Dagblaðið Vísir - DV - 30.08.1990, Blaðsíða 4

4
FIMMTUDAGUR 30. ÁGÚST 1990.
Fréttir
Hraðfrystihús Stokkseyrar:
280 milljóna aðstoð
hef ur ekki dugað
stjómin óskar eftir greiðslustöðvun
Stjóm Hraðfrystihúss Stokkseyrar
hefur samþykkt að leita eftir
greiðslustöðvun fyrir fyrirtækið. Að
mati sveitarstjóra Stokkseyrar-
hrepps stendur núverandi rekstur
einfaldlega ekki undir skuldum fyr-
irtækisins þrátt fyrir umtalsverða
aðstoð hlutafjársjóðs og Atvinnu-
tryggingarsjóðs.
Hraðfrystihúsið hefur fengið 121
milijon úr hlutafjársjóði. í tengslum
við það voru lagðar inn í fyrirtækið
45 milljónir í nýju hlutafé. Af því
voru 29 milljónir frá heimamönnum;
sveitarfélaginu, verkalýðsfélaginu
og einstaklingum. Aðrir nýir hluta-
hafar voru Olís, Tryggingamiðstöðin
og Skeljungur. Þessu til viðbótar
voru skuldir aö verðmæti 15 milljón-
ir felldar niður. Samanlögð aðstoð
við fyrirtækið í gegnum hlutafjársjóð
nam því um 181 milljón króna.
Þrátt fyrir þessa miklu aðstoð hef-
ur Atvinnutryggingarsjóður ekki
enn afgreitt 100 milljón króna skuld-
breytingalán þrátt fyrir að það sé
búið að þinglýsa skuldabréfum fyrir
þeirri upphæð. Að mati sjóðsins væri
fyrirtækið einfaldlega of illa sett
þrátt fyrir 100 milljón króna skuld-
breytingu.
„Þetta er ekki nóg til aö fyrirtækið
geti lifaö,“ sagði Grétar Zóphonías-
son, sveitarstjóri á Stokkseyri.
„Kvótinn eins og hann er í dag
stendur ekki undir þeim skuldum
sem eru á fyrirtækinu. Við gripum
til fáránlegra örþrifaráða árið 1987
þegar við seldum bát til að bjarga
okkur út úr vandræðum. Þetta gerði
ekki annað en að rýra getu frysti-
hússins til að standa undir rekstrin-
um.
Þaö þarf að skera miklar skuldir
af fyrirtækinu ef núverandi rekstur
á að bera sig. Ef við seldum alla bát-
ana með þeim kvóta sem þeir hafa
þá færum við nálægt því að eiga fyr-
ir skuldum. Hins vegar yrðu 80 til
90 prósent af íbúum staðarins þá at-
vinnulaus,“ sagði Grétar.
-gse
Síldartunnum úr Isnesinu skipað upp á Eskifirði.
DV-mynd Emil
Sfldarvertíðin
undirbum
Emil Thorarensen, DV, Eskifirði:
Það styttist óðum í næstu síldarver-
tíð og farið er að undibúa söltunarp-
lönin fyrir vertiðina. Flutningaskipið
ísnes kom með fullfermi af plast-
tunnum hingað til Eskifjaröar frá
Noregi sl. föstudag og fóru sex þús-
und tunnur í land hér.
Eskiíjörður hefur verið einn af
helstu síldarsöltunarstöðum lands-
ins undanfarin ár og á síöasta ári var
saltað hér hjá sex stöðvum.
SOdveiðar í nót eru yfirleitt leyfðar
frá 10. október.
Arnarnesbrúin
formlega opnuð
Vígsla áfanga á Hafnarfjarðarvegi,
um Arnarneshæð, fer fram á morg-
un, föstudag. Mun vegamálastjóri þá
afhenda samgönguráðherra Arnar-
nesbrúna og aðliggjandi vegamann-
virki. Ráðherra mun síðan opna
þessa leið formlega fyrir umferð.
Athöfnin fer fram á Arnarnesbrúnni
klukkan 15.
-hlh
í dag mælir Dagfari
ísland lánar Sovét

Eitt helsta efnahagsvandamál ís-
lendinga undanfarna áratugi hefur
verið gegndarlaus skuldasöfnun
erlendis. Um tíma leit út fyrir að
komandi kynslóðir réðu ekki við
skuldasúpuna og afborganirnar og
annaðhvort var fyrir íslendinga að
hætta að eiga börn eða þá hitt að
koma upp framleiðsluhvetjandi
samræöi karla og kvenna. Ef ís-
lendingar hættu allt í einu að eiga
böm og þjóðin dæi út með þessari
eða næstu kynslóð var auðvitað
enginn eftir til að borga skuldimar
og þá gæti þjóðin slegið og slegið
án þess að hafa áhyggjur af fram-
tíöinni.
