflsgötu, Reykjavlk. — Prentsmiðja Alþýðu
bUSslna. — Aakrlftargjald kr. 95.00 — 1 lausasölu kr. B.OO elntakMt
Utgefandl Alþýðuflokkurinú.
Sex orsakir
UNDANFARNAR VIKUR hafa umræður spunn-
izt um það vandamál, hverjum beri að kenna um
yerðbólguna. Hafa aðallega komið fram tvær skoð
anir á því máli. Önnur er sú, að eingöngu sé um
að kenna slælegri forustu ríkisstjórnarinnar. Hin
kenningín er á þá lund, að orsákir verðbólgunnar séu
margvíslegar og mörgum aðilum, jafnvel allri þjóð-
inni, sé um að kenna.
Gylfi Þ. Gíslason viðskiptamálaráðherra gerði
þessa ríeilu að umræðuefni í grein í Alþýðublaðinu
síðastliðinn sunnudag. Taldi hann tvímælalaust, að
örsakir verðbólgunnar væru margar og kæmu þar
ýmsir aðilar við sögu. Benti hann á sex atriði, sem
valdið geti verðbólgu, en þau voru þessi:
Verið getur, að kaupgjald hafi hækkað umfram
það, sem framleiðni atvinnuveganna hefur auk-
izt, þannig að verðlagið hljóti að hækka, þótt
= - hagnaður atvinnurekenda haldist óbreyttur.
Verið getur, að atvinnurekendum og opinberum
' fyrirtækjum takist að hækka verðlag vöru sinn-
ar eða þjónustu og auka tekjur sínar, þótt al-
mennt kaupgjald sé óbreytt.
Verið getur, að bánkakerfið auki útlán sín umfram
framleiðsluaukninguna, þannig að aukið pen-
ingamagn þrýsti verðlaginu upp á við.
Verið gefur, að ríkisbúskapurinn sé rekinn með halla
og setji þannig í umferð óraunhæfa kaupgetu,
sem hækki verðlagið.
Verið getur, að viðleitni sé til meiri fjárfestingar en
svarar til vinnuafls og raunverulegs sparnaðar
■ og það þrýsti verðlagi upp á við.
Og verið getur. að verðbólga erlendis bafi verðbólgu
áhrif hér.
Þessi upptalning Gylfa Þ. Gíslasonar er mjög fróð
leg og ættu þeir, sem um þessi mál vilja hugsa, að
athuga hana lið fyrir lið. Hljóta menn að komast að
þeirri niðurstöðu, að engin ein þessara orsaka hafi
valdið margra áratuga verðbólgu á íslandi, heldur
þær flestar, stundum meira og stundum minna. Af
þessari augljósu niðurstöðu leiðir, að ekki er til neitt
eitt ráð til að hemla verðbólgu, heldur þarf að gera
víðtækar ráðstafanir á flestum eða öllum þessum
sviðum, nema hvað ókleift er að hafa áhrif á verð
bólgu erlendis, sem hefur haft mikil áhrif nú síð
ustu misseri.
1 Ekki mun núverandi ríkisstjórn færast imdan
hlutverki sínu eða áhyrgð í þessum efnum. Hins
vegar er nauðsynlegt fyrir heilbrigðan skilning
þjóðarinnar og þátttöku í baráttu við verðbólguna að
sem flestir skilji hið margþætta eðli vandans.
4 19. júlí 1966 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FLOTEX NÆLON-TEPPI
með þykku vynil-imdirlagi, óof in, vatnsþétt, endurbætt, mjög
sterk — hið bezta, sem hægt er að fá á:
Stigahús
skrifstofur
ganga o. f I.
Hagkvæmt verð. — Gulifallegt franskt litaval.
FLOTEX-verksmiðjurnar hafa nýfengið gullbikarsverðíaunin í
Frakklandi fyrir góðan smekk.
FLOTEX-teppi fást aðeins hjá einkaumhoðinu á íslandi.
Fransk - íslenzka verzlunarfélaginu
Brautarholti 20. Sími 21999.
krossgötum
★ TAMIN HUGSUN —
BETRI HEILSA.
