Dagur - Tíminn Akureyri - 28.06.1997, Page 8

'idýSÍÍZl7
LIFIÐ I LANDINU
Þeir tala hins vegar um
„Hús friðarins" þar sem
þeim er leyft að stunda
trúna skv. islömskum lögum og
„Hús islam“ þar sem islömsk
trú er ríkistrú. Þetta má hins
vegar ekki yfirskyggja að það er
grundvallaratriði í islam að
múslimar, gyðingar og kristnir
eigi að lifa hver með öðrum í
friði.“
Þegar ólfkt uppeldi, ólík lög
og ólík menning rekast á geta
komið upp flókin vandamál sem
erfitt er að leysa. Þessi vanda-
mál taka aðallega á hlutum
eins og trúfrelsi, hjónabands-
löggjöf, íjölkvæni og skilnaðar-
ákvæðum og þau ganga þvert á
landamæri trúar og menningar.
Þetta birtist vel í því þegar evr-
ópskum og islömskum íjöl-
skyldurétti er stefnt saman en
þar takast á ólík lög og reglur. 1
lokaritgerð sinni í Háskóla fs-
lands tekur Lára fyrir vanda-
mál af þessu tagi, þ.e. þau
vandamál er snúa að því þegar
„Hús stríðsins“ mætir „Húsi is-
lam“.
Að samþykkja trú á
guðs vilja
„Islam er eingyðistrú og grein
af sama meiði og gyðingdómur
og kristni. Islam þýðir afhend-
ing eða framsal, það að sam-
þykkja í einlægni trú á guðs
vilja, og sá sem framselur sig er
múslimi. Múslimar trúa því að
það sé einn guð og Múhameð sé
spámaður hans. Kóraninn er
hin heilaga bók múslima. Hann
er hjarta islam og talinn vera
óbreytt orð guðs. Boðskapur
Kóransins er í megindráttum
einfaldur. Auk þess að vera
boðskapur Allah er Kóraninn
einnig annar af tveimur megin
lagastoðum islamskra laga.
Trúin er því að einhverju leyti
lög fyrir múslima.
Múslimar sem búsettir eru í
löndum sem ekki hafa islömsk
lög geta ekki farið eftir islam í
einu og öllu. Þeir geta samt sem
áður verið samkvæmir trúnni
og sjálfum sér. Hins vegar
vakna ljölmargar spumingar
því þeir heyra þó í raun undir
tvennsk konar lög, islömsk lög
og viðkomandi landslög."
Að aðlagast nýjum
aðstæðum og
menningu
„Að vera múslimi í Evrópu er
því flóknara en það virðist í
fyrstu. Þegar múslimi flytur til
Evrópu þá þarf hann auðvitað
að laga sig að nýjum aðstæðum
og menningu en þó sérstaklega
að nýjum lögum. Það eru marg-
ir hlutir sem fylgja islam sem
ekki eru sjálfsagðir í Evrópu og
auðvitað myndi múslimi vilja
iðka trú sína óáreittur þar eins
og annars staðar. En það er
bara ekki sjálfgefið.
Það sem aðallega er hægt að
nefna þessu til stuðnings er það
að í flestum islömskum löndum
eru stúlkur álitnar kynþroska
13 ára gamlar og þá mega þær
giftast en í Evrópu þurfa þær að
vera orðnar 18 ára. Blæjan er
annað mál og í Frakklandi er
hægt að meina stúlkum að
ganga með hana í skólum.
Einnig er hægt að nefna fjöl-
kvæni þar sem islam leyfir
karlamanni að giftast íjórum
konum en það er ekki leyft í
Evrópu þar sem einungis má
vera giftur einni konu í einu.“
Lára Samira Benjnouh segir þær takmarkanir sem evrópsk lög setja múslimum í álfunni eru auðvitað ögrun við
Með fjölkvæni er farið
í kringum lögin
„Fjölkvæni er mjög gott dæmi
um ólíka afstöðu tveggja heima
til hjónabandsins og það er góð
prófraun á það hversu opin
samfélög eru gagnvart öðrum
trúarbrögðum og annarri
menningu. Fyrir múslima er
íjölkvæni eitthvað sem er rót-
gróið í menningunni en það er
hvergi leyft í Evrópu. En spurn-
ingin er hins vegar hvort taka
eigi tillit til þessa atriðis hjá
múslimum og leyfa islömskum
karlmönnum að giftast íjórum
konum búi þeir í Evrópu.
