Dagur - 21.11.2000, Blaðsíða 7

ÞJÓÐMÁL
ÞRIÐJUDAGU R 21. NÓVEMBER 2000 - 7
Ókeypis aðalnámsskrá?
„Samkvæmt texta aðalnámsskrárirmar virðist réttur nemandans skýlaus þegar kemur að vali, enda hæpið að
grunnskólinn geti, þó sveitarfélagið sé félitið, brugðið fæti fyrir nemendur með því að hafna óskum þeirra um val
sem tekur mið af framtíðaráformum þeirra, “ segir Svanfríður m.a. í grein sinni.
Ný aðalnámsskrá mun Ieiða til
verulegra útgjalda fyrir sveitarfé-
lögin í landinu. Það vita sveitar-
stjórnarmenn. Það vita kennarar.
Það eiga stjórnvöld að vita. En ef
marka má orð menntamálaráð-
herra stendur ekki til að bæta
þeim það í nokkru. Hann vísar til
þess að miðað við þau lög sem
giltu þegar samið var um yfir-
færslu grunnskólans til sveitarfé-
laganna hafi sveitarstjórnar-
mönnum mátt vera ljóst hvað í
vændum var. Og aukið val í efstu
bekkjum grunnskóla getur að
hans sögn orðið til hagræðis en
ekki endilega kostnaðarauka!
Jafnrétti til náms
I skýrslu sem Olafur Darri
Andrason vann fyrir Samband ís-
lenskra sveitarfélaga síðastliðið
sumar, þar sem lagt er mat á
kostnað sveitarfélaga við yfirtöku
á rekstri grunnskólans, kemur
fram að kostnaður sveitarfélag-
anna við að aðlaga skólastarf að
nýrri aðalnámsskrá verði tæplega
300 milljónir króna og að árleg-
ur rekstrarkostnaður sveitarfé-
laganna vegna námsskrárinnar
verði tæplega hálfur milljarður.
En þar með er ekki öll sagan
sögð. Mér segja kunnugir að
bara það að útbúa náttúrufræði-
stofu svo uppfylli fyrirmæli
námsskrár muni kosta hvern
skóla hálfa milljón. Og ef jafn-
rétti til náms á að vera tryggt
þannig aö unglingur í fámennum
skóla geti lagt stund á þriðja er-
lenda málið af því hann hyggst
fara á málabraut, og samkvæmt
námsskrá virðist það vera ský-
laus réttur hans, þá fæ ég ekki
séð að það verði gert nema með
ærnum tilkostnaði því í einhverj-
um tilfellum yrði utu að ræða
kennslu afar fámennra náms-
hópa. Og allt þetta þarf að skoða
í því ljósi að samræmdu prófin í
lok grunnskólans verða valkvæð
og framhaldsskólinn mun síðan
taka mið af þeim greinum sem
nemandi hefur samræmt próf í,
með tillititi til þess um hvaða
braut nemandinn sækir. Ef nem-
endur fámennu skólanna hafa
ekki sama valfrelsi og nemendur
stóru skólanna er augljóst að
Ef nemendiu fá-
mennu skólanna hafa
ekki sama valfrelsi og
nemendur stóru skól-
anna er augljóst að
Jieir standa ekki jafnt
að vígi þegar kemur
að framhaldsskólan-
um.
þeir standa ekki jafnt að vígi
þegar kemur að Iramhaldsskól-
anum.
Skýlaus réttur nemenda
Samkvæmt texta aðalnáms-
skrárinnar virðist réttur nem-
andans skýlaus þegar kemur að
vali, enda hæpið að grunnskól-
inn geti, þó sveitarfélagið sé fé-
lítið, brugðið fæti fyrir nemend-
ur með því að hafna óskum
þeirra um val sem tekur mið af
framtíðaráformum þeirra.
Gleymum ekki að námsskráin
hefur reglugerðarígildi, er út-
færsla ráðherra á lögunum. Og
sveitarfélögin átta sig auðvitað
á því hvaða aðrar afleiðingar
það getur haft ef þau ekki stan-
da sína pligt. Menntamálaráðu-
neytið hefur fellt nokkra úr-
skurði þar sem það kemst að
þeirri niðurstöðu að skólahald
hjá sveitarfélögunum sé ekki í
samræmi við grunnskólalög.
Kostnaður af breytingunr vegna
slíkra úrskurða er í áðurnefndri
skýrslu metinn á 130 milljónir.
Þessa úrskurði hefur ráðuneyt-
ið fellt þrátt fyrir að í viðkom-
andi tilfellum hafi ekkert breyst
annað en það að nú greiða
sveitarfélögin fyrir rekstur
grunnskólans en ekki ríkið.
Sveitarfélögin eru í afar erfiðri
stöðu gagnvart ríkisvaldinu
þegar skilningurinn á fjárhags-
stöðu þeirra er svo lítill en kraf-
an um uppfyllingu laganna svo
stór.
Skilningsleysi
eða hirðuleysi?
Sveitarstjórnarmenn vilja mæta
óskum og þörfum fólksins. Þeir
vita líka hest hvar skórinn
kreppir. Umræðan um tekju-
stofna sveitarfélaganna og til-
lögur ríkisvaldsins í þeim efn-
um, og þá viðhorf menntamála-
ráðherra til sveitarfélaganna
þegar kemur að þróun og rek-
stri, grunnskólans sýna hins
vegar fram á ótrúlegt skilnings-
Ieysi. Skilningsleysi á stöðu
sveitarfélaganna, þörfum fólks-
ins í landinu, byggðamálunum
og því hve menntun er mikil-
væg þegar horft er til framtíðar.
