Dagur - 19.12.1997, Side 11

Xfc^WT'.
FÖSTUDAGUR 19. DESEMBER 1997 - 11
ERLENDAR FRETTIR
Of deigur við ísrael?
DAGUR
ÞORLEIFS
SON
Bandarískir sérfræðingar um
Austurlönd nær eru sammála
um að Bandaríkin verði að ger-
ast virkari gagnvart þeim
heimshluta og kröfuharðari við
Israel, með það fyrir augum að
koma friðarferlinu í skiptum
þess og araba á skrið. En jafn-
framt efast sérfræðingar þessir
um að Bill Clinton, Bandaríkja-
forseti, muni gera mikið í því
máli.
A þá leið talar Augustus. Ric-
hard Norton, prófessor í mann-
fræði og fræðum um alþjóðasam-
skipti við Boston University og
einn helstu sérfræðinga Banda-
ríkjanna um Austurlör d nær.
Ahugaleysi um utanríMsmál
Prófessor Norton telur að ísra-
el, og sérstaklega forsætisráð-
herra þess, Benjamin Netanya-
hu, sé einkum um að kenna að
hvorki gengur né rekur í marg-
umtöluðu friðarferli milli Isra-
els annars vegar og Palestínu-
manna og Sýrlands hins vegar.
Einnig er ljóst að Norton telur
að aðgerðaleysi það, sem
Bandaríkin auð-
sýni í máli
þessu, þýði í
raun að þau
dragi taum Ísra-
els. Þar með sé
hætt við að
arabar hætti að
taka Bandaríkja-
stjórn gilda sem
málamiðlara í
deilu þessari.
Norton skrifar
í grein í Current
History, virtu
tímariti bandar-
ísku um sagn-
fræðileg efni, að ,,maðurinn frá
Arkansas“ (þ.e. Clinton) láti
innanlandsmál ganga fyrir öllu
öðru. Það út af fyrir sig ætti
varla að þurfa að koma á óvart,
en meA þessu er átt við að
Clinton hafi takmarkaðan
áhuga á því, sem gerist utan
Bandaríkjanna og sérstaklega ef
það sé langt frá þeim. Áhugi
hans hafi verið svo mjög hund-
inn við innanlandsmál að þekk-
ing hans á alþjóðamálum sé til
þess að gera takmörkuð og hon-
um því gjarnt að meðhöndla
þau yfirborðskennt. Ekki bæti
hér úr skák að sumir ráðgjafa
forsetans segi honum að
ástæðulaust sé að hafa miklar
áhyggjur af því sem gerist er-
lendis. Það er gömul saga að
ráðgjafar valdhafa gefi þeim
þær ráðleggingar, sem ráðgjaf-
arnir þykist skynja að valdhaf-
arnir helst vilji fá.
Atkvæði og peningar
Norton sagði nýlega í blaðavið-
tali að honum virtist stjórn
Clintons loka augunum fyrir
því að deilur Israels og araba
væru ekki einangrað fyrirbæri,
heldur tengdar öðru því sem
gengur á f Austurlöndum nær.
Með of mikilli eftirlátssemi við
Israel stefndu Bandaríkin eigin
Fahd Saúdi-Arabíukonungur og ráðherrar hans: ekki áhættulaust að vera vinir
Bandaríkjanna.
Baksvið
Bandarískir sérfræð-
ingar uin Austurlönd
nær: Bandaríidn
stefna hagsmunum
sínum og iðnvædda
heimsins þar í hættu
með eftirlátssemi
við ísrael.
hagsmunum í þessum heims-
hluta, þ.á m. í olíuríkjunum á
Arabíuskaga, í voða. Mikið er
um andúð þar á Bandaríkjun-
um og fyrir valdhafa þar, sem
vilja vera vinir Bandaríkjanna,
er það ekki áhættulaust.
Norton segir þá þurfa við ein-
hvers árangurs - að arabísku
mati - í friðarferli Israels og
araba til þess að réttlæta fyrir
þegnum sínum vinfengi sitt við
Bandaríkin. Líti þegnar téðra
valdhafa arabískra svo á að ein-
hliða halli á Palestínumenn í
friðarferlinu, muni valdhafar
þessir telja sig tilneydda að ger-
ast Bandaríkjunum óþjálli og
það geti leitt til þess að staða
Bandaríkjanna og iðnvædda
heimsins sem
heildar á
Persaflóasvæð-
inu komist í
hættu.
