Dagur - Tíminn Akureyri - 08.02.1997, Blaðsíða 15

Ælagur-Œtmtmt
Laugardagur 8. febrúar 1997 - 27
KONUNGLEGA SIÐAN
Skopmynd af hinni
ægilegu Karólínu af
Brunswick. (Teiknar-
anum hefur þótt við
hæfi að hafa hana í
nærbuxum þó hún
væri þekkt fyrir að
ganga ekki í slíkum
fatnaði).
minna á að fyrr á öldum haí!
ástandið verið miklu verra.
Þetta er nafn Karólínu af
Brunswick, sem var uppi á 18.
öld. Hjúskapur Karólínu og Ge-
orgs IV. sem stofnað var til árið
1795 var óumdeilanlegur hryll-
ingur í konunglegum skilningi
og Karólína var hreint út sagt
ægileg. Svo ægileg að á hennar
dögum varð þessi þjóðvísa til
meðal Breta:
Most gracious Queert, we thee implore
To go away, and sin no more
But, if that effort be too great
To go away, at any rate.
Eins og flestir karlmenn af
Hannoverætt var Georg IV. með
fallega andlitsdrætti og afar að-
laðandi framkomu. Hann þótti
tilfinninganæmur, viljasterkur
og algjörlega sjálfmiðaður - og
þegar hann þurfti á því að
halda þá átti hann það til að
verða hamstola. Ofan á allt
þetta unni hann listum og var
svo mikið snyrtimenni að sam-
tímamönnum hans, sem könn-
uðust tæplega við þann eigin-
leika, þótti nóg um. Karólína
frænka hans af Brunswick Wol-
fenbutte var fullkomin and-
stæða Georgs.
Drottningin var sóði!
Karólína af Brunswick var
ruddaleg hvernig sem á það var
litið og útlit hennar endurspegl-
aði það. Andlitið var rautt og
veðurbitið, - en að sjálfsögðu
unni smekkmaðurinn Georg að-
allega postulíns-dísum með
eplakinnar. Hár hennar var
svart, strítt og fitugt, en Georg
hreifst af mjúkliðuðu ljósu hári,
sem var hreint og gljáandi.
Framkomu hennar var ábata-
vant svo ekki sé meira sagt.
Hún bókstaflega hrein þegar
hún hló - eins og stunginn grís.
En það sem gerði hana sérstak-
lega óaðlaðandi var hvað hún
var sóðaleg. Lyktin af henni var
hræðileg, hún gekk ekki í nær-
BÚBBA
hefur iðað í skinninu að
segja ykkur frá Karólínu af
Brunswick, einni umtöluð-
ustu eiginkonu breskra
konunga fyrr og síðar. Sög-
ur af henni eru iðulega
dregnar fram þegar jafnvel
hinir konungshollustu Bret-
ar eru komnir á þá skoðun
að breska konungsjjöl-
skyldan sé að tapa sér - og
konungsveldinu.
Ef það má draga einhvern
lærdóm af sögu konunga
og drottninga þá er hann
sá að konunglegur hjúskapur er
oft afar brothætt fyrirbrigði. Ég
hef fjallað um skilnað þeirra
Karls og Díönu í Bretlandi og ef
mig misminnir ekki þá var fyr-
irsögnin á þeirri frásögn minni
„Konungsveldi í uppnámi," og
það var og er ekki ijarri lagi
vegna þess að menn töluðu um
að skilnaðurinn boðaði endalok
konungsveldis í Bretlandi. í því
samhengi ræddu menn um að
það væri ekki einleikið þetta
með börnin hennar Elísabetar,
öll væru þau skilin nema Ed-
ward, enda maðurinn ókvænt-
ur. Skilnaður Önnu prinsessu
var til þess að gera ósköp penn
í samanburði við skilnaði
bræðra hennar þeirra Karls og
Andrésar. Skilnaðir þeirra
bræðra fóru eiginlega fram á
síðum blaðanna og var engu
eirt. Allt þetta umtal var lagt út
þannig að konungsljölskyldan
væri úr takti við nútímann og
gæti ekki staðið undir því að
leiða þjóðina þegar einkalíf ein-
stakra meðlima hennar væri
fótum troðið, og það kannski
ekki að ástæðulausu, á forsíð-
um flölmiðla um
gjörvalla heims-
byggðina.
Konungurinn
var snyrti-
menni...
En bíðum við! í öllu
umrótinu sem fylgdi
skilnuðum Windsor-
anna á undanförn-
um árum skaut eitt
nafn úr hinni kon-
unglegu sögu upp
kollinum við og við
eins og rétt til að
Kvennamaðurinn Ge-
org elskaði frú Fitz-
herbert
En af hverju giftist Georg Kar-
ólínu? Jú, á því er einföld skýr-
ing. Georg skuldaði svo óheyri-
lega mikið, milljónir punda að
því er sagt var, og það á tímum
þegar lágmarkslaun voru tvö
pund á ári. Og þingið vildi ekki
greiða skuldina nema að Georg
kvæntist og hefði hægt um sig.
Georg naut mikillar kvenhylli
en sagt var að hin kaþólska
ekkja frú Fitzherbert ætti ein
hjarta hans. En einmitt vegna
þess að hún var ekkja og kaþ-
ólsk mátti Georg ekki ganga að
eiga hana. Og þess vegna
kvæntist hann konu sem faðir
hans valdi handa honum, þrátt
fyrir hávær mótmæli móður Ge-
orgs, Karlottu af Mecklenburg,
sem hafði haft spurnir af
hneykslanlegu framferði Karól-
ínu frá ættingjum sínum í
Þýskalandi og þvx' miður átti
ílest af því við rök að styðjast.
