Dagur - Tíminn - 13.11.1996, Blaðsíða 4

16- Miðvikudagur 13. nóvember 1996 ^Dagitr-QImTtmt
‘Um&áðadauat
Þörf fréttamanna fyrir
hryllnig og drama
Hlín
Agnarsdóttir
skrifar
Fréttamenn tala oft um
upplýsingaskyldu, sér-
staklega þegar þeir þurfa
að svara fyrir óvandaða frétta-
mennsku. Þeir segjast bara
vera að þjóna áhorfendum, sem
eiga rétt á að sjá og heyra það
sem þeir kalla upplýsingar.
Bestu upplýsingarnar eru þær
sem vekja viðbjóð og hneyksl-
an, illt umtal og persónulegt
níð. Þá hefur eitthvað gerst í
þjóðfélaginu og fréttamennirnir
sitja eftir hlutlausir með sak-
leysissvip og segjast bara hafa
gert skyldu sína.
Stundum er sagt að svona
fréttamennska sé það sem
„fólkið vill“. Þá skýla frétta-
mennirnir sér á bak við ein-
hvern óáþreifanlegan vilja al-
mennings, sem er auðvitað til-
búinn og oftast nær mótaður af
fjölmiðlunum sjálfum, lélegri
fréttamennsku og smekkleysu.
Allt verður þetta til að brengla
dómgreind almennings, rugla
fólk í ríminu og gera það enn
móttækilegra fyrir sleggjudóm-
um og bábiljum af öllu tagi. „En
þetta er það sem fólkið vill“ er
þá bara sagt aftur; „við erum
bara að þjóna okkar kúnnum".
En hverjum er verið að
þjóna? Fréttamennirnir sjálfir
sitja á fundum á hverjum degi
til að finna og velja fréttir, þeim
rignir nefnilega ekki af himnum
ofan, eins og þeir vilja vera
láta. Getur verið að fréttamenn-
irnir sjálfir séu að fullnægja
þörf sinni fyrir spennu og hryll-
ing, þegar þeir eru að búa til
fréttir? Getur verið að þeir séu
á rangri hillu í lífinu, að þeirra
leyndustu draumar ijalli um að
slá í gegn sem leikarar eða leik-
stjórar? Er ekki stóri kvik-
myndadraumurinn skammt
undan, að fá að leika í stór-
slysamynd eða stýra einni álíka,
skrifa handrit að pólitísku eða
trúarlegu hneyksli, þar sem or-
sökin er áfengissýki konu og
sjúkir kynórar karlmanns?
Þetta angar allt af miklu frétta-
leikhúsi.
Stundum vorkenni ég svo
fréttamönnunum, sérstaklega á
Stöð tvö, þegar pólitík er ann-
ars vegar og lítið að gerast. Þeir
bíða í ofvæni eftir
að eitthvað stór-
kostlegt gerist á
flokksþingum og
landsfundum
flokkanna, eitt-
hvað sem þeir
geta baðað sig upp
úr og hnoðað
spennandi fréttir
úr. Þeir vilja helst
alltaf hafa eldgos
og Skeiðarárhlaup
í pólitíkinni,
standa við brúar-
sporðinn og sjá
náttúruöflin rífa
burtu brýrnar af
tryllingslegum
krafti. Þeir vilja
sjá upplausn og
eyðileggingu, verst
hvað lítið er
sprengt upp af
fundum og fólki í þessu þjóðfé-
lagi. Það er af sem áður var,
þegar eitthvað var að gerast í
pólitíkinni, blóðug átök á Aust-
urvelli, endalaus stríð á milli
mótmælenda og lögreglu. En þá
var fréttastofan á Stöð tvö bara
ekki til, því miður.
Það er mikill doði ríkjandi í
íslenskri pólitík. Það liggja bara
allir á meltunni í neyslufirring-
unni og fólk hefur engar hug-
sjónir lengur. Verkalýðshreyf-
ingin alveg búin að selja sig,
ekkert að gerast hjá konunum
frekar en venjulega. En um síð-
ustu helgi fæddist ný stjarna,
sameiningartáknið mikla, og
fréttamennirnir fengu góðan
mótleikara, sem fer með sinn
dramatíska texta betur en þeir
sjálfir. Dramað er byrjað í sjón-
varpsfréttunum, tryllirinn far-
Klæðskipt-
ingur með
háreystii
Holtunum
sswjsöö*
4 Var
inn í gang.
f Valhöll er bundið fyrir aug-
un á frjálslyndum föngum Sjálf-
stæðisflokksins, sem aldrei sjá
ljósið af því að skúrkurinn Dav-
íð er búinn að fá goskallana
sína til að negla fyrir alla
glugga í þessu mikla virki. í
virkinu fer fram andlegt of-
beldi, þar er engin umræða
leyfð um þjóðfélagsmál og allt
drepið í dróma. En þá kemur
hin nýja vonarstjarna: Sighvat-
ur Björgvinsson, sem er nýtísku
jafnaðarmaður, þótt það sjáist
ekki á jakkafötunum hans, og
hann ætlar að sameina alla
jafnaðarmenn og konur gegn
hinum volduga Sjálfstæð-
isflokki.