Viðvörun til
Bandaríkjanna í
því samhengi
mun vera að
bandamenn
Bandaríkjanna
á Persaflóa-
svæðinu neit-
uðu nýlega að
eiga þátt í hern-
aðaraðgerðum
gegn Irak, ef til
þeirra kæmi.
Einhverjir fréttaskýrendur
hafa sagt Clinton ísraelssinnað-
asta Bandaríkjaforsetann til
þessa, og með því er að líldnd-
um ekki lítið sagt. Astæður til
meintrar undarlátssemi Clint-
ons við Israel eru að mati próf-
essors Nortons einkum tvær. I
fyrsta lagi séu demókratar,
flokkur Clintons, mjög komnir
upp á atkvæði og peninga
bandarískra gyðinga og í öðru
Iagi sé Bandaríkjaþing nú svo
hlynnt lsrael að forsetinn óttist
kaldar kveðjur frá þinginu ef
hann þrýsti á Netanyahu. Ekki
mundi útilokað að fé og jafnvel
atkvæði bandarískra gyðinga
ættu einnig þátt í þessari af-
stöðu þingsins.
Rangt mat á almenningsá-
liti?
Ennfremur er hermt að AI Gore
varaforseti, sem ætli sér að
vinna forsetakosningarnar árið
2000 og taka við af Clinton,
leggi fast að Clinton að forðast
af gera bandarískum gyðingum
gramt í geði, því að þeir kunni
annars að hefna sín með því að
styðja repúblíkana fýrir næstu
kosningar.
Stuðningsmenn Israels í
Bandaríkjunum halda því fram
að samúðin með Israel sé þar
svo mikil að Bandaríkjastjóm er
geri Israel verulega á móti skapi
muni komast að því fullkeyptu.
Norton bendir hins vegar á að
George Bush, fyrirrrennari
Clintons á forsetastóli, harð-
neitaði ísrael 1991 um efna-
hagsaðstoð nema því aðeins að
tryggt væri að ekkert af því fé
yrði notað til stofnunar nýrra
gyðingabyggða á Vesturbakka
og í Gaza. Skoðanakannanir
leiddu í Ijós að 85% íbúa
Bandaríkjanna voru sammála
Bush um þetta. Ekki sé ástæða
til að ætla að afstaða bandarísks
almennings til deilna Israels og
araba hafi síðan breyst Israel í
hag. Meira að segja muni marg-
ir bandarískir gyðingar með-
mæltir því að Clinton verði
harðari við Netanyahu. Sú af-
staða meðal bandarískra gyð-
inga kann sumpart að stafa af
kvíðboga fyrir því að almenn-
ingsálitið Jjar vestra sé að snú-
ast gegn Israel. Ekki er víst að
slíkt yrði alveg vandræðalaust
fyrir bandaríska gyðinga.
OrðaskaM frestað fram yfir jðl
EVRÓPUSAMBANDIÐ - Hans van den Broek, sem fer með utanrík-
ismál í framkvæmdastjórn Evrópusambandsins, átti í gær fund með
Ismail Cem, utanríkisráðherra Tyrldands, þar sem þeir ræddu um
deilur ríkjanna vegna þess að Tyrkland var sett aftast í biðröðina um
aðild að ESB. Þeir urðu sammála um að hætta í bili orðaskaki í fjöl-
miðlum, a.m.k. fram yfir jól, og reyna að finna lausn á málinu sem
báðir geta sætt sig við.
Hnífjafnt í forsetakosningiun
SUÐUR-KÓREA - Úrslit forsetakosninganna í Suður-Kóreu verða
væntanlega birt í dag, föstudag, en samkvæmt skoðanakönnun sem
gerð var á kjördag verður afar mjótt á mununum milli tveggja fram-
bjóðendanna. Samkvæmt henni fengi Kim Dae-Jung, leiðtogi stjórn-
arandstöðunar, 39,9% atkvæða en frambjóðandi stjórnarflokksins,
Lee Hoi-Chang, myndi fá 38,9%. Þriðji frambjóðandinn, Rhee In-Je,
myndi svo fá 19,7% atkvæða.
