Dagblaðið Vísir - DV - 05.12.1981, Qupperneq 16

16
DV — HELGARBLAÐIÐ — LAUGARDAGUR 5. DESEMBER 1981.
Nýjar bækur
Nýjar bækur
Nýjar bækur
Ljóð
eftir Vilborgu Dagbjartsdótt-
ur
Fyrir skömmu kom út hjá Máli og
menningu bókin Ljóö, ný heildarút-
gáfa á ljóðum og ljóðaþýðingum Vii-
borgar Dagbjartsdóttur.
í bókinni er að finna efni þeirra
þriggja ljóðabóka, sem Vilborg hefur
sent frá sér, Lauftö á trjánum (1960),
Dvergliljur (1968) og Kyndilmessa
(1971) og ennfremur ljóð sem birst hafa
í blöðum og tímaritum síðan Kyndil-
messa kom út.

Þessi ljóð auka mjög við hróður Vil-
borgar og er ekki sist fengur að því að
sjá þau öll saman komin á einum stað.
Jón Reykdal myndlistarmaður teikn-
aði kápu og sá um útlit bókarinnar og
er frágangur hennar allur hinn vandað-
asti.
Bókin er 137 bls. og unnin í Prent-
smiðjunni Hólum hf.
Asbjarn 0kscndal
Gestapó í
Þrándheimi
eftir Asbjórn Oksendal
Hörpuútgáfan á Akranesi sendir nú frá
sér nýja bók eftir norska rithöfundinn
Asbjorn 0ksendal, höfund bókarinnar
Þegar neyðin er stærst, sem kom út
fyrir síðustu jól og hlaut mjög góðar
viðtökur.
Bókin segir frá lífshættulegum
flóttaferðum í stórhríðum og vetrar-
stormum um hálendi Noregs og Sví-
þjóðar. Þar er barist við grimm
náttúruöfl. Einnig kvislinga og
Gestapo, sem alls staðar liggja í laun-
sátri tilbúnir að svíkja og myrða.
„Persónum er lýst af slíkri nákvæmni
og innlifun að okkur finnst við gjör-
þekkja þær. Bókin Gestapo í Þránd-
heimi er að Öllu leyti sambærileg við
bækurnar Eftirlýstur af Gestapo og
Þegar neyðin er stærst.” — Arbeider-
bladet.
„Sönn frásögn af baráttu norskra
föðurlandsvina við kvislinga og
Gestapo i Noregi.” - Aftenposten.
„ . . . lifandi lýsing á hrikalegum
sannleika.” — Vaartland
,,.... við stöndum bókstaflega á
öndinni.” — Morgenbladet.
Gestapo í Þrándheimi er 204
blaðsíður. Skúli Jensson þýddi bókina.
Hún er prentuð og bundin í Prentverki
Akraness hf.
Óvœntir gestir
ajorðu
eftir Ruth Montgomery
Bókaútgáfan Skuggsjá, Hafnarfirði,
hefur gefið út bókina Óvænlir gestir á
jörðu eftir Ruth Montgomery í þýðingu
Úlfs Ragnarssonar. Ruth Montgomery
er margfaldur metsöluhöfundur
vestanhafs og hér á landi er hún einnig
vel kunn að bókum sínum sem komið
hafa út á islenzku: „Framsýni og
forspár”, ,,í leit að sannleikanum” og
„Lífið eftir dauðann”.
Þessi bók hennar er óvenjulegust
þeirra allra. Hún fjallar um mikinn
reynslutíma sem fram undan er en að
honum loknum mun renna upp ný öld
friðar og hamingju. Meginhluti bókar-
innar fjallar um það sem höfundurinn
kýs að kalla „skiptisálir” og það hlut-
verk sem þeim er ætlað að gegna hér á
jörðu. Tugþúsundir þessara skiptisálna
eru starfandi meðal okkar; háþróaðar
verur sem hafa tileinkað sér ljósa
vitund um tilgang lífsins. Skiptisál fær
leyfi til að taka við likama annarrar
mannveru sem æskir að losna úr jarð-
vistinni. En skiptisál má aldrei yfirtaka
líkama annars án þess að fullt sam-
þykki eigandans liggi fyrir. Þetta er því
ekki sambærilegt við andsetu eða
persónuskjpti, þar sem ill öfl og fjand-
samleg heilbrigðu lífi eru að verki.
