Dagur - 20.11.1997, Blaðsíða 6

22 - FIMMTUDAGUR 20 .NÓVEMBER 1997
ro^r
LÍFIÐ í LANDINU
Frá vinstri: Jóna Fjalldal, Ingibjörg Siglaugsdóttir og Bergþóra Bergsdóttir i húsakynnum Krabbameinsfélags Akureyrar og nágrennis. mynd: gs.
Þærhafafengið
krabbamein í brjóst og
lent í brjóstatöku. í
dag miðla þæraf
reynslu sinni og eru í
stuðningshópi kvenna
er veitir persónulega
ráðgjöfog aðstoð eftir
greiningu
brjóstakrabbameins.
Samtökin sem Bergþóra Bergs-
dóttir, Ingibjörg Siglaugsdóttir
og Jóna Fjalldal starfa fyrir heita
Samhjálp kvenna. Samtökin
hafa starfað hér á landi frá árinu
1979 og eru aðili að Krabba-
meinsféiagi íslands og alþjóða-
samtökunum Reach to
Recovery. A Akureyri hafa sam-
tökin starfað frá 1987 en það er
einmitt þar sem Inga, Jóna og
Bergþóra starfa.
Ekki samasemmerki milli
krabbameins og dauða
Inga var aðnjótandi þjónustu
Samhjálpar á sínum tíma. „Eg
tel það mikilsvert. Það var
einmitt Jóna sem talaði við mig.
Þetta var svo gott fyrir mig, eig-
inmanninn og ljölskylduna alla
að sjá manneskju sem var allt í
lagi með. Að það væri hægt að
komast í gegnum þessi veik-
indi.“ Jóna segir það sama eiga
við um sig. Að það hafi verið
mikill styrkur að tala við konu
sem skyldi hana og gat styrkt á
þann hátt. Bergþóra naut hins
vegar ekki þjónustu Samhjálpar
þegar hún greindist með
hrjóstakrabbamein. Sú þjónusta
var einfaldlega ekki fyrir hendi á
þeim tíma á Akureyri. „Ég gekk í
gegnum þetta ein en veit að það
hefði verið mjög gott fyrir mig
og manninn minn að fá slíka
þjónustu. Ég var bara staðráðin í
því að halda lífinu áfram og vera
ekki veik. Fólk hélt ég væri mjög
veik.“ Þegar Bergþóra nefnir
þetta segir Inga að gjarnan komi
samasemmerki á milli krabba-
meins og dauða. „Það er ekki
óalgengt. Þetta er ríkt í fólki og
virðist koma fljótt upp í hug-
_ «
ann.
Að missa fótfestuna
Það er erfitt og mikið áfall fyrir
hverja konu að greinast með
krabbamein. „Hjá mér var það
þannig að ég missti fótfestuna í
fyrstu,“ segir Jóna. „Það fylgir
þessu ótti og kvíði og maður veit
aldrei hvað er framundan. Ég
neita því ekki að dauðinn og
hræðslan við hann hvarflaði að
mér.“ Bergþóra hafði alltaf farið
reglulega í krabbameinsskoðun.
,Árið sem ég greindist með
krabbamein gleymdi ég mér hins
vegar og fór nokkrum mánuðum
seinna en venjulega. Ég tel að
það hafi bjargað mér og hef
þakkað guði fyrir að hafa farið
of seint.“ Henni finnst eins og
sér hafi verið stjórnað því hefði
hún farið á réttum tíma er ekki
ólíklegt að meinið hefði ekki
greinst. Hjá Ingu var það þannig
að hún trúði því ekki að eitthvað
væri að sér. „Mér fannst að það
ætti ekkert að koma fyrir mig.
Eftir að ég vissi að æxlið var
krabbamein þá sá ég hlutina fyr-
ir mér á annan hátt en ég vissi
að þeir væru. Það var eins með
manninn minn (Pétur Þórarins-
son prest í Laufási). Hann hafði
komið að krabbameinssjúkling-
um þar sem þeir voru deyjandi.
Það sem hann mundi eftir voru
þær konur sem höfðu dáið. Mér
fannst það mjög erfitt."
