Dagur - 14.11.1998, Blaðsíða 14

Dagur - 14.11.1998, Blaðsíða 14
30 — LAUGARDAGUR 14. NÓVEMBER 1998 Tkyptr Það erkeppikefli margra að hafa fallegar neglur, en sumir nagaþær og tekst aldrei að halda þeim í lagi. Erþetta merki um streitu eða hara það að manni finnstgott að hafa eitthvað uppi í sér? Neglumar segja talsvert um manneskjuna og heilu at- vinnugreinarnar hafa sprottið upp af þeirri löngun fólks að hafa fallegar neglur og heil- brigðar útlits. Sé það ekki unnt með náttúrulegum nöglum er enginn skortur á stofum sem setja gervineglur og snyrta hendur þannig að vel sé. Það er sennilega engin önn- ur tegund en maðurinn, sem nagar á sér neglurnar. Að minnsta kosti er í fljótu bragði ekki auðvelt að sjá fyrir sér kött með loppurnar uppi í sér eða taugaveiklað bjarndýr sem kvíðir heimkomunni og nagar á sér klærnar fyrir vikið. Hvers vegna skyldi fólk svo naga neglumar? Hvað er það sem orsakar að við setjum hendurnar upp í okkur og ríf- um og bítum í hornhúðina sem myndar neglur fremur en kannski að bíta í lófann eða handarbakið? Er eitthvað til ráða? Rætt var við nokkra full- orðna aðila sem allir hafa nag- að neglurnar eða gera það í dag. Enginn þeirra sýndi veru- leg streitueinkenni eða taldi sig yfirleitt stressaða týpu, en streita hefur löngum verið tal- in ein höfuðörsök þess að menn nagi neglurnar og sú mynd gjarnan dregin upp að ofurstressað fólk sem með neglumar nagaðar upp í kviku. Hins vegar voru menn sam- mála um það að það væri gott að naga neglurnar og að það væri einfaldlega orðinn kækur. Allir sem höfðu hætt að naga neglurnar, höfðu einfaldlega hætt því án þess að nota til þess hjálparmeðul. Ákveðið að hætta þessu og bara gert það án vandkvæða. Skemniir tennumar En það er ekki bara ósiður eða kækur að naga neglur, heldur er það óhollt. Hornlagið er nefnilega þrælsterkt og fer af- leitlega með tennurnar. Tann- læknar eru því öðrum fremur í hópi þeirra sem eru á móti naglanagi og hvetja þeir fólk til að naga eitthvað mýkra til að þurfa ekki að punga út með stórar fjárhæðir í þeim tilgangi að laga tennurnar vegna álags. Það er dálítið merkilegt að í öllum umsögnum og fræði- greinum um naglanag er geng- ið út frá því að um börn sé að ræða. Það er með öðrum orð- um ekki reiknað með því að siður þessi fylgi fólki fram á fullorðinsár, hvort sem það er vegna þess að fólk eigi að vaxa upp úr þessum barnalátum eða bara að engum dettur í hug að fullorðið fólk sé með hendurnar uppi í sér. Sem það auðvitað er því fjöldinn allur af fólki nagar neglur fram eftir öllum aldri. Bragðvondar neglur Til þess að venja „blessuð börnin" af þessum ósið, því það er álitinn ósiður að naga hluti nema þeir séu matar- kyns, eru nokkur hefðbundin ráð. Fyrir það fyrsta er foreldrum ráðlagt að auka ekki á streitu eða áhuggjur bamsins, því það er staðföst trú hinna fullorðnu að börn taki upp á þessu af einhverri kvíðatilfinningu. I öðru lagi að hrósa barninu og umbuna því þegar því tekst að komast í gegnum daginn án þess að fá sér bita og reyna að látast ekki sjá litlu puttana í munninum. I- þriðja lagi að bera bragðvont efni á neglur barns- ins, einskonar naglalakk sem orsakar það að bragðið af nögl- unum verður þannig að lyst barnsins á þeim hverfur. Hér á landi fæst efni sem kallast Bite-x og er talið virka vel í þeim tilgangi að koma í veg fyrir naglanag. En niðurstaðan virðist vera sú að naglanag sé fyrst og fremst kækur þegar um full- orðið fólk er að ræða og því það ráð helst til að hreinlega beita viljastyrk til að hætta, sé þess óskað. Hættan er nefni- lega sú að þurfi að nota hjálp- armeðul eins og bragðvont efni, þá muni bragðið venjast og fólk halda áfram að naga, sé það ekki tilbúið til þess í raun og veru að hætta. -VS HEILSUMOLAR Meiri jarðaber Vísindamenn hafa verið að rannsaka andoxunarefni í ávöxtum og hafa fundið það út að af 12 algengustu ávöxtum hafa jarðarber langhæst hlutfall af C og E vítamínum, karotínum, og öðr- um góðum efnum sem hægja á hrörnun líkamans. Grænmeti fyrir svæfingu Það sem þú borðar dagana fyrir deyfingu og svæfingu getur haft áhrif á það hvern- ig líkaminn bregst við segir í nýrri rann- sókn. Þar kom í ljós að ákveðin fæða eins og til dæmis kartöflustappa, gerði það að verkum að deyfing og svæfíng virkaði lengur með því að hægja á niðurbroti efn- anna í lyfínu. Fleiri tegundir græmnmetis hafa sömu áhrif og er nú verið að rann- saka þessi mál af mikilli alvöru til að geta notað þekkinguna í framtíðinni. GSM hækkar blóðþrýstingimi Vart er hægt að teljast maður með mönnum nú til dags nema hafa GSM síma við eyrað í tíma og ótíma „til að vera í sambandi.