Dagblaðið Vísir - DV - 05.12.1981, Síða 6

6
DV — HELGARBLAÐIÐ — LAUGARDAGUR 5. DESEMBER 1981.
Að finna til sársauka eða vanliðan-
ar reynist manninum æ erfiðara að
umbera og þola. Því er oft rokið af
stað til læknisins um leið og beðið um
eitthvað við óþægindunum. Og því
miður er margur læknirinn helst til
fúsaðskrifauppályfseðilinn. Þaðer
skjót og auðveld lausn á vandanum,
ef hún virkar. En þetta ef er bara
aðeins of stórt, því oft gerir lyfjagjöf
ekki annað en að fresta vandamálinu
um hrið.
Hér er auðvitað ekki átt við það
þegar fólk fær höfuðverk eða tann-
pínu, við slíku er sjálfsagt að taka
eitthvað kvalastillandi. Og alls kyns
töflur og mixtúrur eiga fullan rétt á
sér, sé þeirra neytt í réttum tilfellum
og í hófi.
Aftur á móti hættir okkur of oft til
að leita á náðir meðalaflöskunnar
eða jafnvel í annars konar flöskur,
eftir einhverri bráðabirgðalausn,
þegar eitthvað bjátar á. Og það sem
verra er, við grípum oft til slíkra
lausna fyrirfram til að forðast ein-
hver vandamál eða óþægindi. Við
flýjum hreinlega á náðir lyfjanna.
Endalaus
eftingarleikur
Sársauki og kvalir eru ekki alltaf
einn og sami hluturinn. Manni getur
liðið illa án þess að hafa beinar kvalir
og vanlíðanin á oft ekkert skylt við
likamlegan sársauka. Slík vanlíðan á
rætur langt inni í sálartetri og leggst á
sinnið. En alltof margir leita lausnar-
innar i töfluglasinu eða öðrum
ávanaefnum.
Eltingaleikurinn endalausi eftir
auknum efnislegum gæðum, leiðir oft
af sér alls kyns sársauka og vanlíðan.
Við erum á sífelldum þönum til að
þéna meira, eignast meira og lifa í
takt við tímann. Og allt er þetta gert i
þeirri góðu og saklausu trú að slíkt
færi aukna gleði og hamingju. En
þetta lífsviðhorf eykur ekki aðeins
áhættuna á andlegri og líkamlegri
vanlíðan, heldur býður upp á að
gripið sé til skammtíma úrræða. Allt
þetta leiðir hvað af öðru.
Skyndilausnin vill oft verða
að vana
Margur maðurinn hefur séð eftir
því síðar að grípa til slíkra skyndi-
lausna sem lyfjataka er. Það er lítið
mál að gleypa eina töflu, en eftir því
sem þær verða fleiri og inntökurnar
tíðari, minnkar öll mótstaða og bar-
áttuvilji mannsins.
Þegar að því kemur að virkilega
reynir á þolrifin, þá er búið að ýta til
hliðar öllu mótstöðualli. Skyndi-
lausnin í pilluglasinu er orðin vani og
í mörgum tilfellum stórhættuleg,
bæði líkamlegri og andlegri heilsu.
Þegar vandamáI daglegs Hfs steðja aO leita menn oft 6 náðir tyfja en þaö er skammgóður vermir.
Aö kunna sór hóf og
þekkja sjáffan sig
Margir standa á gati frammi fyrir
þeirri spurningu hvað sé þeim mikil-
vægast í lífinu. Að hverju stefnum
við, hvað viljum við hafa eftir, þegar
upp er staðið? Tímarnir breytast og
mennirnlr með og okkar hugmyndir í
dag um tilgang lífsins, eru talsvert
ólíkar því sem var fyrir nokkrum
tugum ára. Af þessu má draga tals-
vert góða lexíu, þvi það sem ömmur
okkar og afar einblíndu á, þykir í dag
óttalega fánýtt og lítilmótlegt oft á
tíðum.
