Dagur - 09.07.1999, Blaðsíða 6

6 -FÖSTUDAGUR 9. JÚLÍ 1999
ÞJÓÐMÁL
D'éjjgwr
Útgáfufélag: dagsprent
Útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: elías snæland jónsson
Aðstoðarritstjóri: birgir guðmundsson
Framkvæmdastjóri: marteinn jónasson
Skrifstofur: strandgötu 3i, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Símar: 460 6ioo OG 800 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk.: 1.800 KR. Á mánuði
Lausasöluverð: 150 kr. og 200 kr. helgarblað
Grænt númer: 800 7080
Netfang auglýsingadeildar: omar@dagur.is
Símar auglýsingadeildar: (REYKJAVÍK)563-1615 Ámundi Amundason
(AKUREYRI)460-6191 G. Ómar Pétursson
OG 460-6192 Gréta Björnsdóttir
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Simbréf ritstjórnar: 460 617KAKUREYRI) 551 6270 (REYKJAVÍK)
Dapur síldarvals
í fyrsta lagi
Greinilegt er að þær reglur sem gilda um veiðar úr norsk-ís-
lenska síldarstofninum eru stórgallaðar og að ákveðin mistök
hafa verið gerð þegar þær voru búnar til. Þessar reglur hvetja
til ótímabærrar sóknar, sem nú hefur orðið til þess að íslensk-
ir útgerðaraðilar eru búnir að veiða upp kvóta sinn þegar sann-
kölluð demantssíld er að gefa sig innan íslenskrar lögsögu. Is-
lendingar sitja uppi með að hafa í bráðræði tekið upp á miðju
sumri kartöflurnar sem þeir sáðu um vorið. Norðmenn biðu
hins vegar og raka nú saman tífaldri uppskeru og landa dem-
antssíldinni sem þeir veiða hér uppi við landsteinana á Islandi
- íslensku úthlutunarreglunum til háðungar.
í öðru lagi
Árni Mathiesen ver þessar reglur í Degi í gær og tekur þar með
ábyrgð á þeim, þótt strangt til tekið megi segja að þær séu arf-
ur sem honum hafi tæmst eftir Þorstein Pálsson, sendiherra í
Bretaveldi. RökÁrna eru þau, að svo mikil óvissa hafi verið um
hvort tækist að veiða íslenska kvótann að raunhæft markmið
hafi verið að stefna að því að ná honum öllum. Síðan segir ráð-
herrann um þá sem gagnrýna nú úthlutunarreglurnar: „Þeir
sem eru að segja annað eru aðeins vitrir eftir á, annars hefðu
þeir væntanlega komið þeim upplýsingum tímanlega til ráðu-
neytisins." (sic !?!)
í þriðja lagi
Þetta er auðvitað fullkomlega þarflaus skætingur. Komið
hvaða upplýsingum til ráðuneytisins? Kjarni málsins er sá að
um þetta fór fram talsverð umræða á sínum tíma og margir
þeirra sem nú eru krítískir á kerfið voru það líka áður en kerf-
ið var formlega sett á. Stjórnvöld stóðu frammi fyrir skil-
greindu vali og þau völdu einfaldlega lakari kostinn. Gagnrýn-
in nú er því fullkomlega eðlileg. Hitt er annað mál að ráðherr-
ann virðist ætla að bregðast við gagnrýninni og þeirri stöðu
sem upp er komin, og endurmeta úthlutunarreglurnar fyrir
næstu vertíð. Það eru skynsamleg viðbrögð.
Birgir Guðmimdsson
Og maturiim...
Garra þykir illa vegið að lax-
veiðimönnum ef rétt er að Iög-
reglan sé farin að beina spjót-
um sínum í ríkari mæli að
þeim en fyrr. Jafnvel virðist sú
reyndin að í einstökum héruð-
um gangi laganna verðir svo
langt að stöðva forstjóra á
glæsijeppum og inna þá eftir
ölvunarástandi í miðjum veiði-
ferðum. Á
Húsavík munu
stórlaxar hafa
fallið f valinn af
þessum sökum
og hvers eiga
menn að gjalda?
Auðvitað veit
Garri að eftir
einn, aki ei
neinn, en er
nokkur regla án
undantekninga?
Laxveiðimenn
eru upp til hópa
stjórnendur í
ábyrgðarstöðum, menn sem
sitja dags daglega undir gífur-
legu álagi og er nokkuð að
undra að þessi hópur vilji fá
sér aðeins í tána úti í guðs
grænni náttúrunni? Oft er um
þekkta einstaklinga að ræða
sem eru annars í brennidepli
samfélagsins. Veiðiferðirnar
eru notaðar sem slökun frá
amstri dagsins og vettvangur
viðskiptasamninga. Er við því
að búast að slíkir menn drekki
mysu í þessum ferðum?
