Dagur - 31.10.1997, Blaðsíða 4

4- FÖSTUDAGUR 31.0KTÓBER 1997
FRÉTTIR
Thyftr
VERKAMANNA-
SAMBANDSÞING
Lágmarksréttindi í kuldanum
19. þing Verkamannasambands Islands, VMSI, vekur athygli á því að
íslensk stjórnvöld hafa aðeins fullgilt 18 af 176 samþykktum Alþjóða-
vinnumálastofnunarinnar, ILO, sem snerta lágmarksréttindi verka-
fólks. Norðmenn hafa hinsvegar fullgilt 100 samþykktir. Þingið
krefst þess að stjórnvöld sinni þessum málaflokki betur en verið hef-
ur og fullgildi fleiri samþykktir í samráði við samtök launafólks.
Dagsbrún á toppnum
Sigríðíir Ólafsdóttir, varaformaður
Dagsbrúnar, var kjörin varaformaður
VMSÍ í stað Jóns Karlssonar frá Sauðár-
króki sem gaf ekki kost á sér til endur-
kjörs. Hún sigraði Signýju Jóhannes-
dóttur, formann Vöku á Siglufirði, með
90 atkvæðum gegn 30. Með kjöri Sigr-
íðar hefur Dagsbrún á að skipa bæði
formanni og varaformanni VMSÍ, en
Björn Grétar Sveinsson, formaður sam-
bandsins, er einnig félagsmaður í Dags-
brún.
Heilbrigdiskerfi fyrir aHa
VMSI telur að koma þurfi í veg fyrir að heilbrigðiskerfið verði gert að
forgangsréttarkerfi þeirra sem geta keypt sér þjónustu þess. Krafist
er að börn, aldraðir og öryrkjar búi við fría þjónustu í heilbrigðiskerf-
inu.
Skattakerfið verði endurskoðað
Þingið telur að endurskoða þurfi tekjuskattskerfið með réttlæti og
launajöfnun að leiðarljósi. Krafist er að heimilt verði að flytja pers-
ónuafslátt á milli hjóna að fullu. Þá verði skoðaður sá möguleiki að
heimila millifærslu ónýtts persónuafsláttar milli barna og hjóna.
Herða þarf allt skattaeftirlit og þyngja refsingar vegna skattsvika.
Minnt er á að í óbreyttu skattakerfi fer stór hluti af umsömdum kjara-
bótum beint í ríkissjóð í stað þess að koma verkafólki til góða.
Atvtnna ivrir konur
Þingið telur afar brýnt að opinberir aðilar beini fjármagni til þróun-
ar atvinnulífs sem veitir konum aukin tækifæri til þátttöku í atvinnu-
Iífinu. Minnt er á að í síðustu atvinnuleysistölum hafi komið fram að
af 90 þúsund atvinnuleysisdögum í landinu öllu eru rúmlega 60 þús-
und hjá konum.
Skattfrjálsar húsaleigubætur
Þingið leggur þunga áherslu á að félagslegum leiguíbúðum verði
Ijölgað fyrir þá eigna- og tekjulægstu. Jafnframt eiga allir landsmenn
rétt á skattfrjálsum húsaleigubótum án tillits til þess hvort viðkom-
andi íbúð er innan eða utan félagslega húsnæðiskerfisins. Bent er á
að húsaleigu verður að miða við efnahag viðkomandi einstaklinga eða
fjölskyldu. — GRH
Langstærstur hluti fjárfestinga útiendinga hér á iandi er í stóriðjufyrirtækjum eins og áiverinu i Straumsvík, en útiendingar hafa
eigi að síður fjárfest f hvorki meira né minna en 60 íslenskum fyrirtækjum í verslun, byggingariðnaði og fleiri greinum.
Utlendingar eiga
í 60 fyrirtækjum
Beinar fjárfestingar útlendinga í
atvinnurekstri á Islandi jukust
um næstum 5 milljarða frá upp-
hafi til loka síðasta árs, þegar
þær stóðu í röskum 13 milljörð-
um, samkvæmt yfirliti Seðla-
bankans. Um 70% þessara íjár-
festinga eru í tveim stóriðjulýrir-
tækjum. Alls hafa útlendingar
fjárfest hér í 60 innlendum lyrir-
tækjum, þar af 2 stóriðjum. Lið-
lega 2ja milljarða erlend fjárfest-
ing er í verslun hér á landi.
Svisslendingar hafa fjárfest
hér miklu meira en nokkrir aðrir
(8,1 milljarð). Danir eru í öðru
sæti með 1,3 milljarða, sem þeir
hafa aðallega Qárfest í malbikun-
arstöð og byggingar- og olíuversl-
unaríyrirtæki. Norðmenn eru í
þriðja sæti, en Bandaríkjamenn í
því fjórða.
