Dagblaðið Vísir - DV - 21.03.1990, Qupperneq 4

4
MIÐVIKU'ÐAGÖR 21. MÁRS 1990.
Fréttir
Lögin um olíuhlutdeild sjómanna:
Ríkisstjórnin skiptir
sér ekki af þessu máli
nema ósk komi um það frá báðum deiluaðilum, segir Steingrímur Hermannsson
Fulltrúar frá Farmanna- og fiski-
mannasambandinu, Sjómannafélagi
Reykjavíkur og fleiri sjómannafélög-
um hafa átt viðræður við forsætis-
ráðherra og hafa þeir lagt fram þá
ósk að olíukostnaöarhlutdeild sjó-
manna verði minnkuð með lögum.
Árið 1987 var kostnaðarhlutdeildin
einmitt ákveðin með lögum.
Að sögn Steingríms Hermannsson-
ar forsætisráðherra mun ríkisstjórn-
in ekki grípa inn í þá kjarasamninga
sem reynt er nú að halda gangandi
milli sjómanna og útgerðarmanna.
Hann sagði það rétt að farið hefði
verið fram á það olíukostnaðarhlut-
deildinni yrði breytt með lögum.
Hann sagði sjómenn jafnframt hafa
kvartað yflr því að útgerðarmenn
neituðu að tala við þá. Þeir bentu á
að ekki væri óeölilegt aö fyrst hlut-
deildin hefði veriö sett á með lögum
á sínum tíma yrði þeim lögum breytt
nú.
- Kemur til greina að ríkisstjórnin
breyti þessum lögum?
„Það kemur ekki til greina að ríkis-
stjórnin grípi inn í kjarasamninga,
nema samkomulag sé um þaö hjá
báðum deiluaðilum. Það kemur held-
ur ekki til greina að ríkisstjórnin
grípi inn í kjarasamninga og hækki
laun sjómanna meira en annarra
stétta í landinu," sagði Steingrímur.
Hann var spurður hvort það mætti
ekki teljast eðlilegt fyrst olíukostnað-
arhlutdeildinni hefði verið komið á
með lögum að þeim lögum yröi
breytt?
„Þegar lögin voru sett á sinni tíð
var um það samkomulag. Þess vegna
lít ég svo á að til þess að þeim verði
breytt þurfi að vera um það fullt sam-
komulag milli deiluaðila," sagði
SteingrímurHermannsson. -S.dór
Sauðárkrókur:
Sæluviku
frestað um
mánuð
Þórhallur Asmundsson, DV, Sauðárkróki;
Ákveðið hefur verið að fresta Sælu-
viku Skagfirðinga, sem hefjast átti
25. mars, um mánuð og mun hún því
ekki hefjast fyrr en í sumarbyrjun,
22. apríl, koma í beinu framhaldi aí
Húnavöku sem lýkur daginn áður.
Frumorsök frestunar sæluvikunn-
ar er sú hve Leikfélagi Sauðárkróks
gekk erfiðlega að fá leikara til starfa
þegar loksins hafði tekist að útvega
leikstjóra. Meiraprófsnámskeið for-
fallaði tvo leikara og annað eftir því.
Leiksýningar leikfélagsins hafa
ætíð verið fastur kjarni í sæluvik-
unni sem félagsheimilið Bifröst hef-
ur staðið fyrir um áraraðir. Húsvörð-
urinn, Halldóra Helgadóttir, gat ekki
hugsað sér sæluvikuna án leikfélags-
ins og fékk því samþykki annarra
aðila, sem þátt eiga að sæluvikunni
nú, aö slá henni á frest.
Verið er að undirbúa framkvæmdir viö gerð skautasvells í Laugardal og hefur verkiö verið boðið út. Að sögn
Magnúsar Sædals Svavarssonar hjá Reykjavíkurborg er áætlað að svellið verði tilbúið 1. nóvember í haust. Verð-
ur þetta 1800 fermetra svell sem fullnægja á þeim kröfum sem gerðar eru til keppnissvella. Byggt verður fyrir
starfsfólk og einnig búningsherbergi og sturtur. Einhvern tíma síðar er gert ráð fyrir að byggja yfir allt svellið.
Það verður í notkun yfir háveturinn en á sumrin má leggja sérstakt áklæði yfir, svo hægt verði að notast við
„svellið" til annars en skautaiðkunar. Með yfirbyggingu verður einnig til aðstaða fyrir sýningar og slíkt.
DV-mynd GVA
Sj ómannasambandið:
Kjarasamn-
ingarnir
komnir í
biðstöðu
„Það má eiginlega segja að kjara-
samningar sjómanna séu komnir í
biðstöðu. Sjómannafélögin eru að
vinna að því að afla sér verkfalls-
heimilda samkvæmt ósk sambands-
ins. Að því loknu á ég von á því að
kallað verði til fundar formanna og
sambandsstj órnar, “ sagði Hólmgeir
Jónsson hjá Sjómannasambandi ís-
lands í samtali við DV.
Hólmgeir sagði að verkfall yrði að
boða með þriggja vikna fyrirvara ef
menn ætluðu út í það. Hann sagðist
eiga von á að sambandsstjórnar- og
formannafundurinn yrði haldinn
öðru hvorum megin við páska.
Það er því ljóst að til sjómanna-
verkfalls kemur vart fyrr en í maí
þegar loönuvertíð og vetrarvertíð
eru búnar.
