Dagur - 18.09.1999, Qupperneq 9

LAUGARDAGUR 18. SEPTEMGER 1989- 25
. JL»

mwwwimi
verður að borga allt til baka. Það
þarf ákveðna bústærð til að
standa undir því. Eg er maður
hinnar hóflegu bústærðar. Eg vil
ekki sjá eintómar verksmiðjur
framleiða landbúnaðarvöru og
risastór bú verða alltaf þrælakist-
ur í mínum huga, sem henta
fáum til Iengdar.“
- Hvað ætlarðu að gera í sam-
bandi við innflutning á norskum
ktim?
„Hér er málið í vinnslu, ég kalla
það umhverfismat á okkar kúa-
stofhi. Landssamband kúabænda
vill gera samanburðartilraun á
arðsemi okkar kúa og þeirra
norsku. Eg viðurkenni að málið
er flókið úrlausnar en ákvörðun
má ekki dragast lengi.“
Hestamiðstöð
í Skagafirði?
- Yfirlýsing þtn um hestamiðstöð í
Skagafirði féll sumstaðar í grýttan
jarðveg. Er komin sátt í þvt máli?
„Mál hestamiðstöðvar í Skaga-
firði er í vinnslu og jafnframt er
unnið að samningi við félag
hrossabænda, landssamband
hestamanna, félag tamningar-
manna og bændasamtökin um
málefni íslenska hestsins og
framtíð hans. Eg vonast eftir far-
sælli lausn á málinu áður en
langt um líður.“
- Telur þti að í dag séu einhverj-
ir möguleikar t btiskap sem eru
vannýttir en geti orðið til þess að
hleypa nýju blóði t tslenskar sveit-
ir?
„Við erum að ganga inn á ný
svið búskapar sem skipta mjög
miklu máli og munu valda því að
meiri sátt verður um sveitirnar en
verið hefur. Skógrækt er landbún-
aður og sú grein á eftir að prýða
sveitimar og hafa mikil áhrif. Síð-
an eru það ferðaþjónustan og ís-
lenski hesturinn sem ég tel að
eigi hvorutveggja mjög mikla
möguleika. Við höfum náð góð-
um árangri í komræktinni og
Rannsóknarstofnun Iandbúnaðar-
ins, með Jónatan Hermannsson í
broddi fylkingar, hefur sennilega
verið að vinna þar vísindalegt af-
rek með nýju afbrigði sem gefur
komræktinni enn meiri mögu-
Ieika. Garðyrkjan, gróðurmoldin
og gróðurhúsin geta orðið stóriðja
í ffamtíðinni og útflutnings-
atvinnuvegur. I ám og vötnum og
ýmsum auðlindum sem hafa ekki
verið fullnýttar eigum við í land-
inu andvirði nokkurra álvera. En
sveitirnar á líka að byggja upp af
fólki sem vinnur við eitthvað allt
annað en landbúnað."
Lægri skatta
á landsbyggðina
- Þti nefrtdir ferðaþjónustu á
landsbyggðinni. Nú þarf fólk í
þeirri grein að greiða fasteigna-
gjöld efiir þéttbýlistaxta þrátt firir
að nýtingin sé aðeins yfir hásumar-
ið, söluverðmæti eignanna Ittið og
þjónusta hins opinbera takmörk-
uð. Ert þú sáttur við það?
„Nei, það er alveg fáránlegt og
þetta þarf Alþingi að taka upp.
Reyndar er það skoðun mín og
hefur verið um langa hríð að þörf
sé á að taka upp skattamál lands-
byggðar og þann aðstöðumun
sem landsbyggðin býr við miðað
við Reykjavíkursvæðið, þar sem
þjóðin hefur byggt upp alla sína
þjónustu. Eg tel að það sé ein-
faldasta Ieiðin til að byggja upp
atvinnulíf á landsbyggðinni að þar
séu Iægri skattar á fólk og fyrir-
tæki. Þessu beitir ríkisvaldið til að
draga verkefni til Islands, í kvik-
myndaiðnaði og fleiru. Væri þetta
gert myndi byggðaþróunin snúast
við á mjög skömmum tíma.“
Verðum að
skapa athafnir
- Þú hefur litið haft þig i frammi
i sambandi við virkjunarmálin á
Austurlandi. Telur þtí að ákvarð-
anir í virkjunar- og þar með um-
hverfismálum geti haft áhrif á
sölu islenskra landbúnaðarvara
erlendis?
„Það er enginn vafi á því og
hefur sýnt sig fyrr eins og með
fisksölu í Þýskalandi. Það má
hins vegar ekki hafa áhrif á
ákvarðanatöku okkar um eðlilega
nýtingu auðlinda. Virkjun norð-
an Vatnajökuls býður upp á mikla
möguleika en málið er sérstakt og
það þarf að vinna varlega. Þegar
umræðan um álver á Keilisnesi
var sem mest og fyrsta
skóflustungan tekin, þá átti að
virkja þarna og leiða rafmagnið
með ljótum línum alla Ieið suður.
