Dagur - 23.06.1999, Blaðsíða 6

6^ Mtari'Kiir>ÁG ufí' 2%y •jiíwt i ‘j 94 m
ÞJÓÐMÁL
Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson
Ritstjóri: el(as snæland jónsson
Aðstoöarritstjóri: birgir guðmundsson
Framkvæmdastjóri: MARTEINN JÓNASSON
Skrifstofur: strandgötu 31, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Símar: 460 6ioo OG soo 7080
Netfang ritstjórnar: rilstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk.: i.boo kr. á mánuði
Lausasöluverð: íso kr. og 200 kr. helgarblað
Grænt númer: soo 7080
Netfang auglýsingadeildar: omar@dagur.is
Símar auglýsingadeildar: (REYKJAvíK)563-1615 Amundi Amundason
(AKUREYRI)460-6191 G. Ómar Pétursson
OG 460-6192 Gréta Björnsdéttir
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Simbréf ritstjórnar: 460 6171(akureyri) 551 6270 (reykjavík)
Skólastjórar
í fyrsta lagi
Skólastarf á að miðast við þarfir nemenda, ekki réttindi einhverra
kennara eða skólastjómenda. Skólastarf getur hins vegar ekki orð-
ið farsælt ef kennurum og skólastjómendum eru ekki tryggð
ákveðin réttindi og ákveðið starfsöryggi. Hér þarf því að koma til
mikil jafnvægislist, þar sem góðir og duglegir kennarar og skóla-
stjómendur ná að blómstra, en hinir finna sér í friði annað skip og
föruneyti sem hentar þeim betur. Svo virðist sem þetta jafrivægi
hafi því miður ekki fundist í deilunni um uppsagnir skólastjóm-
enda í Mýrarhúsaskóla. Enda illindi komin í málið, sem hæglega
geta eitrað út frá sér.
í öðru lagi
En óháð því sem er að gerast í Mýrarhúsaskóla, þá er það ekki nýtt
að stjómunarvandi komi upp í skólakerfinu. Slíkur vandi getur
verið margbreytilegur, allt frá því að skólastjórnendur séu hrein-
lega vanhæfir og yfír í minni háttar árekstra milli manna. Hins
vegar hafa úrræðin til að takast á við stjórnunarvanda verið af
skornum skammti og einsdæmi að gripið sé til jafn róttækra að-
gerða og raun ber vitni á Seltjarnamesinu. Að skólanefnd og bæj-
arstjórn láti yfirmenn fjúka vegna meints stjórnunarvanda hlýtur
að kalla á umræðu um breytt eðli skólastjórastarfsins. Eigi skóla-
stjórar almennt að axla ábyrgð með jafn afgerandi hætti og hér
virðist vera, er eðiilegt að þeir fái líka meira að segja um það sem
þeir bera ábyrgð á - skólastarfið.
I þriðja lagi
Aukið sjálfstæði skólastjóra hvað varðar skólastarfið hlýtur líka að
fela í sér aukið fjárhagslegt sjálfstæði - m.a. sveigjanleika til að
umbuna kennumm í ríkari mæli en nú er. I því ljósi er tillaga borg-
aryfirvalda í Reykjavík, um verulega aukið fjárframlag, sérstaklega
athyglisverð. A Seltjamarnesi hins vegar virðist hafa verið valin
einhver skemmri skím þar sem menn skjóta fyrst og ætla að ræða
málin síðar. Það er hið besta mál að taka upp kerfi þar sem skóla-
stjórnendum er sagt að taka pokann sinn ef skólanefnd finnst þeir
ekki standa sig. En áður verður að endurskrifa leikreglumar og
færa skólastjómendum þau vopn í hendur að þeir geti staðið fyrir
góðu skólastarfi. Birgir Guómundsson.
Smugur í Smugusamningi
Eitt af mörgum málum sem
Garri hefur ekki hundsvit á eru
alþjóðasamningar og sáttmálar
sem stöðugt er verið að undir-
rita út um allar jarðir. Island er
enginn eftirbátur annarra landa
í gerð alþjóða- eða milliríkja-
samninga og hefur
gert marga slíka.
Meðal annars
Smugusamning-
inn fyrir nokkru
við Rússa og
Norðmenn. Al-
menn ánægja ríkti
meðal ráðamanna
í þessum löndum
með samninginn,
eða að minnsta
kosti fyrsta kastið.
En nú virðist vera
komið babb í bát-
inn því ráðamenn skilja samn-
inginn allt í einu hver sínum
skilningi. Davíð Oddsson túlkar
hann með einum hætti en
Norðmennirnir Pétur Onguls-
son og Magni frá Bóndavík með
öðrum.
