Dagur - 20.03.1999, Blaðsíða 16

32 - LAUGARDAGUR 20. MARS 1999

Fluguveiðar að vetri (109)
Sjálfsmynd af veiðimanni
sem ungum dreng
Sá fyrsti sem ég þreytti. Jakob frændi tók hann á Sweep númer átta og rétti mér
stöngina til að sjá um eftirleikinn, og læra að þreyta fisk. Það tókst. Síðan hefur
margt vatnið runnið til sjávar, meðal annars ískaldur Eyvindarhylur í Jónskvísl, en
þar voru stundaðar fluguveiðar að vetri fyrir skömmu. Fylgist með veiðiþætti
Pálma Gunn í Sjónvarpinu annað kvöldi
Orðlausir af
undrun yfir
fegurð al-
heimsins
var stöðvað
í Norðurár-
dal í þess-
um ægi-
bjarta geim - hvergi
glitti í ána sjálfa sem
liðaðist köld undir
snævi þöktum svellum
og þykkum sköflum.
I Vatnsdal var létt fjúk undir
skærri sól, áin einhvers staðar
niðri undir skafrenningi og ósinn
sem heillar í sumar hvarf í hvíta
móðu þar sem snjór, land og þoka
undir skínandi sól urðu að einu
flæmi. Laxá á Asum í djúpum
skorningum milli hárra skafla.
Þegar kom að Fnjóská hinni fögru
voru stöku göt í fannbreiðunni
þar sem blámaði á ána, en yfir
hnjúkum vetrarsól í hvítu slöri og
gerði allt svo mjúkt og hvítt. Laxá
í Aðaldal var svarblá og köld milli
skara. Og svo komum við að
þeirri smæstu. Máná. Hún trítlaði
athugasemdalaus milli • steina og
hvítra lágra bakka nyrst á Tjör-
nesi, svo lítil að ókunnugir gætu
haldið að hún væri bæjarlækur,
en ekki veiðiá æskudrauma. Rifj-
aðist upp hugljúf minning um
fyrsta flugufiskinn.
Máná
Þar var ég í sveit. Borgarbarnið
mætti albúið að takast á við lífs-
baráttuna norður við Dumbshaf
á hvetju sem dyndi. Brimið rak
þarahrauka upp í fjöruna,
drumbar frá Síberíu glottu kalt
við sléttum skólabarnshöndum
sem fóru um þá varfærnum
könnunarfingrum, í gamla torf-
fjósinu bauluðu fjórar valin-
kunnar kýr og í húsunum niður
við bakka tæpt hundrað fjár.
Jakob frændi hafði nestað mig
með veiðistöng og flugur. Og
þeirri bjargföstu trú að hin eina
sanna veiði væri fluguveiði.
Máná litla var þá ekki Iengur
sú mikla silungsá sem eitt sinn
var. Dýrfinna gamla sagði mér
frá því þegar hún hljóp heim af
engjunum og brá svuntuhorni
undir stein í leiðinni til að ná í
soðið. Stundum stóðu 30-40
sporðar undan steini. Stóri háf-
urinn sem lá við fjárhúsið, járn-
hringur með firnalöngu skefti,
svo þungur að ég lyfti honum
varla, hann var sönnun þess að
hér áður höfðu menn farið und-
ir fjörusteinana í ánni þar sem
hún valt fram síðasta spölinn og
mokað upp silungi.
Nú hafi minnkað mjög gengd,
hverju sem um var að kenna, og
sást varla fiskur. Og þó. Hann
sást í draumi mínum um að
veiða eins og Jakob frændi gerði
í Elliðaánum. Með honum hafði
ég dregið nokkra laxa sumarið
áður, einn meira að segja verið
þakkaður mér persónulega, sem
fyrsti flugulaxinn, veiddur á
Sweep númer átta, 27.7. 1964.
Níu ára á Gefjunarúplu og
gúmmístígvélum. Svona stóð ég
þegar júnísól skein á Máná og
sveiflaði stönginni, gjörsamlega
óháður þeim náttúrulögmálum
sem heimilisfólkið reyndi að
kenna mér: að fiskurinn gengi
nú sjaldnast fyrr en eftir miðjan
júlí. Enda brá mér i brún þegar
lækjarlonta skaust á móti mér
þegar ég öslaði í land. Hún tald-
ist ekki með.
Fluguveiðar og veiðar
Það góða heimilisfólk sem ég
tók ástfóstri við var vanara stór-
virkari aðferðum við að draga
björg f bú. Dýrfinnu gömlu sveið
spónatjónið sem ég varð stöðugt
fyrir löngu áður en fiska varð
vart. Eg var ekki frelsaður flugu-
veiðimaður, og til í að grípa í
aðrar græjur ef mér sýndist svo.
Jafnvel fengu maðkarnir í kart-
öflugarðinum nýja sýn á lífið -
þar sem þeir dingluðu fram af
holbakkanum vestan við
hænsnakofann. Ekki fóru sögur
af feng.
