Dagur - Tíminn Reykjavík - 22.02.1997, Blaðsíða 9

JDagur-‘2Iímhm
Laugardagur 22. febrúar 1997 - 21

daginn hvað var í leiðaranum
og það man maður ekki, enda
les maður ekki endilega til að
fræðast heldur af þörf á sama
hátt og amma hafði þörf fyrir
að þylja bænirnar.“
Og þetta gildir líka fyrir þá
sem eiga ekki sjónvarp eða
horfa sjaldan á sjónvarp því
samkvæmt kenningu Þorbjarn-
ar sleppur enginn. „Þeir sem
fóru ekki í kirkju hérna áður
fyrr sluppu ekki við Guð. Öll
viðmið eru viðmið sjónvarpsins
og þú færð að vita það sem ger-
ist þótt þú horfir ekki á sjón-
varpið vegna þess að það er
fólk í kringum þig sem horfir
fyrir þig. Við lifum ekki án sjón-
varps og ef við ætlum okkur að
vera í samfélagi þjóðanna hljót-
um við að tileinka okkur þær
menningarlegu og tæknilegu
nýjungar sem okkur standa til
boða. - En hins vegar væri mér
eftirsjá að sjá íslenska tungu
fara forgörðum á næstu áratug-
um og það er viss hætta á því á
dögum sjónvarpssamfélags.
Samspil Sjónvarps
og blaða
„Dagblöðum hefur þegar fækk-
að mikið þótt ég hefði spáð því
að það myndi gerast fyrr. Út-
varpið gat aldrei haft eins mikil
áhrif á þetta og sjónvarpið hef-
ur haft því á ár-
unum 1930-
1970 tók ríkis-
útvarpið ekki
þátt í opinberri
umræðu, fréttir
í ríkisútvarpinu
af pólitískum
átökum komu
þegar allt var
um garð gengið.
Ef ríkisútvarpið
ætlaði að segja
frá átökum inn-
anlands varð að
bíða eftir að
einhver læki því
til NTB (Norsk
Telegram Biro)
sem sagði síðan
frá því að þetta
væri svona eða
hinsegin á ís-
landi. Ríkisút-
varpið var
stikkfrí en þeg-
ar sjónvarpið
kemur til sög-
unnar með nýja
og ferska menn,
auðvitað ráðna
pólitískt, breytt-
ust forsendur
blaðanna til
þess að setja
sviðið fyrir pól-
itísku umræð-
una. Að nokkru
leyti hafði DV
líka þessi áhrif og ég býst við að
einhvern tímann verði skrifað
um að þá ólgu alla megi rekja
til sjónvarpsins.“
íslenskur fjölmiðill?
En hvernig sér Þorbjörn ís-
lenska fjölmiðla í dag, eru allir
að eltast við það sama og ná
illa að marka sér sérstöðu?
„Fjölbreytnin er blekking,
Qöldi miðlanna breytir litlu en
samanburðurinn er engu að
síður gífurlega mikilvægur.
Miðlarnir taka líka á hlutunum
á mismunandi hátt einfaldlega
vegna tæknilegra forsenda.
Sjónvarpið sér um yfirborðið en
leggst ekki í djúpar hugleiðing-
ar, í útvarpi er tíminn aðeins
meiri og dagblöðin geta verið
með greinarbetri umijöllun.
Meinið er bara það að sá vett-
vangur er að dragast saman og
ég er hræddur við samdráttinn
í prentaða málinu, samdráttur-
inn í útvarpi er ekki eins áber-
andi vegna þess hve Ríkisút-
varpið stendur fast í ístaðinu
ennþá.“
Þorbirni mislíkar margt í ís-
lenskum fjölmiðlum þótt ekki
vilji hann að menn rjúki upp til
handa og fóta með boðin og
bönnin. „Á ís-
landi þarf al-
menningur að
beita jákvæðum
aðgerðum, það
gleymist stund-
um að það er
hægt að stjórna
með hvatningu
og uppörvun.
Þetta þýðir í
verunni pen-
inga til að efla
íslensk blöð og
aðra íjölmiðla.
T.d að veita
dagblaði styrk
til að vinna að
rannsókn sem
kostaði einn mann í hálft ár eða
svo. Þá þyrftu að vera einhverj-
ir sjóðir sem menn gætu sótt í,
þessi svokallaði Menningarsjóð-
ur útvarpsstöðva er bara eins
og hver annar brandari en það
væri hægt að gera hann að al-
vöru sjóði þar sem markmiðið
væri raunverulega að efla ís-
ekki í sömu andrá og Sinfónu-
hljómsveitina og Þjóleikhúsið.
Hvað eru margir sem fara í
Þjóðleikhúsið? Jú, það fara
auðvitað svakalega margir í
Þjóðleikhúsið eða um 100 þús-
und yfir árið sem eru jafnmarg-
ir og horfa á sjónvarpið á
hverju kvöldi. Ég er ekki að
gera lítið úr
„Fréttirnar eru
m.ö.o. innan þess
ramma sem við
vitum að getur
gerst og þetta var
hlutverk
kirkjunnar hér
áður fyrr."
Þjóðleikhúsinu,
öðru nær, en
við megum
ekki gleyma
því að 1%
áhorf í sjón-
varpi slær út
fullan sal í Há-
skólabíó."
Samvit-
undin
Þrátt fyrir örar
tæknibreyting-
ar sýnist Þor-
þirni að sjón-
varpið muni
halda sínum
hlut og ástæðan er sú að fólk
vill eiga eitthvað sameiginlegt.