Þetta kemur Garra ekki á
óvart. Því þó hann hafi ekki
mikinn skilning á samningum
sem slíkum þá veit hann af
langri reynslu að það skiptir
ekki alltaf höfuðmáli hvað
stendur í samningnum heldúr
hitt hvernig samningsaðilar
túlka textann.
Hnífur í sækú
Samningar eru sem sé Iíkir
biblíunni hvað þetta varðar,
orðið stendur reyndar, en það
stendur bara íyrir svo margt og
hverjum lesenda í sjálfsvald sett
að túlka það eftir sínum skiln-
ingi, sem oftast þýðir í raun, sér
í hag. Þetta hefur akkúrat gerst
hvað varðar Smugusamning-
inn, Davíð túlkar hann Islend-
ingum í hag en Magni og Pétur
Ongulsson Norðmönnum í
V
hag. Og stendur þar nú mikill
flatningshnífur í sækúnni.
Garri hefur raunar ekki
kynnt sér ofan í kjölinn um
hvað ágreiningurinn um
Smugusamninginn snýst, enda
er það aukaatriði. Hinn mis-
vísandi skilningur
málsaðila á samn-
ingnum gerir það
að verkum að það
er tæplega hægt
að að bijóta hann.
Og ef til vill er
aldrei hægt að
brjóta alþjóðlega
samninga, aðeins
ganga gegn skiln-
ingi annarra
samningsaðila á
túlkun viðkom-
andi samnings.
Hártogarax
En þar til annað sannast þá er
Garri þess fullviss að skilningur
Davíðs á Smugusamningum er
réttari en skilningur Magna
Bóndvíkings. Einfaldlega vegna
þess að Davíð er lögfræðingur
og fagmaður í hártogunum á
lagaflóka en Magni er aðeins
guðfræðingur. En þá náttúrlega
rennur upp það ljósið að senni-
lega eru guðfræðingar ennþá
leiknari en lögfræðingar í því
að túlka texta út og suður og
finna þann sannleika sem
heppilegastur þykir í það og það
skiptið, til að mynda í biblí-
unni. Þannig að kannski er,
þegar á allt er Iitið, Magni Iík-
legri en Davíð til að hafa rétt
fyrir sér og rökin sem halda sfn
megin, svona þrætubókarlega
séð.
Og kannski er sannleikurinn
bara margvíslegur í þessu máli
eins og flestum öðrum.
- GARRI
Það liggur nærri að í Reykjavík sé
seld ein íbúð hvern virkan dag í
nauðungarsölu. Þetta verður þeg-
ar fólk getur ekki staðið í skilum
með greiðslur af lánum og vænt-
anlega bætir ekki úr skák, að ekki
hefur tekist að selja íbúðina fyrir
skuldum. Oft er húsnæði svo
skuldsett að sumir lenda í þeim
hremmingum að íbúðir þeirra eru
seldar nauðungarsölu svo að ekki
fæst fyrir skuldum og kostnaði.
Þá er fólk Ient í enn verri málum,
en á meðan það var enn að basla
við að borga af lánum og halda
fasteigninni, sem það hélt það
ætti.
Ibúðahungrið hefur verið í há-
marki allt þetta ár og verðið
hækkað upp úr öllu valdi, bæði á
gömlu sem nýju húsnæði, jafnt
íbúðum sem atvinnuhúsnæði.
Fasteignasalar halda því stíft fram
að nú sé rétti tíminn að selja og
bera auglýsingar í hús, þar sem
húseigendur tiltekinna hverfa eru
hvattir til að setja eignir sínar í
sölu, því að nóg sé af íjársterkum
Utburdir í góðærmu
kaupendum sem bíði með opnar
buddur sínar áfráðir í að kaupa
fbúðina og borga út í hönd.
Mörg kerfi
Útlán Ibúðalánasjóðs hafa aukist
um 40% miðað
við síðasta ár og
er nú sjóðurinn
kominn á tamp
og flest sveitar-
félög að verða
búin með heim-
ildir sínar.
Bankarnir eru
líka teknir til við
að veita íbúðalán svo um munar,
en þeir hafa Iöngum veitt slík Ián
með sínum hætti, aðallega með
því að brúa bilið milli kostnaðar-
verðs íbúða og þeirra upphæða
sem fengist hafa úr opinberum
sjóðum og Iífeyrissjóðum. En hér
hafa í raun verið mörg fbúðalána-
kerfi í gangi samtímis og slampast
einhvern veginn gegnum verð-
bólgur og verðtryggingar. Hafa
sumir hagnast.-ogi aðrir tapað ,í
þeim sviptingum öllum og ein-
staka hvorutveggja.
