Dagur - Tíminn Reykjavík - 25.01.1997, Blaðsíða 10

22 - Laugardagur 25. janúar 1997 íDagur-ÍCmrám
Foreldrar verða að
komast yfír múrinn
Unnur Halldórsdóttir, framkvœmdastjóri
Heimilis og skóla, hvetur til róttœkrar end-
urskoðunar á skólakerfinu þannig að skól-
inn taki meira mið af raunveruleikanum.
Hún undirstrikar mikilvœgi þess að gott
samstarf sé milli heimilis og skóla.
Unnur Halldórsdóttir, framkvæmdastjóri Heimilis og skóla.
Allir tala um mikilvægi
góðs samstarfs heimilis
og skóla, bæði foreldrar
og skóli telja sig teygja sig í
þessa átt. Ég veit að skólinn
býður foreldra yfirleitt vel-
komna en verður fyrir von-
brigðum þegar þeir koma ekki
og segir að foreldrarnir komi
bara þegar eitthvað er að. Það
er eins með foreldrana. Þeir
segja að það sé aldrei hringt
eða haft sam-
band þegar allt
gengur vel. Við
viljum hafa
samstarfið gott
en vitum ekki
alveg hvernig
við eigum að
gera það og
óöryggi háir
samstarfinu á
báða bóga,“
segir Unnur
Halldórsdóttir,
framkvæmda-
stjóri samtak-
anna Heimili
og skóh.
Undanfarin
misseri hafa
miklar breytingar verið í
grunnskólamálum hérlendis, til
dæmis flutningur á grunnskól-
anum til sveitarfélaganna síð-
asta haust. Þessu fylgja auknar
skyldur foreldra, m.a. vegna
starfa þeirra í foreldraráðum
sem eiga að veita umsögn um
innra starf skólanna til skóla og
skólanefnda. Foreldrafélög eru
starfandi í flestum grunnskól-
um landsins en víða eru þau að
breytast úr því að vera
skemmti- og ferðafélög í vett-
vang fyrir samráð foreldra inn-
byrðis og samstarf við kennara.
Unnur telur að þessi breyting
sé af hinu góða. Björninn sé þó
ekki unninn því að enn sé
„múr“ kringum skólana sem
foreldrar þurfa að komast
gegnum.
Alþjóðlegir múrar
„Hópur íslenskra foreldra fór á
ráðstefnu í Danmörku í nóvem-
ber þar sem fræðimenn úr öll-
um heimsálfum kynntu niður-
stöður úr rannsóknum um sam-
starf heimilis og skóla og kom-
ust að því að þessir „múrar“
eru alþjóðlegir. Menn eru alls
staðar sammála um að það
þurfi að efla kennaramenntun-
ina og þjálfa kennara í að hafa
samstarf við foreldra. Skólinn
þarf að vera opnari og taka
meira mark á foreldrum. For-
eldrar þurfa að setja sig meira
inn í skólastarfið," segir Unnur
og vitnar í skýrslu frá OECD þar
sem segir að eitt af því sem
skipti almestu máli í skólastarf-
inu sé áhugi og stuðningur for-
eldra.
- En hvað er til ráða hér á
landi?
„Mér finnst skólinn að sumu
leyti merkilega góður miðað við
hvað við setjum börn almennt í
lítinn forgang á íslandi. Ég held
að það þurfi að vera frá fyrstu
tíð mun meira
upplýsinga-
streymi til
heimilanna og
áhersla lögð á
það hvað for-
eldrarnir geta
gert til að
stuðla að vel-
gengni barna
sinna í námi.
Foreldrar
þurfa að tala
við börnin sín,
lesa fyrir þau
og koma fram
við þau eins og
fólk. Börn
þurfa að vera
södd og sæl
þegar þau fara í skólann svo að
þau geti lært.
Nám í dansi og söng
Skólinn þarf líka að skoða sitt
innra starf. Við núverandi að-
stæður getum við ekki gert allt
og því getur vel verið að skólinn
verði að henda út einhverju
eins og hefur gerst á heimilun-
um og rökstyðja það faglega.
Við húsmæður erum hættar að
baka 18 sortir og prjóna ullar-
sokka á börnin okkar. Við fór-
um út á vinnumarkaðinn og
urðum að velja og hafna. Ég
held að skólinn verði líka að
skoða þetta og þora að taka
mið af raunveruleikanum og
þeim börnum sem koma í skól-
ann. Ég velti til dæmis fyrir mér
hvort það sé nauðsynlegt að all-
ir læri að prjóna," segir Unnur.
Hún dregur til dæmis í efa að
margir drengir notfæri sér
kunnáttu sína í prjónaskap síð-
ar á lífsleiðinni og bendir á að
það geti nýst börnum vel að
kunna að syngja og dansa og
standa upp og segja skoðun
sína. Það sé kunnátta sem þau
eigi eftir að nota mikið á lífs-
leiðinni. Hún varpar því fram
hvort of mikil orka fari í það að
halda krökkum við efnið í
námsgreinum, sem hafi verið
lífsnauðsynlegar áður fyrr en
séu það ekki í dag, og veki ekki
áhuga barnanna í nútímaþjóð-
félagi.