Flugvél fórst í Grikklandi
GRIKKLAND - Flak flugvélar frá Ukraínu sem hvarf seint á miðviku-
dag fannst í gær í fjallahéraði í norðurhluta Grikklands. Flug\'élin var
á leið til Þessalóníku með um 70 manns innanborðs, þar á meðal sex
börn. Óh'klegt þótti að nokkur hefði komist h'fs af, en leitar- og björg-
unarskilyrði eru mjög erfið í fjöllunum, þar sem snjór hvílir yfir öllu.
Jeltsín ætlar heim í dag
RÚSSLAND - Boris Jeltsín, forseti Rúss-
lands, hyggst fara heim af heilsuhælinu í
dag, þar sem hann hefur dvalist vegna
veirusýkingar í öndunarfærum. Hann hitti
í gær Viktor Tsjernómyrdín forsætisráð-
herra að máli. Forsætisráðherrann vísaði
enn á ný á bug öllum vangaveltum um að
veikindi Jeltsíns væru alvarleg, og læknar
sögðu ástand hans í gær vera þokkalegt.
Bor/s Jeltsín að hressast.
A þriðja tug urðu úti
RÚMENIA - Að minnsta kosti 23 manns hafa látist í kuldunum í
Rúmeníu frá því í byrjun vikunnar, en þar eins og annars staðar í
Austur-Evrópu hafa kuldar verið gífurlega miklir. I höfuðborginni
einni, Búkarest, er mannfallið 13 manns, einkum heimilislaust fólk
eða fólk sem hefur sofnað úti undir beru lofti eftir áfengisneyslu.
Tveir Króatar handteknir vegna
stríðsglæpa
BOSNÍA OG HERSEGÓVÍNA - Hermenn Nató í Bosníu handtóku
í gær tvo Króata, Vlatko Kupreskic og Anco Frundzija, sem hafa ver-
ið kærðir fyrir stríðsglæpi af alþjóðlegum stríðsglæpadómstóli í Haag.
Eru þeir grunaðir um þátttöku í fjöldamorðum á múslimum í bænum
Vitez f Bosníu árin 1993-94. Við handtökuna hóf Kupreskic skothríð
á hermenn Nató, sem svöruðu í sömu mynt. Kupreskic hlaut skotsár,
en enginn hermannanna særðist.
Leikfélag
Akureyrar
jólafrumsýning
♦
Á ferð með
frú Daisy
eftir Alfred Uhry
Daisy: Sigurveig Jónsdóttir
Hoke: Þráinn Karlsson
Booiie: Aðalsteinn Bergdal
Þýðing: Elísabet Snorradóttir
Lýsing: Ingvar Bjömsson
Leikmynd og búningar:
Hlín Gunnarsdóttir
Leikstjóm: Ásdís Skúladóttir
Hjörtum mannanna svipar sam-
an í Atlanta og á Akureyri.
Nú er tígullinn tromp. Á
lauftrompið okkar, Hart í bak,
náðum við 90% sætanýtingu á
25 sýningar. Látum tígulinn
trotnpa laufið.
Frumsýning á Renniverk-
stæðinu á annan í jólum,
26. des. kl. 20.30.
Örfá sæti laus.
2. sýning 27. des. kl. 20.30.
Örfá sæti laus
3. sýning 28. des. kl. 20.30.
4. sýning 30. des. kl. 20.30.
Sýningar um helgar í
janúar og febrúar
Söngvaseiður
frumsýning í Samkomu-
húsinu 6. mars
Aðaihlutverk: Þóra Einarsdóttir
Markúsar-
guðspjall
einleíkur Aðalsteins Bergdal
frumsýning á Renniverk-
stæðinu um páska
h
Gjafakort í
leikhúsið.
Jólagjöf sem
gleður.
Kortasala:
í Biómabúð Akureyrar,
Versluninni Bókvali,
Café Karólínu
og í miðasölu
Leikfélags Akureyrar í
Samkomuhúsinu.
Sími: 462 1400
Gleðileg jól!
Munið Leikhúsgjuggið
FLUGFÉLAG ÍSLANDS
sími 570-3600

r
er styrktaraöili Leikféiags Akureyrar