Alþýðublaðið - 12.10.1966, Blaðsíða 4

Ritstjórar: Gylil Gröndal (áb.) og Benedikt Gröndal. — Rltstjómarfull.
trúl: Eiöur Guönason. — Símor: 14900-14903 — Auglýslngasími: 14906.
AOsetur Alþýöuhúsiö viö Hverílsgötu, Reykjavik. — Prentsmiöja Alþýöu
bUösina. — Askriftargjald kr. 95.00 — 1 lausásölu kr. 7,00 elntakiö,
Utgefandl Alþýöuflokkurintt.
VERZLUN OG VINNUTÍMI
Umræður og snarpar deilur um afgreiðslutíma verzl
nna hafa blossað upp öðru hverju undanfarin ár og
ekki að ástæðulausu. Mál þessi hafa mjög verið til
meðferðar í borgarstjórn Reykjavíkur, sem sett hef-
ur reglur um það hvenær verzlanir megi vera opnar.
Um tíma var komið á skiptiverzlun, þannig að verzl-
anir skiptust á um að veita neytendum verzlunar-
þjónustu eftir venjulegan lokunartíma og mæltist
þetta mjög vel fyrir, en lagðist niður fyrir tæplega
ári síðan, þar sem kaupmenn virtust ekki allir hafa
mikinn áhuga á, að framhald yrði á þessari þjónustu.
Óskar Hallgrímsson borgarfulltrúi Alþýðuflokks-
ins hefur oft rætt þessi mál í borgarstjórn Reykja-
víkur og á síðasta fundi borgarstjórnar flutti hann
tillögu um breytingar í þessum efnum, á þá lund að
núverandi reglugerð um afgreiðslutíma yrði numin
úr gildi. Benti hann ítarlega á, að margt vinnandi
fólk í Reykjavík ætti þess alls ekki kost að kaupa
'nauðsynjar á þeim tímum dags, sem verzlanir eru
opnar, og væri það aðeins sjálfsögð og eðlileg þjón-
usta að lengja verzlunartímann og koma þannig til
(nióts við þarfir neytendanna.
Gegn þessari tillögu Óskars risu öndverðir tveir
fulltrúar í borgarstjórn og töldu breytingu í þessum
lefnum aðeins hafa í för með sér lengri vinnutíma
ifyrir verzlunarfólk.
j Þessir ágætu fulltrúar reykvíkskra borgara gleymdu
;því’ að afgreiðslutími verzlana og vinnutími verzl-
unarfólks eru tvö ólík hugtök, sem ekki má rugla
saman. Þótt unnið sé allan sólarhringinn í Áburðar-
jverksmiðju ríkisins, ætlast enginn maður til að sama
verkafólkið standi þar allan sólarhringinn. Eins ei’
■það með afgreiðslutíma verzlana. Auðvitað er hægt
að koma þar víð vaktaskiptum eins og í öðrum starfs-
greinum. Slíkt er aðeins einfalt framkvæmdaatriði
jog samningsatriði milli starfsfólks og vinnuveitenda.
Það er því næsta hjákátleg mótbára, að með til-
jlögu! um breytingu á afgreiðslutíma, sé á einhvem
Jiátt^ verið að vega að verzlunarfólki. Slíkt er f jarri
öllu lagi. Verzlunarfólk á heimtingu á sanngjörnum
vinnutíma og styttingu vinnutíma alveg eins og aðr-
ar stéttir þjóðfélagsins, og er það með Öllu óháð því,
þvort afgreiðslutími verzlana er lengri eða skemmri.
Neytendur e>ga þá kröfu í þessum efnum, að komið
sé á móts við óskir þeirra um breyttan afgreiðslu-
jtíma. Eins og nú háttar er það mjpg algengt, að borg-
jarhúar sæki verzlun í önnur sveitarfélög hér við bæj-
jardyr okkar eftir að verlanir í borginni loka. Er slíkt
að siálfsögðu ekki á allra færi og raunar er það svo
sjálfsögð þjónusta, að kostur sé verzlanaþjónustu inn
an borgarmarkgnna eftir klukkan sex á kvöldin, að
slíkt ætti alls pkki að þurfa að vera deilumál.
4 Í2. október 1966 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Fjárlög
Framhald af bls. 1.
þeirra, eru látnar bíða næsta árs
þegar nýsett lög um efni koma
til framkvæmda.
Með þessu fjárlagafrumvarpi er
ráðgert að ráðstafa 4.2G5.039 þús.
kr. til ýmissa rekstrarútgjalda rík
issjóðs. Rekstrarútgjöld gfjárlaga
fyrir árið 1966 eru áætluð
3.608.159 þús. kr., þannig að hækk
unin er 656.880 þús. kr., eða rétt
rúm 18%.
