Dagur - Tíminn Reykjavík - 21.05.1997, Síða 9
Jlagur-ÍEttttttm
MmBBSBB
Miðvikudagur 21. maí 1997 - 9
ÞJÓÐMÁL
Valgerður
Jóhannsdóttir
skrifar
Það var annasamt en held-
ur friðsælt 121. löggjafar-
þingið sem frestað var
fyrir helgi. Það var þó um
margt merkilegt, meðal annars
fyrir það að í fyrsta skipti í
manna minnum tókst að ljúka
þingstörfum svo til á tilsettum
tíma. Samkvæmt starfsáætlun,
sem samþykkt var síðastliðið
haust, átti að fresta þinginu 16.
maí, en það var gert sólarhring
síðar. Það er mun betri frammi-
staða en undanfarin þing, t.d.
Iauk vorþinginu í fyrra ekki fyrr
en 5. júní, þótt starfsáætlun
segði 15. maí.
Það voru lögð fram 218 laga-
frumvörp og þar af voru 132
stjórnarfrumvörp. Það er mjög
svipað og í fyrra, þegar stjórn-
arfrumvörpin voru 131 og þing-
mannafrumvörp 76, eða sam-
tals 207 lagafrumvörp.
Eins og öll þing þar á undan
voru langflest stjórnarfrum-
vörpin samþykkt, eða 106 af
132, en fæst frumvarpanna,
sem óbreyttir þingmenn lögðu
fram, komust alla leið. Sextíu
og fjögur biðu enn afgreiðslu
þegar yfir lauk, en 17 urðu að
lögum og 4 var vísað til ríkis-
stjórnar.
Rólegt og gott þing
„Ég er ákaflega sæl með þetta
þing,“ segir Valgerður Sverris-
dóttir, þingflokksformaður
Framsóknarflokksins. „Við höf-
um verið vinnusöm og mörg og
mikilvæg lög verið sett.“
Valgerður nefnir álver á
Grundartanga, stækkun Járn-
blendisins, bankamálin og
breytingar á lögum um Lands-
virkjun. Einnig ný lög um Lána-
sjóðinn, um tryggingarsjóð
sjálfstætt starfandi manna,
skipulag þjóðkirkjunnar, fæð-
ingarorlof og réttindi sjúklinga,
að ógleymdu frumvarpinu um
samningsveð, sem tókst að gera
að lögum í fimmtu tilraun.
Valgerði þykir þingið hafa
verið heldur friðsælt og rólegt.
Það hafi ekki verið nein stór-
kostleg átök við stjórnarand-
stöðuna. „Þetta hefur gengið
stórslysalaust og ég held að það
hafi mikið að segja í þeim efn-
um að ríkisstjórnarsamstarfið
er gott. Við sýnum gott fordæmi
með því að vera ekki að rífast
innbyrðis. Svo hefur það sýnt
sig að stjórnarandstaðan er
ekki samstíga í sínum málflutn-
ingi.
Við erum smátt og smátt að
temja okkur vitlegri vinnubrögð
í þinginu og þessi upphlaup
sem voru oft á tíðum, eru orðin
mjög sjaldgæf. Þetta sést einnig
á umræðunni, sem var mál-
efnalegri en oft áður. Svo getur
verið að það hafi eitthvað að
segja að það er sjónvarpað frá
þinginu og menn vita að þeir
eru ekki í felum með sín ræðu-
höld.“
Sigur þingræðisins
„Það sem mér finnst merkifeg-
ast við þetta þing er að þing-
ræðið hefur unnið talsverðan
sigur,“ segir Svavar Gestsson,
þingflokksformaður Alþýðu-
bandalagsins. „f fyrsta lagi er
Alþingi var frestað á laugardag til haustsins. Þetta var í fyrsta skipti í mjög langan tíma, sem tókst að Ijúka þingstörfum á tilsettum tíma.
Alþingi var frestað
fyrir helgi og var
það í fyrsta sinn í
mörg ár sem tókst
að Ijúka þingstörf-
um á tilsettum
tíma. Þingið er sagt
hafa verið anna-
samt og friðsælt.
hafi verið heldur rólegt. Það
stafi að hluta af skipulagðari
vinnubrögðum en fleira komi
til. „Rxkisstjórnin hefur verið
með mál í milliþungavigt, frem-
ur en þungavigt í pólitískum
skilningi. Það voru engin mál
tekin hér í gegnum þingið, sem
líkja má við t.d. frumvarpið um
stéttarfélög og vinnudeilur sem
afgreitt var í fyrra. Ríkisstjórnin
gugnaði á því að láta afgreiða
lífeyrissjóðamálið og einnig
þetta makalausa frumvarp um
Háskólann. Þau mál sem
kannski helst snertu pólitísk
breytingar á sveitastjórnarlög-
um.“
Þetta og fleira gerði það að
verkum að hægt var að ljúka
þingstörfunum fyrir helgi, segir
Krístín og nefnir einnig, eins og
Svavar, að hart hafi verið geng-
ið eftir því að nefndir lykju um-
fjöllun sinni á réttum tíma.
„Þetta var auðvitað mjög hörð
keyrsla þarna undir lokin, en
það var sameiginlegur vilji
manna að reyna að ljúka þessu
einu sinni á réttum tíma.
