Dagur - 19.12.1997, Blaðsíða 3

FÖSTUDAGUR 19.DESEMBER 1997 - 19

LÍFIÐ í LANDINU
L *
Frystir bros i ö en
grætur inni í sér
Sífelltbermeira á þvíaðfólk
fyllist kvíða og vonleysi fyrir
jólin enda hefur
þjóðfélagið
opnast
ogfólk
erfar-
ið að
um 1.000 fjölskyldur sem verði fyrir missi
á hverju ári og þetta segir Gylfi að sé aug-
ljósasta orsökin fyrir jólakvíða. Þegar
komi að jólahátíðinni langi
okkur til að öllum
líði vel, bæði
okkur sjálfum
og okkar nán-
ustu, en þá
vanti kannski
einhvern að
jólaborðinu
hafi fallið
frá fyrr á árinu.
getur skapað mörgum sársauka í hug og
hjarta.
Reikninguriim hverfur?
Fullkomnunarárátta getur líka valdið
jólakvíða, segir Gylfi, sérstaklega hjá hús-
mæðrum. Það þarf að þrífa húsið, kaupa
gjafir, sauma eða kaupa jólaföt,
huga að jólamatnum og svo
framvegis. Verkin eru
óþrjótandi. „Hún
hreinlega grætur
inni í sér en fryst
ir brosið á and-
meira um
slíka hluti en áður. Aíburðirí
lífifólks móta tilfinningam-
arog þessar tilfinningar
magnast og sækjafastar á
hugann í nándjólanna. Ef
sorgog vanlíðan búa í hjart-
anu verða aðventan ogjólin
mörgum eifiður
tími.
þýð
þetta
Jólin
eru
boðunum. „Við verðum vör við að veikir
einstaklingar, sem eru voðalega margir,
láta blekkjast af þessum boðum,“ heldur
Ghann áfram. Margir Iáta glepjast af því
að hægt að sé dreifa jólunum niður á tólf
mánuði. „Sumir
halda að
reikningur-
inn
hverfi
með því
að stinga
honum
neðst
bunkann."
- En hvað
er þá til ráða?
„Fyrsta ráðið gegn
kvíða er að tala um hann
við sína nánustu, börnin
sín, góðan vin eða prestinn
sinn, koma í kirkju og segja guði
frá þessari tilfinningu. Það er svo mik-
ilvægt ef maður getur komið svona til-
finningum í orð. Hugsaðu þér Ijölskyldu,
sem öll kvelst undan því að annar makinn
dettur í það um jólin. Það minnist enginn
á þetta en það eru allir með hnút í mag-
anum. Sálfræðingur sagði mér um daginn
að hann hefði hópa af fólki sem kæmi til
sín í nokkur skipti fyrir jólin til að ræða
þessa tilfinningu," svarar hann og fer að
velta fyrir sér þætti kirkjunnar.
Ofuráhersla á gleðina
„Kannski hefur kirkjan lagt ofuráherslu á
gleðileg jól. Allir gera einhvern veginn ráð
fyrir því að þessi gleði ríki í öllum hjört-
um. Jólapredikunin byrjar „I dag er glatt í
döprum hjörtum" sem er kannski einn
stærsti misskilningurinn. Ef einstaklingn-
um líður illa og kemur þannig inn í svona
tilfinningahátíð þá eykur hátíðin fyrst og
fremst á þá tilfinningu. Ef aðventan hef-
ur hins vegar skapað frið og gleði með
fólki þá nær hún hámarki sínu á aðfanga-
dagskvöld," segir Gylfi.
Hann neitar því þó að
tilfinningalegur álagstími.
Jólakvíði er þessi óþægilega tilfinning
sem sest að í sálinni þegar jólin nálgast.
Jólakvíðinn er nærður af einhvers konar
spennu vegna þess að í framtíðinni vakir
ósk um hamingju, gleði, ánægju, sem er
von og getur brugðið til beggja vona.
