Dagur - Tíminn Reykjavík - 25.01.1997, Blaðsíða 5

S TRAUMAR O G
Laugardagur 25. janúar 1997 -17
S T E F N U R
Byggðu tröllauknar
karlfígúrur
íslenskt samfélag?
Um helgina verður ráðstefna um karl-
mennskuímyndina haldin í Finnlandi og þar
œtlar ungur bókmenntafrœðingur, Jón Yngvi
Jóhannsson, að troða upp með fyrirlestur
um íslensku athafnamennina í nokkrum ný-
legum skáldsögum.
Ein af stúdíukreðsum Nor-
ræna sumarháskólans
pælir reglulega í karl-
mennskuímyndinni og stendur
hún fyrir ráðstefnunni. Jón
Yngvi ætlar að íjalla um karl-
mennskuímyndina eins og hún
birtist í mafíubókum Einars
Kárasonar, fslenska draumin-
um hans Guðmundar Andra
Thorssonar og Tröllakirkju Ól-
afs Gunnarssonar.
- Eru karlmennskuímyndir í
bókum þeirra Einars, Guð-
mundar Andra og Ólafs sem
sagt keimlíkar?
„Þær fjalla náttúrulega allar
um ákveðinn tíma í íslenskri
sögu þegar menn hugsuðu ofsa-
lega stórt, byggðu stórt, létu sig
dreyma dálítið brjálaða drauma
og framkvæmdu þá. Þær fjalla
kannski allar um uppbyggingu
íslensks nútíma sem hefur verið
svolítið stórkarlalegur.
Því eiga aðalpersónur þess-
ara bóka það sameiginlegt að
vera einhvers konar holdtekja
íslenska draumsins, þessa at-
hafnaæðis sem íslendingar hafa
lifað og hrærst í meira og
minna alla þessa öld og farið
kannski svolítið illa út úr því.
Bækurnar eru svolítið krít-
ískar á þetta æði og þennan
karlmann sem byggir trölla-
kirkjur og liflr í þessum geggj-
aða íslenska draumi."
- En þeir eru ekki allir at-
hafnaóðir, karlarnir?
„Nei. Ég ijalla líka aðeins um
hvernig frásögninni er miðlað í
gegnum annars konar menn,
þ.e. sögumennina í mafíubók-
unum og fslenska drauminum,
sem standa svolítið ráðlausir
frammi fyrir öllum þessum
tröllauknu karlfígúrum og eru
svolítið týndir og litlir og í leit
að einhverju hlutverki til að
passa inní.“
- Hvernig reyna þessir litlu
karlar að fóta sig í nærveru
stórkarlanna?
„Þeir eru ekki beint litlir,
þeir eru bara öðruvísi og vita
kannski ekki alveg hvað þeir
eru eða hvernig þeir eiga að
bregðast við.“
- Eigum við þá ekkert bita-
stætt hlutverk eða ímynd fyrir
þá karla sem ekki passa inní
stórkarlatýpuna?
„Ég er kannski ekki beint að
pæla í því. Ég er að reyna að
greina þetta sem mýtuna af
körlunum sem byggðu upp
þetta ísland. En í öllum þessum
bókum reynist mýtan af þessum
öfluga athafnamanni ekki halda
því það eru brestir í henni. Og
sögumennirnir hjá Einari og
Guðmundi Andra verða vitni að
því.
Þetta er ekkert dæmi um
velheppnaða feður og syni í
kröm. Þetta er ekki svo banalt.
Ég er reyna að sýna hvernig
þeir eru að vinna með ákveðna
frumsögn þar sem fara saman
uppbygging á íslensku nútíma-
samfélagi í athafnaæðinu og
karlmennskugoðsögn."
- Hefur karlmennskuímyndin
verið eitthvað stúderuð upp í
Háskóla?
„Nei, nei blessuð vertu. Ekki
svo ég viti til.“
- Það hefur bara verið kven-
ímyndin sem hefur vakið
áhuga?
