Dagur - 03.02.2001, Blaðsíða 6

30 - I.AVGARDAGVR 3. FEBRÚAR 2001
ÞJÓÐMÁL
Útgáfufélag: dagsprent
Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson
Ritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Aðstoðarritstjóri: birgir guðmundssón
Skrifstofur: strandgötu 3i, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVlK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Símar: 460 6ioo OG 800 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk.: 1.900 kr. á mánuði
Lausasöluverð: 150 kr. og 200 kr. helgarblað
Grænt númer: 800 7080
Netföng auglýsingadeildar: valdemar@dagur.is>augl@dagur.is-gestur@ff.is
Símar auglýsingadeildar: (reykjavík)563-1615 Ámundí Ámundason
(REYKJAVÍK)563-1642 Gestur Páll Reyniss.
(AKUREYRI)460-6191 Valdemar Valdemarsson
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6i6i
Símbréf ritstjórnar: 460 6i7i(AKUREYRi) 551 6270 (REYKJAvíK)
Ný staða í kúamálmii
í fyrsta lagi
Ljóst má nú telja að fulltniaráðsfundur Landssambands kúabænda,
sem haldimi veröur eftir helgi, muni taka þá ákvörðun að fresta um
skeið innflutningi á fósturvísum úr norskum kúm. Fram kemur í við-
tali við Þórólf Sveinsson, formami Landssambands kúabænda, í Degi í
gær að tvær spumingar brenni nú á kúabændum í kjöKar hinnar
miklu umræðu sem verið hefur um kúariðu að undanfömu. Annars
vegar hvort fresta eigi til lengri tíma fósturvísaverkefninu og hins veg-
ar hvort ekki sé ástæða til að kanna baklandiö meðal bænda á ný, með
ahnennri atkvæðagreiðslu.
í öðru lagi
Báðar þessar spumingar era mikilvægar, ekki bara kúabændum, held-
ur bændastéttinni í heild og íslenskum landbúnaði. Og það er mikil-
vægt að spumingunum sé báðum svarað jákvætt, þ.e. að verkefninu
verði frestað og að almenn atkvæðagreiðsla fari fram á ný. Kúariðan í
Evrópu hefur einfaldlega umtumað allri landbúnaðaramræðu og
breytt í grandvallaratriðum forsendum hemiar. Þær ákvarðanir sem
teknar vom fýrir nokkrum misseram á grundvelli þeirra upplýsinga
sem þá lágu fýrir, eiga einfaldlega ekki við í dag með sama hætti.
Sinnaskipti landbúnaðarráðherra í málinu sýna einmitt raunsætt mat
á þessu breytta umhverfi.
í þriðja lagi
Það er langt síðan almenningur á íslandi hefur litið til íslensks land-
búnaðar með jafn miklum velvilja og nú. Jafnvel hörðustu andstæð-
ingar innflutningshafta og vemdar vildu nú Lilju kveðið hafa. Þetta
þurfa bændur að notafæra sér og gæta að þvi spilla ekki sóknarfæmm,
þegar þau loksins koma. ímynd hreinleika, hollustu og sjúkdómaleys-
is mun reynast margfalt þyngri á vogaskálunum, en það hvort hægt er
að ná mjólkurdropanum meira eða minna út úr hverri kú.
Birgir Guðmundsson.
Yffrstéttadómarar
Garri er mikill lýðræðissinni. Og
jiar af leiðandi mjög á móti kon-
ungdæmum og lénsveldum, sem
voru allsráöandi í heiminum um
aldir og eru reyndar enn við lýði
víða. Höfuðkostur lýðræðisins
að mati Garra er sá að innan
þess eru það hæfileikar og
mannkostir sem ráða því hvort
menn komast til mannvirðinga
og valda, en ekki
erfðir og ættar-
tengsl af ýmsu
tagi. A þessu eru
reyndar undan-
tekningar, sam-
anber það að í
mesta lýðræðis-
ríki veraldar, (að
mati heima-
manna þar),
Bandaríkjunum, er nú Bush tek-
inn við af Bush í forsetastóli. Og
reyndar munaði minnstu að
Kennedy tæki við af Kennedy og
svo framvegis um árið, sem ekki
varð svo af óviðráðanlegum or-
sökum.
Það eru sem sé brotalamir á
lýðræðinu víða í henni veröld.
En sem betur fer ekki á Islandi.
Þar eru engin ættarveldi lengur
sem öllu ráða mann fram af
manni, Thoroddsenar, Thorsar-
ar, Hafsteinar, Thorarensenar,
Stephensenar og hvað þær nú
hétu ættirnar, sem stjórnuðu
landinu í denn. Sem sannfærð-
ur Sjálfstæðismaður er Garri
sem sé þeirrar skoðunar að það
sé einstaklingurinn og hans eig-
ið framtak sem skiptir máli, ekki
uppruni hans eða hve digra sjóði
hann hefur þegið í arf frá for-
feðrum.
