Dagur - 07.01.2000, Side 6

6 -FÖSTUDAGUR 7. JANÚAR 2000
.Thjgur
ÞJÓÐMÁL
Utgáfufélag:
Útgáfustjóri:
Ritstjóri:
A ðstoðarritstjóri:
Framkvæmdastjóri:
Skrifstofur:
Simar:
Netfang ritstjórnar:
Áskriftargjald m. vsk.:
Lausasöluverð:
Grænt númer:
Netföng auglýsingadeildar:
Símar auglýsingadeildar:
Simbréf auglýsingadeildar:
Símbréf ritstjórnar:
DAGSPRENT
EYJÓLFUR SVEINSSON
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
BIRGIR GUÐMUNDSSON
MARTEINN JÓNASSON
STRANDGÖTU 31, AKUREYRI,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
460 6100 OG 800 7080
ritstjori@dagur.is
1.900 KR. Á MÁNUÐI
150 KR. OG 200 KR. HELGARBLAÐ
800 7080
greta@dagur.is-augl@dagur.is-gestur@ff.is
(REYKJAVÍK)563-161 5 Ámundi Ámundason
(REYKJAVÍK)563-1642 Gestur Páll Reyniss.
(AKUREYR 1)460-6192 Karen Grétarsdóttir.
460 6161
460 6171 (AKUREYRI) 551 6270 (REYKJAVÍK)
mB-—
FLugslys í
Landsbankaniun
Almannavamafíattta
í fyrsta lagi
Það er skiljanlegt að Arni Mathiesen vilji róa þjóðina með því
að reyna að draga úr mikilvægi dómsniðurstöðu Héraðsdóms
Vestfjarða í máli Vatneyrarinnar. Arni hefur bent á að enn eigi
Hæstiréttur eftir að fjalla um málið og hann hefur einnig tal-
að um að hann telji afar ólíklegt að þar verði dómur undirrétt-
ar staðfestur. Hins vegar má á það benda að ráðherrann hefur
líka upplýst að hann taldi ólíklegt að undirréttur kæmist að
þeirri niðurstöðu sem hann komst, þannig að óvarlegt er að
gera of mikið úr skoðun hans eða annara ráðherra á því hver
verði hin endanlega dómsniðurstaða.
í öðru lagi
Ljóst er að um gríðarlegt hagsmunamál er að tefla. Fulltrúar
útgerðar og margir stjórnmálamenn hafa talað um að sjálft
fiskveiðistjórnunarkerfið sem og grundvöllur efnahagsskipan-
arinnar sé í húfi. Það má að verulegu leyti til sanns vegar
færa. Gerist það að Hæstiréttur staðfesti dóm undirréttar,
verða veiðar við Island í raun frjálsar samdægurs. Eignarhald
á aflaheimildum yrði merkingarlaust og ógerningur er að sjá
fyrir hvaða áhrif slíkt myndi hafa á hlutabréfa- og fjármála-
markað og á bankakerfið sem hefur baktryggt sig með veðum
sem byggja á eignarhaldi á aflaheimildum.
1 þriðja lagi
Því er það, að þótt eðlilegt sé að sjávarútvegsráðherra tali í ró-
andi tón um málið til að byrja með, þá er sannleikurinn sá að
langvarandi rólegheit af hálfu stjórnvalda væru afar heimsku-
leg í stöðunni. Það þykir sjálfsagt og eðlilegt að skipuleggja
almannavarnir og undirbúa viðbrögð þegar hugsanlegar nátt-
úruhamfarir eru annars vegar. Sama á auðvitað að gilda um
þjóðfélagshamfarir af því tagi sem hér eru í farvatninu. Hvort
það er gert með því að heija nú þegar undirbúning við að
breyta kvótakerfinu svo það standist jafnræðisreglu stjórnar-
skrárinnar eða með einhverjum öðrum hætti verður bara að
koma í Ijós. Hitt er ljóst, að dómur undirréttar er ekkert ann-
að en almannavarnaflauta, sem kallar á þjóðfélagslega al-
mannavarnaáætlun. Birgir Guðmundsson
„Taktu flugið með betri
banka." Þetta slagorð var það
fyrsta sem blasti við - í stóru
rauðu letri - í bréfi frá Lands-
bankanum sem Garri fékk í
vikunni. Eftir þessa kveðju var
Garri eðlilega ekki lítið
spenntur að opna meðfylgj-
andi yfirlit um ávöxtun bank-
ans á aukasjóðnum sem hann
er að safna sér til elliáranna,
vænnar fúlgu sem var orðin
hvorki meira né minna en
422.500 kr. í ársbyrjun 1999.
