Dagblaðið Vísir - DV - 22.11.1986, Qupperneq 10

10
LAUGARDAGUR 22. NÓVEMBER 1986.
Frjálst.óháð dagblaö
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARÁLDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11. SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF., ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuöi 500 kr.
Verð i lausasölu virka daga 50 kr. - Helgarblað 60 kr.
Útrýmingarstríð
Gorbatsjov hefur skipt um lepp í Afganistan. í stað
sjúklingsins Karmal hefur hann sett yfirmann leyni-
þjónustunnar, Nadsibúlla, sem kunnur er af að láta
verkin tala. í ríkjum Stóra bróður verður ástarmála-
ráðuneytið smám saman helzta uppspretta ráðamanna.
Gorbatsjov taldi sig þurfa grimmari lepp í Afganist-
an. Nánast öll þjóðin er andvíg hinum innlendu
kommúnistum og innrásarliði Sovétríkjanna. Af 100.000
manna her landsins eru aðeins 30.000 eftir, flestir nauð-
ugir. Hinir hafa flúið eða gengið í lið með þjóðinni.
Síðan Gorbatsjov komst til valda í Sovétríkjunum
að undirlagi þarlendrar leyniþjónustu, hefur aukizt
grimmdaræði 120.000 manna hers Sovétríkjanna í Afg-
anistan. Er nú svo komið, að milljón manns hefur verið
drepin og þriðjungur þjóðarinnar hefur flúið land.
Rauði herinn gerir engan greinarmun á skæruliðum
og þorpsbúum. Sjónarvottar hafa lýst, hvernig skrið-
drekar leggja í eyði hvert þorpið á fætur öðru, fyrst
með skotárásum og síðan með því að jafna það við
jörðu. Uppskera er eyðilögð og áveitum spillt.
Fólk, sem finnst á lífi, er drepið með því að rista það
á kviðinn. í mörgum tilvikum sætir það hroðalegum
pyntingum, sem raktar hafa verið í skýrslum frá Am-
nesty og sérstakri nefnd Sameinuðu þjóðanna. Fyrir
öllu þessu stendur hinn brosmildi Gorbatsjov.
Sérgrein Rauða hersins og sérstök uppfinning hans
er að koma sprengjum fyrir í leikföngum, sem dreift er
úr flugvélum. Þannig hefur Gorbatsjov tekizt að gera
tugþúsundir afganskra barna að öryrkjum. Norskir
læknar hafa rakið þessa viðbjóðslegu hernaðaraðferð.
Fá dæmi eru um slíka villimennsku í hernaði. Pol
Pob hefur hugsanlega hagað sér verr í Kampútseu, en
örugglega ekki Hitler í síðari heimsstyrjöldinni. Enda
hefur Rauði herinn að markmiði í Afganistan að útrýma
þjóðinni með því að drepa hana eða hrekja úr landi.
Gorbatsjov hyggst ná Afganistan á sitt vald, með eða
án íbúa. í augum ráðamanna Sovétríkjanna er Afganist-
an viðbót við land. Það land má síðan nema, eins og
Síbería var numin á sínum tíma. Aðalatriðið er, að
Sovétríkin stækki og verði minna innilokuð en áður.
Stöðvuð hefur verið sókn Sovétríkjanna til vesturs
eftir Evrópu og til austurs á landamærum Kína. Við
suðurlandamærin hafa nágrannarnir verið veikari fyr-
ir. Þess vegna eru Sovétríkin að leggja Afganistan undir
sig. Síðan kemur íran og aðgangur að Indlandshafi.
Gorbatsjov hefur hert útrýmingarstríðið í Afganist-
an, alveg eins og hann hefur eflt ofsóknir gegn
mannréttindasinnum heima fyrir, þrengt möguleika
Sovétmanna á að flytjast til útlanda og lagt aukna
áherzlu á, að Austur-Evrópa dansi á réttri línu.
Hinn brosmildi og hugljúfi Gorbatsjov er grimmasti
og gráðugasti leiðtogi Sovétríkjanna, að minnsta kosti
síðan Stalín féll frá. Hann er jafnframt sá hættuleg-
asti, af því að hann hefur lag á að telja vestrænum
friðardúfum trú um, að hann hafi góðan vilja.
Hann er maðurinn, sem lætur eyðileggja-afkomu afg-
anskrar alþýðu, rústa heimili hennar, misþyrma henni,
gera börn hennar að öryrkjum, drepa hana eða hrekja
úr landi. Hann er eins gersamlega samvizkulaus og
nokkur glæpamaður getur verið, verri en Hitler.
