Dagblaðið Vísir - DV - 05.08.1983, Page 28

DV. FÖSTUDAGUR 5. AGUST1983.
KENNARA-
NÁMSKEIÐ
Rauði kross Islands heldur kennaranámskeið í almennri og
aukinni skyndihjálp dagana 20,—31. ágúst.
Kennt verður í kennslustöð RKI, Nóatúni 21,2. hæð. Kennslan
fer fram frá kl. 09—17 alla daga nema sunnudaga.
Námskeiðsgjald er kr. 2.800. Þátttaka tilkynnist í síma 26722.
RAUÐIKROSSISLANDS.
ATVINIMA
Óskum að ráða starfsmenn til eftirtalinna starfa:
1) Starfsmenn til afgreiðslustarfa í
byggingavöruverslun, helst vana.
2) Verslunarskólagenginn starfs-
kraft til að annast tollskýrslur,
bókhald og tölvuvinnslu.
Allar upplýsingar veittar á
staðnum milli kl. 2 og 5 dag-
lega.
SÍÐUMÚLA 37
Auglýsing
um breytingu á Aðalskipulagi Reykjavíkur.
Með vísun til 17. og 18. greinar laga nr. 19/1964 er hér með aug-
lýst tillaga að breytingu á staðfestu Aðalskipulagi Reykja-
víkur dags. 3. júlí 1967.
Breytingin er í því fólgin, að tiltekið svæöi. sem afmarkast
af Sundlaugavegi, Laugalæk,',.Leirulæk og lóð Laugalækjar-
skóla verði nýtt fyrir miðbæjarstarfsemi í stað hverfisstofn-
ana.
Ennfremur verði svæði, sem afmarkast af Dalbraut, Sund-
laugavegi og lóð Laugalækjarskóla nýtt sem stofnanasvæði í
stað þess útivistarsvæðis, sem aðalskipulagiö gerir ráð fyrir.
Nánari afmörkun er sýnd á uppdrætti dags. 26.7. sl., sem
liggur fyrir ásamt frekari gögnum almenningi til sýnis hjá
Borgarskipulagi Reykjavíkur, Þverholti 15, næstu 6 vikur frá
birtingu þessarar auglýsingar.
Athugasemdir, ef einhverjar eru, skulu hafa borist Borgar-
skipulagi innan 8 vikna frá birtingu auglýsingar þessarar, eða
fyrir kl. 16.15 þann 30. september 1983.
Þeir sem eigi gera athugasemdir innan tilskilins frests, teljast
samþykkir breytingunni.
Reykjavík 5. ágúst 1983
BORGARSKIPULAG REYKJAVlKUR
Þverholti 15
105 Reykjavík.
FULLT HÚS MATAR
1/2 nautaskrokkar, tilbúnir í frystinn, kr. 129 kg,
flokkur U.N.I., nýslátrað.
1/2 svínaskrokkar, tilbúnir í frystinn, kr. 140 kg,
flokkur S.V.I.A., nýslátrað.
1/1 lambaskrokkar, sagaðir, I. flokkur, kr. 101,20
kg, slátrað í okt. '82.
1/1 lambaskrokkar, sagaðir, II. verðflokkur, kr.
94,10 kg.
1/2 folaldaskrokkar, tilbúnir í frystinn, kr. 73 kg,
flokkur FO.I.A., slátrað í okt. '82.
1/2 nautaskrokkar, tilbúnir i frystinn, kr. 117 kg,
flokkur U.N. II og A.K.I., nýslátrað.
Nautaframpartar, flokkur U.N.I, skorið eftir
óskum, kr. 102 kg.
Nautalæri, flokkur U.N.I, skorið eftir óskum, kr. 167
kg.
Nautaframpartur, flokkur U.N.II, skorið eftir
óskum, kr. 92 kg.
Nautalæri, flokkur U.N.II, skorið eftir óskum, kr.
153 kg.
Menning Menning Menning
NÁTTBORÐS-
LESNING
Louis Fischer.
„THE LIFE OF MAHATMA GANDHI."
C,Ævi meistara Gandhi.")
I. útg. 1951. Granada 1982.671 bls.
Söiustaður: B. Sigfúsar Eymundssonar.
