Dagblaðið Vísir - DV - 01.10.1983, Qupperneq 18

18
DV. LAUGARDAGUR1. OKTOBER1983.
Píanótónleikar í Háskólabíói
laugardaginn 8. október 1983 kl. 14.00.
Á efnisskrá eru: Schubert og Brahms.
Martin Berkofsky
&
Anna Málfrídur
Sigurdardóttir
Ágóði rennur til Grensásdeildar.
Miðar seldir í Háskólabíói og
á Grensásdeild Borgarspítalans.
Auglýsing um
aðalskoðun bifreiða
í lögsagnarumdæmi Reykjavíkur
í október 1983.
Mánudagur 3. okt. R-64701 til R-65200
Þriðjudagur 4. okt. R-65201 til R-65700
Miðvikudagur 5. okt. R-65701 til R-66200
Fimmtudagur 6. okt. R-66201 tu R-66700
Föstudagur 7. okt. R-66701 tu R-67200
Mánudagur 10. okt. R-67201 tu R-67700
Þriðjudagur 11. okt. R-67701 til R-68200
Miðvikudagur 12. okt. R-68201 tu R-68700
Fimmtudagur 13. okt. R-68701 tu R-69200
Föstudagur 14. okt. R-69201 tu R-69700
Mánudagur 17. okt. R-69701 tu R-70200
Þriðjudagur 18. okt. R-70201 tu R-70700
Miðvikudagur 19. okt. R-70701 tu R-71200
Fimmtudagur 20. okt. R-71201 tu R-71700
Föstudagur 21. okt. R-71701 tu R-72200
Mánudagur 24. okt. R-72201 tu R-72700
Þriðjudagur 25. okt. R-72201 tu R-73200
Miðvikudagur 26. okt. R-73201 tu R-73700
Bifreiðaeigendum ber að koma með bifreiðar sínar til Bif-
reiðaeftirlits ríkisins, Bíldshöfða 8, og verður skoðun fram-
kvæmd þar alla virka daga kl. 08.00 til 16.00.
Festivagnar, tengivagnar og farþegabyrgi skulu fylgja bif-
reiðum til skoðunar.
Við skoðun skulu ökumenn bifreiðanna leggja fram fullgild
ökuskírteini. Sýna ber skilríki fyrir því að bifreiðaskattur sé
greiddur og vátrygging fyrir hver ja bifreið sé í gildi.
Athygli skal vakin á því að skráningamúmer skulu vera vel
læsileg.
Samkvæmt gildandi reglum skal vera gjaldmælir í leigubif-
reiðum sem sýnir rétt ökugjald á hverjum tíma. Á leigubif-
reiðum til mannflutninga, allt að 8 farþega, skal vera sérstakt
merki með bókstafnum L.
Vanræki einhver að koma bifreið sinni tU skoðunar á aug-
lýstum tíma verður hann látinn sæta sektum samkvæmt um-
ferðarlögum og bifreiðin tekin úr umferð hvar sem tU hennar
næst.
Bifreiðaeftirlitið er lokað á laugardögum.
í skráningarskírteini skal vera áritun um það að aðalljós
bifreiðar hafi verið stUlt eftir 31. júlí 1983.
LÖGREGLUST JÓRINN í REYKJAVÍK
29. september 1983.
Ad deila
sársankannm af
fóstnreydingnm
— hlutur og tllflnnmgar karlmanna
Nokkrum vikum eftir að ástarsam-
bandinu lauk steig Arthur Shostak
um borð í lest í Fíladelfíu með fyrr-
um ástkonu sinni og fylgdi henni í
fóstureyðingarsjúkrahús í úthverf-
unum. Bæði voru hlynnt því að að-
gerðin færi fram en Shostak var ekk-
ert búinn undir aðgerðina. Hann var
enn reiður vegna athugasemdar
starfsmanns við hjúkrunarstöð sem
talaði um fóstureyðingu sem „fjar-
lægingu á vefjaklump.” Þaö var
engin ráðgjöf eða lesefni fjTÍr karl-
menn og á sjúkraheimilinu var hon-
um vamaö aðgangs að aðgerðar- og
sjúkraherbergjunum. „Ég var í
sjokki,” segir hann. ..Fóstureyðing
er líka mál karlmanna og það er
næstum enginn til að hjálpa þeirri
milljón manna sem gengur í gegnum
þetta árlega.”