Svo gengu fiskar. Strákarnir á
hinum bæjunum sáu alvöru sil-
unga í hyljum sem við gáfum nú
nöfn, þessum litlu holum. Stöku
fregn barst af því að silungur
hefði verið fangaður. Eg barði
mjög hraustlega með því sem til-
tækt var, en aldrei ánægður
nema flugan væri úti. Eins og
Jakob frændi sagði að væri eina
rétta aðferðin. Fluguveiðar voru
nýjung á Tjörnesi. Og fáir
heimamanna féllu í stafi yfir vel-
gengni þeirra.
Eitthvað mun Dýrfinnu hafa
fundist eftirtekjan rýr. Hún
hafði spurnir af því að þá sjald-
an ég setti í fisk þá slyppu þeir
meðan ég þreytti þá. Eg hafði
lært að þreyta fisk. Og óspar á
Iýsingar af tilþrifum mínum og
fiska sem aldrei gengu upp á
þann hátt að létti undir með bú-
inu. Anægja með slíkt var líka
nýjung á Tjörnesi. Mér var
fundinn leiðbeinandi sem lagði
ríka áherlsu á að maðkur væri
öflugra veiðitæki en fluga, og
um Ieið og fiskurinn tæki ætti
að kippa honum á land. Eg
hafði mínar teoríur úr annarri
átt og sagði fátt.
Fiskur
Þtjóskan og rírðingin fyrir
fluguveiðum var í öfugu hlutfalli
við árangur. Leiðbeinandi minn
fór loks með mig til fundar við
stóru Ijörusteinana þar sem áin
fer í iðuköstum niður bakkann,
þar kváðu standa sporðar út
þegar ganga kæmi. Hann var
með háf. Ég flugustöngina. Við
tauminn v'ar hnýtt fluga sem
Jakob frændi hafði sagt að væri
góð sjósilungafluga. Eg veit nú
hvað hún heitir. Ég sé hana fyrir
hugskotssjónum, Black Ghost,
númer fjögur að ég hygg, hnýtt
með fjaðravæng. Ég sé hana fyr-
ir hugskotssjónum alveg eins og
fiskinn sem ég veiddi.
Fjöruferðin var ekki neinni
veiðiaðferð til framdráttar. Háf-
urinn kom tómur upp úr hverri
holu, og flugan ekki ofaní neina
þeirra. Eg rölti einn upp með á
fyrir ofan bakka, kannski væri
fiskur í stóra fjóshylnum hans
Alla, eða undir brú á þjóðvegin-
um?
Mér finnst trúlegt að ég hafi
verið í Gefjunarhettuúlpunni á
gúmmfstígv'élum með rauðri
rönd, og hor í nös. En sannfær-
ing mfn fyrir gildi fluguveiða var
óbrengluð enn. Skipti engu afla-
leysi allra þeirra stunda sem ég
hafði barið fisklausa polla. Rölti
einn. Niður undan fjárhúsunum
kom ég þar sem enginn hylur
var. Bara steinn, og lygna, og svo
trítlaði áin áfram. Ég snarstöðv-
aði. I litlu lygnunni var silungur.
Einn. Heiðblár sjósilungur. Ný-
búinn að þenja sig upp Ijöru-
brattann og sprengmóður í
fyrsta skjóli sem hann fann.
Ég losaði fluguna mína af
króknum við hjólið.
Eg hreyfði mig ekki úr spor-
unum. Þurfti ekki að kasta.
Rétti stöngina út og flugan datt
beint á lygnuna litlu. Silungur-
inn Ieit upp. Svo Iyfti hann sér
og beit í. Ég kippti í. Þreytti
hann aðeins til að vera trúr.
Tók hann svo upp á bakkann.
Fólkið heima á Máná var jafn-
vel enn meira undrandi en ég.
FLUGUR
Krossgáta nr. 129
Lausnarorðið er .........
Nafn
Heimilisfang
Póstnúmer og staður
Helgarkrossgáta 129
I helgarkrossgátunni er gerður skýr greinar-
munur á grönnum og breiðum sérhljóðum.
Lausnarorð gátunnar á að skrifa á lausnarseð-
ilinn og senda til Dags, Strandgötu 31, 600
Akureyri merktan: Helgarkrossgáta nr. 129.
Einnig er hægt að senda símbréf í númer 460
6171.
I verðlaun fyrir helgarkrossgátu 129 er bók-
in „Voðaskotið, saga af ólukkutilfelli" eftir
Onnu Dóru Antonsdóttur. Höfundur gefur út.
Lausnarorð helgarkrossgátu 127 var „hrís-
grjórí'. Vinningshafi er Áki Heinz, Pósthólf 47
í Vestmannaeyjum og fær senda bókina „Þeim
varð á í messunni - Gamansögur af íslenskum
prestum" eftir Guðjón Inga Eiríksson og Jón
Hjaltason. Bókaútgáfan Hólar gefur út.
Lausnarorð krossgátu nr. 128 verður til-
kynnt ásamt nafni vinningshafa þegar helgar-
krossgáta nr. 130 birtist.