Bókin er í senn kölluð sagnfræði og
ævisaga á kápu sem er mála sann-
ast. Leiki einhverjum forvitni á að
kynnast uppruna hinnar illræmdu
indversku stéttaskiptingar — á
rætur að rekja til arískrar herraþjóð-
ar sem lagði undir sig Indland i
fymdinni — þá getur sá lesið þá sögu
i bók þessari. Saga frelsisbaráttu
indverska minnihlutans í Suður-
Afríku er rakin ítarlega. Einkum þó
þjóðfrelsisbarátta Indverja í heima-
landi sinu. öllu skemmtOegri lesn-
ing, en mun fyrirferðarminni, er
ágrip af menningarsögu hindúa-
siðar. Þörf þeim sem tekið hafa upp
aðgerðir Ananda Marga, Proudista
og ýmissa fleiri hugleiðsluhópa við
að ráða framvindu sögu Vestur-
landa. Málsmeðferð þeirra er hæpin í
ljósi greinargóðra lýsinga höfundar-
ins, Louis Fischer, á indverskri
menningu og sögu til fo,ma.
Efiiinu hefði mátt skipta niður með
öðrum hætti til að hver gæti sótt sitt í
þessa geysilega efnismiklu bók og
þurfi ekki að lesa allt til að hafa það
gagn af henni sem hann væntir. En
kannski er engin önnur leið til að
aðalviðfangsefnið, sem sé Gandhi
sjálfur, komist til skila, maður sem
sneið sér persónuleika sem varö að
þjóðfélagi. Það liggur ekki í augum
uppi, en Indland nútímans — undan-
skilin frumstæð ættbálkasamfélög,
sinnulaus grúi fátæklinga sem enga
þjóðfélagsvitund hefur — er persónu-
leiki þessa hreinlynda manns.
Án gagnrýni staðnar
vitsmunalrf þjóðar
Og það er vel þess virði að láta
bókina liggja á náttborðinu i ár eöa
tvö til að öðlast náin kynni af manni,
sem tvímælalaust á erindi við alla.
Þeir eru víst ekki svo margir úr síð-
arí tima sögu. „Gullgild hagfræöi
byggist á félagslegu réttlæti” og sið-
semd ... „það sæmir ekki mann-
Iegri reisn,” sagði Gandhi, „að glata
einstaklingseðli sínu og verða að
tannhjóli í vél.” ,,Ég vil að sérhver
einstaklingur verði fullefldur,
fullþroska þjóðfélagsmeölimur.”
Ritari þessarar bókar telur, ,að þjóö-
félag sem byggt yrði á hugmyndum
Gandhis um samfélagsmál, yrði
þegar fram í sækir byggt á bæjum
sem nytu efnahagslegs sjálfstæðis og
nægrar atvinnu, væru sjálfum sér
nægir í þeim mæli sem slíkt er
mögulegt og vélrænir samskipta-
hættir í lágmarki; í borgum deildu
kaupsýslumenn og stjómendur borg-
armála, sveitarstjómir og ríkis-
stjómir, ráöum í iðnaði og við-
skiptum; viðskipta- og samvinnu-
félög væm sterk; og arður kaup-
mangarans gengi ekki í erfðir heldur
rynni til samfélagsins. ”
„An stjómmálalegrar gagnrýni og
andstöðu,” segir Gandhi, „staðnar
vitsmunalif þjóöar, menning og sið-
ferði almennings; hinum meiri hátt-
ar er ýtt til hliðar og iítilmenni verða
sett við stjórnvölinn; forystumenn
skipa umhverfis sig hugleysingjum,
hræsnurum og höfðingjasleikjum og
ógagnrýnið samþykki þeirra er
rangtúlkað, álitið hylling mikilfeng-
leika.”
ERLENDAR
BÆKUR
Þorsteinn Antonsson
Um mannkynið: „Mannkynið er
haf. Ef fáeinir dropar af hafinu em
óhreinir þá óhreinkast hafið þó
ekki.”
Þagði alla mánudaga
í eitt ár
Bjartsýnismaður, bamalega opin-
skár sem óf fábreyttar flíkur sínar
sjálfur, gerði ekki mein hinni frægu
flugu, var öllum ljúfur nema konu
sinni, henni var hann harðstjóri,
þagði alla mánudaga í heilt ár sér til
hugarhægðar og neitaði að borða
þegar honum ofbauð ranglætið í
heiminum. Eyddi með þeim hætti
styrjaldarástandi milli múhameðs-
trúarmanna og hindúa eftir að ríki
hinna fyrrnefndu, Pakistan, hafði
verið búið til með reglustiku. Og er
víst einsdæmi um einn mann að hann
hafi fengið þvílíku áorkað þótt hann
hafi borið við önnur úrræði. Bauð
gestum sínum áfengi og var þó mál-
svari algers bindindis. Smávaxinn,
horaður, heldur ófríður, hvikur á fæti
og mikill göngugarpur allt
framundir áttrætt. Fyndinn.