„Ja. Ég verð nú reyndar að
kenna tveggja vikna hluta af
námskeiði í kvennafræðunum
um rannsóknir á karlmennsku-
ímyndinni sem eru náttúrulega
innblásnar af femínisma en líta
frekar á sig sem hliðstætt fyrir-
bæri. Ekki sem svar karla við
femínismanum, né framhald á
femínismanum, heldur eitthvað
sem þarf að sinna líka til að
fylla upp í myndina." lóa
Sigurborg
^jjHÍ Hannesdóttir
Anda að...
andafrá...
Maðurinn er við besta
heilsu þegar hann er í
jafnvægi. í jafnvægi eru
hvorki átök né togstreita milli
líkama, hugar, tilfinninga eða
anda.
Jafnvægi þýðir þó ekki að
það sé algjör kyrrstaða, því þá
liði okkur væntanlega alltaf
eins, og reyndum fátt og þrosk-
uðumst lítið. Það má hugsa um
þessa eðlisþætti mannsins sem
póla sem eru á stöðugri hreyf-
ingu og leita að innbyrðis jafn-
vægi í hreyflngunni. Þessa
hreyfingu upplifum við Sem
breytingar á líðan okkar eða
aðstæðum. Stundum vill það
gerast í lífsins ólgusjó, að jafn-
vægið tapast og þá dregur úr
möguleikum manneskjunnar til
að vinna gegn sjúkdómum og
heilsubresti.
í vestrænum þjóðfélögum er
mjög landlægt ójafnvægi milli
hugar og líkama. Líkleg skýring
er sú að við erum komin úr
tengslum við náttúruna og
áherslan á hugvit og skynsemi
hefur kennt okkur að leysa allt
með huganum. Ef við hins veg-
ar viljum endurheimta raun-
verulega heilsu, eða með öðr-
um orðum jafnvægi, þá er það
ekki varanleg lausn að halda
okkur uppi á margvíslegum
lyfjum, einni tegund til að
hressa okkur við og annarri til
að ná að slaka á. Við þurfum að
endurheimta tengslin við líkam-
ann. Hér skulum við skoða eina
einfalda aðferð sem samstillir
huga og líkama.
Þegar við erum fullkomlega
einbeitt eru líkami og hugur
eitt. Oftar en ekki erum við aft-
ur á móti stödd á einum stað að
fást við ákveðið verkefni, en
hugurinn er kannski staddur
víðs fjarri. Við erum ekki í nú-
inu. Þess vegna er öflugasta
leiðin til að stilla saman líkama
og huga, að hafa hugann með í
því sem við erum að gera með
líkamanum eða er að gerast í
líkamanum. Og af því að öndun
er grundvöllur þess hvernig við
lifum og hvernig okkur líður, þá
felst þessi einfalda aðferð í því
að láta hugann fylgja öndun-
inni. Þú hugsar ákveðna setn-
ingu á innöndun og aðra á frá-
öndun. Lítum á nokkur dæmi.
Ég anda að mér orku... anda
frá mér þreytu.
Ég anda að mér fyrirgefhingu...
anda frá mér reiði.
Ég anda að mér kyrrð... anda
frá mér spennu.
Ég anda að mér sátt... anda frá
mér ósátt.
Ég anda að mér auðmýkt...
anda frá mér stjórnsemi.
Ég anda að mér kœrleika...
anda frá mér dómhörku.
Hér mætti endalaust bæta
við og þú skalt endilega gera
tilraunir með hvað virkar helst
fyrir þig hverju sinni. Þetta er
einföld aðferð sem hægt er að
nota hvar sem er og hvenær
sem er. Hún er lykill að vellíðan
vegna þess að hún tengir lík-
ama og huga og skiptir út nei-
kvæðum hugsunum eða tilfinn-
ingum fyrir jákvæðar. Gangi þér
vel, og megir þú lifa heil(l) og
sæl(l).
m
I JlíOíi Rjisl m FfljRÍRfill I
E 5 53J3ÍS1 JUIa SíiÍ I
LEIKFÉLA6 AKUREYRAR
Kór
Leikfélags Akureyrar
Kossar
og kúlissur
Samkomuhúsið
90 óra,
söngur, gleði, gaman
Frumsýning
fimmtudaginn 30. jan. kl. 20.00.
2. sýning
laugard. 1. febr. kl. 20.00. UPPSELT
Athugið breyttan sýningartíma.