Aðalatriðið er að þekkja sjálfan sig
og kunna sér hóf í kapphlaupinu. Það
er engum hollt að hlaupa hraðar en
hann þolir og kannski springa á enda-
sprettinum. Við þurfum að læra að
þekkja það jákvæða og neikvæða,
því nútímaþjóðfélag býður óneitan-
lega upp á nóg af hvoru tveggja. Allt-
of sjaldan tekur fólk sér tíma til að
setjast niður og hugsa. Hugsa um
hvert stefnir eða stefnir ekki. Með því
mætti forðast mikið af þeirri andlegu
vanlíðan sem hrjáir mannkynið I dag
og ekki siður byggja upp „mótefni”
gagnvart þeim óþægindum sem ekki
verður komist hjá að standa frammi
fyrir.
Það er engin allsherjarlausn eða
uppskrift til gegn slíkum sársauka, en
nokkur atriði má þó nefna sem lykil-
inn að þeirri vörn. Þolinmæði, út-
hald, samstaða og tillitssemi. Alit eru
þetta orð sem líta fallega út á prenti,
en erfiðara er að þroska þessa eigin-
leika með sjálfum sér. En það sakar
ekkiaðreyna. . .
(Þýtt og endursagt úr Helse/JB)
Andlát og útför Jakobs
Háskólatónleikar f Norrœna húsinu 27. nóv-
ember.
Flytjandi: Helga Ingótfsdóttir.
Verkefni: Andlát og útför Jakobs eftir Johann
Kuhnau.
Næstsíðustu Háskólatónleika
þessa misseris lék Helga Ingólfsdóttir
Tónlist
Eyjótfur Melsted
á sembal. Hún valdi sér næsta sjald-
heyrt verkefni; Andlát og dauða
Jakobs úr Tónmyndum eftir fáeinum
sögum úr Heilagri ritningu eftir
Johann Kuhnau. Er þar lýst f tónum
því sem gerðist þegar faðir ísraels
kvaddi þennan heim, eitthundrað
fjörutiu og sjö ára að aldri. Á undan
leik sínum las Helga formála Johanns
Kuhnau í þýðingu Þorsteins Gylfa-
sonar og fylgdi úr hlaði með skýring-
um.
Helga er mikill unnandi hins upp-
runalega. Hún, píanistinn, hrífst svo
af sembalnum að hún fetar þröngan
stíg umskólunar til að leikur hennar á
Hetga Ingótfsdóttir.
þetta hrífandi, einfalda hljóðfæri fái
notið sín að verðleikum. Árangur
viðleitni Helgu hefur verið mikill og
góður. Hún leitar ekki aðeins hins
upprunalega í leik og tjáningu heldur
áræðir að nota hina gömlu stillingu,
þótt vera kunni að hljómi falskt í
eyrum uppöldum við „Wohltemp-
erierung”.
Að hlýða á leik Helgu er upplifun.
Hún hefur sembalinn ekki aðeins
tæknilega á valdi sínu, heldur
„syngur” hún flestum öðrum betur á
þetta einfalda hljóðfæri. Þannig varð
hin tiltölulega frumstæða „prógram-
músik,, Kuhnaus ljóslifandi í leik
hennar og með stillingunni gömlu
kemst ómur sembalsins nær því að
verka eins og klassísk myndlist eftir
gullinsniðsreglunni, enda sú gamla
stilling nær því að standast Pyþagor-
asarreglu hina meiri, sem hann setti
fram með enn einfaldara hljóðfæri
en sembalnum, einstrengjungnum.
Einstrengjungurinn var reiknings-
stokkur síns tíma svo að enn einu
sinni sannast reglan gamla, að ekkert
sé nýtt undir sólinni, og væri tölvu-
músíkmönnum hollt að minnast
slíkra sanninda þegar þeir gorta af
nýjungum.
-EM.