Dagblaðið Vísir - DV - 28.04.1984, Síða 13
DV. LAUGARDAGUR 28. APRIL1984.
13
ímí situr inni í hlýrri og notalegri
íbúöinni. Hríöin bylur á glugganum og
rafmagniö er farið. Þá er kertaljósiö
tendraö og kveikt á litla feröaútvarp-
inu og allir hafa þaö notalegt. Reyndar
er þaö alltaf eilítið spennandi þegar
rafmagniö fer. I útvarpinu er tilkynnt
aö viögerð hefjist á Búrfellslínu innan
skamms.
Þaö er ekki víst aö þú hugsir þá út i
það hver sé aö gera við línuna úti í
óveðrinu né heldur hvaða vandamál
þeir menn eiga viö að glíma sem legg ja
upp í langa ferð út í sortann til að gera
viö raflínumar uppi í háum möstrum
til aö lífið í menningunni komist í eöli-
legthorfaðnýju.
Viö ræddum viö Sigurö Sigmunds-
son, formann Linumannafélagsins, á
dögunum og báöum hann aö lýsa því í
hverju störf línumanna væru fólgin.
„Þau eru aðallega fólgin í byggingu
og viðhaldi á rafdreifikerfum.”
— Hver er menntun línumanna?
,,Það er nú einmitt mál sem er ofar-
lega á baugi hjá okkur núna. Hingaö til
höfum við bara lært af reynslunni og
námskeiðum sem eru haldin fyrir
okkur. En viö berjumst fyrir því aö
þetta starf veröi gert aö lögvemdaðri
iðngrein.”
— Þetta hlýtur aö vera hættulegt
starf?
„Því veröur ekki neitað aö það er oft
erfitt aö fóta sig ef ísing er á stálinu og
kannski hávaöarok líka. Annar áhættu-
þáttur er háspennan. Viö siíkar
aðstæöur reynum við aö fara okkur
hægt og hafa í huga aö ábyrgöin er hjá
okkur sjálfum. Eg held aö hættan sé
mest þegar um bilun er aö ræða og viö
höfum kannski unnið undir miklum
þrýstingi sólarhringum saman. ’ ’
— Eruslystíð?
„Sem betur fer eru þau frekar fátíö,
en þau veröa ööru hverju og eru þá
hryllileg, sérstaklega háspennuslysin.
Oft höfum viö veriö ótrúlega heppnir.
Menn hafa lifað af aö fá í sig 130 þús-
und volta spennu og allt aö 17 metra
fall.”
— Hvað eruö þiö yfirleitt í mikilli
hæðviövinnuna?
„Oftast erum við í u.þ.b. 10—20
metra hæð, en förum hæst upp í 60
metra.”
Þess má geta til fróðleiks og
samanburðar aö 12 hæða blokk er um
30metrahá.
— Er vinnudagur ykkar linumanna
langur?
„Viö vinnum þetta tíu tíma vinnu-
dag, lengri á sumrin. Þá reynum viö að
nota birtuna viö byggingarvinnu. Þá
erum viö tvær vikur í senn úti á landi”.
— Erþábúiöítjöldum?
„Nei, ekki lengur. Þegar ég byrjaði í
þessu fyrir rúmlega tuttugu árum
vorum viö í tjöldum og yfir því var
svona visssjarmi.”
— Ert þú aldrei hræddur þegar þú
ferðuppímastur?
„Nei, ég viöurkenni þó aö þetta starf
reynir á þolrifin. En til hræðslu finn ég
ekki og sama held ég aö gildi um alla
félaga mína. Þeir myndu annars ekki
endast í þessu. Það kemur reyndar
einstaka sinnum fyrir að menn eru aö
því komnir aö „frjósa” þegar upp er
komið, en það er sjaldgæft.”
— Þeir eru kaldir karlar þessir línu-
menn, helduröu að þeir séu til í allt?
„Já, þaö hugsa ég — þeir kalla ekki
allt ömmusína....”
Viö báöum Sigurð aö lokum aö lýsa
eftirminnilegu útkalli flokks línu-
manna og varö hann við þeirri ósk
okkar. Súlýsing ferhérá eftir:
Það er jólahelgi framundan. Klukk-
an er tvö aðfaranótt aöfangadags og
flestir nýsofnaöir. Uti er hvassviðri
meö snjókomu af suöaustri, sunnan-
slydda haföi veriö fyrr um kvöldiö en
nú hefur vindur færst meira til austurs
með miklu frosti. Það er notalegt undir
hlýrri sænginni, en eitthvað utanað-
komandi þrengir sér inn í vitundina,
fyrst í fjarska en rétt seinna ærandi
hringing. öll fjölskyldan hrekkur upp
frá værum draumum. Línumaöurinn
veit hvaö tn síns friðar heyrir. Hann
hleypur niður stigann í símann. Þaö er
vélgæslumaðurinn í Vík. „Rafmagnið
fór hjá mér fyrst fyrir klukkutíma,”
segir hann, „en ég ætlaði aldrei að
komast upp í stöö, þaö er svo brjálaö
veður héma.” Þá er friðurinn úti segir
sá sem á hinum endanum er. Næst er
að hringja og vekja strákana, klæða
sig og koma sér út í bíl og athuga hvort
hann stendur upp úr fönninni. Uti er
náttmyrkur, kófið fyllir snöggvast öll
vit, en mikið rétt, þegar betur er aö
» i. gætt stendur gamii gemsinn á sínum
hallt á veginn. Þaö þýöir ekki annað
en að stoppa þegar mest gengur á og
snúa bílnum upp í. 1 þetta skipti
sleppur framrúöan, en sú sem í
glugganum er í þetta skipti er reyndar
ekki nema hálfs árs gömul.