Jákvæðir
Garri hefur aldrei trúað þeim
sögum sem illa stæðir almúga-
menn á íslandi halda oft fram
að svokallaðar veiðiferðir séu
bara drykkjugigg fjarri konum
og börnum. Að vísu á Garri
kunningja sem veiða aldrei
neitt í svona túrum en þeir eru
lagnir við að sjá hið jákvæða og
segja gjarnan þegar spurt er
um aflann: „Þetta er ekki
spurning um veiði heldur fyrst
og fremst náttúruna, maður.
Og maturinn....“ Svona eru
veiðimenn snjallir.
Garri hefur líka heyrt af ein-
stökum veiðimönnum sem
sögur herma að hafi ekki einu
sinni með sér
veiðigræjur eða
taki þær a.m.k.
aldrei upp í
þessum ferð-
um. Þeir hinir
sömu eru sagðir
óvenju blóð-
hlaupnir til
augnanna er
þeir snúa aftur
en engin
ástæða er til að
trúa þessum
sögum. Garra
finnst rétt að
topparnir í þjóðfélaginu eigi
sér athvarf og geti komið sam-
an til að spjalla og slappa af.
Þetta eru mennirnir sem ráða
framtíð okkar.
Garri þurfti einu sinni að ná
í bankastjóra Búnaðarbank-
ans. Sá var sagður í laxi og
virtist svo vera allt sumarið því
svörin voru þau sömu vikum
saman. Skömmu síðar kom í
ljós að afkoma Búnaðarbank-
ans var með besta móti og því
hefur bankastjórinn væntan-
lega verið að hnýta samninga
en ekki bara flugur í þessum
ferðum. Stórgróðasamninga.
Hvar væri íslenska þjóðin
stödd ef topparnir hefðu ekki
þetta svigrúm? Löggan verður
að láta af þessari hnýsni.
GARRI
Straumur innflytjenda til
Reykjavíkur er svo stríður að land
undir lóðir á borgartorfunni er
upp urið og nágrannabyggðir
hafa ekki undan að skipuleggja
ný lönd og brjóta þau undir
byggð. Þótt borgin sé búin að
kaupa vænar spildur af Mosfells-
sveit og innlima Kjalarnes eru
Iandþrengslin slík að Island er
orðið alltof lítið og svo hlaðið
náttúruperlum, að ekki finnast
önnur ráð en að leggja hafið líka
undir byggð.
Verið er að kynna nokkra land-
fyllingarkosti með það fyrir aug-
um að gera Faxaflóa byggilegan
og einnig er hugað að byggð úti í
Skeijafirði. Flugvellir á hafi úti
eru taldir til náttúruspjalla, svo
að ekki verður af Iagningu þeirra
þar í bráð. Hins vegar telja sam-
gönguráðuneytið og borgaryfir-
völd að flugvöllur tilheyri mið-
borgarlífi og eru skotheld á öll
rök þar um og eru lagin að leiða
Lengi tekur sjórinn við
hjá sér allar umræður við borgar-
búa um þá tilhögun, en Ieggja
þeim mun betur eyrun við hveij-
ar eru ímyndaðar þarfir hrepp-
stjóra úr fjarlægum og íbúa-
snauðum þorpum varðandi land-
nýtingu í miðkjama Reykjavíkur.
Geðslegt nábýli
Orfirisey er orðin stór og þar er
mikið athafnapláss. Þar
er fiskihöfn og þar er
Kaffivagninn, fisk-
vinnslustöðvar og pen-
ingaþefjandi mjölverk-
smiðja. Þar er einnig
helsta olíuhöfn landsins
og birgðageymslur sem
taka milljónir tonna af
olíu. Eigendunum finnast tank-
arnir slíkt augnayndi, að í
skammdeginu eru þeir Iýstir upp,
eins og Iistaverk og glæsibygging-
ar. Jafnvel postmódernistum
hryllir við slíkum smekk.
Nú er f ráði að aka milljörðum
A .r.i/Gím.c'. li.t bJuJTÍr/icbnYiíijli'/
tonna af grjótí út að bauju 7 og
planta fimm þúsund manna
íbúðabyggð í strenginn suður af
Hvalfirði. Næsta byggð f Iandi
verða olíugeymarnir fögru og
fiskimjölsverksmiðjan, sem allir
finna fnykinn úr nema eigend-
urnir.
