Dagblaðið Vísir - DV - 14.12.1985, Qupperneq 14

66
DV. LAUGARDAGUR14. DESEMBER1985.
Líí
hlébarðans
Fyrir nokkru er komin út í Bret-
landi bókin The Leopard’s Tale (Sag-
an af hlébarðanum), eftir Jonathan
Scott. Nokkru seinna gekkst svo
ljósmyndafyrirtækið Kodak fyrir
sérstakri sýningu á myndum úr
bókinni í breska náttúrugripasafn-
inu. Stendur sýningin fram í febrúar.
Fram til þessa hefur reynst nær
ómögulegt að taka nærmyndir af
hlébörðum. Þeir eru með fælnustu
dýrum jarðarinnar og eru einkum á
ferli um nætur. Fegurð þeirra er
mikil eins og kunnugt er meðal
annars af því hve margir hafa viljað
skarta feldum þeirra, en nú eru við-
horf manna að breytast og æ fleiri
vilja nú frekar sjá þá í náttúrunni
en deyða þá til að geta eignast loð-
feld. Jafnframt hafa tekjur þeirra
ríkja, þar sem hlébarðarnir lifa og
eru vernöaðir, farið vaxandi því að
ferðamenn færa þeim meira í aðra
hönd en feldirnir.
Á Masai Maraverndarsvæðinu
í Kenýa
Sagan, sem Scott segir, gerist á
Masai Maraverndarsvæðinu í Kenýa
í Afríku. Það er eina verndarsvæðið
þar í landi þar sem ferðamenn mega
„aka út af veginum“, til þess að leita
að dýrum. Hæpið er þó að Scott hefði
nokkru sinni tekist að skrifa bókina
og taka þær einstæðu myndir, sem í
henni eru, hefði hann ekki notið
aðstoðar Jósefs Rotich, viturs og
vingjarnlegs leiðsögumanns af Kip-
sigisættbálknum, en hann er sagður
vita meira um Maraverndarsvæðið
en nokkur annar.
Herra hlébarði
Jósef veit svo mikið um háttu hlé-
barða að hann gengur undir nafninu
Bwana Chui sem þýðir herra hlé-
barði. Hann gerði Scott grein fyrir
því í upphafi að hann yrði að sýna
mikla þolinmæði, ef honum ætti að
takast að ná nærmyndum af hlébörð-
um og kynna sér hætti þeirra.
Um hríð varð Scott ekki mikið
ágengt en svo gerðist það morgun
einn í júlí 1978 að þeir hófu leit að
hlébarða sem sést hafði á ferð nærri
Hlébarðagili með tvo unga þá fyrr
um morguninn. Leitin þann dag og
næstu daga varð árangurslaus en
nokkrum dögum síðar er komið var
kvöld sá Scott óvenjulega hreyfingu
við tré.
Hlébarðaynja með unga
sina
Nokkrum augnablikum síðar kom
hann svo auga á hlébarðaynju og
rétt hjá henni var hálfétin bráð.
Tveir ungar voru við hana.
Allt næsta ár sá Scott dýrin en þau
reyndust vera ákaflega fælin og nær
ómögulegt virtist vera að segja fyrir
umferðir þeirra.
Hlébarðar eru ólíkir ljónum að því
leyti að þeir eru ekki félagslyndir.
Er ungarnir voru orðnir hálfs annars
árs gamlir sögðu þeir skilið við
móður sína. Annar þeirra var kven-
dýr og það var með því sem Scott
fylgdist lengi. Hann gaf því nafnið
Chui en það þýðir hlébarði á svahili.
Dýrunum fjölgar eftir veiðibann
Chui var af fyrstu kynslóð þeirra
dýra sem komust á legg eftir að lýst
var yfir veiðibanni í Kenýa árið 1977
en þá var jafnframt sett bann við
sölu afurða af villidýrum. Árin á
undan hafði mikið verið drepið af
villtum dýrum og þá höfðu veiðiþjó-
far haft sig mikið í frammi. Þykir
víst að Chui hefði ekki fengið að lifa
hefði bannið ekki verið komið til
heldur orðið hluti af loðkápu. Eng-
inn efast þó um það í dag að Chui
og aðrir hlébarðar, sem fengið hafa
að lifa vegna bannsins, hafa fært
Kenýa meiri tekjur en feldir þeirra
hefðu nokkru sinni getað gert því
að núna koma um 75.000 ferðamenn
til Mara á ári hverju til að skoða
hlébarða og önnur villt dýr og taka
myndir.
Chui eignast unga
Átta ár eru nú síðan Scott fluttist
til Kenýa endá er bókin afrakstur
margra ferða og mikillar skoðunar.
Um jólaleytið 1980 fékk hann af því
fregnir að hlébarðaynja hefði sést
með tvo litla unga við Hlébarðagil.
Það var Jósef sem færði honum frétt-
irnar. Skömmu síðar kom í ljós að
það var Chui sem var þar á ferð með
afkvæmi sín. Hálfu ári síðar fórst
annar þeirra, en hinn sást síðast í
fylgd með Chui 1982.
1983, ár hlébarðanna
1983 varð ár hlébarðanna fyrir
Scott. Þá barst honum sú fregn til
Englands, þar sem hann lá veikur,
eftir að hafa orðið fyrir brjósklosi,
að tvær hlébarðaynjur hefðu fætt
unga hennar, sem voru þá orðnir
átta mánaða, við Bufflakletta
skammt frá Hlébarðagili. Hin, sem
hann fann svo skömmu síðar, reynd-
Hér sjáum við ungana tvo æfa sig í að klifra í tré.
Chui fór oft burt á nóttunni til að veiða. Hér sjáum við ungana bíða eftir
móður sinni, er hún kemur til þeirra að morgni dags.