Ríkissáttasemjari hefur ekki boðað
til sáttafundar í deilunni en máhð er
núalfariðíhanshöndum. -S.dór
í dag mælir Dagfari
Dönsk nýlenda
Umheimurinn hefur beðið spennt-
ur eftir því hvort íslendingar við-
urkenni sjálfstæði Litháen. Eink-
um munu þeir í Moskvu vera
skjálfandi hræddir um viðbrögð
íslensku ríkisstjórnarinnar og
verður ekki annað skilið en aö
sjálfstæði og framtíð Litháen velti
á því hvort Islendingar viðurkenni
sjálfstæði þess eða ekki. Gorbatsjov
hefur haft í hótunum við Litháa en
ekki þorað enn sem komið er að
láta til skarar skríða af ótta við
hefndaraðgerðir íslendinga og ann-
arrra herskárra þjóða sem kunna
að styðja sjálfstæðisbaráttu Litháa.
Viðurkenningin hefur hins vegar
dregist af ótta við að hún kunni að
valda straumhvörfum í þeirri þíðu
sem átt hefur sér stað að
undanfornu. Sovétríkin hafa linað
tök sín á leppríkjum sínum og
heima fyrir hafa frjálslyndir menn
fengið málfrelsi og einstök ríki inn-
an Sovétríkjanna hafa haft uppi til-
burði til aukinna réttinda. Málin
eru á mjög viðkvæmu stigi og það
er mat íslenskra ráðherra aö yfir-
lýsing af hálfu íslands muni hugs-
anlega getað breytt afstöðu Rús-
sanna og hleypt hörku í alþjóða-
málin. Þess vegna hafa þeir í
stjómarráðinu legið undir feldi og
farið varlega í sakimar. íslending-
ar vilja ekki verða til þess að kalda
stríðið hefjist á nýjan leik og þeir
vita ekki hvaða áhrif það kann að
hafa þegar og ef þeir viðurkenna
sjálfstæði einstakra ríkja innan
Sovétríkjanna.
Fróðir menn í þjóðarrétti hafa
fundið það út að Danir hafa lýst
yfir stuðningi við sjálfstæði Lithá-
en. Það gerðu Danir árið 1921 en
þá var ísland danskt ríki og þjóð-
réttarfræðingar hafa túlkað yfir-
lýsingu Dana frá 1921 sem stuðn-
ingsyfirlýsingu íslands. Jón Bald-
vin utanríkisráðherra hefur tekið
undir þetta álit þjóðréttarfræðing-
anna og telur að viðurkenning
Dana jafngildi viðurkenningu ís-
lendinga. Þetta þýðir með öðrum
orðum aö ísland þarf ekki aö gefa
út aðra yfirlýsingu núna, áttatíu
árum síðar, vegna þess að allir viti
og allir muni að ísland var í Dana-
ríki á þeim tíma og þeir geta ekki
ómerkt það sem Danir hafa sagt
fyrir hönd íslands.
Nú vefst þaö að vísu fyrir sumum
nútímamönnum, sem ekki voru
fæddir árið 1921, hvernig yfirlýs-
ingar Dana geti verið yfirlýsingar
íslendinga og fara þá sjálfsagt
margir að spyija sjg hvort við séum
kannske ekki sjálfstæðir ennþá í
þjóðréttarlegum skilningi. Fer þá
ekki aö verða tímabært fyrir Sovét-
ríkin eða þá í Litháen aö senda frá
sér yfirlýsingar um viðurkenningu
sina á sjálfstæði íslands til að
minna íslendinga á að þeir stofn-
uðu lýðveldi 1944? Er ekki orðið
tímabært að íslendingar fái það á
hreint hvort þeir séu sjálfstæðir
eða ekki?
Þetta mál kann að vefjast fyrir
fleirum en þjóðréttarfræðingum og
ráðherrum og þá má líka reikna
með því að Sovétríkin þurfi ekki
að taka mark á einhverjum sjálf-
stæðisyfirlýsingum frá íslensku
ríkisstjórninni ef hún hefur ekkert
umboð til að senda frá svoleiðis
yfirlýsingar, vegna þess að Danir
voru áður búnir að senda frá sér
sams konar yfirlýsingar fyrir átta-
tíu árum. Litháar hljóta sömuleiðis
að vera yfir sig hrifnir af þeirri
staðfestu íslendinga að vísa til dan-
skra stuöningsyfirlýsinga fyrr á
öldinni og Litháar hljóta að geta
sýnt Gorba þessa yfirlýsingu til að
fylgja eftir kröfu sinni um sjálf-
stæði. Þannig geta allir sloppið með
skrekkinn. Litháarnir fengið sína
stuðningsyfirlýsingu frá íslandi í
gegnum Danaveldi, Sovétmenn
sagt að þeir taki ekki mark á dönsk-
um yfirlýsingum frá íslendingum
og Danir sagt að þetta hafi verið
íslensk yfirlýsing.
íslendingar sjálfir geta síðan vís-
að til þjóðarréttar ef allt fer í bál
og brand í Evrópu og sagt, sem rétt
er, að þeir geti ekki gert að því
hvað Dönum hafi dottið í hug fyrir
áttatíu árum.
Það er stundum óþægilegt að
vera sjálfstæður og bera ábyrgð á
sínum eigin yfirlýsingum og þá er
gott hafa verið nýlenda í Danaveldi
og þurfa ekki að styggja Sovétmenn
með nýjum yfirlýsingum. Það er
gott að eiga þjóöréttarfræöinga sem
kunna dönsku og það er gott að
eiga ríkisstjórn sem ekki tekur
mark á því aö við séum sjálfstæö
þjóð þegar heimsfriðurinn er í
hættu.
Dagfari