Úlfur Ragnarsson, þýðandi þessarar
bókar, gefur lesandanum eftirfarandi
heilræði: Lestu þessa bók hægt og i
áföngum. Láttu efni hennar síast inn í
vitund þína, það leiðir til eðlilegra og
yfirvegaðra viðbragða í þrautum og
þrengingum komandi tima.
Óvæntir gestir á jörðu var sett í Acta
hf., prentuð í Prenttækni og bundin í
Bókfelli hf. Kápu gerði Auglýsinga-
stofa Lárusar Biöndal.
Ást og f reisting
eftir Bodil Forsberg
Hörpuútgáfan á Akranesi gefur út á
þessu hausti þrettándu bókina eftir
hinn vinsæla ástarsöguhöfund Bodil
Forsberg.
Beata er seinni kona Alberts Miller
læknis. Þau eiga einn son, Martein, sjö
ára. Líf þeirra var þrotlaus leit að
hamingju, sem ekki tókst að höndla.
Fyrri kona Alberts, sýningarstúlkan
Cynthia, hafði yfirgefið hann og
stungið af með eftirlýstum afbrota-
manni, William Warner tískuljósmynd-
ara, ásamt Lizu dóttur hennar og
Alberts. Kvöld eitt hlustuðu læknis-
hjónin á fréttir í danska útvarpinu:
„Lögreglan í Kaupmannahöfn reyndi í
dag að handtaka tvo breska ríkisborg-
ara, 21 árs gamlan tískuljósmyndara,
Wiiliam Warner og 33 ára sýningar-
stúlku, Cynthiu Miller. Þau eru eftir-
lýst af Scotland Yard fyrir rán og
morð.”
Dagarnir og næturnar sem nú fóru í
hönd voru samfelld martröð. Glæpa-
maðurinn William Warner hafði öll ráð
iæknishjónanna í hendi sér og ógnaði
lífi þeirra og framtíð. Það var ekki fyrr
en þá að þau skildu hvað þau höfðu
misst og hvað var að brjótast um í litla,
óhamingjusama drengnum þeirra.
Ótti og kveljandi afbrýðisemi nagaði
Beötu. Elskaði Albert Cynthiu? Tækist
þeim nokkru sinni að losna úr klóm
hins forherta glæpamanns? Myndi
lögreglan taka frásögn þeirra trúan-
lega? Hvað var í rauðu töskunni?
Skyndilega fundu Beata og Albert að
þau höfðu sameiginlegt málefni að
berjast fyrir — ekki aðeins eigin
hamingju heldur einnig velferð tveggja
einmana barna. . . .
Bækur Bodil Forsberg eru svo spenn-
andi og viðburðaríkar að þær eiga vart
nokkra hliðstæðu, enda hvarvetna
metsölubækur. Ást og freisting er 186
bls. Skúli Jensson þýddi. Prentun og
bókband er unnið í Prentverki Akra-
ness hf.
Á f lótta með
farandleikurum
eftir Geoffrey Trease
Mál og menning hefur sent frá sér nýja
unglingabók sem heitir Á flótta með
farandleikurum og er hún eftir
Geoffrey Trease, breskan barnabóka-
höfund sem notið hefur mikilla
vinsælda í heimalandi sínu og víðar.
Um efni bókarinnar segir á kápu:
„Það er aðalpersónan sjálf, Pétur
Brownrigg, sem segir söguna. Hann er
unglingur þegar sagan gerist, en full-
orðinn maður þegar hann rifjar hana
upp. Pétur var uppi fyrir nærri fjögur
hundruð árum og sagan gerist á
síðustu áratugum 16. aldar, skömmu
eftir að siðaskipti urðu hér á islandi og
Jón Arason var hálshöggvinn. Þetta
voru róstusamir tímar víða um Evrópu,
en í Englandi hafði friður ríkt óvenju-
lengi undir stjórn Elísabetar 1. drottn-
ingar. Leikrit Shakespeares, hins fræga
enska leikritaskálds, gegna talsverðu
hlutverki í sögunni. Þegar vitnað er í
leikrit hans eru notaðar þýðingar Helga
Hálfdánarsonar, bæði prentaðar og
óprentaðar.”