Þennan sjóð hafði Landsbank-
inn síðan ávaxtað fyrir hann á
óhreifðri Kjörbók, sem bank-
inn hefur löngum
auglýst sem afar
góða ávöxtunarleið.
Garri sá fyrir sér
stórkostlegt flug í
ávöxtun þar sem
ellisjóðurinn hans
væri nú kominn vel
yfir hálfa milljón,
sem er einmitt einn
af þessum sálfræðilega mikil-
vægu áföngum.
Brotlending
Vonbrigði Garra urðu þeim
mun sárari, þegar bréfið góða
geymdi bara brotlendingu.
Landsbankinn hafði skenkt
honum 23.420 króna vexti á
árinu - sem þýðir bara 5,5%
vexti!! En Garri mundi að á
þessu sama tímabili hækkuðu
helstu verðvísitölur í landinu
um 5,6% - þannig að ellisjóður
Garra hafði raunverulega
minnkað - en ekki vaxið - í
vörslu Landsbankans.
Til að bæta gráu ofan á svart
heimtaði Ríkissjóður sinn 10%
skatt - eða 2.340 krónur - af
vöxtunum, sem í rauninni
voru minni en engir vextir.
Krónurnar í sparisjóði Garra
voru því bara 5% fleiri í árs-
byrjun 2000 en ári áður. Sjóð-
urinn hafði því raunverulega
rýrnað um 2.600 krónur á ár-
inu í meðförum Landsbanka
og Qármálaráðuneytis.
Garra finnst því ellisjóður-
inn sinn - sem hann einmitt
ætlaði að nota til ferðalaga eða
annarrar upplyftingar á elliár-
unum umfram það sem fátæk-
legur ellilífeyririnn leyfir -
hafa lent í harkalegu flugslysi í
Landsbankanum.
L
Landsbanki
íslands
í forystu til framtíðar
Utlánaflug
Eða misskildi Garri kannski
þetta með flug
Landsbankans?
Meðalávöxtun
nýrra útlána bank-
anna tók nefnilega
flugið í fyrra upp í
ein 14-15% - ogvar
þannig í kringum
150% hærri heldur
en „meðalávöxtun-
in“ sem Landsbankinn borgaði
af ellisjóð Garra garnisins.
Enda hafa bankarnir sjaldan ef
nokkru sinni komist á annað
eins útlánaflug og í lyrra -
raunar svo glannalegt að for-
sætisráðherra sá ástæðu til að
fjölga enn í Seðlabankakórn-
um, þaðan sem viðvaranir um
brotlendingu herast nú orðið
álíka oft og viðvaranir Veður-
stofunnar um djúpa lægð á
Grænlandshafi. Og Garra
sýnist á öllu að hann muni í
ellinni þrátt fyrir allt taka þátt
í þessu mikla Landsbankaflugi
- því ætli hann að lyfta sér upp
er greinilegt að ellisjóðurinn
mun hvergi duga og nauðsyn-
legt verði að slá lán í Lands-
bankanum! GARRI
ODDUR
ÓLAFSSON
skrifar
Aldamótamaduriim nýi
Menn greinir á um hvort síðustu
áramót marka aldamót eða ekki
og þá jafnframt hvort ný þúsöld
er hafin eða hvort enn þurfi að
bíða í ár eftir þeim tímamótum.