Þetta er einhver ótti við að ánægjan um
jólin verði ekki eins mikil og hún gæti
kannski orðið,“ segir séra Gylfi Jónsson,
héraðsprestur í Reykjavík.
Kirkjan hefur í sívaxandi mæli orðið
vör við að aðventan og jólin geta orðið
mörgum erfiður tími og því býður hún til
umræðufundar og helgistundar í Lang-
holtskirkju á sunnudag klukkan fjögur
þar sem rætt verður um jólakvíða. Séra
Jón Bjarmann sjúkrahúss- og fangaprest-
ur, Olöf Helga Þór, forstöðumaður
Rauðakross hússins, og Vilhjálmur Árna-
son heimspekingur flytja stutt framsögu-
erindi og síðan verða fyrirspurnir og al-
mennar umræður yfir rjúkandi súkkulaði
og smákökum. Að lokum verður gengið til
helgistundar í kirkju.
Missir og áfengisdrykkja
Jólakvíði hefur ekkert verið rannsakaður
hér á landi að neinu marki þó að prestar
hafi fundið fyrir honum um nokkurt
skeið. Ekki er gott að fullyrða hver orsök-
in er. Séra Gyifi telur að þær geti verið
nokkrar og þar beri fyrst að nefna kvíða
vegna fráfalls ættingja. 1 Reykjavík séu
Séra Gylfi Jónsson héradsprestur ræðir hér um jólakvíðann sem margir þjást af fyrir jólin.
„Þetta er mjög erfiður ti'mi fyrir marga
og ég held að við höfum ekki gert okkur
nægilega mikið grein fyrir þessu,“ segir
Gylfi.
Önnur orsök fyrir jólakvíða getur verið
áfengisdrykkja hjá Ijölskyldu þar sem
einn eða fleiri fjölskyidumeðlimir eiga í
vandræðum með áfengi eða vímuefni. I
Ijölskyldu þar sem heimilisfaðirinn eða
heimilismóðirin voru drukkin yfir jól og
áramót í fyrra getur sá drykkfelldi, og
kannski sérstaklega hinir Ijölskyldumeð-
limirnir, upplifað kvíða þegar þeir velta
fyrir sér hvernig þetta verður í ár. Þetta
litinu. Allt á að vera í toppstandi á jólun-
um. Unglingurinn á að vera ánægður
heima, skemmtilegur þó að hann sé óþol-
andi einstaklingur alla aðra daga,“ segir
hann.
Loks getur krafan um að jólagjafakaup
óneitanlega valdið jólakvíða og dregið úr
jólagleðinni. Auglýsingaflóðið verður sí-
fellt stærra og auglýsingarnar ágengari
„og sveigjanleikinn svokallaði í greiðslum
verður meiri og meiri. „Gefðu konunni
nýjan bíl í jólagjöf. Fyrsta afborgunin er
ekki fyrr en 1. apríl," segir Gylfi og vitnar
þar í auglýsingu frá einu af stóru bílaum-
að
kirkj-
unni hafi
mistekist að
skapa frið og gleði
hjá fólki á aðfangadags-
kvöld og bendir á að kirkjan
hafi þann boðskap að drottinn guð vilji
koma inn í líf mannanna. Jesús hafi
fæðst á jörðinni til að tala beint við
mennina. Þannig hafi þeir fengið að vita
vilja guðs. Ahersla kirkjunnar hafi hins
vegar legið á gleðinni og kirkjan hafi
kannski ekki séð vanlíðanina og sorgina
fyrr en núna. Það sé að breytast með
breyttum starfsháttum kirkjunnar og
breyttu þjóðfélagi.
Kapellur eru opnar
Fyrir jólin mun Reykjavíkurprófastsdæmi
í samvinnu við Kirkjugarða Reykjavíkur-
prófastsdæma hafa opnar kapellur í Foss-
vogskirkjugarði og Gufuneskirkjugarði.
Þar verður ritningalestur og músík með
svipuðu formi og var síðasta sunnudag
fyrir jól í fyrra. -GHS.