Af hækkuninni stafa 76,9 m. kr..
af hækkun á liðunum dómgæzla
og lögreglustjórn, kostnað vegna
innheimtu tolla og skatta, og sam
eiginlegum kostnaði við embætt-
isrekstur. Vegna hækkunar á
framlögum til læknaskipunar og
heilbrigðismála hækkar írumvarp
ið um 67.5 m. kr., vegna hækkun-
ar á framlögum til ýmissa sam-
göngumála verður 30.4 m. kr.
hækkun, vegna kennslumála, op-
inberra safna, bókaútgáfu og lista
starfsemi verður 138 m. kr. hækk-
un, vegna framlaga til ýmissa
atvinnumála og til rannsókna í
þágu atvinnuveganna verður 144.5
m. kr. hækkun, þar af til land-
búnaðar 25.4 m. kr., en til sjáv-
arútvegs 93.9 m. kr. Uppistaðan
í þessari hækkun til sjávarútvegs-
mála er framlag til aðstoðar vegna
sjávarútvegsins, sem ekki var tek
ið í fjárlög ársins 1966, jafnvel
þótt til þeirra greiðslna hafi kom
ið á árinu. Hækkun vegna fram-
lags til félagsmála, aðallega al-
mannatrygginga, er 190,9 m. kr. Á
hinn bóginn lækka áætluð fram-
lög til óvissra útgjalda vegna
lækkunar á . niðurgreiðslum um
42.8 m. kr.
Með frumvarpinu er ráðgert að
verja til afborgana af lánum og
til eignaaukningar á eignahreyf-
ingalið 236.376 þús. kr. í stað
190.752 þús. kr. í fjárlögum árs-
ins 1966. Hækkunin er þannig
rúmlega 45.6 m. kr. eða 24%.
Mestur hluti hækkunarinnar st'af-
ar af hækkuðum framlögum til
byggingar Landsspítalans, til bygg
ingar fyrir menntaskólana, til
flugvallagerðar og flugöryggis-
tækja, til Atvinnujöfnunarsjóðs,
sem er fluttur á 20. gr. af 17. gr.
fjárlaga, og til lánasjóðs sveit-
arfélaga.
Gert er ráð fyrir rekstrartekj-
um, sem samtals nema 4 646.105
þús. kr. í stað 3.749.375 þús. kr.
í fjárlögum ásins 1966. Hækkun
tekna er þannig 851.730 þús. kr.
eða 22.4%. Gert er áð fyrir að
skattar og tollar verði 4.063.600
þús. kr., en tekjur af rekstri rík-
isstofnana 549.430 þús. kr.
Á rekstraryfirliti er gert ráð
fyrir rekstrarafgangi, sem nem-
ur 381.066 þús. kr., en á sjóðs-
yfirliti er ger ráð fyrir hagstæð-
um greiðslujöfnuði, sem nemur
150.790 þús. kr.
Áætlun um tekjur er byggð á
athugunum Efnahagsstofnunar-
innar, sem gerðar voru í ágúst-
mánuoi. Verður ekki talin von til,
að tekjur verði hærri en hér er
gert ráð fyrir að óbreyttum að-
stæðum.
Síðan segir m.a. um megin-
stefnu fjárlaga:
Við samningu frumvarpsins hef
ur verið lögð áherzla á að kanna
eftir því sem frekast hafa verið
tök á þær tillögur, sem hlutað-
eigandi stofnanir og ráðuneyti
hafa gert um fjárveitingar. Öllu
því aðlialdi hefur verið beitt, sem
unnt hefur verið á grundvelli
þeirra upplýsinga, sem fært hef-
ur verið að safna á undirbúnings-
tíma fjárlagafrumvarpsins. Jafn-
fr. hefur verið leitast við að gera
fjárlagafrumvarpið svo úr garði,
að fjárveitingar séu raunhæfar og
líkindi til þess, að koma þurfi til
umframgreiðslna, verði sem
minnst. í því skyni að ná þessu
marki hafa verið haldnir umræðu
fundir um fjárlagatillögur með
eins mörgum forstjórum ríkisstofn
ana og frekast hafa verið tök á.
Útreiknuð laun í fjárlögunum
hafa verið miðuð við núverandi
grunnkaup samkvæmt Kjaradómi,
sem tók gildi 1. janúar 1966, að
viðbættu kaupgjaldsvísitöluálagi
15.25%. Allmiklar breytingar á
launum leiða enn fremur af síð-
asta dómi Kjaradóms, eins og sjá
má víða í greinargerð. Hækkun
fastra launa frá fjárlögum 1966
er þannig um 25%.