Hann byggði á kristinni siðspeki
jafiit og þeim sið sem hann var upp-
runninn við. En einkum á trúar-
ljóöinu Bahagvad Gida þaðan sem
hann háði sér lexiu um jóga athafn-
anna (Karma jóga) og hann lagði í
ljóðið persónulegan skilning, sinn
eiginn. Ljóð þetta er hið aögengileg-
asta, bardagalýsing en jafnframt
fróðleikslind um lífsins gátur.
En Gandhi taldi það vera lýsingu á
þvi stríði sem háð væri milli hugar og
hjarta hvers manns oftast nær. Af
órofinni fylgispekt við þetta höfuð-
ljóð hindúasiðar mótaði hann sér
jafnlyndi og fórnlyndi og hæfileika til
að halda við sérstæðrí tegunda fjar-
lægðar milli sín og alls annars — sem
ljóðið boðar. Lífsaðferð sem
stundum hefur veriö kölluð , Jiiö
striða hlutleysi” Gandhi en átti
ekkert skylt við hlutleysi fremur en
annað í fari Gandhi, að því er haft er
eftir honum. „Satyagraha,” sem
þýðir trúarstyrkur, var baráttuað-
ferð hans: sigrið hið illa með hinu
góöa; dæmið verkið, aldrei manninn.
„Einnig Englendingar eru bræður
okkar.” Trú Gandhis færði honum
baréttuaðferðir hans (en ekki Leo
Tolstoy eins og haldið hefur verið
fram).
Bókin vekur ást
tl Gandhi
Réttlætis- og sannleiksást, óbilandi
kjarkur og lifskraftur sem viröist á
faverri stundu munu ganga úr bönd-
unum en maöurinn var þó aldrei
haldinn af, vissa hverja stund um
tilvistarlegt gildi hverrar sinna eigin
geröa, slikt var hans far. Og kurt-
eisin hámenningarbretans en að
viöbættri einlægni og einurð sem
jafnan setti nýlendudrottnarana út
af laginu. Lögfræðingur, hégómlegur
og feiminn á námsárum sínum í Eng-
landi, sem gat ekki unað við mis-
munun sem hann og samlandar hans
voru beittir í Suður-Afríku er hann
tók til starfa þar. Hvikaði ekki frá
þeirri vissu að bresk menning væri
hin besta fyrirmynd þrátt fyrir við-
urstyggilega nýlendustefnu þeirrar
þjóðar. Gerðist sjálfboðaliði í breska
hernum í Búastríðinu og síðar í
heimsstyrjöldinni fyrri (sjúkraliði).
Louis Fischer hefur lagt sig fram um
að endurskapa persónuleika
mikilhæfs manns á síöum bókar
sinnar, m.a. með því að tilfæra beint
viðtöl sem hann átti við Gandhi. Því
fer þó f jarri að hægt sé að skilja hann
af hinni yfirgripsmiklu ævisögu
hans, til þess þarf hugarfar sem
Vesturlandabúa er varla auöið. En
hitt er ljóst aö hans eigið fólk skildi
hann svo vel að undravert er og hann
það. Hverjir geta öðlast samkennd
með hungruðum manni fremur en
Indverjar? Beinskeittur, einfaldur,
óbókmenntalegur stíll bókarinnar
kemur þeim sannindum vel til skila.
T.d. er stórskemmtileg lýsingin á því
þegar Gandhi fór í hungurverkfall i
borginni Delhi þar sem óöld ríkti og
ribbaldar og ræningjaforingjar báðu
hann tárfellandi að hætta þessum
f jára; þeir skyldu vera góðir.
Minna hefði mátt vera í bókinni
um þjóðfrelsisbaráttu Indverja frá
einum mánuöi til annars, meira af
beinu tali þessa heillandi persónu-
leika sem vakti þjóð sina til vitundar
um áþján sína og til sjálfsvirðingar.
Meira af einkahögum, smáatvikum
sem vörpuðu ljósi á manninn sjálfan.
Meira af ofboð hversdagslegu tali
þessa manns sem heimtaöi að fá aö
vera sjálfum sér ósamkvæmur í
nafni sannleikans.
En það sem mest er um vert, bókin
vekur ást til manns sem á hana skiliö
framar flestum. Hann lifi!
Mahatma Gandhi: Fullgild hagfræði byggist á félagslegu réttlæti.