Því miður virðast Vesturlandabúar ætla að vakna
seint til vitundar um útrýmingarstríðið í Afganistan
og til öflugrar hreyfingar gegn þjóðarmorðinu.
Jónas Kristjánsson
Farkostur jólasveinanna í ár.
Jólagjöfin í ár
fiá Glasgow
Jólakaupæði íslendinga heí'st að
þessu sinni í Glasgow. Þúsundum
saman flykkjast þeir á ódýra mark-
aðinn þama í Skotlandi, fata sig upp
og raunar alla fjölskylduna, koma
heim með úttroðnar töskur. Tollur-
inn á Keflavíkurflugvelli veit ekki
hvaðan á hann stendur veðrið, neyd-
dist þó til þess að herða sig eftir að
þessi sérkennilegi innflutningur var
gerður lýðum ljós í sjónvarpsþætti
nú á dögunum. Það er þó deginum
ljósara að tollurinn hefur ekki
mannskap til þess að gramsa í öllu
draslinu. Slíkt myndi skapa algjört
öngþveiti í flugstöðinni og varla
bætandi á ringulreiðina sem þar rík-
ir allajafna. Þar að auki er ekki
alltaf heiglum hent að sjá hvað er
smygl og hvað ekki. Ekki er þetta
fólk að reyna að smygla brennivíni
og tóbaki, þar er allt klárt og kvitt
og hver maður með sinn skammt,
eða flestir líklega. Málið vandast
þegar kemur að öðrum vamingi.
Hver segir að þú megir ekki eiga
fjórar kápur, fema skó, átta peysur,
nýja kjóla í ýmsum stærðum og ein-
hvem slatta af buxum, jökkum og
skyrtum. Það er vandi að búa sig í
útlöndum og tíðin er rysjótt og full
kenja, í Skotlandi ekki síður en hér.
Og hvað er að því þótt þetta líti allt
út eins og nýtt? - Eg vildi ekki vera
tollþjónn í græna hliðinu og þurfa
að dæma í þess konar sökum.
Hestburðir af góssi
Og er ekki óskðp nöturlegt að
þurfa að standa í því að rífa bamale-
ikföng af rígfullorðnu fólki, að
maður tali ekki um fatnaðinn sem
búið er að kaupa á litlu krílin? Toll-
ari, sem stendur sína plikt árið um
kring, skimandi og hnusandi eftir
ljótum bófum, sem reyna að smygla
kókaíni og hassi, verður náttúrlega
feiminn við að gera upptækt smád-
ót, dúkkur og bangsa hjá öfum og
ömmum. Hann myndi náttúrlega
ekki hika við að rista upp belginn á
þessum dúkkudruslum ef minnsti
gmnur léki á að í þeim væri fólgið
eitthvert heitara stöíf en hálmur. En
líkumar á að svo sé em í þessum
tilfellum svosem engar. Af öllu þessu
leiðir að amma kjagar gegnum hlið-
ið með sigurbros á vör, þrátt íyrir
þungar byrðar, og trillar á undan sér
heilum hestburði af góssi í ótal tösk-
um og afi á eftir, hlaðinn pinklum
og skjóðum.
Þessi stjómlausi innflutningur
hlýtur náttúrlega að boða ill tíðindi
íyrir íslenska kaupmenn. Þetta setur
að sjálfeögðu strik í jólavertíðina,
helsta bjargræðistíma verslunarinn-
ar í landinu. Hvað verður til dæmis
um allar tískubúðimar við Lauga-
veginn þegar kúnnamir, kannski
þeir bestu, em búnir að kaupa
jólapjönkumar í Glasgow?
Reykvískar búðir ræningja-
bæli?
Allir ættu náttúrlega að vita að
ekki má koma með vaming nema
sem svarar til sjö þúsundum króna
inn í landið. Og slíkt ætti svo sem
ekki að valda versluninni þungum
búsifjum. Nú er það hinsvegar svo
að flestir virðast láta sem þeir viti
ekki af þessum innflutningshömlum,
alltént ekki þeir sem versla í Glas-
gow, nema þá fólk bæti óvart núllinu
aftan við og spyrji sem svo: „Voru
það ekki sjötíu þúsund, elskan?" -
Eða hvað fæst svosem fyrir sjö þús-
und krónur? varla pjatla, í það
minnsta ekki í íslenskri búð. Aftur
á móti kann að fást hitt og þetta
fyrir þennan sjöþúsundkall úti í
Skotlandi. Og það er mergurinn
málsins.