Bekkjakerfið
lagt niður?
Unnur bendir á að margir
krakkar séu mjög seigir í ensku
miðað við að þeir byrji ekki í
ensku fyrr en tólf ára en sjald-
an sé tekið mið af kunnáttu
þeirra. Að hennar mati ætti
skólinn að taka meira mið af
einstakhngnum og láta krakk-
ana fá viðfangsefni við þeirra
hæfi enda sé það þegar allt
kemur til alls léttara í fram-
kvæmd.
Unnur er hlynnt því að
skipta nemendum upp í hópa
eftir getu í ákveðnum greinum
og leggur til dæmis til að ung-
lingastiginu verði skipt í
áfanga. Nemandi í áttunda
bekk geti staðið sig eins vel í
ensku og krakki í tíunda bekk.
Það geti hentað vel á litlum
stöðum úti á landi þar sem
árgangar eru fámennir og erfitt
að halda uppi bekkjakennslu.
Hún varpar einnig fram
þeirri hugmynd að tilrauna-
skóla verði komið á fót þar sem
bekkjakerfið verði lagt niður í
„Skólinn þarf að vera opnari og
taka meira mark á foreldrum. For-
eldrar þurfa að setja sig meira inn í
skólastarfið," segir Unnur.
núverandi mynd og segir að í
Danmörku telji til dæmis marg-
ir skólann vera úrelta stofnun
og hvetji til þess að hann verði
lagður niður í núverandi mynd.
Þetta sé umræða sem eigi sér
stað mjög víða á Norðurlöndum
í dag.
„Ég held að það sé erfitt að
halda í kerfi sem gekk upp á
árunum 1930-1950. í dag er
verið að byggja skóla sem að
útliti eru eins og þeir sem voru
byggðir 1930 þó að við vitum
miklu meira um nám og mennt-
un í dag. Ég held að þetta kerfi
með kennara að miðla þekk-
ingu uppi við töflu og nemend-
ur sem sitja í röðum sé alltof
sjaldan brotið upp. Mikil orka
fer í að láta alla sitja kyrra og
námsaðgreining er lítil,“ segir
hún.
Framfarafélög
við skólana
Unnur telur æskilegt að foreldr-
ar hittist reglulega og ræði upp-
eldis- og skólamál, beri saman
bækur sínar og velti fyrir sér
hlutunum. Hún segir að for-
eldrar verði að skipuleggja
upplýsingastreymið í sínum
hóp. Foreldrafélögin hafi ekki
farið að breiðast út fyrr en eftir
1985 og þau þurfi að byggja
upp. Líta verði á foreldrafélögin
sem framfarafélög við skólana
þar sem foreldrar leggi sitt af
mörkum í umræðuna og taka
starfið jafn alvarlega og annað
félagsstarf.
„I öðrum félögum, til dæmis
Lions eða Rotary, þykir sjálfsagt
að kaupa handbók, merki, eiga
fána og mæta á fundi. Þar þykir
náttúrulega líka sjálfsagt að
hafa formann, aðalfund, reikn-
inga og tekjur þannig að eitt-
hvað sé hægt að gera. Við þurf-
um að byggja upp hreyfinguna.
Foreldrafélögin standa illa að
vígi því að það kemur alltaf nýtt
og nýtt fólk og byrja þarf starfið
frá grunni, jafnvel árlega. Það
hefur sýnt sig að stuðningur og
þrýstingur foreldra skiptir oft
sköpum í skólum,“ segir Unnur.
Eins og garðrækt
„Svo þurfum við að þjálfa okkur
og styrkja í uppeldishlutverkinu
og taka það alvarlega. Þegar
við verðum komin á Skjól og Eir
verður spurt hvað maður eigi af
börnum og hvað þau geri og
hvort þau komi í heimsókn. Það
verður ekki spurt hvernig jeppa
maður hafi átt. Mér finnst Is-
lendingar standa að baki öðr-
um þjóðum hvað þetta snertir.
Við erum dugleg að senda
börnin í dans og tónlist og allt
þetta sem kostar en ég vona að
við séum líka að verða dugleg
að gefa þeim tíma,“ segir hún.
„Þegar maður á börn verður
maður að vera virkur í uppeld-
inu og getur svo slakað á þegar
þau eru orðin stór. Þá er tími
fyrir golf og bridds. Barnarækt
er eins og garðrækt. Ef maður
vandar grunnvinnuna verður
uppskeran góð,“ segir hún.
GHS
„Þegar maður á börn
verður maður að
vera virkur í uppeld-
inu og getur svo
slakað á þegar þau
eru orðin stór því að
þá er maður ekki að
bjarga fyrir horn
enda búinn að vinna
heimavinnuna sína. “