Siðan þetta var hefur Shostak eytt
næstum tíu árum í að kanna áhrif
fóstureyðinga á karlmenn. Niður-
staða hans er sú að fóstureyðing sé
mikil og óviðurkennd orsök áfalls
meöal karlmanna. Líklega eina
meiriháttar áfall sem menn ganga í
gegnum án þess að fá hjálp.
Shostak er próf essor við Drexel há-
skólann í Fíladelfíu. Hann hefur rætt
við eitt þúsund karlmenn sem
fylgdu vinstúlkum sínum
eða eiginkonum til fóstur-
eyöingarheimila. Útkoman, sem færð
verður í bók, sýnir að flestum mann-
anna fannst þeir einangraðir, voru
reiöir út í sjálfa sig og vinstúlku sina
og hræddir um að konumar myndu
veröa fyrir andlegu eða likamlegu
tjóni. Þrír fjórðu mannanna höfðu
rætt fósturey ðinguna við konuna sem
átti í hlut og engan annan. Að hluta
til aö vemda einkalif hennar og að
hluta vegna þess að þeir vora ekki
vanir að láta í ljós sterkar tilfinning-
ar.
Yfirleitt hefði þungunin ekki átt að
koma á óvart. Næstum 60% mann-
anna sögðu aö þeir og konurnar
hefðu ekki notað varnir en reitt sig
á frumstæðar aöferðir eins og
rofnar samfarir og tíðahringinn.
Einn fjórði bauðst
til að borga
uppeldi
Þrátt fyrir að 93% mannanna
segðu að þeir myndu gera allt sem
þeir gætu til að f orðast fóstureyðingu
í framtíöinni vom 30% sem höfðu
komiöþarnaáöur.
Yfirleitt földu menn streitu sína og
grófu eigin efa undir lönguninni til að
styðja konuna og að gera þaö rétta.
Einn fjórði mannanna bauðst til að
borga uppeldi bamsins ef konan
ákvæði að láta ekki eyða fóstrinu og
helmingur einhleypu mannanna
sagöist hafa boðist til að giftast kon-
unni sem í hlut átti. Um 26% töldu
fóstureyðingu vera morð og 81%
sagöist hafa hugsað um bamið sem
gæti hafa fæðst. Mjög fáir vildu þó fá
réttinn til að ráða meira en konan.
Um það bil 60% sögðu að kona ætti að
fá fóstureyðingu, jafnvel þó að eigin-
maður hennar væri því mótfallinn og
yfirgnæfandi meirihluti eða 83%
vora á móti lögum er bönnuðu fóstur-
eyðingar.
Margir létu í ljós sársauka og
hneykslan vegna þess að óskir þeirra
og tilfinningar vom ekki virtar af
konunum og 58% einhleypra manna
og 80% hinna giftu sögðu að bæði
maöurinn og konan ættu aö ráöa
jafnmiklu um ákvörðunina. Shostak
segir: „Mennirnir vildu taka þátt en
ekki ráða ákvörðuninni.”
Tilfinningarnar koma
ekki út
Margir mannanna brotnuðu
saman og fóru að gráta á meðan á
viðtölunum stóð.
Amold Medvene sem er sál-
fræðingur við ráðgjafarmiðstöð
Marylandháskóla: ,,Fóstureyðing er
ein af megindauðareynslum sem
menn ganga í gegnum. Hún snertir
mjög gmndvallandi minningar og
tilfinningar.” Eöa eins og einn af
mönnunum sagði: „Þaðer
sár sem þú getur ekki séð eða snert
en það er til.” Sumir fundu til sektar
og vom reiðir. Sumum var bara létt.