Óskar Jónsson í Hafnarfirði hefur
birt ágæta grein í ritinu „Hjartavernd”. Nefnist
hún: „Frá sjónarhóli leikmanns séð” og fjallar um
áhrif andlegrar líðan á iíkamlega heilsu. Er þar
margt athyglisverðra hugmynda, sem Óskar byggir
að nokkru leyti á eigin reynslu, enda er hann glögg
ur maður og gáfaður. Hann segir meðal annars:
„Maður, sem hefur tamda hugsun, er andlega
heilbrigður, ber miklu léttar alla líkamlega kvilla
en hinn, sem hefur ótaminn huga og lítinn sálrænan
styrk. Það er líka víst, að hinn bjartsýni, glaðværi
og geðprúði sjúklingur ber sjúkdóm sinn léttar en
hinn svartsýni og dapri, sem alls staðar sér Ijón
á veginum og hefur ávalt allt á hornum sér. Og ég
er öldungis viss um, að hinn fyrrnefndi hefur
miklu meiri mótstöðu gegn sjúkdómum almennt
heldur en hinn síðartaldi.
Þeir, sem veilir eru og leggja það
í vana sinn að vera sífellt að hugsa um sjúkdóm
sinn, eru með sífelldar gruflanir um, til hvers
sjúkdómurinn leiðir að lokum. Þetta er einn hinn
versti óvinur allrar heilbrigði og eykur ábyggi-
lega hættuna, og mun það gilda um hvaða sjúk-
dóm, sem við er að stríða.
Þetta ættu allir að athuga, sem
umgangast sjúka menn.
Og það er fáránleg framkoma við
hina sjúku að vera sífellt að aumka þá og gera
ýmislegt sem minnir þá jafnan fastlega á sjúkdóm-
inn, hvort sem fram kemur í orðum eða gerðum.
Allt slíkt lamar viðnámsþrótt hins sjúka. Betra
að uppörva þá, sýna þeim jafnan glaðlega fram-
komu án allrar minnstu meðaumkunar. Það er líka
áreiðanlegt, að fátt er verra fyrir hinn sjúka en
algert iðjuleysi.”
★ AÐ FORÐAST
ÆSINGAR.
Óskar segir ennfremur:
„Jafnvel viðmót og framkoma sam
ferðamanna á lífsleiðinni getur oft og tíðum haft
stórkostleg áhrif á þá, er þjást af fyrrnefndum
kvillum. Hinir heilbrigðu ættu að forðast að sýna
þeim ónot og skæting, að ekki sé meira sagt. Stund
um getur slíkt haft liinar alvarlegustu afleiðingar.
Það er líka nauðsynlegt fyrir hinn
sjúka — og raunar fyrir alla menn — að temja
skapgerðarlist. Hinn sjúki verður að forðast allar
æsingar, og þótt einhver vilji hefja við hann ill-
deilur, þá ber hinum sjúka ávallt að leiða allt
slíkt hjá sér. Hainn á þá ekki að vera til viðtals.
Hann þarf að kunna þá list að halda huganum i
sem mestu jafnvægi, hugsa ekki Ijótar hugsanir,
fylla hann ekki af hatri til eins eða neins, heldur
ávalt temja sér liið gagnstæða.
Þetta, sem ég hef hér að framan
sagt, byggi ég á reynslu sjálfs mín og einnig af sam
tölum við ýmsa þá, sem hafa átt við heilsuleysi
að stríða árum saman. Og sagt er ,að reynslan sé
ólýgnust, og þess vegna þori ég að setja þessa
punkta hér fram.
Hugur mannsins er afl sem getur
orðið öflugt vopn, og lionum er í sjálfsvald sett,
hvernig hann vill nota þetta vopn. Hann getur
notað það sjálfum sér til framdráttar, linað þján-
ingar mannlegra meina og haft áhrif líka á sam-
ferðamennina á lífsleiðinni ,og þá er ekki sama,
hvort áhrif eru jákvæð eða neikvæð, allt eftir því
hvernig maðurinn vill beita hugsun sinni. Og per-
sónulega er ég sannfærður um, að hver og einn, sem
temur sálarorku sína og stefnir henni á æðri leið-
ir, getur oft bægt frá sér kvillunum og að minnsta
kosti mildað áhrif þeirra.”