Loksins er eitthvað að gerast
í íslenskri pólitík, jafnvel von á
hugsjónum líka. Ellert Schram
og ég fáum kannski flokk til að
ganga í. Förum kannski á lista.
Það er nú frétt til næsta bæjar.
Hver á að gera hvað?
Landamærastríð heilbrigð-
isstétta virðist nú vera að
harðna frá því sem áður
var og þótti mörgum málið
nógu erfitt samt. Sjúkraliðar
höfðu fyrir
nokkrum árum
tekið að sér hin
ýmsustu hlut-
verk á spítölun-
um sem hjúkr-
unarkonur höfðu
áður fram-
kvæmt. Þetta
þótti hið besta
mál á meðan
hjúkrunarfræð-
ingar voru fáir,
langt á milli
þeirra og erfitt
að fá þá til að
vinna. Sjúkraliðastéttin kom
þá sem bjargvættur og gekk í
hin ýmsu nauðsynlegu störf en
ávallt þó skilgreind sem „að-
stoðarstétt hjúkrunarfræð-
inga“. Síðan þegar þrengjast
fór um á vinnumarkaði fjölgaði
hjúkrunarfræðingum á spítul-
um þannig að minna varð fyrir
sjúkraliðana að gera og það
varð að almennri stefnu að
auka „faglegan standard"
hjúkrunar með þvf að fjölga
hjúkrunarfræðingum og fækka
sjúkraliðum. Það hefur gengið
eftir og eini sjáanlegi árangur-
inn af varnarstríði sjúkraliða
er að formaður félagsins barst
inn í varaþingmannssæti hjá
Allaböllum á Reykjanesi í síð-
ustu kosningum.
Læknar óttast
Læknar hafa horft á þennan
slag af hliðarlínunni. Eftir
verkfall heimilislækna í haust
virðist talsvert þó hafa breyst í
umræðum um landamerkja-
deilur heilbrigðisstétta. Þá var
búið að stemma stigu við út-
þenslu sjúkraliðastéttarinnar
og snúa þeirri bylgju til baka.
Hins vegar gerði læknisleysið
víða um land það að verkum
að hjúkrunarfræðingar fóru
að sinna hinum og þessum
„læknisverkum".
Læknar, sem eru upp til
hópa vel menntuð og eðlis-
greind stótt, telja sig geta lært
ýmislegt af fyrri landamæra-
stríðum inni á heilbrigðisstofn-
unum og óttast greinilega ekki
að lenda í því sama og sjúkra-
liðarnir - að
verða skilgreind-
ir sem faglega
óþörf stétt. f síð-
asta hefti
Læknablaðsins
koma tveir lækn-
ar fram með
varnaðarorð í
þessu sambandi
svo ekki verði
beinlínis valtað
yfir læknastétt-
ina af hjúkrun-
arfræðingum.
Sverrir Berg-
mann, formaður Læknafélags-
ins, talar um nauðsyn þess að
læknar taki upp stjórnunar-
nám til þess að vega upp
stjórnunaráráttu hjúkrunar-
fræðinga inni á spítulum. Og
Árni Björnsson læknir segir
einfaldlega í grein í sama blaði
að læknar verði að taka sór
tak ef þeir ætla ekki að verða
„undirstétt, sem stjórnað verð-
ur af öðrum lækningastéttum
og/eða stjórnmálamönnum,
sem þess vegna geta verið
komnir úr einhverri þessára
stétta“. Árni er greinilega að
vísa til hjúkrunarfræðinga og
hjúkrunarfræðingsins sem sit-
ur í stóli heilbrigðisráðherra.
Einstök heims-
valdastefna
Heimsvaldastefna hjúkrunar-
fræðinga er einstök, og
áverkni þeirra í stéttarfélags-
legum landamæradeilum er
greinilega farin að skjóta
gömlu herrastéttinni skelk í
bringu. Þó vissulega séu hér á
ferðinni alvarlegir hlutir og
mikilvægir fyrir heilbrigðis-
kerfið, þá er Garri einhvern
veginn hálf feginn að vandi
heilbrigðiskerfisins og verk-
efni eru ekki meiri eða djúp-
stæðari en svo að þar eru
menn innandyra alla daga að
rífast um hver eigi að fá að
gera hvað. Garri.