En á kristinni tíð hefur tímatalið
ruglast annað eins og láta sjálf-
sagt sér í Iéttu rúmi liggja hvoru
megin í tíðinni Jesúbarnið var
Iagt í jötu. En hvað sem aldamót-
unum Iíður hafa fjölmiðlar víða
um heim keppst við að velja
menn, og plötur og bækur aldar-
innar og sýnist sitt hvetjum um
það val. En það einkennir öll þau
skrípalæti að fæstir muna fyrri
áratugi aldarinnar og einskorðast
valið yfirleitt við skammtíma-
minnið og auglýsingamátt nútím-
ans.
Samkvæmt því er auðvelt að
velja mann aldarinnar á Islandi.
Rétt fyrir áramótin sló Finnur
Ingólfsson öll fyrri met stjórn-
málamanna um að komast á
toppinn. Hann hefur enn ekki
náð miðjum aldri og á stutta og
göfuga stjórnmálasögú1 áð1 bá'tál' ■>
Það er til dæmis ekki ár liðið frá
því að hann náði þeim áfanga að
vera kosinn varaformaður flokks
síns. Toppnum náði hann þegar
hann gerði hinum stjórnarherr-
unum tilboð sem þeir gátu ekki
neitað og skipaði sjálfan sig í ævi-
langa stöðu seðabanka-
stjóra, hækkaði kaup sitt
um nokkrar milljónir og
eftirlaunin verða glæsileg.
Flokkadrættir
Frami Finns er slíkur, að
honum tókst að slá öll fyrri
met pólitíkusa í óvinsæld-
um í skoðanakönnun. Það
eitt sýnir hvílíkur afburðamaður
hann er í að hlaða undir sjálfan
sig og nýtur tilstyrks ríkisstjórnar
og valdamikils flokks síns.
Jafnframt því að hoppa upp í
eitt feitasta embætti landsins los-
ar Finnur sig úr alls kyns vanda-
málum, sem hann var húinn að
flækja sig í sínum ráðherradómi
og eru þau nú komin í góðar
héhdsilm 'Eríi 'Ú\eíi-ÚJ'éH^ kiéýlc- *
-tít/1 go TfinnÍTBÓöiq lloJí ctov
Aldamótamað-
urinn nýji.
fúsar til að æsa þjóðina upp á
móti sjálfri sér og ala á flokka-
dráttum og ófriði.
Flokkur Finns hefur tekið sér
Kvennaflokkinn sáluga sér til fyr-
irmyndar og veit mæta vel hvar
atkvæðanna er að leita. Árangur-
inn er stórbrotinn eins og
vænta má. Fylgið hrynur
jafnt og þétt af erfingjum
femínismans og er Sam-
fylkingin að ná hefð-
bundnu fylgi krataflokks-
ins litla og Framsókn er
komin í sögulegt lágmark
og er enn á niðurlcið sem
minnsti angi fjórflokksins.
Gleymska
Svona lætur stjórnviskan ekki
að sér hæða á síðustu önn
þúsaldar, sem hófst með
kristnitöku og nokkurn veginn
siðlegri stjórnmálabaráttu,
sem lengi var í minnum höfð.
En andlegir leiðtogar og
stjórnmálaeárjJar fýrrí tíðtí erU0
firmi.rn ömnnurl gTörn c liánnng
gleymdir þegar verið er að
velja og útnefna menn árþús-
undsins eða aldarinnar.
Víðkunnir vitmenn hrista höf-
uð þegar þeir eru beðnir að
nefna þá sem skarað hafa
fram úr í þjóðlífinu. Sem
vænta má eru auglýsingastof-
ur og ímyndarfræðingar búnir
að hanna svörin og tyggur svo
hver eftir öðrum hvaða vel-
gjörðarmenn þjóðarinnar hafi
kynnt Island mest og best í út-
löndum. Hvílíkur mælikvarði!
