Dagur - 03.03.2001, Blaðsíða 5

LAUGARDAGUR 3. MARS 2 00 1 - 29
FRÉTTIR
Ofreis vegna farms
og hætti við flugtak
FraMflugvél sem
Flugleiðir leigðu of-
reis í flugtaki á Kefla-
vikurflugvelli í vik-
uuui og varð að hætta
við flugtak. Grunur
uin að rauglega hafl
verið staðið að
hleðslu farmsins.
Leigufraktflugvél frá Lúxemborg
þurfti að hætta við flugtak í
miðri atrennu sl. þriðjudag á
Keflavíkurflugvelli og gaf flug-
stjórinn þau fyrirmæii í kjölfarið
að endurskoða yrði hvernig
farminum var hlaðið í vélina.
Heimildir Dags herma að vélin,
sem er af gerðinni DC-8, hafi
sigið niður að aftan í flugtakinu,
þ.e.a.s. ofrisið vegna þess hugs-
anlega að of mikill farmur hafi
verið aftast í henni. Flugmann-
inum tókst að stöðva vélina í
tíma og urðu ekki meiðsli á fólki
eða skemmdir á vélinni. Guðjón
Arngrímsson, talsmaður Flug-
Ieiða, staðfesti atvikið í samtali
við Dag í gær en sagði að Flug-
leiðir bæru enga ábyrgð í málinu
heldur erlenda
félagið.
Forsaga máls-
ins er að fraktvél
Flugleiða var
kyrrsett fyrr um
daginn vegna
fíkniefnamáls.
Vélin var kyrrsett
af tollyfirvöldum
í fjórar klukku-
stundir og sú
seinkun þýddi að
breyta varð áætl-
unum. Flugleið-
ir-frakt, dóttur-
fyrirtæki Flug-
leiða, ákvað að
leigja inn vél frá flugfélaginu
CargoLyon í Luxembourg af
gerðinni DC8, með þriggja
manna áhöfn, til að flytja héðan
farm, einkum ferskan fisk til
Liege í Belgíu. Eftir að flugmað-
urinn hafði hætt við flugtakið
var farið yfir hleðsluna en síðan
flaug vélin til Liege og skilaði af
sér farminum.
Guðjón segir að Flugleiðir hafi
gert svokallaðan „blautleigu-
samning" við
fyrirtækið eða
wetlease sem
þýði að þar með
sé allt forræði á
höndum út-
lendinganna.
Þótt innlendir
hlaðmenn hafi
séð um farm-
inn, séu þau
mál alfarið á
ábyrgð flug-
stjórans og fyr-
irtækis hans. „
Við þekkjum því
ekki í smáatrið-
um hvað gerð-
ist, nema að nokkur töf hlaust
af,“ segir Guðjón Arngrímsson.
Heimildarmenn blaðsins inn-
an flugheimsins telja sumir
hvetjir atvikið alvarlegt og benda
á svipað atvik í sams konar vél
þegar DC-8 var í flugtaki í Mi-
ami á Flórída árið 1997. Þá fórst
vélin og tjórir menn með. Banda-
ríska flugslysanefndin komst að
þeirri niðurstöðu að vélin hefði
verið ranglega hlaðin.
Hjá Rannsóknarnefnd flug-
slysa sagði Þormóður Þormóðs-
son að vitneskja væri um tilvikið
en rannsóknarnefndin hefði
ákveðið að aðhafast ekkert vegna
þess. Þormóður tók fram að er-
lendu aðilarnir hefðu ekki látið
vita af atvikinu og hefðu verið
farnir úr landi þegar málið
spurðist út. Það var Loftferðaeft-
irlitið sem lét rannsóknarnefnd-
ina vita síðar.
Þormóður segir óvarlegt að tala
um að vélin hafi verið ranglega
hlaðin en engin skýring finnst þó
betri á því að flugstjórinn varð að
hætta við og kanna hleðsluna
betur. Spurður hvort vitneskja
lægi fyrir um hvort vélin hafi ver-
ið nálægt brautarendanum þegar
hún stöðvaðist, sagði Þormóður:
„Nei, ég held að hann hafi náð að
hætta við áður en hann fór á
þann hraða, að tvísýnt gæti orðið
um ákvörðun." - BÞ
Guðjón Arngrímsson: Berum ekki
ábyrgð.
Skýrsla um ríkis-
styrld gagnrýnd
Niðurstaða sérfræðinga um sjávarútvegsmái olli vonbrigðum.