Alltaf er verið að bæta íbúða-
lánakerfin og byggja stærra, meira
og örar en áður þekktist. Samt er
alltaf skortur á húsnæði, nánast
um allt land.
Vöxtur Reykja-
víkur og ná-
grannabyggða er
með slíkum
ólíkindum að
miðað við um-
fang og versl-
anahverfi gæti
maður freistast
til að halda að milljónir manna
byggju á svæðinu.
Óendanlegt?
Oft er varað við skuldum heimil-
anna sem sh'kur ofvöxtur er
hlaupinn í, að hér þarf endalaust
góðæri ef hægt á að vera að ná
þeim niður svo einhverju nemi.
Ibúðirnar verða stærri og fínni
með hverju árinu sem líður, bi'l-
arnic .jdýrari og verslanahallir.
glæsilegri. Námsferill lengist og
kvótinn hækkar í verði og Ioks er
farið að byggja við Alþingishúsið.
Og skuldimar aukast að sama
skapi og viðskiptahallinn við út-
lönd er orðinn illa öfugur. Samt
verða markaðir fyrir íslenskar af-
urðir meiri og betri og sér hvergi
fyrir endann á þeirri velgengni
allri.
Hér skulu engar hrakspár hafð-
ar uppi því tekjur eru sæmilegar
og efnhagslegt umhverfi er gott.
Hins vegar mætti draga ögn úr
öllu góðærishjalinu og einhvers
konar óútskýrðum uppgripum
sem bíða þjóðarinnar, að því er
Iandsfeður spá.
Svo mætti vel hugsa sér að með
skynsemi og góðum vilja mætti
koma húsnæðismálum 1' það horf,
að fólk hafi efni á að búa í íbúð-
um sínum svo að sýslumenn
standi ekki í því upp á hvern dag
að bera það út á guð og gaddinn.
Góðærið á ekki að vera aðeins fyr-
ir suma.
spuríia
svairad
Erþað réttstefna hjá
borginni að tokmarka
kattahald heimila við
tvofulloiðna ketti?
Illugi Jökulsson
blaðamaður.
„Nei, það er
ekki rétt. Ég
get bara ekld
séð hvaða
ástæða ætti að
vera fyrir því.
Ef menn hugsa
um kettina sína
og sjá um að
nágrannarnir þjáist ekki vegna
þess, þá má fólk eiga eins marga
ketti og það vill. Alveg eins og
fólk má vonandi eiga eins mörg
börn og það vill ef það hugsar vel
um þau. Ég get ekki séð að það
sé grundavallarmunur á því.“
Sigríður Ásgeirsdóttir
formaðurSamtakaDýravemdunaifé-
laga.
„Ég held að
þetta sé alveg
útí hött vegna
þess að ég sé
ekki hvernig
eigi að fram-
kvæma þetta.
Þetta er svona
álika eins og
þegar Hjörleifur Guttormsson
lagði til að kettir mættu ekki
vera úti nema í bandi. Þetta er
því fáránlegt og það verða bara
nornaveiðar úr því. Hitt er ann-
að mál að við erum alveg inni-
lega sammála því að það verður
að gera eitthvað í kattahaldi. Við
erum t.d. mjög sátt við það að
þurfa að skrá ketti eins og hunda
og merkja þá inni í eyranu."
Heimir Már Pétursson
blaðamaður.
„Það er illa
komið fyrir
þegnunum
þegar yfirvaldið
hefur tíma til
reglugerða-
smíðar sem
þessarar. Kött-
urinn hefur
fylgt okkur íslendingum frá
landnámi og hefur þar dugað
heiðursmanna- og kattasam-
komulag sem yfirvaldið í Reykja-
vík ætlar nú að rjúfa. Það er ekki
sæmandi félagshyggjufólki, sem
almennt á að þekkja siðalögmál-
in úr Hálsaskógi að dunda sér
við svona reglugerðarsmíð."
Guðný Guðbjömsdóttir
fræðimaður.
„Ég hef nú ekki
sett mig nægj-
anlega vel inní
þessi vandamál
hjá borginni.
Mér finnst alla-
vega mjög mik-
ilvægt að katta-
vinir fái að
halda sína ketti. Þeir verða auð-
vitað að lifa 1' sátt við annað
mannfólk og önnur dýr á svæð-
inu. Ég legg einnig áherslu á það
að mér finnst gæludýr rosalega
mikilvæg fyrir fólk og þá ekki síst
rfyrir fólk'í-korgA'4 huuhj.
61 iíjJ< HlUiOlyt juiih /yiliítSc