Þaö er ís á veginum og bílstjórinn
hefur nóg aö gera viö að halda bílnum
á hjólunum. Stundum munar litlu.
Áfram austur. Viö bæinn Steina er
djúpur skafl. I fyrstu atrennu stoppar
bíllinn í miöjum skaflinum. Meö lagi
tekst aö mjaka honum aftur á bak og
nú er tekin löng atrenna. Allt í botn.
Ljósin hverfá og snjór er uppi á
húddinu og fyrir framrúðunni. Vélin
orgar af átökunum. Menn taka ósjálf-
rátt á. Allir vöðvar spenntir — og í
gegn. Einn veröur aö fara út og moka
snjónumaf húsinu.
Brotinn staur
og slitinn vír
Á Skógasandi er iöulaus hrið. Þaö
eina sem sést er vegkanturinn niöur
meö vinstra brettinu, en áfram er
mjakast.
Viö Jökulsá fer heldur aö rofa til og
næstu kílómetrana gengur allt betur.
Þegar komiö er austur fyrir ána Klif-
andi sést í línuna í kastljósinu. Þaö er
ísing á vímum og hann er ískyggilega
síður. Rétt austar er brotinn staur og
vírinn er slitinn. Sem betur fer stendur
tveggja metra bútur upp úr jörð svo
þaö tekur ekki langan tima aö spelka
staurinn til bráöabirgða meö púllurum
og tilheyrandi búnaöi. A meöan eru
aðrir aö berja ísinguna af vírnum.
Verkiö sækist frekar seint því að
frostiö hefur aukist og ísinn er oröinn
harður.
Eftir að búið er aö múffa vírinn þarf
að bera hann upp í staurinn og binda.
Staurinn rambar svolítiö undan
mönnunum og stag er haft upp í
vindinn svo síöur sé hætta á aö fóstur-
jöröin fari að faöma þá sem uppi eru.
Þegar viögerðinni er lokið er haft
samband í talstöð í gegnum Vest-
mannaeyjaradíó. Þeir hringja og raf-
magn kemst á línuna til Vikur. En þar
fyrir austan er eitthvaö aö og ekki um
annað að ræða en aö halda áfram.
Hér eru þeir Guðmundur heitinn Hannesson (fórst i þyrlustysi) og Fríð-
þjófur Hraundal hjá Rafmagnsveitum rikisins.
viö slinkinn sem varö af skotinu. Eftir
drykklanga stund kemur aftur ljós í
aðveitustööina og nú er skipt liöi. Vakt
er sett í stööina, einn flokkur fer í
vestursýsluna, annar niöur á Land-
eyjasand og sá þriöji freistar þess að
komasttil Víkur.
Rýnt í hríðina
Bílamir hverfa þeim, sem eftir em í
stööinni, út í nóttina og bylinn. Þaö er
kominn stór skafl í hliðiö, en sá fyrsti
mjakast í gegn og leiðin er greiöari
framundan. Hann sveigir í austur. Það
ber fátt til tíðinda austur Markarfljóts-
aurana. Færöin er þung og menn
rýna í hríðina. ööm hverju lendir bíll-
inn utarlega i kantinum þegar útsýni
bregst um stund, en rífur sig upp aftur
þegar rofartil.
Undir Eyjafjöllum er öllu lakara aö
komast áfram. Þar er ofsarok.
staö, vaggar þunglamalega á f jööran-
um í mestu hviöunum.
Rofarnir flagga rauðu
Eftir 35 minútur em allir saman-
komnir úti í spennistöö á þremur bílum
og nú er aö athuga hvaö bilanavaktin
heima, þ.e.a.s. eiginkonur eða mæður,
hafa frétt meöan menn vom að brjót-
ast í stööina. Þeim er tjáð aö síminn
hafi ekki þagnað meðan þeir voru á
leiðinni, rafmagniö sé fariö af allri V-
Skaftafellssýslu, megninu af Rangár-
vallasýslu og Vestmannaeyjum.
Rofarnir í stööinni segja líka sína sögu.
Þeir flagga rauöu, næstum því hver
einasti, og neita aö tolla í sambandi
þótt reynt sé að hleypa straumi á
línumar. I tengivirkinu við hlið
stöövarhússins urrar háspennan illi-
lega. Þaö þjóta öðm hverju rauðar eld-
tungur eftir einangmnarskálunum og
neðan á standeinangmmm. er blár
hrævareldur. Selta og ísing leggjast á
eitt. „Þaö er ekki kræsilegt aö koma
nálægt þessu helvítis drasli núna,”
segir einn félaganna og rétt í því blind-
ast allir nokkra stund. Þungur dynkur
kveður viö. Þaö hefur hlaupiö neisti
yfir Vestmannaeyjarofann, út í járna-
grindina sem hann stendur á. Allt er
baðað í bláhvítu neistaregni eitt
augnablik og svo er kolsvartamyrkur á
eftir. Línan frá Búrfelli hefur dottiö út
Snjókoman aö vísu nokkuð minni í bili
en vindurinn er kominn hærra á og
þeytir þykkum sköflunum í háaloft og
kemur með snjóbólstrana vaöandi ská-
Tveir góðir að störfum.