Það er sérkennilegt ættarein-
kenni á Ilannoverfeðrum að
þeir þola ekki elsta son sinn.
Sérfræðingur í
viðrekstri
Karólína var algjörlega ódönn-
uð og kunni enga mannasiði.
Ein af sérgreinum hennar var
að leysa vind með ógnarhávaða
og skemmti hún sér konunglega
við það - einnig meðan á brúð-
kaupi hennar og Georgs IV.
stóð. Jarlinn af Malmesbury,
sem hafði verið sendur til
Brunswick til þess að semja um
hjúskaparskilmálana, lýsti því
yfir að hann hefði aldrei fyrir-
hitt nokkra manneskju sem
væri jafn illa til þess fallin að
gegna þeirri þjóðfélagsstöðu
sem hún var borin til. Ilann
ráðlagði koungsijölskyldunni að
gæta þess að standa þannig að
vindurinn bæri ekki fnykinn af
brúðinni til þeirra. Það ráð átti
eftir að koma í góðar þarfir.
Við giftingarathöfnina, sem
fór fram að kvöldi til, varð Ge-
org svo mikið um þegar hann
sá Karólínu að hann krafðist
þess að fá koníak til þess að
þrauka athöfnina. Um miðnætti
var hann orðinn svo keng-
drukkinn að hann „datt út“
þegar hann var borinn til
hjónasængurinnar. Sagt var að
bróðir hans, furstinn af Cum-
berland, sem seinna var ákærð-
ur fyrir morð, nauðgun og siija-
spell, hafi tekið að sér að fram-
föt-
um
og
hirð-
meyj-
ar
hennar
skömm-
uðust sín
fyrir það
hversu
fötin henn-
ar voru
blettótt og
skítug. Ge-
org þótti
þetta viður-
styggUegt.
Val Georgs
III. á kvon-
fangi fyrir
son sinn
staðfestir
þetta. -
Minna
mátti
nú
gagn
gera!
Snyrtimennið Georg IV. var
vegna skulda neyddur til
að giftast Karólínu sem var
hrikalegur sóði.
(Hennar helsta skemmtun
var að leysa vind með
miklum tilþrifum).
kvæma hinar jákvæðu hjúskap-
arskyldur á brúðkaupsnóttina.
Hvað svo sem er hæft í þessum
sögum þá er eitt víst að Karó-
lína fæddi dóttur innan hæfilegs
tíma. Eftir fæðinguna lýsti Ge-
org IV. því yfir að þau hjónin
myndu ekki búa saman eða
deila hjónasæng.
Hirðmeyjar féllu í yfir-
lið sökum ólyktar
Faðirinn, Georg III, reyndi allt
hvað hann gat að til þess að
vernda Karólínu. Ekki hjálpaði
það uppá að hneykslanleg
framkoma hennar gekk fram af
allri þjóðinni, þar með talið
þeim sem helst studdu hana til
þess að byrja með. Hún þekkti
engin takmörk og þegar henni
var opinberlega borið á brýn að
eiga Ijölda elskhuga var dóttir
hennar tekin frá henni og Karó-
lína send til meginlands Evr-
ópu. Þar gekk hún framaf öllum
sem hún kom nálægt, dansaði
klæðalítil við leigufylgisveina,
tók sér sikileyskan elskhuga og
dansaði hálfnakin um stræti.
Ilegðan hennar var slík að eng-
inn Englendingur sem var
vandur að virðingu sinni vildi
kannast við hana. Henni var
ekki sagt frá trúlofun dóttur
sinnar og henni var ekki boðið
að vera viðstödd brúðkaup
hennar.
En Karólína átti eftir að snúa
heim aftur til Englands. Og
hriðmeyjarnar byrjuðu aftur að
falla í yfirlið vegna ólyktarinnar
af henni. Georg IV. var harð-
ákveðinn í að Karólína skyldi
aldrei verða krýnd drottning.
Hann ákvað að losa sig við
Karólínu og brá á það ráð að
setja réttarhöld yfir henni til
þess að sanna að Ixún væri óhæf
til þess að vera drottning. Það
hefði hann ekki átt að gera.
Lögfræðingarnir nutu þess svo
að vera í sviðsljósinu að þeir
veltu sér upp úr einkamálum
konungsíjölskyldunnar og rétt-
arhöldunum ætlaði aldrei að
linna. Fór svo að réttarhöldin
leystust upp í hreinan farsa og
engin niðurstaða fékkst.
Menn fóru nú að undirbúa
krýningu Georgs IV. sem átti
eftir að verða sú íburðarmesta
og dýrasta í sögunni. En Karó-
línu var ekki hleypt inn. Ilún
kom að lokuðum dyrum West-
mister Abbey þar sem krýning-
in fór fram og þrátt fyrir
ítrekaðar tilraunir var henni
ekki hleypt inn.
Stuttu seinna birtist hún í
leikhúsinu á sömu sýningu og
konungurinn og var henni gíf-
urlega vel fagnað. En hxin var
augljóslega ekki heil heilsu og
nokkrum dögum síðar dó hún
af meltingartrufiunum.