Dagblaðið Vísir - DV - 16.06.1987, Qupperneq 23

ÞRIÐJUDAGUR 16. JÚNÍ 1987.
23
Vladimir Velikovic (Júgóslavía) - Fig Su2 (steinþrykk).
Per Kleiva (Noregur) - Ég vildi gjarnan vita (sáldþrykk).
skipt meðal ræðumanna. Sumir gerðu
lítið annað en að sýna nokkrar
skyggnur af grafíkverkum frá heima-
landi sínu og muldra nokkur almenn
orð um hana í barm sér, meðan aðrir,
til dæmis Outi Heiskanen frá Finnl-
andi og Kenneth Tyler frá Bandaríkj-
unum, settu á svið meiri háttar
skyggnulýsingar.
Grafíkgjörningur
Það var líka tilbreyting að því uppá-
tæki tveggja austur-þýskra grafíklista-
manna, þeirra Michael Kunert og
Wolfgang Henne, að sleppa alveg
skyggnum en fremja þess i stað gjörn-
ing við tónlist Beethovens.
Gjömingurinn fólst í því að þeir rit-
uðu ýmiss konar athugasemdir um
grafík í Austur-Þýskalandi á pappírs-
arkir sem þeir síðan dreifðu um gólfið.
í leiðinni létu þeir sýningarskrár og
bækur um austur-þýska grafíklist
ganga meðal fundargesta.
Það fór heldur ekki hjá því að marg-
háttaður fróðleikur um stöðu grafíkur
í nágrannalöndum vorum siaðist inn
í viðstadda.
Af máli Franc Bordas, grafíklista-
manns og grafíkútgefanda, mátti ráða
að Frakkar héldu enn upp á grafík
og hefðu sett upp nokkuð góða vinnu-
aðstöðu fyrir grafíklistamenn víða um
Frans.
Rosemary Simmons, framkvæmda-
stjóri þekktra grafíksamtaka í Bret-
landi, hafði aðra sögu að segja. Þar i
landi fá ungir listamenn nokkuð góða
menntun í grafíklistum, en þegar út í
lífið kemur uppgötva þeir að hvergi á
Bretlandseyjum, nema þá kannski í
Skotlandi, er aðstöðu til grafíkvinnu
að finna, nema hjá þeim íyrirtækjum
sem sérhæfa sig í prentun „lúxus“-
grafíkverka fyrir Ameríkumarkað
eftir listamenn á borð við Hockney,
Hamilton, Gaulfield, Denny og aðra
slíka.
Menning
Jordi Arkö (Svíþjóð ) - Tvöföld gríma
„Stundum finnst mér við Bretar vera
óttalegir barbarar í menningarmálum.
Enda sýndi nýleg skoðanakönnun að
innan við 2% almennings í Bretlandi
hefur nokkm-n áhuga á myndlist, hvað
þá á grafík". sagði Roseman’ Simmons
að lokum.
Grafíkbylgjan fyrir bí
Þýski grafíklistamaðurinn Malte
Sartorius gat í erindi sínu teflt fram
talsverðum fjölda ágætra grafíklista-
manna en sagði samt að grafíkbylgjan
mikla, sem reið yfir þýska velmegun
upp úr 1970, væri nú íyrir bí. Nú væri
svo komið að ef þýskir grafíklistamenn
þyrftu að fá þrykkt á stein fyrir sig
yrðu þeir að fara yfir til Frakklands
því engin áreiðanleg steinþrykksverk-
stæði væri að finna í Þýskalandi.
Síðan var fróðlegt að bera saman tvo
menningarheima, eins og þeir birtust
í löngu erindi Ken Tylers, forstjóra
Tyler Graphics, og stuttri kynningu
(þurrnál).
tékkneska grafíklistamannsins Ondrej
Michalek á grafík i Tékkó.
Tyler, ’sem Sven Robert Lundquist
fundarstjóri kallaði „Bjöm Borg graf-
íklistarinnar", sagði frá verkstæði
sínu, sem er líkast til það stærsta
sinnar tegundar í Bandaríkjunum. Þar
fá frægir listamenn. eins og Mother-
well, Hockney, Stella og fleiri, að leika
sér eins og þeir vilja með nýjustu
tækni prentiðnaðarins. Nú er meðal
annars farið að skera út skapalón með
leysigeislum.
Tyler Graphics lifir síðan á því að
selja þá grafík og fjölgervinga (multip-
les) sem listamennirnir framleiða þar.
