Dagblaðið Vísir - DV - 07.10.1983, Side 11

DV. FÖSTUDAGUR 7. OKTOBER1983.
11
Menning
Menning
Menning
Menning
bjarga og umkomulausan um síöir.
An hennar er honum alls vant, og
allsvana getur hún ekki skilist viö
hann. Ef til vill má í leiknum ráða í
hugmyndir, langt handan við siö-
f erðisef ni og pólitík, um karlkenndan
dauöa, kvenkennt lif, skipti karls og
konu þar sem líf og dauöi leikist si-
Leiklist
Ólafur Jónsson
fellt viö. En þær liggja þá djúpt að
baki manngervingum og máli leiks-
ins, því dæmi borgaralegra hjúskap-
arhátta, samfélagshátta á atómöld
sem beinlinis vakir fyrir honum að
láta uppi.
Auk Sigurðar Karlssonar, Eddu
Þórarinsdóttur kemur Sigrún Edda
Litla sviðið:
LOKAÆFING
eftir Svövu Jakobsdóttur
Lýsing: Ásmundur Karlsson
Leikmynd: Birgir Engilbarts
Leikstjóri: Brfet Hóðinsdóttir
1 oröi kveðnu f jallar leikrit Svövu
Jakobsdóttur um viöbúnaö undir
atómstríö, tilraun til að lifa af heims-
endi. I raun og veru snýst leikurinn,
þaö sem gerist á sviöinu, um hjóna-
sambúö, hjónalif. Þaö sem hann
kann aö hafa aö segja um önnur efni,
stríð og friö, lif og dauða, ræöst í öllu
falli af lýsingu hjónanna í leiknum,
Ara og Betu. Og þá stendur kjam-
orkubyrgiö þar sem þau hafast við í
likingu hjúskaparháttanna: öryggiö
sem þaö átti að veita þeim gjalda
þau meö frelsi sinu, vitinu og lífinu
sjálfu um iðir. Þaðan flýr enginn
nema i dauöann.
Borgaralegur hjúskapur sem ígildi
meinvænna lifshátta, samfélags sem
í og meö lífsvenjum og gildismati
sínu ber í sér sína eigin tortímingu.
Uns sprengjan er ein til bjargar,
merking lifsins dauði! Þaö viröist
vera einhver þvílík þversögn sem
leitast er viö að leiða i ljós í Lokaæf-
ingu i og meö hinni afkáru leiksögu.
En gildi, merkingu fá þessar eða því-
h'kar hugmyndir hans þá fyrst og því.
aðeins aö auðiö sé að sýna fram á
þær í líkingu lifandi fólks, efnis-
atriðum í líkingu veruleika og orð-
ræðu sem leiði í ljós raunhæf sál--
fræðilegrök fólksinsog atburðanna á
sviðinu.
Og þetta tekst ekki til neinnar hlit-
ar í Lokaæfingu, aö sýna karlveldi í
verki í og með lýsingu Ara verkfræö-
ings, til dæmis, sem meö sjálfbirg-
ingsskap og hroka teygir konu sína
]með sér ofan í byrgið og út í vitfirr-
inguna. 1 meöförum Siguröar Karls-
sonar, sviössetningu Bríetar Héöins-
dóttur varö hlutverkiö beinlinis
óþægilega hávaöasamt og einhæft.
Hvers vegna fylgir Beta honum, af
hverju helgast vald hans á henni?
Viö því veitast ekki svör í leiknum,
bein eöa óbein, i oröræðu né öörum
skiptum þeirra, og varla von aö
Edda Þórarinsdóttir gæti aukið þvi
af sjálfsdáðum við efni hlutverksins.
En án slíks innra raunsæis, lífsgildis
fólksins í Ieiknum, fá ekki aðrar hug-
myndir hans merkingu né samhengi
sem til er ætlast. Þar leika í staðinn
persónugervingar aö tómum orðum.