„Ég var að tala við mann um
daginn sem er búinn að koma
sér upp eigin fréttamiðli á
Internetinu þar sem hann velur
sér sínar fréttir. Þessi náungi
heitir Peter og blaðið Peter’s
Post og þetta blað les hann á
skjánum hjá
sér daglega.
En ef ég spyr
hann hvort
hann sé þá
hættur að
horfa á sjón-
varpið á
kvöldin þá
myndi hann
auðvitað segja
nei, fólk sem
gerir svona er
fréttasjúkt. Ég
er bjartsýnn
fyrir hönd fyr-
irbærisins
„Þorbjörn Broddason, fjölmiðlafræðingur og kennari við H.Í., varði dokt-
orstitgerð sína Television in Time í nóvember síðastliðnum, hún byggir á
hart nær þriggja áratuga rannsóknum á sjónvarpssamfélaginu sem við lif-
um og hrærumst í.
lenska menningu."
Menningarviðleitni er of lítil
að mati Þorbjarnar og sérstak-
lega er viðleitnin grátbrosleg
hvað sjónvarpið varðar. „ís-
lenska Ríkissjónvarpið, svo ég
tali nú ekki um Stöð 2 eða hin-
ar stöðvarnar, er ekki íslenskur
miðill. Það sem er íslenskt eru
stjórnendurnir sem raða dag-
skránni upp, tal- eða textasetja,
en það er hvergi í heiminum
eins hátt hlutfall af erlendu efni
og á íslandi, fyrir utan kannski
Nýja Sjáland og Guatemala. Til
þess að breyta þessu þarf að
leggja fram íjármuni úr sam-
eiginlegum sjóðum en einnig
má hugsa sér nefskatt eða eitt-
hvert gjald rétt eins og við rek-
um skóla- og heilbrigðiskerfi.
Af hverju skyldum við ekki taka
slatta úr þessari heimilisbuddu
okkar og setja í þessa menning-
arviðleitni sem við nefnum bara
sjonvarp
vegna þess að
menn vilja vita
hvaða fréttir
hinir fá til þess
að geta talað
saman og
hreyft sig í
sömu veröld.
Það er þetta
sem styður
samlíkinguna
við kirkjuna,
hún veitti okk-
ur öryggið og
sagði okkur
hver við vor-
um. Fjölmiðlar
og umfram allt
sjónvarpið
segja okkur
núna hver við
erum og hvernig heimurinn er
útlits. Fólk grípur ekki Dag-
Tímann til að sjá hvort heimur-
inn hefur breyst heldur til að
fullvissa sig um að hann sé eins
og hann var í gær. Hið heilaga
hlutverk Ijölmiðlamanna er að
segja fólkinu að allt sé með
kyrrum kjörum. Þetta kann að
virðast þversagnakennt, en þær
æsingafréttir sem við fáum eru
þess eðlis að það var flugslys af
því að eitthvað klikkaði sem á
að vera hægt að gera við, en
ekki vegna einhverra óvæntra
efnabreytinga í málmi. Fréttirn-
ar eru m.ö.o. innan þess
ramma sem við vitum að getur
gerst og þetta var hlutverk
kirkjunnar hér áður fyrr.“
Viðtal:
Marín Guðrún
Hrafnsdóttir
AKUREYRARBvCR
Tónlistarskólinn á Akureyri
Tónlistarkennarar
Tónlistarskólann á Akureyri vantar kennara
skólaárið 1997-1998 til að kenna eftirtaldar
greinar:
Kennsla á hijómborð í Alþýðutónlistardeild (djass,
rokk).
Fiðlukennsla.
Söngkennsla.
Laun skv. kjarasamningi STAK/Félags tónlistar-
kennara og Launanefndar sveitarfélaga.
Upplýsingar veita skólastjóri í síma 462 1788 og
starfsmannastjóri Akureyrarbæjar í síma 462 1000.
Umsóknareyðublöð fást á Starfsmannadeild Akur-
eyrarbæjar, Geislagötu 9. Umsóknarfrestur er til 10.
mars.
Starfsmannastjóri.
AKUREYRARBÆR
Hæfingarstöðin
við Skógarlund
Þroskaþjálfi óskast til starfa í Hæfingarstöðina
við Skógarlund.
Um er að ræða 100% starf deildarstjóra.
Starfsmaður þarf að vera tilbúinn til að taka þátt í ögr-
andi og uppbyggjandi starfi Hæfingarstöðvarinnar.
Laun skv. kjarasamningi STAK og Launanefndar
sveitarfélaga.
Uppl. um starfið veitir forstöðumaður í síma 462
1754 og 462 1755.
Upplýsingar um kaup og kjör eru veittar í Starfs-
mannadeild Akureyrarbæjar í síma 462 1000.
Umsóknareyðublöð fást í Starfsmannadeild Akur-
eyrarbæjar og er umsóknarfrestur til 5. mars nk.
Starfsmannastjóri.
AKUREYRARBÆR
Rafveita Akureyrar
Laust er til umsóknar starf við mæla-
álestur, innheimtu og skrifstofustörf, hjá
Rafveitu Akureyrar.
Tölvukunnátta nauðsynleg, ásamt reynslu í skrif-
stofustörfum. Umsækjandi þarf að hafa bílpróf og
geta hafið störf sem fyrst.
Laun skv. kjarasamningi STAK og Launanefndar
sveitarfélaga.
Upplýsingar um starfið veita rafveitustjóri í síma 461
1300 og Starfsmannadeild í síma 462 1000. Um-
sóknareyðublöð fást í Starfsmannadeild Akureyrar-
bæjar, Geislagötu 9.
Umsóknarfrestur er til 5. mars.
Starfsmannastjóri.
PCITIM 2^6
UUW mÉUMFERÐAR
lÍRÁÐ