Þar með rætast draumar skipu-
lagsins að teygja og toga Reykja-
vík upp á heiðar, inn
fyrir öll Sund og Iang-
leiðina út á Svið, þar
sem löngum voru hel-
stu fiskimið Innnes-
inga. En Seltirningar
friða sín óbyggðu lönd
og kalla náttúruperlur
og aka Bensum sínum
og jeppum um hálfstíflaðar um-
ferðaræðar gegnum íbúðahverfi
höfuðborgar, og er heldur betur
fart á þeim mörgum hverjum.
Öngþveiti
Þegar búið verður að planta
nokkur þúsund manns á uppfyll-
ingar úti í Faxaflóa verður
kannski farið að hyggja að hvern-
ig bregðast á við enn aukinni
bílaumferð á grandann milli
hafnar og flugvallar. Lausnin
hlýtur að felast í jarðgöngum,
sem opnast úti í Flóa en skipu-
lagið og guðirnir mega vita hvar
stinga á hinum endanum upp svo
að enn verði ekki aukið á um-
ferðaröngþveitið, sem ökumenn
halda að ríki í Reykjavfk vegna
þess að þeir geta ekki ekið alls
staðar viðstöðulaust á 90.
Allt skal til vinna að gera
Reykjavík að víðlendustu borg
veraldar og það er sama hvað það
kostar í peningum, mengun,
óþægindum og illri meðferð á
fólki. Hrörlegi flugvöllurinn í
Vatnsmýrinni er slíkur auga-
steinn ráðamanna að varðveisla
hans er að verða ein dýrasta þrá-
hyggja Islandssögunnar. Er þá
mikð sagt.
inu zhasemfie «oebnym'i liJ ejj:
DMjur
spuria
svaraið)
Á að endumýja staifs-
leyfi Faxamjöls, sem
rennurútá næsta ári?
Hrönn Greipsdóttir
hótelstjóri Radisson Hótel Sögu.
„Eg er meðal
þeirra sem lagði
inn kvörtun
vegna þess óþefs
sem kom frá
verksmiðju Faxa-
mjöls. Hér voru
gestir sem undr-
uðust þessa lykt og spurðu hvað
þetta væri. Síðan vill svo til að ég
var niðri í bæ þetta kvöld og þá
var skemmtiferðaskip við höfn-
ina, frá því voru ferðamenn á
bæjarrúnti, sem varla hefur þótt
gaman að lenda í þessu. Um-
rædda helgi vorum við með er-
lenda blaðamenn hér á hótelinu
sem eru að skrifa hér um Island
- og þó ég viti ekki hvort þeir
skrifa um þennan óþef þá er ekki
gaman að þessi uppákoma verði
á sama tíma og þegar við erum
að markaðssetja hreina ímynd
landsins."
Giumlaugur Sævar Gunn-
laugsson
framkvæmdastjóri Faxamjöls.
„Eg svara þessari
spurningu ját-
andi. Grandamjöl
hefur staðið sig
vel við að upp-
fylla þau skilyrði
sem fyrirtækinu
hafa verið sett
fyrir starfsleyfi sínu, en vissulega
gerðist óhapp á dögunum og það
hörmum við. Verksmiðja Faxa-
mjöls er hér inni á skipulagi og
var á sínum tíma byggð af borg-
aryfirvöldum og ég minni á að í
dag er engin fiskimjölsverk-
smiðja sem er eins vel búin
mengunarvarnarbúnaði eða
starfar eftir jafn ströngum skil-
yrðum í þeim efnum.“
Guðlaugur Þór Þórðarson
borgatfulltníi Sjálfstæðisflokks.
„Um Faxamjöl
gilda sömu reglur
og önnur fyrir-
tæki og brjóti
menn þar af sér
verður að taka á
málinu. Eg minni
á að fagleg
ábyrgð í þessu máli er á hendi
Hollustuverndar ríkisins og Um-
hverfisráðuneytisins, sem aftur
gefa út starfsleyfið. Borgin hefur
hinsvegar umsagnarrétt í mál-
inu. Vegna þessa tilviks sem kom
upp hjá Faxamjöli verður borgar-
stjóri að gæta samræmis í mál-
flutningi sínum. Sömu vinnu-
brögð skulu þá gilda og í öðrum
sambærilegum málum, sama
hvort í hlut eiga Jón eða séra
Jón.“
Helgi Pétuisson
borgaifidltrui Reykjavíkurlistans.
„Við munum
fylgjast grannt
með starfsemi
Faxamjöls og sjá
til þess að fyrr-
tækið starfi sam-
kvæmt sínu
starfsleyfi. Ef fyr-
irtækið ætlar ekki að gera það
þarf að skoða málið.“
i/bta i'hid óf;c| (>n GgahfiníiGí uno