Ekkl lengur kona
Inga var fegin að vera laus við
meinið og segir að sér hafi verið
hjartanlega sama þó brjóstið
færi. „Eftir að kom í ljós að um
illkynja æxli var að ræða þá fyrst
fór ég að hugsa að þetta væri
eitthvað alvarlegt. En það
hvarflaði aldrei að mér að ég
myndi deyja. Ég var svo ákveðin
í því að það myndi ekki koma
fyrir mig.“ Jóna vill taka undir
með Ingu í sambandi við
brjóstamissinn. „Það eru sem
betur fer ekki allar konur sem
lenda í honum og konur upplifa
hann líka mjög misjafnlega.
Sumum þykja þær ekki vera
konur Iengur. Þessu fylgir
hræðsla. Sérstaklega hjá ungum
konum. En það er geysilega
mikill styrkur í því að vita að
hægt er að byggja upp brjóst."
Inga segir að sumar konur fái
ekki þann stuðning heima fyrir
sem sé nauðsynlegur þegar þær
ganga í gegnum krabbamein og
brjóstatöku. Þær konur finni
meira fyrir missinum. „Það er
dapurt að hugsa til þess að
hjónabönd hafi slitnað vegna
þessa. Og maður kemst ekki hjá
því að hugsa „Farið hefur fé
betra“ ef hjónabönd tolla saman
á einu brjósti. Ég segi fyrir sjálfa
mig að ég hugsa aldrei um það
að mig langi til að láta byggja
upp á mér brjóstið. Ég held ég
nenni ekki að standa í því.“
Bergþóra er sammála því og seg-
ir að í upphafi hafi hún átt í erf-
iðleikum með á láta horfa á sig.
„Ég var bara svo heppin í mín-
um veikindum hvað allt gekk
fljótt fyrir sig. Ég þurfti aldrei að
bíða. Það hjálpaði mér mikið.“
Konum með krabbamein
má liða vel
Þær ræða um Samhjálp og það
sjálfboðastarf sem þær sinna.
Eru sammála því að mjög mikil-
vægt sé fyrir konur sem greinast
með brjóstakrabbamein að tala
við aðrar konur sem hafa lent í
því sama. „Það er líka gott að
vita að oft verða breytingar í til-
finningaiífinu. Konan getur orð-
ið meyr, einnig er ekkert óeðli-
Iegt við það að finna til,“ segir
Inga. „Líka það að manni þarf
ekki að líða hræðilega illa með-
an á meðferðinni stendur. Mér
t.d. leið vel og illa. Ég upplifði
mig ekki sem sjúkling. Það voru
allir svo góðir við mig. Þetta er
skrítin tilfinning og hana getur
maður ekki útskýrt nema fyrir
þeim sem hefur lent í því sama."
Það er starfsfólk á handlækn-
ingadeild Fjórðungssjúkrahúss-
ins sem bendir þeim konum er
fá brjóstakrabbamein á að Sam-
hjálp sé til staðar og hvort þær
vilji ekki tala við Ingu, Jónu eða
Bergþóru. Hjálpin hefst því, ef
óskað er, um leið og búið er að
greina konuna. Eiginmanni og
aðstandendum er boðið að vera
með því þau þurfa ekki síður á
hjálp að halda. Sjálfboðaliðar
hjá Samhjálp eru bundnir þagn-
arskyldu og ræða ekki sín á milli
um sjúklinga. Það skal tekið
fram að þetta er þjónusta við all-
ar konur sem fengið hafa
brjóstakrabbamein og ekki ein-
göngu fyrir þær sem hafa misst
allt brjóstið.
Öimur lífssýn
Þær vilja hvetja allar konur til
að fara reglulega í krabbameins-
leit, skoða brjóstin og vera vak-
andi yfir öllum breytingum.
Finni konur einhverjar breyting-
ar eigi þær að fara strax til lækn-
is, ekki að láta það bíða því þá
geti samviskan nagað síðar meir.
Þær eru allar á því að sjálfboða-
liðastarfið sé gefandi og gott sé
að geta veitt aðstoð með því að
miðla af reynslu sinni. Einnig
hvetja þær konur til að hafa
samband við sig. „Það að hafa
gengið í gegnum þetta hefur
gefið manni aðra lífssýn og
kennt manni að hlutirnir eru
ekki sjálfsagðir," segja þær að
lokum. HBG
Ingibjörg Siglaugsdóttir
463-3106
Jóna Fjalldal
462-1164
Bersbóra Berssdóttir
462-2540