Dagur - 06.12.1997, Blaðsíða 6

6- LAUGARDAGUR 6.DESEMBER 1997
ÞJÓDMÁL
____________
Útgáfufélag: dagsprent
Útgáfustjóri; eyjólfur sveinsson
Ritstjórar: stefán jón hafstein
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Adstodarritstjóri: birgir guðmundsson
Framkvæmdastjóri: marteinn jónasson
Skrifstofur: strandgötu 3i, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Simar: 460 6ioo OG aoo 7oao
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk.: i.gso kr. Á MÁNUÐI
Lausasöiuverð: iso kr. og 200 kr. helgarblað
Grænt númer: soo 7080
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Símbréf ritstjórnar: 460 6i7i(AKUREYRl) 551 6270 (REYKJAV(K)
Tregi til lækkunar
í fyrsta lagi
Bensín er að Iækka þessa dagana hjá íslensku olíufélögunum.
Lækkunin er ein króna og er nánast nákvæmlega sú sama milli
félaga. Lækkunin kemur líka alls staðar fram svo til á sama
tíma. Olíuverð á heimsmarkaði hefur verið að lækka og á sjálf-
sagt enn eftir að lækka, t.d. hefur verð á Rotterdammarkaði
lækkað úr 220 dölum tonnið seinni partinn í ágúst og niður í
185 dali nú í þessari viku. Það er því vonum seinna að íslensk-
ir bíleigendur fari að njóta þessarar verðþróunar líka.
í öðru lagi
Runólfur Ólafsson framkvæmdastjóri FÍB er þungorður í viðtali
við Dag á miðvikudag vegna tregðunnar sem verið hefur til að
lækka verð á bensíni til íslenskra bíleigenda. Hann efast um að
samkeppni olíufélaganna sé virk verðsamkeppni og varpar fram
áleitnum grundvallarspurningum: „Er þeim sem fara með þetta
mikla vald - verðstýringu á þessum markaði - treystandi í þess-
ari fákeppni?" Framkvækmdastjóri FIB talar um að íhuga op-
inbera verðlagsstjórnun á ný, en frá því fyrirkomulagi var horf-
ið árið 1992.
1 þriðja lagi
Upptaka opinberrar verðstýringar væri að fara aftur til fortíðar
án þess að fullreynt sé með samkeppni olíufélaganna - hún er
til staðar varðandi þjónustu. Runólfur hefur engu að síður rétt
fyrir sér í því að verðsamkeppni olíufélaganna er ekki mikil og
lítið sem ekkert eftirlít virðist vera með verðlagningu þeirra. Það
er einna helst að FIB standi þá vakt, enda er það hlutverk þess.
FIB hins vegar hefur mörg járn í eldinum og spurning hvort það
hefur bolmagn til að sinna þessu af þeim krafti sem þarf.
Lausnin gæti því allt eins falist í að styrkja FÍB og þetta eftir-
litshlutverk þess beint eða þá að fela einhverri opinberri stofn-
un, sem þegar er til (Þjóðhagsstofnun, Seðlabanka, Samkeppn-
isstofnun) að vakta formlega áhrifaþættina í verðmynduninni,
gera þá þannig gegnsærri og auðvelda öðrum aðhald og eftirlit.
FÍB hefur sýnt klærnar gagnvart fákeppni bifreiðatrygginga og
eðlilegt væri að það gerði það líka á þessu sviði áður en menn
fara í alvöru að tala um opinbera verðstýringu.
Biigir Guðmiutdsson.
Með lífið í liíkunuin
Garri er siðprúður maður. Og
grandvar. Og er trúr yfir litlu.
Oftast. En stundum óttast
Garri eitthvað sem býr innra
með honum. Það er eins og
einhver djöfull brjótist út.
Garri fær glampa í augun.
Og verður órólegur á sínum
pistlahöfundastóli, ekur sér
og fitlar við símann. Þetta
gerist oftast kringum hátíð
Ijóss og friðar. Þá verður djöf-
ullinn í Garra grandvara
Garra yfirsterkari. Garri fríkar
út.
Engin jól án...
Einu sinni var Garri góður
um jólin og las bækur í friði
og spekt. Eng-
in jól án bóka
sagði Garri á
aðventunni, og
bætti svo við
sposkur og
vitnaði í Þórar-
in Eldjárn:
engin bók án
jóla! Hahahha.
Það lá vel á
Garra um þetta
leyti árs. En nú
kemur djöfull-
inn í heimsókn
um jólin.
Garri er kom-
inn á hluta-
bréfamarkað-
inn.
