Dagur - 29.02.2000, Qupperneq 7

ÞRIÐJUD AGU R 29. FEBRÚAR 2000 - 7
Tkypr
ÞJÖÐMÁL
flóabandáLagið fer
sjálft með sm mál
HALLDÓR BJÖRNSSON
FOAMAÐUR EFLINGAR
SIGURÐUR T.
SIGUIffiSSON
FORMAÐUR HLÍFAR
OG
KRISTJÁN
GUNNARSSON
FORMAÐUR VSFK
SKRIFA
Dagur Qallar í forystugrein í síð-
ustu viku um samningamál og
stöðu og samstöðuleysi verka-
lýðshreyfingarinnar í núverandi
kjaraviðræðum. Meginniður-
staða leiðarans virðist vera sú að
þar sem verkalýðshreyfingin
gangi nú klofin til samninga og
félögin á höfuðborgarsvæðinu
hafi myndað Flóabandalagið,
„verði verkalýðsfélögin á Iands-
byggðinni að bjarga sér ein og
sér. A þau sé ekki hlustað og
þeim stillt upp við vegg til að
hirða það sem samið verði um
við Flóabandalagið." Dagur still-
ir stéttarfélögunum úti á landi
þannig upp sem ölmusufélögum
sem verði að þiggja það sem fell-
ur af borðum hinna stærri og öfl-
ugri stéttarfélaga.
Það er greinilega mikilvægt í
huga ritstjóra Dags að eining og
samstaða sé sem mest í verka-
lýðshreyfingunni. Það sé for-
senda árangurs. Það er einmitt
þetta sem fólkið í félögunum
sem mynda Flóabandalagið hef-
ur verið að vinna að undanfarin
ár. Félögin í Flóabandalaginu
hafa öll haft frumkvæði að því að
að sameina stéttarfélög, hvert á
sínu svæði.
Tíu félög sameinuð í þrjú
I Eflingu-stéttarfélagi eru nú
sameinuð fimm félög með um
16000 félagsmenn. Áður var
fólkið í þessum félögum í Dags-
brún og Framsókn, FSV, Sókn og
Iðju. I Hafnarfirði hafa félags-
menn í Vmf. Hlíf og Vkf’. Fram-
tíðinni sameinast í einu stéttar-
félagi Verkalýðsfélaginu Hlíf. í
Keflavík hafa félagsmenn þriggja
félaga,Verkalýðs- og sjómannafé-
lags Keflavíkur og nágrenn-
is,VerkaIýðs- og Sjómannafélags
Gerðahrepps og Bifreiðastjórafé-
„Flóabandalagið er ekki að gera annað í starfi sínu en að framfylgja kröfum fólksins með því að fara sjálft með
sín mál I samningum við atvinnurekendur," segja forsvarsmenn félaganna. Myndin er frá fundi í yfirstandandi
samningaviðræðum.
lagsins Keilis, sameinast í einu
félagi. Það hefur tekið ótrúlega
skamman tíma að sameina þessi
tíu félög á þessu svæði í þrjú fé-
lög sem nú eru farin að vinna
náið saman í kjarasamningum.
En þessi sameining virðist hafa
farið fram hjá ritstjóranum.
Samtals eru í Flóabandalaginu
nálægt 25 þúsund manns.
Sá hópur sem myndar Flóa-
bandalagið er líklega vel yfir 60%
af fjölda félagsmanna í Verka-
mannasambandi íslands. Það er
svolítið ankannalegt þegar þessi
hópur sem myndar meirihluta í
VMSI og hefur unnið ötullega
að sameiningu félaga á undan-
förnum árum er stillt upp eins og
ritstjóri Dags gerir.
Þegar félögin voru sameinuð
var það eitt af stóru markmiðun-
um að geta komið öflugri fram
fyrir hönd síns fólks. Stærðinni
fylgir aukin ábyrgð og krafa um
árangur. Þess vegna hefur Flóa-
bandalagið lagt áherslu á að
koma sjálft fram íyrir hönd fé-
lagsmanna sinna og fela ekki
„Þegar félögin voru
sameinuð var það eitt
af stóru markmiðuu-
um að geta komið öfl-
ugri fram fyrir hönd
síns fólks. Stærðinni
fylgir aukin áhyrgð
og krafa um árangur.
Þess vegna hefur
Flóabandalagið lagt
áherslu á að koma
sjálft fram fyrir hönd
félagsmanna sinna og
fela ekki öðrum um-
boð í samningavið-
ræðum.“
öðrum umboð f samningavið-
ræðum. Þegar Flóabandalagið
var myndað voru að baki ein-
róma samþykktir félagsfunda og
samninganefnda félaganna.
Flóabandalagið er ekki að gera
annað í starfi sínu en að fram-
fylgja kröfum fólksins með því að
fara sjálft með sín mál í samn-
ingum við atvinnurekendur.
Aldrci áður hefur það gerst að
félögin hér við Flóann hafi gert
með sér svo víðtækt samkomulag
um samstarf og samstöðu. Aldrei
fyrr hafa félögin á þessu svæði
undirbúið sig jafnvel fyrir við-
ræður við atvinnurekendur.
Það er greinilega löngu tíma-
bært að fólk, þ.á .m. ritstjóri
Dags átti sig á þeim breytingum
sem eru að gerast í samfélaginu.