A þeim tíma sagði enginn neitt.
En nú hefur orðið mikil hugar-
farsbreyting, ég segi sem betur
fer. Við eigum auðvitað yndislegt
Iand og menn hafa verið að átta
sig á hálendinu sem mikilvægri
auðlind og náttúruperlu sem vart
á sinn líka í veröldinni."
- Verður ekki Framsóknatflokk-
urinn að beita sér fyrir því að
Eyjabakkasvæðið verði sett i lög-
formlegt umhverfismat eins og
krafa almennings er um?
Ég er maður hinnar hóf-
legu bústærðar. Ég vil
ekki sjá eintómar verk-
smiðjur framleiða land-
búnaðarvörur og risastór
bú verða alltaf þrælakist-
ur í mínum huga sem
henta fáum til lengdar.
Vinir og vandamenn. Fjölskyldan frá Brúnastöðum er stór, en Guðni á fimmt-
án systkini. Á þessari mynd eru, frá vinstri taiið, Oddur Bjarnason, sem er gift-
ur Hrafnhildi systur Guðna og búa þau á Stöðulfelli í Gnúpverjahreppi. Þá
Guðni, og svo koma bræður hans, Vaidimar verkamaður á Selfossi og Ketill
bóndi á Brúnastöðum. Næstur erÁgúst Guðjónsson, systursonur Guðna, og
lengst tii hægri er enn einn bróðirinn, Þorsteinn bóndi á Syðra-Velli í Gaui-
verjabæjarhreppi í Flóa. myndir: -sbs.
Á spjalli við góða kunningjakonu, Sigríði Guðjónsdóttur á Skeggjastöðum í
Hraungerðishreppi.
Landbúnaðarráðherrann með Margréti Hauksdóttur, eiginkonu sinni. Bæði eru þau fædd og uppalin í sveit og eiga þar
sterkar rætur. Þau létu sig því ekki vanta í Skeiðaréttir, þar sem þessar myndir voru teknar.
„Ég tel þá niðurstöðu rétta að
taka málið á ný upp á Alþingi í
haust því það var Álþingi sem gaf
Landsvirkjun leyfi til að virkja á
sínum tíma. Hins vegar finnst
mér það óþægilegt að einn stjórn-
málafokkur liggi á einhveijum
höggstokki í þessu máli. Þetta er
mál Alþingis, allra stjómmála-
flokka og allrar þjóðarinnar. Mér
finnst meira að segja að Sjálf-
stæðisflokkurinn standi til hlés.
Þetta er auðvitað stefnumál
stjórnarinnar ailrar og ákvörðun
Alþingis samhljóða. Það er ófært
að stjórnarandstaðan, í allri sinni
málefnafátækt, steli þessu máli
og geri að sínu. Hún ber jafha
ábyrgð á stöðunni þó hún vilji
ekki kannast við það núna.
Landsvirkjun á einnig að kynna
sinn málstað betur, hún liggur
undir í umræðunni. Hún á stóran
þátt í góðu aðgengi almennings
að hálendinu.
Við verðum að virkja og skapa
athafnir í þessu landi. Versta eyði-
mörkin er eyðing og brotthvarf
mannsins af heilu byggðasvæðun-
um. Þannig að menn verða líka
að virða sjónarmið Austfirðinga í
þessu máli.
Mér verður hugsað til míns
kjördæmis á Suðurlandi. Þar hef-
ur verið gengið í auðlindir og raf-
magnið leitt í Ijót-
um línum um
héraðið okkar
hingað til Reykja-
víkur til að fólkið
hefði hér vinnu.
Við 'verðum jafn-
vel að greiða
hærra orkuverð
en aðrir Iands-
menn þótt við sitj-
um við upp-
sprettu orkulind-
anna.“
Þtí hefur
stundum verið tal-
inn í vinstri armi
Framsóknar. Er-
ríkisstjóm Fram-
sóknarflokks og Sjálfstæðisflokks
það sem þú hefðir helst viljað?
„Ég hef sagt að ég ætlaði eng-
um leiðtoga það flókna verk sem
Steingrímur Hermannsson vann,
að vísu mjög vel, frá ‘88-’91 að
leiða áfram 5-6 flokksbrot, og
standa í því endalaust að sætta
sjónarmið. Þetta er óffamkvæm-
anlegt og það er ekkert til staðar
sem hægt er að byggja á núna á
vinstri kantinum.