Um jól og áramót liggur
Garri yfir arðsemisvísitölum
verðbréfakaupþinganna: 200
þúsund kall orðinn að milljón
á 11 árum! hrópar strætó til
Garra. 21% ávöxtun! hrópar
önnur auðbréfaauglýsing og
Garri veit ekki hvort það er
með skattaafslætti, utan við
verðbólgu og mínus ávöxtun
sem ella hefði fengist í örugg-
V
um bréfum. Það er bara svo
mikil ávöxtun! Þegar Garri var
ungur voru jólaepli tákn þess
að frelsarinn hefði gengið í
bæinn. Nú eru það jólahluta-
bréfin sem laða fram óyndi í
Garra sem getur ekki á sér
heilum tekið á aðfangadags-
kvöld. Hugsaðu þér kona:
21% ávöxtun! Og Garri hugs-
ar öfundusjúkur til þeirra sem
syngja hávöxtum á jóladag: „í
dag er glatt í döprum hjört-
um.“ Já, þið syngið, búin að
kaupa í réttum sjóðum hugsar
Garri hundfúll yfir laufa-
brauðinu.
Óvenju erfitt
Nú er óvenju
erfitt í ranni
Garra. Konan
sem stal hans
hlut í góðær-
inu er komin í
blöðin. Keypti
bréf þegar
Garri eyddi í
jólagjafir í
fyrra. Garri
splæsti í rjúp-
ur. Bölvuð
tæfan. Hirti
hlut Garra í
góðærinu og
fær afslátt af
skólagjöldum
krakkanna og
elliheimilisvist gömlu hjón-
anna í þokkabót! Með öllum
sínum auðlindarbréfum.
Böhaið tæfan. Og sýnir á sér
lófann! Sýnir á sér Ioðinn
lófann og minnir Garra á að
djöfullinn gengur Iaus og
hann er laus í Garra sem er -
eins og konan í auglýsingunni
- með lífið í lúkunum.
GARRl
Reykjavík á móti rest
ÁSGEIR
HANNES
EIRÍKSSON
skrifar
Pistilhöfundur hitti innfæddan
Reykvíking í höfuðborg eins
Norðurlandanna við Eystrasaltið
um daginn og sagði hann farir
sínar ekki sléttar. Maðurinn sótti
um vinnu í fjarlægu landshorni
og var náttúrulega synjað.
Vinnuveitandinn vildi bara fólk
úr héraðinu í vinnu hjá sér enda
gengu heimamenn fyrir um
handtak í plássinu. Manninum
þótti niðurstaðan súr í broti og
mátti við svo búið snauta heim
til sín. Leitaði árangurslaust í
þveru og endilöngu heimaland-
inu og varð loks að Ieita út fyrir
landsteina.
Dæmi Reykvíkingsins er ekki
einsdæmi. Landinu hefur löng-
um verið skipt í tvö vinnusvæði:
Reykjavík á móti rest. A meðan
Reykvíkingar hafa opið hús í höf-
uðborginni lokar restin af land-
inu að sér og liggur á sínum
vinnustöðum eins og ormur á
gulli. Reykvíkingar fá aðeins
vinnu á landsbyggðinni að gefnu
tilefni: Ef heimamenn vantar
sérhæfða starfsmenn og vélar
eða hráefni liggur undir
skemmdum. Annars sitja heima-
menn einir við kjötkatlana.
Þegar atvinnuleysið stingur sér
niður í byggðarlögum sveitanna
streyma atvinnulausir sveita-
menn til höfuðborgarinnar og
keppa um vinnuna við Reykvik-
inga. Atvinnulausir borgarbúar
eru hins vegar ekki vel séðir á
skrá úti á landi. Þeim er sagt að
taka pokann sinn og sitja frekar
med hendur f skauti fyrir sunn-
an. A sama tíma standa múrar
Reykjavíkur opnir fyrir alla.
Meira að segja fólk sem talar
norðlensku og vestfirsku og aðra
utlensku. Auðvitað gengur þetta
ekki lengur.
Borgarstjórn Reykjavíkur
gæti byijað sóknina fyrir hönd
horgarbúa á heimavelli og skoð-
að hve margir yfirmenn horgar-
innar og aðrir starfsmenn hafa
hreiðrað um sig í nágrannasveit-
um og borga því útsvarið sitt til
að byggja upp önnur byggðarlög.
Borgarstjórnin gæti líka látið
Reykvíkinga sitja fyrir um öll
verk sem hún býður út eða sem-
ur um fyrir hönd okkar borgar-
búa. Reykvíkingar vilja láta aðra
borgarbúa njóta góðs af grósku
heimaborgar sinnar.