Handrit: Hallgrímur Helgi Helgason.
Utsetning og stjórn tónlistar:
Roar Kvam.
Búningar: Freygerður Magnúsdóttir.
Lýsing: Ingvar Björnsson.
Leikstjórn: Sunna Borg.
Einsöngvarar: ASalsteinn Bergdal og
Sigríður Elliðadóttir.
Hljóðfæraleikarar: Gréta Baldursdóttir og
Richard Simm.
Afmælistilboð
Miðaverð 1500 krónur.
Undir
berum himni
eftir Steve Tesich
Sýningar
á „Renniverkstæðinu"
(Strandgötu 49)
Laugard. 25. jan. kl. 20.30.
Föstud. 31. jan. kl. 20.30.
Sýningin er ekki við hæfi barna.
Ekki er hæat að hleypa gestum inn
í salinn eftir að sýning er hafin.
Miðasalan er opin alla virka daga
nema mánud. kl. 13.00-17.00
og fram að sýningu sýningardaga.
Símsvari allan sólarhringinn.
Sími í miðasölu: 462 1400.
iDagur-dinmn
- besti tími dagsins!
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ
Stóra sviðið kl. 20.00
VILLIÖNDIN
eftir Henrik Ibsen
8. sýn. í kvöld laugard. 25. jan. Uppselt.
9. sýn. fimmtud. 30. jan. Uppselt.
10. sýn. sunnud. 2. febr. Uppselt.
Fimmtud. 6. febr. Nokkur sæti laus.
Sunnud. 9. febr. Nokkur sæti laus.
Laugard. 15. febr.
ÞREK OG TÁR
eftir Óiaf Hauk Símonarson
Sunnud. 26. jan., 80. sýn.
Föstud. 31. jan., föstud. 7. febr., föstud. 14. febr.
KENNARAR ÓSKAST
eftir Ólaf Hauk Sfmonarson
Miðvikud. 29. jan. Nokkur sæti laus.
Laugard. 1. febr. Uppselt.
Laugard. 8. febr., fimmtud. 13. febr.,
sunnud. 16. febr.
LITLl KLÁUS OG
STORI KLAUS
eftir H.C. Andersen
2. sýn. á morgun sunnud. 26. jan. kl. 14.00.
Sunnud. 2. febr. kl. 14.00.
Sunnud. 9. febr. kl. 14.00.
Smíðaverkstæðið kl. 20.30
LEITT HÚN SKYLDI
VERA SKÆKJA
eftir John Ford
í kvöld laugard. 25. jan. Uppselt.
Fimmtud. 30. jan. Nokkur sæti laus.
Laugard. 1. febr. Uppselt.
Laugard. 8. febr., sunnud. 9. febr.
Athygli skal vakin á að sýningin er
ekki við hæfi barna.
Ekki er hægt að hleypa gestum inn ísalinn
eftir að sýning hefst.
Litla sviðið kl. 20.30
í HVÍTU MYRKRI
eftir Karl Ágúst Úlfsson
Á morgun sunnud. 26. jan. Nokkur sæti laus.
Föstud. 31. jan., föstud. 7. febr.
Ekki er hægt að hleypa gestum inn isalinn
eftir að sýning hefst.
Miðasalan er opin mánudaga og þriðjudaga kl. 13-
18, frá miðvikudegi til sunnudags kl. 13-20 og til
20.30 þegar sýningar eru á þeim tíma. Einnig er
tekið á móti símapöntunum frá kl. 10 virka daga.
LISTAKLÚBBUR LEIKHÚSKJALLARANS
Mánud. 27. jan. kl. 21.00
KONUR MEÐ PENNA
Dagskrá í tilefni 90 ára afmælis
Kvenréttindafélags fslands. Einstök
bókmenntadagskrá, þar sem flutt verður úr
verkum nokkurra ólíkra skáldkvenna frá síðustu
aldamótum. Samantekt Maríu Sigurðardóttur.
Auk hennar koma fram Kristbjörg Kjeld, Edda
Heiðrún Backman og Halldóra Geirharðsdóttir.
Bókmennta ráðunautur er Soffía Auður
Bírgisdóttir. Dagskráin hefst kl. 21.00, en húsið
oþnað kl. 20.30.