Ættgöfgistefiaan
Garri var að lýsa þessari skoðun
sinni fyrir einhverjum kverúlanti
úr kunningjahópnum á dögun-
um og var giska stoltur af hinni
fullkomnu íslensku lýðræðis-
hefð, þar sem allir væru jafnir
og engin ætt lengur annarri fín-
ni. Kunningi Garra glotti kalt og
sagði: „Lestu umfjöllunina um
hæstarréttardómarana í blöðun-
um í vikunni og rýndu í nöfnin
og nöfn þcirra nánustu." Svo
Garri varð sér úti um DV og
Dag. Og sá strax að honum
hafði skjöplast hrapalega í þessu
máli.
I Hæstarétti
situr sem sé Pét-
ur Hafstein og er
einnig af ætt
Thorsara. Þar er
líka Gunnlaugur
Claessen. Og
sömuleiðis dóm-
arinn Árni sem er
kvæntur Sigríði
Thorlacius. Og
ennfremur Guðrún sem er gift
Erni Clausen. Og Haraldur sem
á konuna Elísabetu Hjaltalín.
Og enn má nefna dómarann
Markús, sem er kvæntur Björgu
Thorarensen. Hinir dómararnir,
sem ekki bera ættgöfgina utan á
sér í viðskeyttum ættarnöfnum,
eru líka flestir af voldugu fjár-
mála- og valdaslekti Sjálfstæðis-
flokksins. Eða eins og það er
orðað í Degi: Holdgervingar
gömlu ættarveldanna.
Bara Jón Jónsson
Manni fer nú bara að þykja vænt
um óbreytta almúgamenn á
borð við Davíð Oddsson, Stein-
grím J. Sigfússon og Ólaf Ragn-
ar Grímsson, sem hafa komist
áfram af eigin rammleik og verð-
leikum. Og sanna um leið að
það er ennþá smuga að komast
til mannvirðinga á íslandi án
þess að eiga volduga að.
Þannig að Garri á enn smá
sjens, þó hann sé hvorki Haf-
stein né Claessen heldur bara
réttur og sléttur Jón Jónsson.
- GARRI
ODDTJR
ÓLAFSSON
SKRIFAR
Að áliti borgarstjórnar Reykjavikur
er menningariðja hafnsækin starf-
semi. Lista- og bókasöfnum borg-
arinnar er nú hrúgað inn í pakkhús
gömlu hafnarinnar og hugmyndir
eru uppi um að tónlistarhöllim
mikla eigi að rísa ofan á enn einu
pakkhúsinu, gott ef ekki glæsilegt
ráðstefnuhótel líka.
Samkvæmt lögum um nýjan
listaháskóla var ráðinn rektor.
Annað tveggja hefur honum verið
veitt einræðisvald um að staðsetja
og reisa nýjar háskólabygginar, eða
hann hefur tekið sér það, eins og
Napóleon hirti Frakkland um árið
og krýndi sjálfan sig.
Rektorinn harðneitar að fara
með skóla sína í pylsugerðina í
Laugarnesi, sem ríkið keypti fyrir
stórfé til að hylma yfir með fábján-
um, sem ráku allt á hausinn sem
þeir komu nálægt. Standa nú
gímöldin ónotuð á kostnað skatt-
borgaranna og rektorinn með ein-
ræðisvaldið híustar hvorki á bænir
Leitað langt yfir skammt
né skipanir um að láta innrétta þar
háskóla Ieiklistar, tónlistar eða
myndlistar. Hann heimtar þríeinan
háskóla í Miðbæinn,
enda sé listaháskóla-
rekstur miðbæjarsæk-
in starfsemi.
Lífið ekki lengur
fiskur
Borgarstjórn veit ekk-
ert hvaðan á sig stend-
ur veðrið og í lóða-
kreppu Miðbæjarins
grípur hún tlumósa til þess ráðs,
að bjóða Klambratún undir skól-
ana. Mun nú heijast mikil rimma
um hvort spilla eigi véltækum tún-
um með húsbyggingum.
Bæjarstjórn Hafnarfjarðar sér
nú leik á borði og býður bryggjurn-
ar í höfninni undir listaháskóla.
Hún veit sem er að fagrar listir og
kennsla í þeim greinum er bæði
miðbæjar- og hafnsækin starfsemi
að áliti rektors og liggur því beint
við að láta gömlu bryggjurnar und-
ir vaxtarbrodda menningarinnar,
enda er lífið í Hafnarfirði löngu
hætt að vera fiskur.