Heimastjórnin og fyrsti íslenski
ráðherrann cru öllum gleymd,
fæstir muna þýðingu fullveldis og
jafnvel Iýðveldistaka og fyrsti for-
setinn hafa lent í glatkistunni. En
frægðin að utan og ótrúlegur
frami Finns eru öllum í fersku
minni og því hlýtur hann að vera
hinn nýji aldamótamaður ásamt
þeim dægurlagasöngvurum sem
hæst bera í ímyndunarframleiðsl-
liÍ1 tVH iJKHorj ii rnununioJii uJaad v.t
6b xja öc| T3 nnhunum .gibnalia
svarað
Eiga að koma til
sérstækaraðgeióir til
bjargar illa stöddum
byggðarlögum á lands-
byggðinni?
(Byggðastofnun telur að þetta
sé það eina setn dugi til bjarg-
ar byggðutn, einsog til dætnis
Isafjarðarbæ og Hrtsey.)
Guðni Geir Jóhannesson
forseti bæj'arstjómar ísafjatdarbæjar.
“Helst myndi ég
vilja sjá leiðrétt-
ingu á tekjustofn-
um, þar sem verk-
efni hafa flust frá
ríki yfir á sveitar-
félög án þess að
tekjur þeirra hafi
verið auknar til samræmis. Ein-
faldasta leiðin væri í gegnum
Jöfnunarsjóð sveitarfélaga, en
einnig mætti auka hlut sveitarfé-
laga í útsvari. Ýmis sveitarfélög
eiga undir högg að sækja, fólki
fækkar og það veikir stoðir þjón-
ustu sem veitt er. Ef fækkar enn
meira þarf að draga saman í
þjónustu, sem gæti leitt til enn
meiri fækkunar íbúa. Þetta er
vítahringu r.“
Steinunn Valdís Óskardóttix
borgaifiilltníi í Reykjavík.
“Það er í sjálfu sér
ekki eftirsóknar-
vert að stærri
sveitarfélög á höf-
uðborgarsvæðinu
stækki á meðan
fiarar undan ýms-
um minni sveitar-
félögum úti á landi, því höfuð-
borgarsvæðið er ekkert án öllugr-
ar landsbyggðar og öfugt. Eg tel
að ýmsu sé til þess fórnandi að
halda landsbyggðinni öflugri, en
til þess þarf markvissar áætlanir.
Ný öld kallar á nýjar lausnir og ég
tel að við eigum að styrkja fáa
stóra byggðakjarna í hverjum
fjórðungi sem geta virkað sem
stoð fyrir byggðirnar í kring."
Steindór Siguxdsson
sveitarstjóri Öxarfjarðarhrejrps.
“Slíkt getur orðið
raunin, hvort sem
það er með sam-
einingu sveitarfé-
Iaga, tilstyrk við
atvinnulífið eða
breytingu á tekju-
stofnum, rétt eins
og Jöfnunarsjóður sveitarfélaga
tók á málum um daginn. En stóra
málið er að þar sem atvinnulíf er
í rúst eru tekjur sveitarfélaga eng-
ar að verða - og beinar tekjur af
fyrirtækjum eru almennt ekki
miklar."
Kristján L. Möller
þingmaðurSamfylkingar.
“Tvímælalaust.
Slíkar aðgerðir
eru þeldctar í ná-
grannalöndum
oklcar og því
skyldum við þá
ekld gera slíkt hið
sama. Eg sé fyrir
mér að aðstoð í gegnum skatta-
kerfið, sem bæði er notað til að
mismuna og jafna. Gott dæmi
um það er skattafsláttur vegna
hlutabréfakaupa. Þá má ívilna
mönnum á landsbyggðinni vegna
fjárfestinga í atvinnurekstri. Otal
aðra þætti gct ég nefnt, það sem
Ifijdy'jH