Alltaf era það samt einhverjir
sem svíkja Ut þegar þjóðarsáttir
era gerðar og þess vegna er erfitt
fyrir stjómvöld eða sérfræðinga að
láta þau boð út ganga aö bameign-
um skuh hætt. Einhver þver-
móöskufiúl hjú í BHMR myndu
áreiðanlega hlaupa út undan sér
og neita aö láta gelda sig.
Hinn möguleikinn er svo sá að
efna til aUsheijarbarneigna og
verðlauna fólk fyrir hvert barn og
flölga svo þjóðinni að skuldabyrðin
dreiföist á fleiri herðar og koma
þannig í veg fyrir aRsherjargjald-
þrot.
Þessar voru áhyggjur stjóm-
málamanna og þá sérstaklega
þeirra sem sátu í stjórnarandstöðu
hveiju sinni. Þeir sem komust í
stjóm héldu áfram að slá og slá og
það jafnvel þótt það væru sömu
mennirnir og höfðu áður lýst yfir
áhyggjum sínum vegna skulda-
söfnunar hinna.
Þessum áhyggjum fylgdu svo aðr-
ar áhyggjur, nefnUega þær að ís-
land gæti vart haldiö sjálfstæði
sínu með því að vera efnahagslega
og íjárhagslega háð öðmm ríkjum
og útlendum lánardrottnum. Efna-
hagslegt forræði og sjálfstæði yröi
fyrir bí ef skuldirnar héldu áfram
að hrannast upp í erlendum bönk-
um.
Svo kom að því að Ólafur Ragnar
Grímsson tók við fjármálaráð-
herraembættinu og þá brá svo við
að Ólafur hætti að slá erlendis og
fór að slá hérlendis, með þeim góða
og ævintýralega árangri að íslend-
ingar fóm að lána sjálfum sér.
Þetta er afar hentug aðferð vegna
þess að enginn getur farið á haus-
inn við þaö að skulda sjálfum sér
og komandi kynslóðir geta fæðst
og lifað í trausti þess að skuldirnar
stafi af lánum sem þær fengu hjá
sjálfum sér. Þær verða færðar bæði
debet og kredit í fæðingarvottorðin.
Nú er lánastaða íslendinga orðin
svo góð að íslendingar em farnir
að bjóða útlendingum lán í staðinn.
Þannig hefur Landsbankinn boðiö
Sovétríkjunum að lána þeim fyrir
skuldum svo að þeir geti borgað
íslendingum fiskinn sem þeir hafa
keypt af okkur. Það er ekki ráðist
á garðinn þar sem hann er lægstur.
Þetta er tilboð sem Sovétmenn
geta ekki neitað. íslendingar selja
þeim fisk án þess að Rússamir
þuríí að borga. Svo þegar kemur
að skuldadögum ætla Islendingar
að lána Rússunum svo að þeir geti
borgað það sem þeir skulda íslend-
ingum. Eina áhyggjuefni Rússa er
vitaskuld það að efnahagslegu
sjálfstæði þeiira staíi hætta af lána-
fyrirgreiðslu íslendinga og svo geti
farið að Sovétmenn verði það háðir
íslendingum og skuldum vafnir aö
íslendingar eignist Sovétríkin upp
í skuldirnar!
Hvað íslensku þjóðina varðar er
þetta óhemjusniðug aðferð til að
losna við fisk sem enginn annar
vill kaupá. Síldina, karfann, trosið
og jafnvel skreiðina sem þeir eru
hættir að éta í Nígeríu. íslendingar
selja og senda allt ómetið út til Sov-
ét, senda Sovétmönnum reikning
fyrir matargjöfinni og lána þeim
svo fyrir trakteringunum. Þetta
endar með því að íslendingar vita
ekki aura sinna tal í útistandandi
skuldum erlendis og Landsbank-
inn stórgræðir á því að eiga inni
hjá Rússum.
Þessi lánaviðskipti gera meira.
Þau krefjast þess að Kaninn og
Nató verði hér áfram til að verja
landið fyrir árásum Sovétmanna
sem vilja taka landið herskildi eins
og Saddam Hussein hertók Kúvæt
þegar hann var farinn að skulda
Kúvæt svo stórar upphæðir að
hann haföi ekki efni á því að borga
þær. Það sama gæti Rússunum
dottið í hug og þess vegna þarf
varnarliðið að vera áfram. Þannig
sláum við margar flugur í einu
höggi með því að bjóða Sovétmönn-
um lán til að borga okkur fyrir fisk-
inn sem þeir borða en hafa ekki
efni á að borga.
Dagfari