En algengustu viðbrögðin vom
hjálparieysistilfinning. „Margir
menn eru vanir því aö ráða við að-
stæður og í þessari stöðu ráða þeir
ekki við þær,” segir Andre Watson
sem er heilsukennari við karladeild
stofnunar sem hjálpar verðandi for-
eldrum. „Þeim finnst þeir máttvana
og því eru þeir ekki vanir.”
Shostak telur að menn nálgist
alltaf fóstureyðingarákvörðun á til-
finningalausan fjarhuga hátt og
leggi áherslu á skyldu, réttindi og
reglur. Það sem margar konur líta á
sem ólþolandi, kaldlynd viðhorf, seg-
ir hann,em dæmigerð viðbrögð karl-
manna til að ráða við tilfinningar og
nálgast siðgæðisviðhorf sem eitt-
hvert vit er í. Anne Baker sem er
fóstureyðingarráðgjafi segir:„Menn-
irnir geta verið rökfimir þegar þeir
taka ákvörðunina og segja: Þetta er
þaö besta sem gert verður. En þeir
segja konunni ekki frá því hversu
leiöir þeir em eða reiðir vegna þess.
Tilfinningarnarkoma bara ekki út.”
Flestar sjúkrastöövarnar láta
mennina að mestu afskiptalausa seg-
ir Shostak. Sumar stofnanirnar bera
við skorti á plássi og peningum og
aðrar líta á það sem ógn við sjálfs-
forræði konunnar. Roger Wade er
fyrrum fóstureyðingarráðgjafi og er
höfundur bæklings sem heitir: Fyrir
karlmenn um fóstureyðingar. Hann
telur að viðhorf sjúkrastöðva mótist
oft af hefðbundnum viðhorfum um
manninn sem þann seka er hafi barn-
aökvenmanninn.
Anne Baker segir að þetta viðhorf
sé stundum réttlætanlegt. „Sumir
mannanna eru svo ómennskir að þú
gætir ekki trúað þvL Allt of oft heyra
óléttar táningsstúlkur vini sína
segja: „Þettaerþittvandamál.”
Harmrænt eðli
Stöðvar sem taka á móti konum í
fóstureyöingar hafa neitað að leyfa
Shostak að dreifa spurningum sínum
til fólksins vegna þess að spuming-
amar muni koma konunum í upp-
nám. „Karlmenn eru óhamingju-
samir með þetta vegna þess að þeim
finnst þeir vera að missa vald það
sem þeir hafa haft á konum í ára-
tugi,” segir Louise Tyrer sem er
varaforseti stofnana sem sjá um
fóstureyðingar. „En þaðskiptir engu
máli hversu menn æpa og veina um
að þeir séu skildir útundan. Suma
hluti munu þeir aldrei reyna til fulln-
ustu. Því miður. Þetta er líkami kon-
unnar og það er hún sem er bams-
hafandi. Dómsyfirvöld hafa gefiö
konunni réttinn til að taka ákvörðun-
ina.”
Þetta harðlínuviðhorf á ef til vill
rót sina að rekja til ótta við að
athygli á karlmönnum á sjúkra-
stöðvum verði til að ýfa öldur gegn
fóstureyðingu. „Ráðgjöf dregur
athyglina að harmrænu eðli fóstur-
eyðinga,” segir Peter Zelles sem er
stjórnandi heilsuráögjafar fyrir kon-
ur. „Fóstureyðingar em ákvarðanir
konu og um leið og ég fellst á rétt-
mæti og nauðsyn þess geri ég mér
einnig grein fyrir óréttlætinu í því,”
segir hann.
Shostak telur að málið sé einfalt.
Það þarf tvo til að þungun verði og
hvort sem mönnum líkar það vel eða
illa taka báðir þátt í niöurstöðunni.
John Leo
Tlme.