Skilgreining Seðlabankans á
beinni erlendri fjárfestingu mið-
ast við að fjárfestir hafi stjórnun-
arleg áhrif á rekstur viðkomandi
fyrirtækis í krafti stórs, eða yfir
10%, eignarhluta. Auk hluta-
bréfakaupa felast fjárfestingar í
endurfjárfestingu og lánsvið-
skiptum, t.d. þegar erlent móð-
urfyrirtæki veitir lán til hér-
lendra dótturfyrirtækja sinna.
Fjárfestingar síðasta árs voru
að langstærstum hluta í slíkum
lánum vegna stækkunar Isals.
- HEl
Barniað að
riiina á kvoldin
Ríkið borgi skaðabætur
Hæstiréttur hefur dæmt ríkið til að greiða varnarliðsmanninum Ro-
bert Salas Roxas 50 þúsund krónur í miskabætur og 224 þúsund
króna lögfræðikostnað, því á honum hafi verið brotið þegar hald var
lagt á tvær haglabyssur og fjóra riffla í hans eigu.
Roxas fékk í pósti hljóðdeyfi á riffil frá Finnlandi, en í flutninga-
skýrslum var hluturinn sagður varahlutur í bifreið. Hann var kallað-
ur fyrir lögreglu og viðurkenndi síðar að hafa pantað hljóðdeyfinn.
Við húsleit fundust haglabyssurnar og rifflarnir, sem Roxas hafði til-
skilin leyfi fyrir. Hald var lagt á byssurnar.
Hæstiréttur telur að eftir játninguna hafi átt að skiia honum byss-
unum, en það var ekki gert, heldur voru þær afhentar herlögreglu
varnarliðsins, án þess þó að hún hafi beðið um slíkt.
Steinuim formaður
Steinunn V. Óskarsdóttir, borgarfulltrúi R-listans,
hefur verið kjörin formaður Samtaka sveitarfélaga á
höfuðborgarsvæðinu.
Aðrir í stjórn eru þau Árni Hjörleifsson og Val-
gerður Sigurðardóttir Hafnarfirði, Guðmundur
Gunnarsson Bessastaðahreppi, Sigrún Gísladóttir
Garðabæ, Kolbrún Jónsdóttir Kjalarneshreppi,
Guðbrandur G. Hannesson Kjósarhreppi, Arnór L.
Pálsson og Sigurður Geirdal Kópavogi, Jónas Sig-
urðsson Mosfellsbæ, Hilmar Guðlaugsson Reykja-
vík og Erna Nielsen frá Seltjarnarnesi.
Lítið tillit rirðist tek-
ið til fjölskylduá-
byrgðar á íslenskum
riunumarkaði, eu
teikn eru á lofti um
breytingar á þri.
Starfsmönnum í framleiðslu-
deild Marels hefur verið bannað
að vinna á kvöldin, en grunnlaun
þeirra voru hækkuð til að vega á
móti yfirvinnutapinu. Þetta kom
fram hjá Gunnari Erni Gunnars-
syni, framkvæmdastjóra fram-
Ieiðslusviðs Marels, á ráðstefnu
Dagvistar barna og foreldrafé-
lags leikskólabarna um fjölskyld-
ur og fyrirtæki. Gunnar sagði
að fyrirtækið vildi sporna gegn
óhóflegri yfirvinnu og haldið yrði
áfram á þessari braut. Marel hef-
ur einnig samið um sveigjanleg-
an vinnutíma við starfsmenn
sem þess þurfa vegna fjölskyldu
sinnar.
Fram kom í erindi Guðnýjar
Eydal, sérfræðings á Félagsvís-
indastofnun, að mikill meirihluti
giftra mæðra er með ung börn
sín í dagsvist hluta úr degi, eða
ekki neitt, þótt þær vinni sjálfar
f'ulla vinnu. Hér á landi virðist
algengara en víðast í Evrópu aö
Húsfyiiir var á ráðstefnu sem Dagvist barna og foreldrafélags leikskólabarna geng-
ust fyrir i vikunni um fjölskylduna og vinnuna. Kannski mætingin sé til marks um að
stjórnendur fyrirtækja og stofnana séu að átta sig á því að ábyrgð á fjölskyldu og
vinnan þurf/ ekki að vera ósættanlegar andstæður. - mynd: e.ól.
börn gæti annarra barna og
einnig að foreldrar vinni óreglu-
legan vinnutíma og skiptist á að
gæta barna sinna. Þá virðist það
almennt álitið að það sé ekki gott
fyrir börn að vera vistuð á stofn-
un nema nokkra tíma á dag.
Foreldrar hér vinna lengri
vinnudag en þekkist víöast, al-
gengara er að íslenskar konur
vinni úti og þær eiga fleiri börn
en konur í nágrannalöndum.
Samt sem áður er þjónusta vel-
ferðarkerfisins og greiðslur til
barnafjölskyldna mun minni en
annars staðar á Norðurlöndum
og dagvistarúrræði taka ekki mið
af þörfum vinnumarkaðarins,
segir Guðný. — VJ