Flóabandalagið er myndað um
hagsmuni fólks sem býr á mesta
þéttbýlissvæðinu. Um þetta
svæði liggja öflugustu sam-
gönguleiðir landsins. Hér eru
stærstu fyrirtækin og þyngdar-
punktar atvinnulífsins. Um þetta
þarf ekki að deila. Átök á vinnu-
markaði hafa einnig oftast átt sér
stað á Reykjavíkursvæðinu og
þar hafa stærstu sigrarnir unnist
í verkalýðsbaráttunni. Stéttarfé-
Iögin á landsbyggðinni búa að
mörgu leyti við aðrar aðstæður
og þau setja í mörgu tilliti aðrar
áherslur á oddinn. Það er skilj-
anlegt og það ber að virða. Þau
geta á hinn bóginn ekki talað fyr-
ir hönd þess mikla meirihluta
sem býr í dag á höfuðborgar-
svæðinu.
Samstaða imi sameiginleg
mál
Það er ekkert óeðlilegt að fólkið
sem er nýbúið að mynda sér
bandalag um sín mál vilji láta
reyna á samtök sín. Kröfur Flóa-
bandalagsins eru einnig raun-
hæfar tillögur um það hvernig
megi bæta sérstaklega kjör þeirra
sem eru á lægstu töxtum stéttar-
félaganna. Kröfur okkar í skatta
og velferðarmálum eru þannig
að þær munu koma öllum Iands-
mönnum til góða. Á það má
minna að félögin innan ÁSI hafa
sameinast um að setja ýmis mik-
ilvæg hagsmunamál launafólks í
sameiginlegan farveg. Þar á
meðal eru skattamál, barnabæt-
ur, fæðingarorlof og fleira.
Það þjónar því engum tilgangi
að etja saman landsbyggðarfólki
og Flóabandalaginu eins og leið-
arahöfundur Dags gerir. Flóa-
bandalagið er ekki stofnað gegn
landsbyggðinni. Það er alveg
óþarfi fyrir leiðarahöfund Dags
að gera landsbyggðarfólk að ölm-
usufólki sem eigi allt sitt undir
Flóabandalaginu.
Innan ASI verða menn að fara
að gera sér grein fyrir því að mik-
ilvægt er að endurskoða skipu-
lagsmálin innan sambandsins til
að gera Alþýðusambandið að
beittara vopni í kjarabaráttunni.
En þar er ekki að sakast við
Flóabandalagið þar sem mikið
frumkvæði hefur verið í eigin
skipulagsmálum. Rétt er að
benda ritstjóra Dags á að kynna
sér betur stöðu mála innan Al-
þýðusambandsins og Iáta af
skömmum við þá sem eru að
vinna í málunum.
Síðbúinn sósíalismi
Þó nokkuð sé liðið frá því að
frumvarp forsætisráðherra um
þjóðlendur varð að lögum eru
áþreifanlegir gallar þess fyrst nú
að koma í ljós. Allt bendir til að
þjóðlendulögin verði til þess að
ríkið sölsi undir sig þúsundir fer-
kílómetra af eignarlöndum ein-
staklinga og sveitarfélaga. Nokk-
uð sem sósíalistar gætu verið
stoltir af. Það var hins vegar eng-
inn kommi, heldur sjálfur for-
sætisráðherra, sem flutti málið
og í sameiningu bera stjórnar-
flokkarnir ábyrgð á því.
Tilgangur þjóðlendulaganna er
að skera úr um eiganarhald á
landi. Hugsunin er sú, að ekki
verði til neitt sem heitir einskis-
mannsland heldur verði eignar-
haldið á hendi ríkis, sveitarfélaga
eða einkaaðila. Lögin fela í sér
þjóðnýtingarstefnu og síðbúinn
sósfalisma. Leiki vafi á eignar-
haldi Iands þarf meintur landeig-
andi að sanna eignarrétt sinn
fyrir ríkinu. Þannig er nú hið
undarlega að gerast, að rfkið
gengur fram fyrir skjöldu, vé-
fengir eignarrétt á stórum land-
svæðum og gerir kröfur til eign-
arlanda. Til þess að dreifa ekki
kröftunum um of er ein sýsla
Iandsins tekin fyrir í einu. Þeir
sem hafa kynnt sér dóma er fall-
ið hafa á undanförnum áratug-
um í eignarréttarmálum milli
ríkisins og einstaklinga þurfa
ekki að spyrja að leikslokum.
Einkum og sér í Iagi á þetta við
um Iandsvæði á hálendinu eða
sem liggja að hálendinu. Land-
eigendum hefur reynst mjög
erfilt að fá eignarrétt sinn viður-
kenndan og duga þar ekki til af-
söl og kaupsamningar.
Sjálfsagt hefur forsætisráð-
herra ekki ætlað sér að verða
boðberi sósíalisma þegar hann
mælti fyrir þjóðlendum á þingi.
Sú var engu að síður raunin og
málið stefnir í að verða dæma-
laust klúður. Við slíkar kringum-
stæður er best að viðurkenna
mistökin áður en afleiðingarnar
verða afdrifaríkar. Til dæmis
mætti breyta lögunum á þann
hátt, að ríkið þurfi að sanna
eignarrétt sinn á þeim Iands-
svæðum sem það gerir tilkall til.
Þá þyrftu handhafar ríkisvalds-
ins að minnsta kosti að rökstyðja
nauðsyn þjóðnýtingar.
Eignarrétturinn er afar mikil-
vægur, hann ber að vernda og má
ekki rugla honum saman við al-
mannarétt til umgengni og nýt-
ingu auðlinda. Sá réttur er
tryggður í lögum. Þjóðlendumál-
ið snýst ekki einungis um deilur
bænda og ríkisins um eignarhald
á landi. Þjóðlendumálið snýst
um eignarréttarlega stöðu ein-
staklingsins gagnvart ríkinu og
skapar grundvallar fordæmi í
réttarkerfinu. Þess vegna eiga
fleiri en bændur að láta sig mál-
ið varða.