Silja Aðalsteinsdóttir þýddi söguna
og las í ríkisútvarpinu fyrr á þessu ári
við geysilegar vinsældir.
Á flótta með farandleikurum er 207
bls. að stærð, sett og prentuð í Prent-
rúnu sf, en Bókfell hf sá um bókband.
Káputeikningar gerði Robert
Guillemette.
Kona sjó
mannsins
og aðrar sögur
eftir Tryggva Emilsson
Kona Sjómannsins og aðrar sögur
nefnist ný bók eftir Tryggva Emilsson
sem komin er út hjá Máli og menningu.
Á bókarkápu segir m.a.: „Æviminn-
ingar Tryggva Emilssonar, Fátækt
fólk, Baráttan um brauðið og Fyrir
sunnan, voru gefnar út fyrsta sinni á
árunum 1976—1979 og hlutu einstak-
lega góðar viðtökur. Þó var höfundur
þekktur fyrir flest annað en ritstörf á
langri ævi, hafði unnið erfiðisvinnu frá
barn saldri og varið öllum frístundum í
þágu samtaka vinnandi fólks. Tvær
fyrri bækurnar voru tilnefndar af
íslands hálfu til Bókmenntaverðlauna
Norðurlandaráðs og fyrir þær var
höfundi veitt heiðursviðurkenning
Verkamannafélagsins Dagsbrúnar.
Sögurnar í Kona sjómannsins og
aðrar sögur eru skáldsögur þó að þær
sæki að einhverju leyti efnivið sinn til
raunveruleikans. Sögusviði í Konu
sjómannsins svipar að talsverðu leyti til
æviminninganna, þar er lýst lífsbaráttu
fólks og byrjandi verkalýðsbaráttu í
ungum og vaxandi kaupstað þar sem
óbrúanlegt djúp er milli stétta. í bókar-
lok eru nokkrar smærri sögur.”
Kona sjómannsins og aðrar sögur er
263 bls. að stærð, sett og prentuð í
Prentsmiðjunni Hólum hf., sem einnig
annaðist bókband. Káputeikningu
gerði Haraldur Guðbergsson.
Meistarinn og
Margarita
eftir Mikhail Búlgakof
Hin víðfræga skáldsaga Mikhaíl Búlga-
kofs Meistarinn og Margarita er nú
komin út í islenskri þýðingu hjá Máli
og menningu. Það er Ingibjörg
Haraldsdóttir sem þýðir bókina úr
rússnesku.
Mikhaíl Búlgakof (1891—1940) lauk
við þessa skáldsögu skömmu fyrir and-
lát sitt og var þá litil von um að sagan
kæmist nokkru sinni á prent. Það
gerðist ekki fyrr en 1966—1967 að
sagan var prentuð í sovésku tímariti, að
visu með úrfellingum. Hér er sagan
prentuð óstytt.
Söguþráð í þessari meistaralegu og
margslungnu skáldsögu er torvelt að
rekja í stuttu máli. Hún segir frá því
þegar fjandinn og árar hans heimsækja
Moskvu — og setja allt á annan end-
ann. Öll er frásögnin barmafull af
skopi og beisku háði. Öðrum þræði
segir Búlgakof í þessu verki píslar-
sögunauppánýtt.
Árni Bergmann ritar formála fyrir
bókinni og segir þar m.a.: „Það hefur
svosem gerst áður i bókmenntum, að
Satan, Mefistó, Faland ryðjast inn í líf
manna. En hér er þetta lið ekki í því
hefðbundna hlutverki að leiða fólk á
glapstigu. Þess i stað freista djöflarnir
þeirra manna sem eru þegar sekir og
refsa þeim — svo illa er komið heimi
Búlgakofs að andskotinn er velkominn
framkvæmdastjóri réttlætisins, sem
flettir ofan af leigupennum, mútu-
þegum, rógberum og forréttinda-
hyski. . . Og Woland og púkar hans,
stundum í gerfi hrekkjóttra trúða,
stundum í búnaði miðaldariddara, eru
einnig verndarar ástar og listar,
Margarítu, Meistarans og skáldsögu
hans.”