Betu verður í leiknum hægt og
hægt ljóst hvar komiö er fyrir þeim:
aö hún hefur oröiö aö gjalda meö lif-
inu sjálfu fyrir þaö skjól og öryggi
sem byrgið veitir. Samt sem áöur
getur hún ekki yfirgefiö Ara, ósjálf-
Bjömsdóttir fyrir í litlu hlutverki
ungrar stúlku í ieikslokin. Hún berst
þar inn eins og geisli í grafarhúm. Og
þegar hann um síöir slokknar er lifs-
von úti í leiknum. I heimi hans er
enginn kostur að lif a af.
Að sparka og spýta
Hverfisleikhús: auövitaö er slik
sto&iun tilvalin til aö halda uppi leik-
sýningum og öörum skemmtunum-
fyrir bömin í hverfinu. Ekki varö
heldur annaö séö né fundið i Kópavogi
um helgina en áhorfendur kynnu all-
vel aö meta sýningu Leikfélags
Kópavogs á Gúmmí-Tarsan, eins-
konar barnamúsíkali eftir efni vin-
sællar sögu eftir Ole Lund Kierke-
gaard og út hefur komiö á islensku.
Böm era aö vísu nægjusöm. Og
jafnframt þakklát fyrir þaö sem
þeim er gert til góða. Þótt undirtekt-
ir gefi til kynna aö leiksýning eins og
þessi veiti flestum áhorfendum full-
nægjandi dægrastyttingu setjast
auðveldlega aö fullorðnum gesti efa-
semdir um til hvers sé aö vinna með
henni — fyrir viðvaninga og áhuga-
fólk á sviðinu, unga og óreynda leik-
húsgesti í salnum.
I Kópavogi virtist áhuginn aðal-
lega beinast að söng og tónlist í leikn-
um, áheyrilegri poppmúsík eftir
Kjartan Olafsson sem flutt var meö
heilmiklum krafti. Um leiktúlkun
frásagnarefnis var hinsvegar varla
að tala, rétt svo að ráöa mátti í aðal-
atriði atburöa. En sagan snýst um
lítinn strák sem er ósköp lítill fyrir
sér, ónýtur að slást og sparka bolta,
kann ekki aö h jóla og getur ekki einu-
sinni spýtt frá sér. Góðviljuð galdra-
norn ræður f ramúr þessu og einn dag
fær hann allar sínar óskir uppfylltar.
Og óskar þess auðvitaö aö geta allt
sem aðrir geta betur en þeir, slást og
sparka og spýta og hjóla. Af þessu
öllu saman er svo dreginn hentugur
siöalærdómur handa börnunum: ég
veit þú getur meira en þú heldur. Þó
hann fari nú áreiðanlega fyrir lítið
framhjá áhorfendum í þessari sýn-
ingu.
I leikgerð Jóns Hjartarsonar, sviö-
setningu Andrésar Sigurvinssonar í
Kópavogi var svo sem ekki neitt lagt
upp úr því yrkisefni úr hversdagslífi
barna sem augljóslega er fyrir að
fara í sjálfu söguefninu. Helst aö
færist fjör í leikinn þegar ævintýri
ryöur sér rúm í staö virkileika á
sviöinu: senu með galdranominni
góðu: SigríM Eyþórsdóttur og Tarsan
í trjánum: Gunnari Magnússyni.
Daprast aö eiginlega ætti allt annað
leiksins að skipta meira máli.
Slgrún Edda Björgvlnsdóttlr og Edda Þórarinsdóttir í hlutverkum sinum í Lokacflng eftir Svövn Jakobsdóttur.
AÐ UFA AF
HVÖT
Mjög
gott verð
á ö/lu
FLÓAMARKAÐUR í VALHÖLL
sunnudaginn 9. okt. 1983k/. 14—17
FÖT, LEIKFÖNG, BÚSÁHÖLD
OG FL. OG FL.
Allir velkomnir. Stjórnin.