Dagblaðið Vísir - DV - 22.02.1990, Page 25

FIMMTUDAGUR 22. FEBRÚAR 1990.
Gammamir á fyrra tilverustigi
Vitundarsviðið er opið
Menming
Tangéljóð
Argentínski tangóinn, eins og
hann var snnginn af Carlos Gard-
el á þriöja og fiórða áratugnum,
viröist hafa _ eignast staðfasta
aðdáendur á íslandi.
Nú er til dæmis komin út ljóða-
bók eftir ungt skáld og hljómlist-
armann, Jón Hall Stefánsson,
sem ber heitið „Tangó“ og að því
höfundur segir i eftirmála er hún
skrifuð „undir áhrifura af tónum
og orðum tangósins, af söng
GardeL'*
í bókinni eru tuttugu órírnuð
ljóð um ástina.
Kristján og
Hulda sýna
í Ástralíu
Sífellt berast okkur tíðindi af
yfirstandandi eða fyrirhuguðum
sýningum íslenskra iistamanna í
öðrum löndum.
Innan skamms hefst í Ásixalíu
stærsta alþjóðlega sýning sem
þar er haldin, Sidney bíennahnn
svonefndi.
Þar eru norrænir listamenn
sérstaklega í sviðsljósinu og hef-
ur þeim Kristjáni Guðmundssyni
og Huldu Hákonardóttur verið
boðin þátttaka.
Munu þau væntanlega gera sér
ferð þangað „niður eftir" að
fylgja verkum sínum eftir.
Tíundu menn-
ingarverðlaun
DV fyrir kvik-
myndagerð
Á fimmtudaginn verða Menn-
ingarverðlaun DV afhent í tólfta
smn. Viðurkenningar fyrir kvik-
myndagerð hafa þó ekki verið
veittar nema níu sinnum, eða frá
1981.
Til þessa hafa eftirfarandi aðil-
ar hlotið þessar viöurkenningar
blaðsins fyrir kvikmyndagerð:
Sigurður Sverrir Pálsson kvik-
myndatökumaður (1981), að-
standendur kvikmyndarinnar
„Útlaginn" (1982), Erlendur
Sveinsson, Kvikmyndasafn ís-
lands (1983), aöstandendur kvik-
myndarinnar „Húsið" (1984), að-
stándendur kvikmyndarinnar
„Hrafnmn flýgur" (1985), Karl
Óskarsson kvikmyndatökumað-
ur (1986), Öskar Gíslason kvik-
myndafrömuður (1987), Friörik
Þór Friðriksson fyrir kvikmynd
sína „Skytturnar" (1988) og Viðar
Vikingsson fyrir tvær sjónvarps-
myndír sínar (1989).
Gammar
Um næstu helgi verður eitt-
hvert mesta stuðband í íslensk-
um djassi, Gammarnir, endur-
reist í Heita pottinum, Duus-húsi.
Endurreisnin mun eiga sér stað
sunnudagskvöldið 25. febrúai' kl.
21.30. Svo vitnað sé í þekktan
fyrrverandi sjónvarpsstjóra:
Þinkabátit!
Ég hygg að það hafi verið árið 1985
sem listamiðstöðin í Sveaborg efndi
í fyrsta sinn til samsýningar á mynd-
hst eftir yngstu kynslóð norrænna
hstamanna. Var fyrirtækið nefnt eft-
ir norðurljósunum eða Aurora (Bo-
realis).
Síðan hefur þessi sýning verið sett
upp á tveggja ára fresti og þótt gefa
marktæka mynd af ástandi og horf-
um í norrænni myndhst.
Þriðji „bíennalinn" í röðinni hóf
göngu sína í Helsinki seint í ágúst á
síðasta ári og er nú kominn til ís-
lands og Norræna hússins.
Að vísu má deila um að hve miklu
leyti sýningin er hingað komin því
að sökum plássleysis í Norræna hús-
inu hefur verið brugðið á það ráð að
skera verkin niður um rúmlega tvo
þriðju, úr 77 niður í 21.
Niðurskurðurinn gerir sýninguna
enn sundurleitari og tætingslegri en
hún var í sinni upprunalegu mynd
eins og sjá má á sýningarskrá sem
hggur frammi.
Annað er það að aðgerðir af þessu
tæi koma sérstaklega iha niður á
ungum og lítt þekktum listamönnum
sem þurfa á öllum sínum verkum að
halda til að fá áhorfendur á sitt band,
ef svo má segja.
Auk þess er óvirðing við íslenska
áhorfendur að senda þeim einungis

-Æ
Frá sýningunni. Fremst er verk eftir Kari Juutiiainen.
vasaútgáfur af norrænum sýningum.
Ég er á þeirri skoðun að geti opin-
Myndlist
Frá sýningunni Aurora í Norræna
Ngomas, Mugando, en í baksýn (t.v
Marja Kanervo.
húsinu. í forgrunni er verk Germain
.) er verk eftir Lars Paalgard og (t.h.)
