Dagur - 04.10.1997, Qupperneq 6

6- MIBVIKUDAGUR 4.0KTÓBER 1997
ro^ir
ÞJÓÐMÁL
Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson
Ritstjórar: STEFÁN JÓN HAFSTEIN
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Aðstoðarritstjóri: birgir giemundsson
Framkvæmdastjóri: marteinn jónasson
Skrifstofur: STRANDGÖRU 31, AKUREYRI,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
ÓG ÞVERHÓLTI 1A, REYKJAVÍK
Símar: 460 6ioo og soo 7080
Netfang ritstjórnar: ritsjori@dagur.is
Áskriftargjaid m. vsk.: 1.680 kr. A mánld
’Lausasöluverð: iso kr. og 200 kr. helgarbl®
Grænt númer: 800 7080
Simbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Simbréf ritstjórnar: 460 6171
Einkaheilbrigðis-
kerfi, nei takk!
í fyrsta lagi
SamKvæmt nýkynntri könnun, sem Félag heilbrigðisstétta hefur lát-
ið gera, eru viðhorf landsmanna til einkasjúkrahúsa frekar jákvæð.
Um helmingur þjóðarinnar telur æskilegt að þau séu til staðar sem
valkostur til hliðar við almenna sjúkrahúskerfið. Einkasjúkrahúsin
yrðu þannig farvegur fyrir hina efnameiri til að sækja sér betri og
skjótari þjónustu en ella væri í boði. Þrátt fyrir að aðrar niðurstöður
úr þessari könnun bendi eindregið til þess að Islendingar séu mjög
jafnréttissinnaðir í heilbrigðismálum, þá veldur það óneitanlega
áhyggjum að svo margir telji einkasjúkrahús ásættanlegan og jafnvel
eftirsóknarverðan valkost.
í öðru lagi
Þetta veldur ekki sist áhyggjum vegna þess að heilbrigðiskerfið er að
stórum hluta í uppnámi vegna launakrafna hæst launuðu heilbrigð-
isstéttarinnar - sérfræðilækna. I hópum hafa þeir nú sagt sig úr lög-
um við Tryggingastofnun. Þeir hafa gert sjúklinga að fótgönguliðum
í kjarabaráttu sinni með því að rukka þá um fulla greiðslu og senda
þá síðan til með óljós fyrirheit um endurgreiðslu til Tryggingastofn-
unar, vitandi að þaðan munu engar greiðslur koma. Þetta er ógeð-
felld baráttuaðferð.
í þriðja lagi
Deilan við sérfræðinga felur í sér frækom einkaheilbrigðiskerfisins.
Nú þegar eru menn t.d. farnir að velta fyrir sér kaupum á sérstökum
sjúkratryggingum hjá Tryggingafélögunum. A meðan deilan er óleyst
vex þetta fræ einkakerfisins og spírar. Skoðanakönnunin sýnir að
jarðvegurinn er að sumu leyti ekki fjandsamlegur einkareknu kerfi.
Því er brýnt að halda vöku sinni um hvert stefnir. Viljum við virkilega
fara amerísku leiðina? Nei og aftur nei. Það hefur ríkt þjóðarsátt um
stéttlausa læknisþjónustu. Henni eigum við að halda. Það er því ein-
faldlega borgaraleg skylda sérfræðinga og yfirvalda að leysa málið
strax, áður en einkarekstursfræið nær að skjóta rótum í heilbrigðis-
kerfinu.
Birgir Guðmundsson.
Draumiir lon
flygil
Á Iaugardagsmorgnum er
Garri eini maður á vakt á
Degi. Lítið útvarpstæki suðar.
Garri hlustar á einhverja
poppstöð til klukkan 11, þá
tekur hann varlega utan af
smurðri brauðsneið í smjör-
pappír, hellir aftur uppá og
hlustar á spekinga spjalla á
rás 1. Svona líða laugardags-
morgnar í lífi Garra, svona
eins og ég sit nú,
í gamla furusett-
inu með köflótta
áklæðinu í setu-
stofu starfs-
manna og hlusta
á viðtækið sem
við keyptum fyr-
ir starfsmanna-
sjóðinn. Þetta
eru notalegir
morgnar. Og ég
les hagtölur
mánaðarins.
Garra dreymir um flygil.