“ En ákveðn- ir ókostir fylgja þessu, fyrir utan það að hafa aldrei frið. Það hefur nefnilega sýnt sig að notkun GSM síma hef- ur þau áhrif að blóðþrýst- ingurinn hækkar, ekki mik- ið, en þó nóg til þess að þeir sem þegar eru í áhættuhóp ættu að hugsa sig um. Kannski er best að nota bara GSMS - gamlan síma með snúru? Nýmasteinar og kaffi Læknar ráðleggja gjarnan fólki að drekka mikinn vökva til að minnka áhættu af nýrnasteinum. En nýjar rannsóknir segja að vökvi eins og kaffi og léttvin hafí meiri áhrif en aðrir vökvar. 81.093 konur voru rannsakaðar og kom í ljós að þær sem drukku daglega eitt glas af víni höfðu allt að 59% minni líkur á því að fá nýrnar- steina og þær sem drukku sama magn af kaffi eða te minnkuðu áhættuna um 10%. Ég rakst nýverið á skilgreiningu á því hvað fjöllyndi er. Samkvæmt þessari skil- greiningu felur fjöllyndi í sér tíð skyndi- kynni og er talið frábrugðið „venjulegu kynlífi" að því leyti að það byggi ekki á vandlátu vali á rekkjunautum. Kynmökin eiga sér stað án þess að ást eða vinátta séu fyrir hendi og markmiðið kynferðis- leg útrás og/eða jafnvel í sumum tilfellum viðbót við „safnið“ eða „svörtu bókina“ en ekki upphaf nýs sambands. Astæður fjöllyndis eru sjálfsagt jafn margar og fólkið sem stundar það. Sumir eru kannski að Ieita að sjálfstrausti og kynferðislegri reynslu meðan aðrir eru að uppgötva líkama og nautnir annars fólks og þannig að fá útrás fyrir sterkar kynferðis- legar þarfír sínar. Eins geta legið flóknar ástæður fyrir fjöllyndi svo sem leit að ástúð sem fólki fínnst það kannski hafa farið á mis við í æsku, ekki síst ef um sára og erfíða reynslu er að ræða eins og til dæmis kynferðislega mis- notkun. Vansælt fólk í leit að huggun er ekki líklegt til að finna hana í samförum með stöðugt nýjum félögum og er slíkt líklegra til að ýta undir vanlíðan en hitt , vegna sko- rts á ást og umhyggju, sem ekki er líklegt að fólk upplifi á slíku rölti milli rekkjunauta. Tímabimdin árátta Á síðustu áratugum hefur kynferðislegt fijálslyndi á Vest- urlöndum færst mjög í vöxt. Ástæðurnar eru sjálfsagt margar svo sem bættur aðgangur fólks að getnaðarvörn- um og opinskárri umræðu um kynlíf jafnt í fjölmiðlum KYIMLIF Halldóra Bjarnadóttir skrifar legu sjónarmiði virðist sektarkennd fólks minni en áður var á svona hegðun, þó hræðsla manna við alnæmi á síð- ustu árum hafi dregið úr eða haldið aftur af fólki. Ungt fólk sem er að hefja sitt kynlíf er oft fjöllynt ein- hvern tíma ævinnar, meðan það aflar sér kynferðislegrar reynslu undir venjulegum kringumstæðum. Þegar fólk er fullvaxta leitar það síðan í stöðugri og varanlegri sam- bönd. Það er míkill minnihluti sem kýs að vera fjöllynt allt sitt Iíf. Full ástæða er til þess að hvetja fólk sem stundar skyndikynni til að nota smokk við samfarir. Óttiirn við skuldbindmgar Eigi sambönd að endast, kostar það töluverða vinnu af beggja hálfu, umhyggju og virðingu lyrir kostum hvors annars. Þeir sem velja það að stunda fjöllyndi til lang- frama standa gjarnan ekki undir slíkum skuldbindingum, annaðhvort vegna æsku, eða þess að þeir eru viðkvæmir og auðsæranlegir og þar af leiðandi ekki tilbúnir í náin andleg samskipti og svo eru að sjálfsögðu þeir sem þurfa að sanna fyrir sjálfum sér hylli sína í ástum og þurfa því á hverjum - sigrinum - af öðrum að halda. Fjöllyndi var auðveldari kostur fyrir tíma alnæmis og mörgum þykir það spennandi kostur enn í dag, en sá böggull fylgir þó skammrifí, að með því er viðkomandi meðvitað eða ómeðvitað að neita djúpum tilfinningum um að eiga þátt í leiknum. Það, að stunda Qöllyndi, þarf engan að særa, gangí báðir til leiks á sömu forsendum. Spurningin er hinsvegar sú: Taka allir sem stunda íjöllyndi þátt í leikn- um á sömu forsendum? Halldóra Bjarnadóttir er hjúkrunatfræðingur og skrifar fyrir Dag utn kynlíf. Fjöllyndi Full ástæða er til þess að hvetja fólk sem stundar skyndikynni til að nota smokk við samfarir. sem manna á milli. Rannsóknir sem gerðar hafa verið á hegðun fólks í kynlífi hafa líka Ieitt í ljós að frá siðferði-

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/251

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.