Á dagskrá eru núna sérstakir
þjóðflutningar frá Reykjavík
undir kjörorðinu að færa ríkis-
stofnanir út a land. Gamalgrón-
um stofnunum í höfuðborginni
er dritað niður um Iandsbyggð-
ina af handahófi eins og refabú-
um á sínum tfma. Starfsfólkið
getur valið um að missa vinnuna
eða sæta hreppaflutningum eins
og ómagar. Hér er byrjað á öfug-
um enda. Reykjavík er kjarni
fyrir opinbera stjórnsýslu og
þjónustu og er því höfuðborg Sé
dregið úr ríkisþjónustu í borg-
inni bitnar það fyrst og fremst á
fólki utan af Iandi sem þarf nú
að Ieita á fleiri staði.
Vilji menn dreifa ríkisþjón-
ustu um landið dreifingarinnar
vegna en ekki þjónustunnar
vegna er sjálfsagt að byrja í
hæstu hæðum en ráðast ekki á
garðinn þar sem hann er lægstur.
Vel má flytja landbúnaðarráðu-
neytið upp í Borgarfjörð með
Akraborginni og sameina starf-
semi ríkisins á Hvanneyri. Við
hæfi er að flytja Sjávarútvegs-
ráðuneytið á kvótalaus Suður-
nesin og mörg frystihús standa
þar auð undir starfsemina.
Kirkjumálaráðuneytið á hvergi
heima nema í Skálholti og má
vel sameina embætti Söngmala-
stjóra þjóðkirkjunnar. Dóms-
málaráðuneytið er svo best
geymt austur á Litla-Hrauni í
einangrunarálmunni.
Spölkorn er þangað frá höf-
uðborginni og nánast örskot. Og
hví skyldu sveitamenn ekki mega
hafa sína ráðherra heima í hér-
aði eins og Reykvíkingar?
■Dagpr
SDUI&i
svaraid
Er eðlilegt að Kjalames
verði áfram í Reykjanes-
kjördæmi eftirað íbúar
þar hafa samþykkt sam-
einingu við Reykjavík?
Ámi Sigfússon
oddviti Sjálfstæðisflokksitis
íReykjavík.
Ég held að
það plagi
okkur ekki
mikið hvað
k j ö r d æ m i ð
heitir. Hins
vegar hlýtur
að vera
æskilegt að
þingmenn
Reykjavíkur geti sinnt Reykjavík
allri. Það kann þó að vera aukinn
stuðningur við Reykjavík að eiga
þingmenn Reyknesinga til góða
með þessum hætti.
Ámi Matthísen
þingmaður Sjálfstxðisflolrks á
Reykjanesi.
Það er ekki
óeðlilegt.
Reykjanes-
kjördæmi er
víðfeðmt og
ekki alveg
s a m f e 1 1 t
landfræði-
Iega og okk-
ur þing-
mönnunum munar ekki um að
sinna Kjalnesingum vel áfram,
enda þótt þeir tilbeyri nú sveitar-
félagi í öðru kjördæmi. Velþekkt
er erlendis að eitt sveitarfélag sé
mörg kjördæmi, t.d. í Bretlandi
þar sem kjördæmaskipan byggist
upp af einmenningskjördæmum.
Steinunn V. Óskarsdóttir
borgarfldltrúi ogform. Samtaka sveit■
aifélaga á höfuðborgarsvæðinu.
Ég hef ekki
kynnt mér
málið til
fu llnustu,
en fljótt á
litið tel ég
það eðlilegt
að Kjalarnes
t i 1 h e y r i
Reykjavíkur-
kjördæmi. Kjalnesingar munu í
næstu kosningum velja sér full-
trúa í sveitarstjórn í borgar-
stjórnarkosningum í Reykjavík
og því er einnig eðlilegt framhald
að fulltrúar þeirra á Álþingi séu
fulltrúar Reykjavíkinga á þingi.
Pétur Friðriksson
oddviti Kjalameshrepps.
Nei, ég tel
það ekki
eðlilegt. Ég
myndi telja
eðlilegt að
við yrðum í
sama kjör-
dæmi og
Reykjavík,
en mér
finnst líka
koma vel til greina að skipta
Reykjavík upp í tvö eða fleiri
kjördæmi. Þetta hugsa ég fyrst
og fremst til að jafna vægi at-
kvæða svo allir Islendingar búi
við sömu mannréttindi gangvart
atkvæðisrétti sínum. En ætli
Iandið verði ekki síðan eitt kjör-
dæmi í fyllingu tímans.