Samfylkingin á
það langt í land
og ég veit ekki
hvort hún lifir af
veturinn. Mér
dauðbrá í sumar
þegar ég sá aug-
lýst að nú ætti að
fara ffam kjör á
formanni Alþýðu-
bandalagsins. Allt
í einu virtist sá
flokkur hafa risið
úr gröf sinni, - en
svo er ekki hægt
að kjósa leiðtoga
fyrir Samfylking-
una. Svona
starfar enginn stjórnmálaflokkur í
víðri veröld. Samfylkingin er enn-
þá á eyðimerkurgöngu og þarf að
taka á í sínum málum til þess að
verða ábyrgur stjómmálaflokkur
sem hægt er að vinna með að
Þeir sem rækta lífrænt
eru að vinna frábært
starf en þeir geta þó
aldrei orðið nema lítill
trúarsöfnuður eða lítill
góður stjórnmála-
flokkur sem með pré-
dikun sinni hefur mikil
áhrif hér og í allri ver-
öldinni.
landsmálum."
- Samkomulagið milli forystu-
manna stjómarflokkanna virtist
ótrúlega Ijúft í kosningabaráttunni
í vor en svo hefur heldur brugðið
skugga á þegar á leið sumarið.
Býstu við átökum innan stjómar-
innar á komandi þingi?
„Nei, ég held þetta hafi verið
stormur í vatnsglasi og held að í
stað þess að talast við í fjölmiðl-
um taki menn upp gamla og góða
siði og afgreiði málin í bróðerni.
Ég tel mjög mikilvægt að þessari
ríkisstjórn famist vel til að festa
það í sessi sem ávannst á síðasta
kjörtímabili.“
- Nú hefur sagan sýnt að Fram-
sóknarflokkurinn tapar ævinlega á
stjómarsamstarfi við Sjálfstæðis-
flokkinn. Það gerðist nú i' vor og er
ekki ástæða til að óttast ennfrekar
um útkomuna eftir fjögur ár?
„Það er ekki gott að segja.
Framsóknarflokkurinn gerði að
mínu mati sína kosningabaráttu
of flókna í síðustu kosningum.
Hann þurfti ekki annað en minna
á að hann hefði staðið við sín fyr-
irheit og skapað 12.000 störf. Nú
væri megin atriðið að sigla áfram
og halda festunni. Ef þetta kjör-
tímabil heppnast vel og okkur
tekst að koma því til skila að það
séu okkar verk, þá er ég ekkert
kvíðinn fyrir framtíð Framsóknar-
flokksins."
- Hefur byggðastefna Framsókn-
ar ekki algerlega mislukkast?
Sköpuðust þessi 12.000 störf sem
þú nefndir ekki flest hér á Suð-
vesturhominu?
„Það er grundvallaratriði í
þessu samhengi að gera sér grein
fyrir því að það kostaði mikið
starf og ómælt þrek að viðhalda
þó því atvinnustigi sem er á
landsbyggðinni. Og núna þegar
hjól atvinnulífsins eru virkilega
farin að snúast þá fá byggðamálin
forgang. Landsbyggðin hefur
skynjað þetta og því þarf Fram-
sókn ekki að kvarta vegna fylgis-
ins á landsbyggðinni. Ahyggju-
efni Framsóknarflokksins hlýtur
að vera það að hann er of lítill í
Reykjavík og hann þarf mjög að
skoða sinn nafla hvað varðar að
ná ekki betri stöðu á höfuðborg-
arsvæðinu því það á hann sannar-
lega að geta.“
- Af hvaða meiði telur þií að
sprottnar séu þær beittu örvar sem
einstaka forystumenn Sjálfstæðis-
flokksins hafa beint að Jóni Ólafs-
syni?
„Manni bregður svolítið við
þessi átök og kannski eru tröllin
farin að takast á og bylta sér í
okkar þjóðfélagi. Það er mitt
áhyggjuefni og margra annarra að
peningarnir í þjóðfélaginu eru að
færast á alltof fáar hendur. Sjáum
verslunina, hún er komin á
hættulega fáar hendur og örfáir
menn eru að verða allsráðandi á
mörgum sviðum, fara með stóru
hlutafélögin þvers og kruss, þá á
ég við völdin, og vilja eignast fjár-
málastofnanirnar. Framsóknar-
menn hafa kveðið upp úr með
það í sambandi við Fjárfestingar-
bankann, að tryggja verði dreifða
eignaraðild. Ég vil fara af mikilli
varúð með ríkisbankana, þeir eru
sterkar einingar í eigu fólksins í
landinu."
- Þtí gagnrýndir einhvemtíma
seinagang í ráðune)ii landbtinaðar
og sagðir að allt gengi þar með
hraða snigilsins, ætlar þti að sjá til
þess að mál sem koma þar inn á
borðfái skjóta afgreiðslu?
„Já, ég tel mjög mikilvægt í nú-
tímaþjóðfélagi að ríkisfyrirtækin
standi sig ekki síður en einkaaðil-
ar. A þeim hvílir sama skyida í
mörgum efnum. Ég finn að hér í
ráðuneytinu er gott fólk sem skil-
ar sínum störfum vel af hendi.
Mér firnst vinnuandinn góður
og mikill hugur í fólki að standa
við bakið á ráðherranum sem lét
stór orð falla einhverntíma í hita
Ieiksins."
GUN.