Færeyska
landstjóm-
in lifir enn
Líf land-
stjórnarinn-
ar í Færeyj-
um var
framlengt í
gær er sam-
komulag
náðist í
morgun á
milli Anfinns
Kallsbergs,
lögmanns og
formanns
Þjóðarflokksins og Högna Hoy-
dals, formanns Þjóðveldisflokks-
ins og ráðherra sjálfstæðismála
um áframhaldandi stjórnarsam-
starf í Færeyjum með Sjálf-
stjórnarflokkum sem er þriðja
hjólið undir vagninum til að
tryggja meirihluta.
Frumvarp Högna Hoydal, sem
allt varð vitlaust út af, snerist
um það að fast væri haldið við
fullveldisáform Færeyinga á
næstu 12 árum, en án þess þó
að þjóðaratkvæðagreiðsla um
þau væri tímasett. Anfinn Kalls-
berg hafði slegið af þjóðarat-
kvæðagreiðsluna fyrir hönd
Þjóðarflokksins sem ráðgerð var
26. maí nk. Hann frétti af fram-
lagninu frumvarps Högna Hoy-
dal til Bretlands og hraðaði
heimför gegnum Kaupmanna-
höfn. - GG
Eimskip
hagnaðist
Hagnaður Eimskipafélags ís-
lands og dótturfélaga eftir reikn-
aðan tekjuskatt nam 520 millj-
ónum króna árið 2000 saman-
borið við 1.436 milljónir króna
árið 1999. Hagnaður fj'rir reikn-
aðan tekjuskatt er aftur á móti
176 milljónir króna.
Á fundi fiskinefndar Matvæla- og
landbúnaðarstofnunar Samein-
uðu þjóðanna, FAO sem lauk í
gær var in.a. til umræðu ný
skýrsla sérfræðingahóps FAO um
ríkisstyrki í sjávarútvegi, en ís-
lensk stjórnvöld hafa unnið
markvisst að því, m.a. á vettvangi
Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar,
FAO og OECD, að gert verði al-
þjóðlegt samkomulag um afnám
ríkisstyrkja í sjávarútvegi. Megin-
niðurstöður skýrslunnar eru þær
að þrátt fyrir að sterk rök séu fyr-
ir því að ríkisstyrkir hafi áhrif á
viðskipti með sjávarafurðir og ýti
undir aukna sóknargetu og
rányrkju þá liggi ekki fyrir full-
nægjandi upplýsingar þessu til
staðfestingar. Afla þurfi frekari
upplýsinga og svara þurfi fjöl-
mörgum spurningum. Niður-
staða sérfræðinganna vakti von-
brigði á fundinum og var skýrsla
þeirra harðlega gagnrýnd fyrir of
fræðilega nálgun viðfangsefnis-
ins.
Að tillögu Islands, sem studd
var m.a. af Argentínu, Ástralíu,
Bandaríkjunum, Chile, Namib-
íu, Nýja Sjálandi, Noregi og Perú
samþykkti nefndin að vinnu sér-
fræðinganna yrði haldið áfram
og að leitað verði svara við þeim
spurningum sem þeir létu ósvar-
að. Á fundinum var samþykkt
valfrjáls alþjóðleg framkvæmdaá-
ætlun um ólöglegar, óskráðar og
ótilkynntar fiskveiðar. Auk þess-
ara mála voru til umfjöllunar
mörg mál er varða hagsmuni ís-
lensks sjávarútvegs eins og hvort
CITES-samningurinn um við-
skipti með dýr og plöntur í út-
rýmingarhættu eigi að taka til
viðskipta með fiskafurðir. 1 mál-
flutningi íslensku sendinefndar-
innar var einnig lögð sérstök
áhersla á að hrint verði í fram-
kvæmd samstarfsverkefni Al-
þjóðabankans og FAO um aðstoð
við þróunarríkin við að byggja
upp ábyrga, og sjálfbæra fisk-
veiðistjórnun. Islensk stjórnvöld
áttu verulegan þátt í að móta
þetta brýna verkefni, enda hefur
Island verið leiðandi í þróunar-
aðstoð á sviði sjávarútvegs. Mörg
þróunarríki eiga auðug fiskimið
og rúmlega 50% af fiskafurðum á
alþjóðamörkuðum koma frá þró-
unarríkjunum. Mörg þessara
ríkja hafa hins vegar enga eða
litla fiskveiðistjórnun og mörg
þeirra eru berskjölduð fyrir
rányrkju erlendra fiskiskipa. - GG
Nautgriparæktarfélag íslands
Á fundi kúabænda víða að af
landinu, sem haldinn var í Borg-
arfirði sl. miðvikudag, var ákveð-
ið að hefja undirbúning að stofn-
un Nautgriparæktarfélags Is-
lands (NRFI), og verður stofn-
fundur félagsins um miðjan
marsmánuð. Markmið félagsins
] verður að stuðla að vexti og við-
gangi nautgriparæktar á Islandi,
þannig að tryggt verði eftir föng-
um að hún fáist staðist þá sam-
keppni við innfluttar nautgripa-
afurðir sem þegar er hafin, og
allt bendir til að muni fara mjög
harðnandi í náinni framtíð.