Ef ég væri aiinar
Garri vildi helst ekki vera
neinn annar. Þetta er svo
notalegt hérna hjá mér á laug-
ardagsmorgnum. Þá sjaldan
að einhver hringir er það bara
til að þakka fyrir gott blað eða
kannski kvarta yfir því að það
sé ekki komið. En þegar fólk
heyrir að þetta er Garri verður
það venjulega ánægt og fer að
ræða málin. Eg er mýkri á
manninn þessa morgna sem
ég fæ frið. Nei, ég vildi ekki
vera neinn annar.
Drainmir
Þó skal ég viðurkenna að
stundum læt ég afvegaleiðast í
þönkum mínum þessa hina
blíðu morgna. Já, þá eins og
hvarflar hugurinn til þess sem
gæti verið. Gæti verið aðeins
betra. Ekki það að ekki sé allt
gott, en það gæti verið betra.
Nú gerir Garri ekki miklar
kröfur um aðbúnað. Við
erum ekki með gufubað hér á
blaðinu. Ekki sturtu. Og kaffi-
stofan er ekki myndskreytt
þótt við köllum hana koníaks-
stofuna, og þó að hér sé ekki
bókasafn, listaverkagallerí,
silfurborðbúnaður og leður-
sófasett - þá er
Dagur góður
vinnustaður.
Garri biður ekki
um dagpeninga,
en Garri á sér
dagdrauma.
Ekki um starfs-
mannasumarbú-
stað í einkadal
við Kirkjubæjar-
klaustur - veit
ekki hvernig
Garra dettur
slíkt í hug. En
Garra langar í flygil.
Flygill
Flygill myndi breyta Iaugar-
dagsmorgnum hér á dreifing-
arvaktinni til muna. Það yrði -
einhvern veginn - meira kósí.
Ekki það að Garri kunni að
spila. Það yrði þá bara að fá
einhvern handlaginn. Dúlla
fyrir mig djass hérna í einver-
unni á laugardagsmorgnum.
Birgi Isleif. Dúlla fyrir mig
meðan ég reyni að láta ekki
skrjáfa í smjörpappírnum og
maula brauðið. Flygill. Það er
minn draumur. En ég læt ekki
eftir mér að láta mig dreyma.
Þvf eins og skáldið sagði: I
draumi sérhvers manns er fall
hans falið. En Birgir ísleifur
myndi örugglega dúlla fyrir
mig...
ÁSGEIR
HANNES
skrifar
Haustið er dýrasti tími ársins,
lang dýrasti. Mildu dýrari en jól
og áramót samanlögð og páskar
að auki ásamt sautjánda júní.
Sprengidagur og þrettándinn.
Jónsmessunótt. Ekki vegna þess
að þá byijar skólinn hjá krökkun-
um og námsferillinn kostar sinn
pening. AIls ekki. Heldur vegna
þess að á haustin eru fjárlögin
sungin og leikin. Bæði í réttun-
um og á Alþingi. Einum rómi.
Á haustin er dregið í dilka á
báðum stöðum. Fé á fæti og fé í
sjóði. Fjárlögin eru helsti fjár-
sjóður búljárins og búféð er hel-
sta sjóðþurrð fjárlaganna.
Nefndin er auðvitað skírð í höf-
uðið á sauðfénu og hlutverk
hennar er að laga ríkissjóð að
sauðkindinni því sauðkindin lag-
ar sig aldrei að tómum ríkissjóði.
Réttargæslumeim sauðfjár-
ins
Til skamms tíma fengu þing-
Fjárdrátturmn í
fjárlaganefnd
menn ekki sæti í fjárlaganefnd
nema vera að minnsta kosti fjall-
kóngar í sinni sveit og helst í
heilum landsljórðungi. Nú eru
gerðar minni kröfur um fjárdrátt
nefndarmanna og í dag nægir að
hafa setið einn vetur í bænda-
skóla án þess að hafa Iokið verk-
legu prófi í almennum fjárdrætti.
En sauðkindin á margan betri
sauðinn í beitarhúsum landsins.
Ríkisstjórnin er til að mynda
hinn vænsti sauðahópur og
Stjórnarráðið hýsir áfram úlf í
sauðargæru eða sauð í úlfsrelj-
um. Áratugum saman hafa for-
ystusauðir bægt öllum keppi-
nautum og sauðnautum frá
sauðkindinni og bannað fóllú að
flytja inn sauðarkjöt eftir læknis-
ráði frá bjöllusauðum um smit-
hættu.