Aðalsteinn Ingólfsson
ber stofnun ekki skotið skjólshúsi
yfir svona sýningu eigi hún annað
tveggja að biðjast undan því að halda
hana eða verða sér úti um sal við
hæfi.
Skapandi og leitandi?
Þessi sýning virðist vera enn ein
staðfesting á því að „vitundarsvið
níunda áratugarins er opið, án tak-
markana og þungamiðju," svo að
vitnað sé í ágætan formála Else
Marie Bukdahl, rektors danska lista-
háskólans.
Hún bætir við: „Myndlistin hefur
shtið sig lausa frá hugmyndafræð-
inni og er ekki lengur verkfæri í þj óð-
félagsumræðu. Einmitt þess vegna
getur skapandi og leitandi kraftur
hennar notið sín að fullu... Ungir
listamenn níunda áratugarins snúa
ekki baki við þjóðfélaginu. Þeir loka
sig ekki inni í fílabeinsturni... þeir
reyna að tjá viðhorf eða bregða upp
myndum sem geta auðgað umræður,
bæði um stjórnmál og siðfræði... og
freista þess að setja nýtt mark á
þekktan veruleika okkar eða til þess
að skapa myndir sem breyta, sem ef
til vill bókstaflega sprengja reglu-
grundvöll hversdagslegs veruleika
okkar, hugmyndir og þankagang."
Þar með er ekki sagt að þennan
sprengikraft sé endilega að finna í
verkunum sem valist hafa th þessar-
ar sýningar. Fæst þeirra gera sig lík-
leg til að breyta viðteknum viðhorf-
um okkar th rýmis, efnis og miðlun-
ar inntaks.
Máluð „reléf' Norðmannsins Per
Formo eru til dæmis ágætlega fram-
bærileg verk en þau bera ekki í sér
kím róttæks endurmats heldur eru
rökréttur viðauki við konstrúktífa
hefð og sérkennileg tilbrigði Franks
Stella við þá hefð.
Að ná í skottið á nútíðinni
Annar fulltrúi Noregs, Germain
Ngoma, er fæddur í Zimbabwe, sem
verður til þess að skipuleggjendur
sýningarinnar freistast til að draga
af gúmmí- og málmskúlptúr hans
ýmiss konar ályktanir um ættbálka-
erjur í Afríku, þrátt fyrir að form
verksins gefi út af fyrir sig ekkert
tilefni th slíkrar útlistunar.
í Ijósmyndaverki sínu, Undralandi,
lofar finnska listakonan Eija-Liisa
Athila sömuleiðis meiru en myndlist
hennar getur efnt. Konseptlistamenn
áttunda áratugarins voru djarftæk-
ari í notkun sinni á misvísandi ljós-
myndaefni og textum.
Þessir ungu listamenn hafa því
ekki enn náð í skottið á þeirri nútíð
sem Else Marie Bukdahl lýsir í rit-
gerð sinni. Það er helst að þessa nú-
tíð sé að finna í verkum íslensku
listamannanna Kristins G. Harðar-
sonar og Svövu Björnsdóttur. Sem
segir út af fyrir sig lítið um gæði
verkanna.
Ég hefði sem sagt kosið að sjá meiri
dirfsku, meiri áhættu, meiri ögrun í
verkum þessarar kynslóðar. En ég
tek fram að ég dæmi út frá vasaút-
gáfu sýningarinnar.
Kvikmyndaverðlaun Norðurlanda:
Magnús og Kristni
haldið tilnefndar
Kvikmyndin Magnús eftir Þráin
Bertelsson og Kristnihald undir
jökh eftir Guðnýju Halldórsdóttur
hafa verið tilnefndar th kvik-
myndaverðlauna Norðurlanda af
íslands hálfu.
Kvikmyndaverðlaun Norður-
landa verða veitt í fyrsta skipti um
mánaðamótin mars-apríl næst-
komandi, á 88. norrænu kvik-
myndahátíðinni í Kristiansand í
Noregi. Kvikmyndaverðlaunin eru
til komin fyrir tilstihi kvikmynda-
nefndar ráöherranefndar Norður-
landaráðs og nema um einni og
hálfri mhljón íslenskra króna.
Hvert Norðurlandanna tilnefnir
tvær myndir.
Danmörk: Dansen med Regitze
eftir Kaspar Rostrup og En verden
th forskel eftir Leif Magnusson.
Svfþjóð: Resen til Melonia eftir
Per Ahlin og S/Y Gládjen eftir Gör-
an du Rees.
Finnland: Winter War eftir Pekka
Parikka og Homebound eftir Ilekka
Járreieaturi.
Noregur: En hándfuld tid eftir
Margin Asphaug og For harde hvet
eftir Sigve Endresen.
-hlh
sí *yg|ff
Kvikmynd Þráins Bertelssonar, Magnús, hefur verið tilnefnd til kvik-
myndaverðlauna Norðurlanda af íslands hálfu ásamt Kristnihaldi undir
jökli eftir Guðnýju Halidórsdóttur.