Venjulegur skrifstofukostnaður
hefur almennt verið ráðgerður
sem nemur 20—25% hærri en í
gildandi fjárlögum. Ferðakostnað
ur innanlands liefur á hinn bóg-
inn hækkað nokkru meir eða
25—30% vegna óhjákvæmilegrar
hækkunar, sem kom til fram-
kvæmda á þessu ári á dagpening-
um ríkisstarfsmanna í ferðalög-
um innanlands, auk hækkunar á
gjaldi fyrir notkun eigin bifreiða
starfsmanna í þágu ríkisins, sem
leiddi af hækkun benzínverðs o fl.
Húsaleiga, Ijós, hiti og ræsling
hækkar almennt um 16—20%.
Pappír og einkum pi’entkostnað-
ur hækkar einnig talsvert mikið
eða nálægt 25%.
á krossgötum
★ ÓHUGNANLEGUR ÞÁTTUR.
Okkur hefur borizt svohljóðandi bréf:
„Gamall maður, sem hlustaði á þátt þeirra Hólm-
fríðar Gunnarsdóttur sl. laugardagskvöld, 1. okt.
sl.. kom að máli við þann er þetta ritar, og óskaði
eftir að ég kæmi hugleiðingum hans á prent í
einhverju blaði og vil ég ekki skorast undan því,
þar sem líka skoðanir okkar á því, sem hann bað
að koma á framfæri fara mjög saman.
Hann sagði, að þessi þáttur þeirra kvenn-
anna, hvað atómstríð áhrærir, ætti lítið eða ekkert
erindi í íslenzka útvarpið. Þátturinn var allur svo
óhugnanlegur að aldrað og veilt fólk leið lengi á
eftir og ekki útséð um hvað svona atómstríðsþull
getur verkað illa á fleiri en veilt fólk.
Það er þá fyrst að íslendingar framleiða
engin atómvopn og munu ekki gera í langri fram-
tíð og sizt af öllu munu þeir beita slíkum vopnum
í landinu hvorki gegn einum né neinum. Og engin
ríkisstjórn mun leyfa slík vopn á íslenzkri grundu.
Hvað getum við íslendihgar ráðið um gang slíkra
styrjalda? Hvers vegna er Ríkisútvarpið notað til
að ausa þessum óþverralýsingum yfir þjóðina?
Þessir atómpostular ættu að ræða þessi mál við
ráðamenn stórþjóðanna og lýsa fyrir þeim afleið-
ingum af atómstríði. Þar er þeirra rétti vett-
vangur.
Hins vegar veit allur sæmilega upplýstur
almenningur, að vopn þetta er geigvænlegt og hef-
ur verið nefnt gjöreyðingarvopn. Hins vegar er
það sjálfsagt að gera hóflegar ráðstafanir til að
mæta slíkum ósköpum og það skilst mér að al-
mannavarnir hafi með höndum og það er þeirra
verk, sem vörnunum stjórna að gefa almenningi
vitneskju um framkvæmdir varnanna. En hitt nær
ekki nokkurri átt að láta ábyrgðarlítið fólk vera
að lýsa afleiðingum atómstríðs og gera það af
þeirri nákvæmni, sem þær dömurnar vóru að
gera, enda þótt þær læsu að einhverju leyti upp
úr bók eftir erlendan mann. Grautur þessi var
jafn óhugnanlegur fyrir því.
Eitthvað svipað þessu sagði gamli maður-
inn og hann lauk máli sínu með því að biðja mig
að biðja dagskrárstjóra hins talaða orðs í útvarp-
ið, að halda svona útvarpsefni frá íslenzkum
hlustendum.
Ég geri það hér með og bið Krossgötur
Alþýðublaðsins að ljá þessu rúm í blaðinu.
★ EKKERT SKEMMTIEFNI.
Það hlustuðu víst fieiri á þennan þátt en
gamli maðurinn, sem getur um hér að ofan, og
satt að segja finnst okkur ástæða til að vera hon-
um sammála. Þátturinn, sem liér um ræðir var
vægast sagt ömurleg samansetning, og það er ekki
beinlínis svona efni, gem fólk á von á, þegar það
býzt til að njóta láugardagskvölds I félagsskap
við íslenzka Ríkisútvarpið. Þær Hólmfríður og
Brynja hafa margt vel gert í þáttum sínum, en
umræddur þáttur var fyrir neðan allar hellur.
Og mættum við hlustendur frábiðja okkur meira
af svo góðu. — Karl.