Markmiðum sínum hyggst fé-
lagið ná með því að vinna að sem
örustum erfðaframförum í kúa-
stofninum á Islandi hvað varðar
heilbrigði, afurðasemi, líkams-
byggingu gripa og arðscmi, en án
notkunar vaxtaraukandi lyfja,
hormóna eða annarra slíkra að-
ferða, sem rýrt gætu traust
manna á hreinleika og hollustu
afurðanna. Félagið mun m.a.
stuðla að innflutningi á erfðaefni
til að ná fram ofangreindum
markmiðum og beita áhrifum
sínum þannig að við setningu
ræktunarmarkmiða verði ævin-
lega tekið mið af nauðsynlegri
hagkvæmni í búrekstrinum.
- GG
Högni Hoydal.
HÆSTIRÉTTUR
Sparisjóðabank-
iim greiði bætur
Sparisjóoabanki Islands hefur
verið dæmdur af Hæstarétti til
að greiða Einari Péturssyni 19
milljónir króna, auk dráttarvaxta
og eina milljón krónur í máls-
kostnað. Málið spannst út frá
samningi um framleiðslulán,
sem Rauðsíða ehf. gerði 1998
við tvo sparisjóði vestra, þar sem
meðal annars var mælt fyrir um
að lánveitendurnir skyldu fá til
innheimtu allar kröfur Rauðsíðu
á hendur kaupendum veðsettra
afurða, nema sérstaklega yrði
samið um annað. Rauðsíða seldi
1999 um 311 tonn af frystum
þorski með skilmálum sem lýst
var í símskeyti frá Einari, en
hann seldi eða hafði milligöngu
um sölu fisksins til erlends
kaupanda gegn bankaábyrgð,
sem Sparisjóðabankinn hafði
milligöngu um að fá greidda.
Þegar greiðsla barst Sparisjóða-
bankanum var henni ráðstafað
til Sparisjóðs Bolungarvíkur í
andstöðu við fyrirmæli Einars,
sem hafði ætlað sér þónokkurn
hluta fjárins til endurgreiðslu
útlagðs kostnaðar og umboðs-
launa.
Faðrr fær
forræðið
Hæstiréttur hefur dæmt föður
forræði yfir syni sínum og um
leið hafnað kröfu foreldra lát-
innar móður barnsins um for-
ræði. Sonurinn, sem fæddur er
1996, slasaðist illa í bílslysi sem
grandaði móður hans. Hann fór
í vistun meðan mál gekk fyrir
dómstólum til viðurkenningar á
faðerni hans, en þar taldist
sannað að foreldrar hans hefðu
verið í sambúð og því farið sam-
eiginlega með forsjá barnsins.
Því hefði faðirinn átt að fara
með forsjána eftir andlát móður.
Var faðirinn sýknaður af forsjár-
kröfu foreldra móðurinnar
vegna aðildarskorts þeirra.
Þungur dómur-
fyrir Laxaliud
Fiskeldisfyrirtækið Laxalind
hefur í Hæstarétti verið dæmt til
að greiða Sæmundi Þórðarsyni,
Skúla Þorvaldssyni og öðrum
eigendum Vatnsleysu sf. yfir 40
milljónir króna. Vatnsleysufólk-
ið krafðist þess að staðfest yrði
riftun á leigusamningi um 150
hektara lóð og samningi um
nánar tilgreindan afnotarétt af
vatni. Samningana hafði Vatns-
leysufólkið gert við Lindalax, en
Laxalind tók síðar yfir réttindi
og skyldur samningsins.
Endurgjald vegna samning-
anna, sem gerðir voru 1987, fór
í vanskil, en Laxalind bar við að
ósanngjarnt væri að hálfu Vatns-
leysu sf. að bera fyrir sig ákvæði
samninganna um endurgjald,
m.a. þar sem umsvif fiskeldis-
stöðvarinnar hefðu dregist mjög
saman. Ekki var fallist á þá mót-
báru Laxalindar. Hæstiréttur
gekk lengra en undirréttur, sem
dærndi Laxalind til að greiða
Vatnsleysufólkinu „aðeins" tæp-
lega 12 milljónir króna og hafn-
aði riftunarkröfunni. - FÞG