Meistarinn og Margaríta er 367 bls.
að stærð, prentuð og bundin í Prent-
smiðjunni Hólum hf. Robert Guille-
mette gerði kápuna.
Frá sólarupprás
til sólarlags
eftir sóra Jakob Jónsson
Bókaútgáfan Skuggsjá hefur gefið út
bókina Frá sólarupprás til sólarlags
eftir séra Jakob Jónsson. Á kápu segir:
Þessi bók sameinar á sérstæðan hátt
skemmtun og alvöru. Hér eru stór-
fyndnar sögur af samferðamönnum
höfundarins en séra Jakob er, svo sem
vinir hans og kunningjar þekkja bezt,
einn snjallasti sagnameistari samtíðar
okkar. Stutt lýsing hans á atburþi eða
smámynd af persónu gefur oft betri
hugmynd um lífsferil en langar lýsing-
ar.
Sér Jakob lýsir því frábærlega, er
hann fyrst leit dagsins ljós að Hofi í
Álftafirði. raunar ber hann aðra fyrir
þeirri frásögn, því svo langt aftur nær
ekki traust minni hans. Hann segir
skemmtilega frá bernskuárunum í for-
eldrahúsum á Djúpavogi og frá prests-
skaparárunum á Norðfirði, í Kanada
og í Reykjavík. Mannlýsingar hans eru
bráðsnjallar. Gildir þar einu hvort um
er að ræða kennara guðfræðideildar-
innar eða skólafélaga, kunna menn eða
minna þekkta meðal Vestur-íslendinga
eða starfsbræður hans innlenda sem er-
lenda. Allir fá þeir óbeint sína einkunn.
Og að sjálfsögðu ber trúmál á góma,
trúarstefnur, fermingunaog fermingar-
undirbúninginn, hjónavígslur og
hjónasættir, sálgæzlu og annað það er
þjónandi prestur þarf að sinna. Að
bókinni lesinni er það frásagnargleðin
og frásagnarsnilldin sem efst er í huga,
auk hinna mörgu smámynda og mann-
lýsinga sem til alvarlegrar umþenkingar
og skemmtunar hafa orðið.
Frá Sólarupprás til sólarlags var sett
og prentuð í Prisma sf. og bundin í
Bókfelli hf. Kápu gerði Auglýsinga-
stofa Lárusar Blöndal.
Minnlngabrot úr sevl loikstlórans,
loikarans og söngvamns
UÓHANNS ÖGMUNDSSONAR
f,» LlHQWft ÓAVIOSS-OM SKfiAtH
Gaman er að lifa
Skjaldborg hefur gefið út Gaman er
að lifa, minningabrot úr ævi
leikstjórans, leikarans og söngvarans
Jóhanns ögmundssonar, sem Erlingur
Davíðsson hefur skráð. í lok
bókarinnar segir Jóhann svo: Mörgu er
nú sleppt enda kemst engin ævisaga
sjötugs manns í eina bók ef öll væri
skráð. Fyrirfram var ég ráðinn í þvi að
særa sem fæsta og helzt engan, enda
má oft satt kyrrt liggja. Hvort sú
afstaða er rétt eða röng og hvort ekkert
er manni of viðkvæmt eða heilagt til að
segja frá því mega aðrir dæma um. Ég
lofaði hvorki spennandi ævintýrum eða
kjarnmiklum hetjusögum og var dálítið
að standa við það. Kannski má segja
ævisögu mína þannig: Fæddur í
Hafnarfirði, var fjórtán ár í Flatey, hef
síðan unnið hjá KEA, lék um hálft
hundrað hlutverka hjá Leikfélagi
Akureyrar og nokkur annars staðar,
setti þrjátíu og átta leikrit á svið hér og
þar, söng með Geysi og einsöng með
honum og söng á eigin vegum, á
fímmtíu ára leikafmæli á næsta ári.
Bókin er 214 bls., prentuð í Prent-
smiðju Björns Jónssonar.