ÖIL ríki Evr-
ópu banna fjöl-
kvæni skv. lög-
um en það er
farið í kringum
lögin. Hjón
geta skilið án
þess að þau
hætti að búa
saman eða
hætta hjónah'fi
eingöngu til
þess að karl-
maðurinn geti
gifst annarri og
eignast þannig
fleiri eiginkonur. Þetta er auð-
vitað íjölkvæni og hjónin hafa
aldrei skilið skv. islömskum lög-
um. Þarna líta yfirvöld þess
lands sem hjónin eru búsett í á
þau sem fráskilin án þess að
þau séu það.“
„Ég skil við þig“
„Hjónaskilnaðir á islamska vísu
er hka annað dæmi sem ekki
samræmist þeim lögum sem
tíðkast í Evrópu. Islömskum
manni nægir að þylja þrisvar
sinnum yfir eiginkonunni „ég
skil við þig“ til að vera laus úr
hjónabandinu. Lögin gera þó
ráð fyrir að það líði einhver
þá.
tími milli þess sem hann endur-
tekur setninguna, en síðan er
skilnaðurinn yfirstaðinn. Konan
getur hins vegar einungis skilið
við mann sinn
ef hann veitir
samþykki.
Þetta nægir
samt ekki þeg-
ar um er að
ræða islömsk
hjón eða is-
lamskan karl-
mann sem skil-
m- við eigin-
konuna séu
þau búsett í
Evrópu. Þá
þurfa múslimar
að skilja form-
lega og ganga í gegnum ákveðið
lagalegt ferli eins og aðrir.“
Blæjan ekki sjálfgefin
„Umburðarlyndi gagnvart blæj-
unni er ekki heldur sjálfgefið
þegar litið er til Evrópu. Frakk-
land sker sig úr hvað þetta
varðar en þar er konum bann-
að að bera blæju í skólum
landsins. Opinbera skýringin á
þessu er sú að í landinu ríki
trúfrelsi og þar megi enginn
boða þar opinberlega einhverja
ákveðna trú. Ríkið styður ekki
heldur eina trú fremur en aðra.
Það má heldur ekki bera kenni-
leiti eða tákn sem geta verið
ögrandi. Þetta er þeirra liður í
því að hafa landið opið fyrir öll-
um trúarbrögðum.
Það ríkir samt alls ekki ein-
hugur um það hvort lögin séu
réttmæt eða ekki og Frakkar
geta ekki komið sér saman um
það hvaða leið eigi að fara í
þessum efnum. Stúlkum hefur
jafnvel verið
vikið úr skóla
vegna þess að
þær neita að
taka niður
blæjuna."
Takmark-
anir eru
ögrun
„Þessar tak-
markanir sem
evrópsk lög
setja múslim-
um í álfunni
eru auðvitað
ögrun við þá.
Það má jafnvel
segja að tak-
markanirnar
séu brot á
mannréttindum og megi líkja
við það að kristnu fólki væri
bannað að ganga með kross um
hálsinn sem tákn um kristin-
dóminn. Þetta fer auðvitað illa í
múslima en þeir eru líka mjög
ósammála um hvaða stefnu eigi
Mynd: Hilmar
að taka. Mörgum finnst einnig
sem blæjumálið beri þess merki
að aukin gjá hafi myndast milli
fransks samfélags og mús-
limskra innflytjenda og að mjög
ósanngjarnt sé hversu kristnum
mönnum sé gefið miklu meira
svigrúm en múslimskum. Al-
mennt í Evrópu virðist staða
múslima hins
vegar vera
svipuð.
Múshmar,
kristnir og gyð-
ingar hafa frá
upphafi búið á
sömu svæðun-
um. Stundum
hafa komið upp
átök en oftast
hefur verið lif-
að með friði.
Það er ekkert
sem bendir til
annars en að
sambúðin í
Evrópu eigi að
geta gengið vel
þó að þar með
sé ég ekki að
gera h'tið úr því
að mörgu er að
hyggja. Það getur mannfræðin
tvímælalaust átt hlutverk. Sam-
búð verður nefnilega að byggja
á skilningi."
hbg
Múslimar sem
búsettir eru í lönd-
um sem ekki hafa
islómsk lóg geta
ekki farið eftir
islam í einu og óllu.
Að vera múslimi í
Evrópu erflóknara
en það virðist í
fyrstu. Þegar
múslimi flytur til
Evrópu þarfhann
að laga sig að nýjum
aðstœðum og menn-
ingu en þó sérstak-
lega að nýjum lógum.
Hus
„í augum múslima er Evrópa
,Hús stríbsins“þvíþarfá múslimar ekki
að iðka trú sína óáreittir, “ segir
Lára Samira Benjnouh, nýútskrifaður
mannfrœðingur frá Háskóla íslands.