Enginn
sunnudagaskóli
Kristínu þykir umræða um um-
hverfismál einkum hafa sett
mark sitt á vorþingið. „Það
markast auðvitað af mínum
áhuga og baráttu í þeim efnum,
en aðrir nefna sjálfsagt banka-
málin eða eitthvað annað. Ég
vil líka nefna skipulags- og
byggingarlög, sem fáir settu sig
inn í nema umhverfisnefndin,
en er stórt mál sem mun skipta
miklu upp á framtíðina. Það
voru gerðar breytingar á lögun-
um um Lánasjóð íslenskra
námsmanna, sem auðvitað
bættu þá stöðu þótt of skammt
væri gengið. Lögin um lífeyris-
sjóð starfsmanna ríkisins eru
einnig tímamótalög, svo fátt eitt
sé nefnt,“ segir Kristín og bætir
við að hún sé sjálf mjög kát yfir
því að tillaga hennar um
ósnortin víðerni skyldi sam-
þykkt. Skipuð verður nefnd til
að skilgreina ósnortin víðerni
og móta stefnu um varðveiðslu
þeirra.
Kistín segir að vissulega hafi
verið meiri átök á Alþingi í
fyrra, einkum um vinnumark-
aðsmálin, en það hafi einnig
verið tekist hart á um ýmis mál
í vetur. „En það hafa kannski
ekki verið jafn sýnileg átök.
Mér finnst það reyndar af hinu
góða ef það tekst að ræða mál-
efnalega um hlutina en ekki í
alltof miklum hasar. Þetta þing
gekk að mörgu leyti mjög
þokkalega, en þetta hefur ekki
verið neinn sunnudagaskóli."
það sigur fyrir þingræðið að
það tókst að halda starfsáætl-
un. Ríkisstjórnir hafa alltaf leik-
ið þann leik að koma með mál
inn í þingið á síðustu stundu,
jafnvel fram á síðasta dag.
Núna voru því sett ströng tíma-
mörk og nefndunum var einnig
gert að skila af sér viku fyrir
þinglok. Þetta agar stjórnarráð-
ið og ríkisstjórnina.
í öðru lagi voru samþykkt lög
um fjárreiður ríkisins, sem hafa
verið í undirbúningi í 6-7 ár.
Þessi lög eru mjög merkileg af
því þau setja ríkistjórninni mjög
strangar skorður um það að
virða fjárveitingarvald Alþingis,
í stað þess að taka sér það sjálf.
Alþingi ræður líka núna sínum
flárlögum, en þingið hefur orðið
að senda sínar tillögur til fjár-
málaráðuneytisins eins og hver
önnur ríkisstofnunun. Þetta er
liður í að staðfesta sjálfstæði
þingsins," segir Svavar og nefn-
ir einnig breytingar á lögum um
Umboðsmann alþingis og Ríkis-
endurskoðun.
„Það hafa verið heilmikil
átök um þessi mál á bak við
tjöldin milli forsætisnefndar Al-
Valgerður: „Ég er ákaflega sæl
með þetta þing.“
þingis og formanna þingflokka
annars vegar og ríkisstjórnar-
innar. Þetta er mikil ávinningur
fyrir þingræðið og þar af leið-
andi fyrir lýðræði."
stöðuflokkunum, t.d. um frum-
varpið um samningsveð."
Mikilvægustu störfin
Kristín Halldórsdóttir, þing-
flokksformaður Kvennahstans,
segir það merkileg tímamót að
það tækist að ljúka þingstörfum
á tilsettum tíma. „Það hefur
verið unnið talsvert að því að
breyta vinnulagi í þinginu og
það hefur skilað sér mjög vel.
Það er mjög mikils virði að fá
þingfundahlé öðru hverju til
nefndarstarfa, en þau eru að
flestra mati mikilvægustu störf
þingins og það er verið að velta
því fyrir sér að auka þann þátt í
þinghaldinu. Ég held að það
hafi líka átt sinn þátt að á loka-
sprettinum sættust ráðherrar á
að láta nokkur mál bíða,“ segir
Kristín og er einkum að vísa til
lífeyrissjóðafrumvarpins og há-
skólafrumvarps menntamála-
ráðherra, sem hafi í upphafi
verið þrýst á um að fá afgreitt.
„Það varð ekki Ijóst fyrr en
mjög seint að ekki ætti að af-
greiða þessi tvö mál og það
breytti miklu. Ráðherrar vildu
Kristín: „Það hefur verið unnið
talsvert að því að breyta vinnulagi í
þinginu og það hefur skilað sér
mjög vel.“
einnig gjarnan fá fyrstu um-
ræðu um nokkur mál, sem vitað
var að yrðu ekki endalega
afgreidd, en menn hafa miklar
skoðanir á. Það átti við t.d. um
frumvarpið um þjóðlendur og
Milliþungavigt
Svavar er á því að þingið í vetur
Svavar: „Þingræðið hefur unnið
talsverðan sigur.“
grundavallaratriði voru tekin út
af borðinu. í lokatörninni voru
þetta færri mál en oftar áður
sem tekist var á um og ágrein-
ingurinn um þau ekki alltaf á
milli stjórn- og stjórnarand-
stöðu, heldur í stjórnarflokkun-
um sjálfum og í stjórnarand-