Kona nokkur, sem var að koma
úr leiðangri frá Glasgow fyrir fáum
dögum, sagði í blaðaviðtali að hlut-
imir væm svosem 70% ódýrari þar
en hér í Reykjavík. Hún líkti þvi við
að lenda í ræningjahöndum að
versla við hérlenda kaupmenn. Ljótt
er að heyra. - Þetta kemur raunar
heim og saman við verðkönnun sem
gerð var nýlega af Verðlagsstofnun
þar sem borið var saman verð hér
og í Skotlandi á ýmsum neysluvör-
um, svosem bökuðum baunum og
þvílíku. Niðurstaðan varð okkur
afar óhagstæð. Helvítis baunimar
vom fjórum-fimm sinnum ódýrari
hjá Skotum. Okkar menn afsökuðu
sig og sögðu að þeir þama úti ætu
þessi reiðinnar býsn af baunum og
þvi væri hægt að koma við stórinn-
kaupum og magnafelætti e.t.c. - En
það er sjálfeagt eitthvað annað en
baunir sem fólk er að koma með
heim frá Glasgow úr innkaupatúr-
unum.
Alltént virðist fólk reikna dæmið
sísona: Ég kaupi far og hótel fyrir
14 þúsund kall, versla fyrir helmingi
meira og kem út með stórgróða, fæ
ferðir og uppihald frítt, þegar upp
er staðið. Það er svo önnur saga
hverjir hafa efni á svona spandans.
Það fólk er fjandakomið ekki á
Sóknartaxta.
Siðlaus frjálshyggja
Ef þetta er nú rétt allt saman þá
er eitthvað meira en lítið að inn-
flutningnum hjá okkur, eða em
smásalamir að okra þessi ósköp á
okkur? - Nú hefur samkeppnin sjálf-
sagt aldrei verið frjálsari í innflutn-
ingi og verslun og nógu margir em
þeir sem sveitast og keppast við að
flytja okkur vaminginn heim. Marg-
ir virðast gera það nokkuð gott. Það
er því fjandi hart að ástandið í inn-
flutningsmálum skuli vera að færast
í viðlíka horf og var í kreppunni eft-
ir stríð þegar enginn gat tollað
almennilega í tískunni nema þeir
sem höfðu sambönd í gegnum sigl-
ingar.
Af ýmsum teiknum er hægt að
draga þá ályktun að islenskir kaup-
sýslumenn líti fyrst og fremst á frelsi
í viðskiptum sem frelsi til þess að
græða, að ég segi ekki okra á við-
skiptavinunum. - Vaxtafrelsið, sem
bönkunum var gefið, er nýjasta dæ-
mið um þetta. Flestir eða allir
laumuðust bankamir til þess að
hækka vextina sína til þess að vinda
örlítið meira út úr þrautpíndum hús-
kaupendum og öðrum skuldunaut-
um, sveiattan barasta. Þarfhast
frjálshyggjan ekki orðið siðvæðing-
ar?
Hvað skyldi þetta kosta í
Glasgow?
Og nú sitjum við eftir með sárt
ennið, þessi sem ekki komast til
Glasgow, eða hafa hreint engin efni
á því (jafhvel þó maður kynni að
stórgræða á því). Það hefur alltaf
verið dýrt að vera fátækur. Við verð-
um semsagt að gjöra svo vel að
þramma upp og niður Laugaveginn
í jólaösinni í þessari árlegu leit að
einhverju þarflegu í jólapakkana.
Ætli margur staldri þá ekki við búð-
argluggana, kíki á verðið og hugsi
sem svo: „Hvað skyldi þetta nú kosta
í Glasgow?" - Ég spái það verði
mörgum ærin raun að kaupa jóla-
gjafimar í ár.
Það væri líka sjálfeagt affarasæl-
ast fyrir alla aðila að sleppa því alveg
að kaupa jólagjafir, ekki síst blessuð
bömin, sem á þessum tíma, sem nú
lifir fram að jólum, em mötuð á stöð-
ugum áróðri, alin upp í þeim eggj-
andi löngun, rétt einsog gera eigi
úr þeim gráðugustu neysludýr ver-
aldarsögunnar sem þau kannski
verða. Kaupgræðgi og neyslugredda
okkar íslendinga fyrir þessa hátíð
ljóss og friðar hefur löngum tekið
útyfir allt velsæmi og það jafhvel
þótt enginn hefði farið í innkaupa-
leiðangur til Skotlands. Við sem
heima sitjum ættum því að hugsa
okkar ráð, burtséð frá því hvort
kaupmenn græða meira eða minna
og kaupa hreint ekki neitt, halda
nægjusöm jól. - En sjálfeagt reynist
flestum erfitt að standast þrýsting-
inn að láta berast með straumnum
út í jólaösina, hvað sem það kostar.
- En hitt er Ijóst að jólagjöfin í ár
verður frá Glasgow!