Þama var augljóslega á ferðinni „big
bisniss" og Tyler er fag-maður af Guðs
náð, en einhvern veginn fannst manni
handverkið, inntakið og ýmislegt
fleira í grafík hafa vikið fyrir tækni-
brellum og sölumennsku.
Síðan stóð upp Michalek frá Tékkó,
sem sennilega hafði aldrei séá vökva-
pressur notaðar við grafíkprentun, og
Glæsileg
Hvað svo með sjálfa sýninguna? Hún
er í einu orði sagt glæsileg. Sú ákvörð-
un (og sennilega þörf) framkvæmda-
nefhdar að velja nöfn („fræga
listamenn"). fremur en verk. missir
stundum marks. Bandaríski leirlista-
maðminn Robert Arneson er til dæmis
slappur í grafík, og þekktur Frakki,
Gérard Titus-Carmel, er hér ekki upp
á sitt besta.
Nokkrfr aðrir erlendir listamenn em
bæði lítt þekktir og slappir, til að
mynda Bandaríkjamaðurinn Leonard
Lehrer, landar hans Michael Mazm-
og Rov W. Ragle, og kanadísk lista-
kona, Margaret May.
Sú viðleitni framkvæmdanefndar að
halda jafnvægi milli landa ber heldur
ekki alltaf góðan ávöxt. Til dæmis nær
færeyski fulltrúinn, Amariel Norðov,
ekki alveg alþjóðlegum gæðastaðli.
En þama eru líka listamenn sem
prýða mundu sérhverja alþjóðlega
sýningu á grafík, Bandaríkjamaður-
inn John Buck (trérista), samlanda
hans og fyrstuverðlaunahafi á sýning-
unni, Karen Kunc (trérista), Outi
Heiskanen (æting og akvatinta), Ulla
Rantanen (steinþrykk), Herman Ge-
erdink (steinþrykk), Richard Gorman
(steinþrykk), Riccardo Licata (æting
og akvatinta), Boris Jesih (litað stein-
þrykk), Yngve Næsheim (trérista),
Stanislaw Fjalkowski (dúkrista), Tad-
eusz Nuckowski (dúkrista), Jacek
Sroka (æting), Rosa Tarruella (þurr-
nál), Jiri Anderle (æting), Wolfgang
Troschke (sáldþrykk) og fleiri.
í næstu viku gefst væntanlega tæki-
færi til að ræða frekar um ýmsar
forsendur og þætti þessarar sýningar.
-ai
Tadeusz Nuckowski (Pólland) - Shangri-La (dúkrista).
sagði á látlausan hátt frá sýslan tékk-
neskra grafíklistamanna.
Þar í landi ræður handaflið ríkjum
í grafíkinni og áhorfandinn kemst í
beint samband við listamanninn gegn-
um handbragðið á verkum hans.
Grafík er líka áríðandi í Tekkó og
listamenn þar meistarar í að tala við
áhorfendur sína undir rós um það sem
er að gerast i þjóðfélaginu.
Mörgum spurningum ósvarað
Fundir að Kjai-valsstöðum enduðu
síðan með því að Donald S. Fams-
worth, fulltrúi frá Alþjóðlega grrafíkr-
áðinu, skýrði frá áformum um að koma
upp tölvuvæddum upplýsingabanka
um alþjóðlega grafík.
Þetta fannst flestum sniðugt, nema
sænskum listamanni, sem taldi brýnna
að eyða peningum í að bæta vinnuað-
stöðu grafíklistamanna viða um heim.
Þetta var sem sagt ekki slæm töm
með elskulegu og málsmetandi fólki.
1 lok ráðstefnunnai’ var ýmsum
spumingum samt ósvarað. Til dæmis:
Hvers vegna er staða grafi'kur í heim-
inum veiTÍ nú en hún var fyrir 15
árum? Hafa hinir stóm grafíkbiemia-
lar og -triennalar haft góð eða vond
áhrif á þróun grafíkur á undanfomum
árum? Er tæknin að verða að inntaki
í grafíklist? Hvers vegna er grafík að
verða stæiri og stæiri (sjá Tyler)? Á
að takmarka upplagsstærðir og gútera
einþtykk? Og svo framvegis.
Kannski var þessurn spurningum
velt upp að Kirkjubæjarklaustri, hvað
veit ég.
Hinir fjölmörgu útlendu gestir sáu
til þess að ráðstefnan var fjölsótt. En
undarlegt sinnuleysi fannst mér þeir
sýna, starfsbræður minir, svo og is-
lenskir grafíklistamenn. ungir sem
eldri. að láta ekki sjá sig þessa tvo
daga sem ráðstefnan stóð yfir.