Hvað veldur þessu skilnings-
levsi, eða hirðuleysi, um grund-
vallarþætti samfélagsins, er
ekki auðskýrt. En það er
hörmulegt fyrir sveitarfélögin
og einkum fólkið í fámennari
sveitarfélögunum að þurfa að
húa við slík stjórnvöld.
Fjárhagsáætlim Reykj avíkur
2001 - Borg hamaima
HHANNAK
BJORN
AKNARSSON,
borgarfulltrúi Reykja-
víkurlis’tans
SKRIFAR
Á síöasta fundi borgarstjórnar
lagði Reykjavíkurlistinn fram Ijár-
hagsáætlun sína fyrir árið 2001.
Með Ijárhagsáætluninni fs'lgja ít-
arlegar starfsáætlanir allra mála-
floklta sem hcyra undir lyrirtæki
og stofnanir Reykjavíkurborgar og
ítarleg sundurliðun á þeim fram-
kvæmdum sem fyrirhugaðar eru á
árinu 2001. Fjárhagsáætlunin ber
þess vitni að sá góði árangur sem
náðst hefur í fjármálum horgar-
innar á undanförnum árum er nú
að skila sér í kröftugri uppbygg-
ingu og bættri þjónustu á öllum
sviðum borgarsamfélgsins. Jafn-
framt eru skuldir borgársjóðs
greiddar niður um 2.8 milljarða
króna.
Um leið og ég hvet borgarbúa til
að kynna sér fyrirliggjandi áætlan-
ir, vil ég sérstaklega vekja athygli á
þeim miklu uppbyggingaráform-
um sem framundan eru í mála-
flokkum æskunnar í Reykjavík
árið 2001.
Gruimskólar fá
milljard í aukningu
Lokaspretturinn við einsetningu
grunnskólans er framundan. Á ár-
unum 1995 - 2001 munu 5 nýir
skólar hafa tekið til starfa í Reykja-
vík, nýbyggingar hafa risið við 14
eldri skóla vegna einsetningar og
við bætast 7 á árinu 2001. A þess-
um tíma hafa heildarframlög
vegna einsetningar grunnskólans
numið 7.737 milljörðum króna.
Haustið 2002 verða allir almennir
grunnskólar í Reykjavíkur, 34 tals-
ins, einsettir. Einsetning grunn-
skólans leiðir ekki aðeins til mark-
vissari vinnudags skólabarna og
betri aðstæðna í skólum, hún gef-
ur einnig færi á að samþætta
vinnudag foreldra og barna, draga
úr álagi á fjölskyldur, auka öryggi
barna og rninnka slysahættu í um-
ferðinni. Á árinu 2001 aukast fjár-
veitingar til grunnskólans um
tæpan milljarð króna. Fénu er
ætlað að styrkjíi innviði skólans og
innleiða tækninýjungar til að svara
Á árinu 2001 aukast
fjárveitiugar til
gruunskólaus um
tæpan milljarð
króna. Féuu er ætlað
að styrkja iuuviði
skólans og innleiða
tækniuýjuugar.
þörfum upplýsingasamfélagsins.
Samtals er tæpum 9 milljörðum
króna varið til grunnskólamála í
borginni á fjárhagsáætlun 2001.
A vegum Leikskóla Reykjavíkur
verða byggðar 7 nýjar leikskóla-
deildir á árinu 2001 og verður nýr
leikskóli við Háteigsveg rekinn í
samvinnu við Byggingarfélag
námsmanna. Einnig er gert ráð
fyrir auknum framlögum í stofn-
stvTki til nýrra einkarekinna leik-
skóla á árinu 2001.
Sundlaugar, sparkvellir
og knattspymuhús
Fjárfestingar í íþrótta- og æsku-
lýðsmálum aukast úr 240 milljón-
um króna á árinu 2000 í 486 millj-
ónir á árinu 2001. Auk bvggingar
knattspyrnuhúss í Grafarvogi
verður lokið við hönnun 50 metra
vfirbyggðrar sundlaugar í Laugar-
dal og er gert ráð tyrir að fram-
kvæmdir hefjist á árinu 2002.
Aformað er að bæta verulega aö-
stöðu bama til íþróttaiökunar í
hverfum borgarinnar, m.a. með 15
milljón króna framlagi tii bvgging-
ar nýrra sparkvalla, lítilla afgirtra
gervigrasvalla á upplýstum skóla-
lóðum og á opnum svæðum. I
sundlauginni í Grafarvogi er týrir-
hugað að byggja litla laug nteð
rennibraut og bæta þannig að-
stöðu barna og fjölskyldna í Graf-
arvogi sérstaklega.
Niðurskurður Sjálfstæðis-
flokksins í skólamálum ?
Á sama borgarstjórnarfundi lögðu
fulltrúar Sjálfstæðisflokksins til
1.100 milljón króna niðurskurð á
framkvæmdum borgarinnar, án
þess þó að tilgreina hvaða verkefn-
um ætti að fórna. Niöurskurður-
inn jafngildir stærstum hluta af
fyrirhuguðum framkvæmdum við
grunnskólabyggingar borgarinnar
árið 2001 og cr álíka að umfangi
og sú fjárhæð sem Reykjavíkurlist-
inn fyrirhugar að veita til grunn-
skólanna umíram fján'eitingar vf-
irstandandi árs. En niðurskurðar-
tillögur Sjálfstæðisflokksins munu
ekki skaða grunnskóla borgarinnar
að þessu sinni. Þeim verður hafn-
að og grunnskólar borgarinnar
verða í forgrunni uppbyggingar-
innar árið 2001.