Svo öflugar eru íslenskar sauð-
fjárvarnir að forystusauðir
myndu fyrr afhenda allsherj-
arsauðnum mikla í Sauðabanda-
lagi Evrópu í Brussel öll fiski-
miðin umhverfis Iandið en leyfa
sauðsvörtum almúganum að
borða innflutt sauðarkjöt. Ef for-
ystusauðir hefðu ekki fyrir löngu
gefið sægreifum af sama sauða-
húsi allar tvö hundruð mílurnar
eins og þær leggja sig. Hvern
ugga og hvern sporð.
Landsvirkjun kaupir
En ekki er öllum aðdáendum
sauðkindar hér til skila haldið. Á
hverju ári heldur Vegagerðin bú-
fénaði landsins átveislu við veg-
kantinn og á borð er Iagður góm-
sætur nýgræðingur í sárin með-
fram þjóðvegunum. Landsvirkj-
un kaupir íslenskar óbyggðir
fólksins í landinu dýru verði af
venslafólki sauðkindarinnar og
greiðir í reiðufé við hverja virkj-
un. Ekki er nóg með að sauð-
kindin hafi hámað í sig skógana
sem þöktu landið frá fjalli til
fjöru heldur samþykktu bænda-
skólasynirnir og aðrir réttar-
gæslumenn sauðfjárins á hátíð-
arfundi Alþingis við Oxará að
gefa sauðfénu milljarða króna
þjóðargjöf í tannfé til að græða
landið á ellefu alda afmæli sauð-
kindarinnar. Sá græðlingur hvarf
með soghljóði ofan t sauðkind-
ina.
Næsti sigur ijallkónga var að
setja lög um ræktun nytjaskóga
og nú bíður ljárstofninn álengd-
ar eftir að vaxi tré úr grasi víða
um landið í veislurétti á næsta
hátíðarmatseðil sauðkindarinn-
ar.
Síðasta kvöldmáltíðin
I dag er því nánast enginn
gróður eftir til að fóðra búfénað
nema í húsagörðum Reykvíkinga
og verður sú hin síðasta kvöld-
máltíð sjálfsagt fyrsta mál á dag-
skrá hjá nýbúum í borgarstjóm
eftir næsta kosningasigur sveita-
manna í höfuðborginni.
Trúirþú á draugasögur,
sumanber frásögn ung-
menna sem homust í
hann krappan í Við-
firði?
Erla Stefánsdóttir,
sjáandi ogpíanókennari.
„Ég trúi ekki
á drauga,
það get ég
sagt. En eitt-
hvað hefur
gerst þarna
fyrr á tíð, og
það er eng-
inn vandi að
skynja það
einsog ungl-
ingarnir á Neskaupstað segjast
hafa gert. Það er enginn tími til
nema í efnisheimi. Allt sem hef-
ur gerst er til í einhverri vídd og
bíður eftir því að einhver komi
og skynji það.“
Sr. Sigurður Haukur
Guðjónsson,
prestur og spíritisti.
E i 11 h v a ð
getur verið
til í þessu,
en sagan
getur líka
s p u n n i s t
upp í huga
ungling-
anna. Þór-
bergur Þórð-
arson skráði sögurnar um Við-
fjarðarundrin rækilega, en þær
kunna að hafa litast af hans við-
horfum. Allt sem við segjum frá
er endurspeglun okkar sjálfra.
Ég get ekki fullyrt um þessi nýj-
ustu Viðljarðarundur á meðan ég
hef ekki ftarlegar upplýsingar."
Regína Thorarensen,
fréttaritari á Eskifirði.
Nei, ég trúi
ekki á
draugasögur.
Það átti að
vera mikið
um drauga
vestur á
Ströndum
en ég varð
slíks aldrei
vör meðan ég bjó þar. En það
getur margt verið til í veröldinni,
í Viðfirði einsog annars staðar.
Og ég þræti ekki fyrir að ég hefi
sitthvað séð um dagana, þó ég
hafi ekki borið það á torg.“
Magnús Sltarphéðittsson,
skólastjóriSálarrannsóknarskólans.
Sagan úr
Viðfirði er
mögnuð. Ég
er sannfærð-
ur um að
hún er sönn.
D r a u g a -
gangur er yf-
irleitt af
t v e i m u r
ástæðum; annars vegar er um
sjónhvérfingar að ræða, það er
sýnir á framliðna eða liðna at-
burði, en hins vegar getur
draugagangur verið raunveruleg-
ur og þá Ieika efnislega verur
Iausum hala. Ástæða drauga-
gangs í Viðfirði er ábyggilega
draugasögur ungmennanna, sem
þau sögðu hvort öðru.