Einn er staður mið-
svæðis sem aldrei má
minnast á að nýta. Það
Þar
trónir Perlan, einhver
íjölsótt;isti staður á Is-
landi. Þar er keilu-
spilahús og víðáttu-
mikil bensínstöð. Þar
að auki eru í hlíðinni
mikil og ónotuð landflæmi, und-
urfagrar lóðir undir menningar-
starfsemi af öllu tagi. Þar er ákjós-
anlegt að reisa listasöfn, listahá-
skóla, tónleikahöll og ráðstefnu-
hótel mundi sóma sér þar vel Iíka.
Ónæðið minna
Onæði af flugumferð er miklu
minni í Öskjuhlíðinni en í Mið-
bænum, svo undarlega sem það
kann að hljóma. Undirritaður
heldur þessu fram af eigin reynslu,
hefur enda átt margar ánægju-
stundir og rölt um fáfarna Öskju-
hlíð þvera og endilaga. Menning-
arhús munu aðeins auka á ágæti
hlíðarinnar og enn fleiri njóta þess
að koma þar og dvelja.
Það er öldungis óþarfi að blanda
flugvallardeilunni í umræðum um
notagildi Öskjuhlíðar og byggðar
þar. Þar má vel reisa listaháskóla
og tónlistarhöll þótt flugbrautirnar
séu endurnýjaðar í Vatnsmýrinni
og á Skildinganesi.
Með því að nýta Öskjuhlíðina
má að nokkru bæta fyrir þær
hremmingar sem vaxandi borg
varð fyrir þegar bresk hernaðaryfir-
völd völdu stæði undir herflugvöll,
þar sem eðlilegt var að miðborgar-
kjarni þróaðist. Hagkvæmni hers-
ins miðaðist við nálægð við Reykja-
víkurhöfn og hentug lendingarskil-
yrði fyrir sjóflugvélar á Fossvogi.
Voru byggðar bryggjur og brautir til
að taka þau tæki á Iand.
er Öskjuhlíðin.
Perlan sem trónir á
Öskjuhlíð er einn fjöl-
sóttasti staður /andins.

Ertu sammála vali á
þeim bókum semfengu
íslensku bókmennta-
verSlaunin?
(íslensku bókmenntaveið-
launin voru afhent ífyrra-
dag. Gula húsið eftir GyrðiEl-
íassonfékk veÆaunin íflok-
kifagurbókmennta ogHá-
lendið í náttúru íslands eftir
Guðmund Pál Ólafsson.)
Amaldurlndriðason
rithöfiindur
„Bók Gyrðis er mjög vel skrifuð
og fallega samin.
Hann er því vel
að þessu verð-
launum kominn
í flokki fagur-
bókmennta.
Sama má segja
um Guðmund Pál Ólafsson, sem
hefur unnið stórvirki með nátt-
úrubókum sínum. Þó verð ég að
segja að mér fannst braggasaga
Eggerts Þórs Bernharðssonar
sagnfræðings feikilega góð bók
og mikið innlegg sögu 20. aldar-
innar. Og hefði því ekki þótt
verra þó hún fengið verðlaunin."
Hrafn Jökulsson
blaðamaðnr.
„Eg þekki fæstar bækurnar í
flokki fræðirita,
en Guðmundur
Páll Ólafsson á
þetta ugglaust
skilið. Það var
mjög ánægjulegt
að Gyrðir Elfas-
son skyldi loksins fá verðlaunin.
Hann er um margt vandaðasta
og óvenjulegasta skáld kynslóðar
sinnar. Eg hygg að flestir hljóti
að vera harla glaðir fyrir hönd
Gyrðis með þessi verðlaun."
Gunnar Stefánsson
bókmenntajTæðingur og
útvarpsmaðnr.
„Ég hef gluggað í þessa nýjustu
bók Gyrðis,
Gula húsið, og
þekki jafnframt
fyrri bækur hans
°g hygg því að
hann sé mjög vel
að þessum verð-
launum kominn. Hann er einn
af okkar bestu fagurbókmennta-
höfundum þessi árin. Þá finnst
mér mjög eðlilegt að veita Guð-
mundi Páli Ólafssyni verðlaun
fyrir Hálendið í náttúru Islands.
Það sem ég hef skoðað bækur
hans um nátlúru landsins eru
þær mjög fróðlegar og fallegar -
og stuðla að meiri vitund um
náttúru landsins."
Guðrún Helgasdóttir
ritliöfiindiir.
„Mér fannst þetta afskaplega
maklegt og báðir
höfundur mjög
vel að verðlaun-
unum komnir.
Ég geri ráð fyrir
því að valið hafi
verið erfitt, því
óvenjulega mörg góð verk voru
tilnefnd að þessu sinni. Bók
Gyrðis finnst mér afar vel skrifuð
og þá er Guðmundur Páll ekki
síðri."